---

Witamina A - retinol, retinoidy, beta-karoten

Termin "witamina A" obejmuje kilka związków, m.in. retinol, jego pochodne (retinoidy) oraz prowitaminę A, czyli beta-karoten. Związki te biorą udział w procesie widzenia, odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych i stan skóry. Retinoidy, m.in. izotretynoina czy adapalen, są uznawane za jedne z najskuteczniejszych leków przeciwtrądzikowych.

Spis treści

Źródła witaminy A

Objawy niedoboru witaminy A

Preparaty zawierające witaminę A

Witamina A w pielęgnacji skóry i błon śluzowych - maść z apteki tanim remedium na zmarszczki?

Retinoidy (pochodne witaminy A) w leczeniu trądziku

Źródła witaminy A

Witamina A występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego (wątroba, tran, masło, mleko) w postaci retinolu oraz w warzywach i owocach (marchew, dynia, jarmuż, szpinak) w postaci beta-karotenu przekształcanego w organizmie w witaminę A.

Objawy niedoboru witaminy A

Szczególnie narażone na niedobory witaminy A są osoby cierpiące na schorzenia upośledzające trawienie i wchłanianie tłuszczów (np. celiakię czy kamicę żółciową).

Preparaty zawierające witaminę A

Witamina A jest składnikiem suplementów diety, leków OTC (dostępnych bez recepty) oraz leków wydawanych z przepisu lekarza, dostępnych w formie kapsułek oraz kropli doustnych. Witamina A może występować w nich samodzielnie bądź w połączeniu np. z witaminą E lub D. Niedobór witaminy A można również uzupełniać za pomocą preparatów zawierających beta-karoten, czyli prowitaminę A.

Witamina A w pielęgnacji skóry i błon śluzowych - maść z apteki tanim remedium na zmarszczki?

Maści ochronne z witaminą A, wzmacniając barierę naskórkową, chronią przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr czy mróz. Wykazują także działanie regenerujące na skórę, co często wykorzystuje się w pielęgnacji suchej, popękanej skóry dłoni.

Witamina A jest także składnikiem maści ocznych stosowanych w zespole suchego oka oraz preparatów przeznaczonych do pielęgnacji podrażnionej i wysuszonej sluzówki nosa. Witamina A, najczęściej w połączeniu z witaminą E, występują w składzie sprayów do stosowania w przypadku suchości gardła.

Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że witamina A to substancja skutecznie opóźniająca procesy starzenia się skóry, która wygładza i uelastycznia skórę, zmniejsza przebarwienia, redukuje zmarszczki oraz pobudza produkcję włókien kolagenowych. Najprostsza maść z witaminą A z apteki może efektywnie poprawić wygląd skóry, swoją jakością nie ustępując popularnym kosmetykom przeciwzmarszczkowym. W profilaktyce starzenia się skóry stosowanie kremów z retinolem można rozpocząć już po 35. roku życia

Retinoidy (pochodne witaminy A) w leczeniu trądziku

Retinoidy, czyli pochodne witaminy A wykorzystuje się w leczeniu trądziku. Związki te dostępne są zarówno w formie leków do stosowania zewnętrznego (tretynoina, izotretynoina, adapalen, tazaroten), jak i preparatów doustnych (izotretynoina, acytretyna).

Wszystkie preparaty zawierające retinoidy wydawane są na podstawie recepty lekarskiej, a ich stosowanie odbywa się pod ścisłą kontrolą lekarza.

Czym różnią się retinoidy do stosowania zewnętrznego od doustnych retinoidów?

  • Doustne retinoidy stosuje się w ciężkich postaciach trądziku. Leczenie miejscowe zaleca się pacjentom z łagodną lub umiarkowaną postacią trądziku.

  • Terapia doustna retinoidami wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych (np. suchość skóry i błon śluzowych, krwawienie błon śluzowych, wypadanie włosów, wzrost stężenia trójglicerydów i cholesterolu we krwi, bóle mięśni). Działania niepożądane retinoidów stosowanych zewnętrznie dotyczą głównie miejsca podania (np. podrażnienie, suchość, łuszczanie, rumień, uczucie pieczenia i świąd skóry).

  • Stosowanie retinoidów w postaci doustnej wiąże się z dużo wyższym ryzykiem działania teratogennego (więcej na ten temat poniżej).

Jak działają retinoidy?

  • Regulują procesy odnowy naskórka.

  • Redukują powstawanie zaskórników i produkcję łoju.

  • Hamują rozwój bakterii i stanu zapalnego.

  • Redukują przebarwienia po trądziku.

Jak szybko widoczne są skutki terapii retinoidami?

Pierwsze efekty leczenia obserwuje się po ok. 4-8 tygodniach leczenia. Na początku terapii (pierwsze 2-4 tygodnie) możliwe jest przejściowe pogorszenie się stanu skóry. Jest to etap przejściowy, przemijający wraz z kontynuacją terapii.

Stosowanie retinoidów - jakie środki ostrożności zachować?

  • Retinoidy a ciąża - pochodne witaminy A stosowane doustnie mogą by przyczyną powstawania wad wrodzonych płodu (działanie teratogenne). W przypadku leków stosowanych miejscowo, ryzyko to, ze względu na minimalne wchłanianie przezskórne, jest niewielkie. Mimo to, bez względu na postać leku, retinoidów nie wolno stosować w czasie ciąży. W okresie 1 miesiąca przed, w trakcie, jak i miesiąc po zakończeniu stosowania doustnej izotretynoiny należy stosować skuteczną metodę antykoncepcji. przypadku doustnej terapii acytretyną ciąży nie należy planować w okresie 2 lat od zakończenia kuracji. W trakcie leczenia doustnego lekarz w czasie wizyty kontrolnej może wymagać od pacjentki przedstawienia aktualnego wyniku testu ciążowego.

  • Retinoidy a dermokosemtyki - w czasie leczenia retinoidami miejscowymi, jak i doustnymi, nie należy stosować dermokosmetyków o działaniu złuszczającym.

  • Retinoidy a ochrona przed promieniami UV - w czasie leczenia retinoidami należy unikać ekspozycji na promienie słoneczne. Zaleca się stosowanie preparatów ochronnych z filtrem SPF 30 lub wyższym. Należy także unikać korzystania z solarium i pamiętać o okularach przeciwsłonecznych.

  • Retinoidy a zabiegi kosmetyczne - przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu leczenia doustnymi retinoidami należy unikać depilacji z użyciem wosku z uwagi na ryzyko zerwania naskórka. W okresie do 5-6 miesięcy po zakończeniu kuracji, należy unikać niektórych zabiegów kosmetycznych (np. chemicznej dermabrazji czy laseroterapii).

  • Retinoidy a oddawanie krwi - pacjenci będący w trakcie terapii doustną izotretynoiną nie powinni być dawcami krwi z powodu potencjalnego zagrożenia dla płodu u pacjentki w ciąży otrzymującej transfuzję krwi.

Jak radzić sobie ze skutkami ubocznymi retinoidów?

  • Pielęgnacja skóry podczas stosowania retinoidów - w trakcie leczenia, zwłaszcza w początkowej fazie, u wielu pacjentów występuje suchość, zaczerwienienie czy pieczenie skóry. Skóra wymaga wówczas szczególnej pielęgnacji za pomocą kosmetyków o działaniu kojącym, nawilżającym i odbudowującym barierę hydro-lipidową skóry. W aptekach można znaleźć dermokosmetyki dedykowane osobom poddawanym kuracjom retinoidami, które nawilżają skórę i łagodzą podrażnienia, nie zatykając porów. Bardzo ważne jest także stosowanie ochronnych pomadek do ust.

  • Suchość oczu podczas terapii retinoidami - problem ten dotyczy pacjentów stosujących doustne retinoidy. Objawy te można łagodzić, stosując krople nawilżające (tzw. sztuczne łzy). W przypadku wystąpienia nietolerancji na soczewki kontaktowe należy zastąpić je okularami.

  • Suchość i krwawienia z nosa podczas stosowania retinoidów - objawy te mogą wystąpić u pacjentów stosujących retinoidy doustne. Pomocne mogą być wówczas spraye i maści do nosa o działaniu nawilżającym, łagodzącym podrażnienia i wspomagającym regenerację błony śluzowej.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 19.07.2023 10:31:25

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

2

Maść ochronna z witaminą A Hasco

maść, 25 gramów

w 87% aptek

od 3,49 zł

Retimax 1500

maść, 30 gramów

w 98% aptek

od 6,49 zł

Rinopanteina

maść do nosa, 10 gramów

w 86% aptek

od 24,74 zł

Vitaminum A Hasco

kapsułki, 50 kapsułek blistry

w 79% aptek

od 4,49 zł

Linocholesterol A+E

krem, 50 gramów

w 73% aptek

od 11,99 zł

ADEK-Vitum Oleofarm

kapsułki, 60 kapsułek

w 38% aptek

od 19,90 zł

Dermosan N+R

krem, 40 gramów

w 70% aptek

od 15,50 zł

Linovit A+E

krem, 50 gramów

w 52% aptek

od 8,63 zł

Bodymax Bodymisie żelki dla dzieci o smaku owocowym

pastylki/lamelki/żelki, 60 żelowych misiów

w 28% aptek

od 19,51 zł

Apteo Care maść ochronna z witaminą A

maść, 30 gramów

w 14% aptek

od 4,49 zł

od 9,99 zł

Beta-KarotenSun Forte

tabletki powlekane, 30 tabletek

w 26% aptek

od 6,50 zł

Univita maść z witamina A

maść, 30 gramów

w 31% aptek

od 4,98 zł

Vitaminum A 2000 + D3 400 Hasco

kapsułki, 50 kapsułek blistry

w 41% aptek

od 4,86 zł

Alantan Plus z witaminą A

maść, 35 gramów

w 51% aptek

od 8,99 zł

Beta-Solar

kapsułki, 30 kapsułek

w 43% aptek

od 24,90 zł

Bodymax Bodymisie żelki dla dzieci o smaku coli

pastylki/lamelki/żelki, 60 żelowych misiów

w 25% aptek

od 11,99 zł

Hysan maść do nosa z witaminą A

maść do nosa, 5 gramów

w 37% aptek

od 24,99 zł

od 7,90 zł

Krem ochronny z witaminą A Avena

krem, 25 gramów

w 8% aptek

od 4,55 zł

AV Oculus

maść, 10 gramów

w 18% aptek

od 20,49 zł

Olimp Odpormax Forte

kapsułki, 60 kapsułek

w 24% aptek

od 24,99 zł

od 5,90 zł

Nafta Kosmetyczna z Witaminami A+E

płyn, 150 mililitrów

w 19% aptek

od 8,99 zł

ADEK-Vitum Oleofarm

kapsułki, 30 kapsułek

w 10% aptek

od 19,66 zł

Wiesiołek Max OleoVitum

kapsułki, 30 kapsułek

w 7% aptek

od 18,99 zł

od 20,00 zł

Aurotyna Sen

tabletki, 30 tabletek

w 6% aptek

od 5,90 zł

Nafta Kosmetyczna z Witaminami A+E

płyn, 120 gramów= 160 mililitrów

w 12% aptek

od 8,70 zł

od 69,98 zł

Ekamedica Synergia Witamin A + E w kroplach

krople, 30 mililitrów

w 6% aptek

od 17,99 zł

Dr. Jacob's Witamina ADEK

krople, 20 mililitrów

w 3% aptek

od 78,99 zł

Nafta Kosmetyczna z Witaminami A+E

płyn, 100 mililitrów

w 7% aptek

od 8,01 zł

od 115,99 zł

Ekamedica witaminy Junior A + D3 + E + K2Mk7

krople, 30 mililitrów

w 5% aptek

od 25,49 zł

Pureo Health Witaminy ADEK Forte

krople, 30 mililitrów

w 5% aptek

od 37,99 zł

Solgar naturalny beta karoten

kapsułki, 60 kapsułek

w 5% aptek

od 53,00 zł

Bio-Omega 7

kapsułki, 60 kapsułek

w 4% aptek

od 85,99 zł

Ekamedica witaminy A + D3

krople, 30 mililitrów

w 4% aptek

od 12,99 zł

Vocarin Oliwa A+E Spray do gardła

aerozol, 30 mililitrów

w 3% aptek

od 10,00 zł

Now Foods Beta-Karoten 15 mg

kapsułki, 90 kapsułek

w 1% aptek

od 49,95 zł

Vitaminum A Hasco

krople, 10 mililitrów

lek na receptę

w 77% aptek

od 4,80 zł

Izotek 20 mg

kapsułki, 60 kapsułek

lek na receptę

w 56% aptek

od 42,50 zł

VitA-POS

maść do oczu, 5 gramów

w 10% aptek

od 29,31 zł

Axotret

kapsułki, 60 kapsułek

lek na receptę

w 55% aptek

od 78,99 zł

Epiduo Forte

żel, 30 gramów

lek na receptę

w 67% aptek

od 95,99 zł

Epiduo

żel, 30 gramów tuba

lek na receptę

w 69% aptek

od 75,99 zł

Izotek 20 mg

kapsułki, 100 kapsułek

lek na receptę

w 41% aptek

od 91,99 zł

2

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)