Kwas foliowy - witamina B9

Kwas foliowy (witamina B9, witamina B11, folacyna), mimo że kojarzony jest głównie z suplementacją w okresie ciąży, stanowi związek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki, a jego niedobór może prowadzić do rozwoju anemii, miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Kto powinien suplementować kwas foliowy?

Spis treści

Kwas foliowy - czym jest i jaką rolę pełni w organizmie?

Kwas foliowy, metylowany kwas foliowy a foliany - czym się różnią?

Źródła kwasu foliowego w diecie

Kto jest narażony na niedobory kwasu foliowego?

Skutki niedoboru kwasu foliowego

Suplementacja kwasu foliowego w okresie ciąży i karmienia piersią

Preparaty z kwasem foliowym

Kiedy brać kwas foliowy - rano czy wieczorem?

Kwas foliowy - czym jest i jaką rolę pełni w organizmie?

Kwas foliowy to syntetyczny związek zaliczany do witamin z grupy B, określany jako witamina B9 bądź witamina B11, biorący udział w:

  • syntezie materiału genetycznego,

  • prawidłowym funkcjonowaniu układu krwiotwórczego, nerwowego i sercowo-naczyniowego,

  • tworzeniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek.

Kwas foliowy, metylowany kwas foliowy a foliany - czym się różnią?

Kwas foliowy jest syntetyczną formą witaminy B9 występującą w lekach i suplementach diety. Foliany to sole kwasu foliowego występujące w żywności. Kwas foliowy i foliany w organizmie przekształcane są do aktywnej biologicznie formy - metylowanego kwasu foliowego (metylofolianu, 5-metylotetrahydrofolianu).

Źródła kwasu foliowego w diecie

  • zielone warzywa liściaste: brokuły, brukselka, kapusta włoska, szpinak, sałata, szparagi, kapusta

  • rośliny strączkowe: groch, fasola, soja

  • owoce cytrusowe

  • drożdże, wątroba, żółtka jaj

  • produkty pełnoziarniste

Foliany łatwo ulegają rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury, światła czy niskiego pH, dlatego najbardziej wartościowym ich źródłem są surowe bądź krótko gotowane produkty.

Z uwagi na fakt, iż foliany charakteryzują się niemal dwukrotnie mniejszą przyswajalnością w porównaniu do kwasu foliowego obecnego w lekach i suplementach diety, pomimo prawidłowo zbilansowanej diety, w niektórych przypadkach suplementacja kwasu foliowego może być konieczna.

Kto jest narażony na niedobory kwasu foliowego?

Skutki niedoboru kwasu foliowego

  • Wady cewy nerwowej u płodu - jedno z najczęstszych powikłań niedoboru kwasu foliowego. Niedobór kwasu foliowego spowalnia syntezę DNA, zwiększając ryzyko wystąpienia wad układu nerwowego u płodu

  • Niedokrwistość megaloblastyczna - anemia związana z zaburzeniami dojrzewania komórek krwi w wyniku upośledzenia syntezy DNA spowodowanego niedoborem kwasu foliowego i witaminy B12

  • Zwiększone ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych w wyniku hiperhomocysteinemii - niedobór kwasu foliowego prowadzi do wzrostu stężenia homocysteiny we krwi - aminokwasu, który w dużych stężeniach jest czynnikiem ryzyka zawału serca, udaru mózgu, choroby wieńcowej, zakrzepów, sprzyjającym rozwojowi zmian miażdżycowych

Suplementacja kwasu foliowego w okresie ciąży i karmienia piersią

Korzyści suplementacji kwasu foliowego w ciąży

  • Zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu - zmniejsza ryzyko wad rozwojowych mózgu i rdzenia kręgowego średnio o 72%

  • Zmniejsza ryzyko odklejenia łożyska i porodu przedwczesnego

  • Zapobiega niskiej masie urodzeniowej dziecka

Kiedy rozpocząć i jak długo suplementować kwas foliowy w ciąży?

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) zaleca wdrożenie suplementacji kwasem foliowym co najmniej 3 miesiące przed zajściem w ciążę i jej kontynuowanie w okresie ciąży i karmienia piersią. Kluczowy jest jednak okres przed zapłodnieniem i pierwszy trymestr ciąży - wady cewy nerwowej powstają w pierwszych 4 tygodniach ciąży.

Jaką dawkę kwasu foliowego stosować w okresie ciąży i karmienia piersią?

  • Grupa niskiego ryzyka - zdrowe kobiety bez obciążeń: 0,4 mg kwasu foliowego na dobę w okresie ciąży i karmienia piersią

  • Grupa pośredniego ryzyka - kobiety otyłe, z cukrzycą, przyjmujące leki przeciwpadaczkowe, ze stwierdzonymi wadami płodu w rodzinie bądź obniżoną aktywność enzymu MTHFR: 0,8 mg, w tym aktywne foliany i witamina B12

  • Grupa wysokiego ryzyka - występowanie wady cewy nerwowej u matki, ojca lub ich potomstwa: 5 mg/dobę, w tym aktywne foliany oraz witamina B12 (12 tygodni przed planowaną ciążą i w I trymestrze ciąży), 0,8 mg/dobę (w II i III trymestrze oraz w okresie laktacji)

Obejrzyj film!

Preparaty z kwasem foliowym

Suplementy diety i leki dostępne bez recepty zawierające kwas foliowy

  • Dostępne w postaci tabletek, kapsułek i proszku do sporządzania zawiesiny doustnej

  • Standardowa dawka kwasu foliowego wynosi 0,4 mg (400 µg), często obok kwasu foliowego w składzie znajduje się równoważna ilość metylofolianu – łącznie 0,8 mg (800 µg), rzadziej spotyka się produkty zawierające wyłącznie metylofolian

  • Kwas foliowy może występować w nich samodzielnie lub jako jeden ze składników suplementów diety dla kobiet planujących ciążę i ciężarnych, matek karmiących, preparatów uzupełniających dietę w składniki zalecane osobom ze skłonnością do anemii i suplementów diety dla mężczyzn wspomagających płodność

Leki na receptę zawierające kwas foliowy

  • Dostępne w postaci tabletek doustnych

  • Zarejestrowane w dwóch rodzajach dawek - 5 i 10 mg

  • Stosowane m.in. u pacjentów z chorobami krwi, osób dializowanych, z chorobą alkoholową i niedożywieniem oraz u chorych stosujących leki osłabiających działanie kwasy foliowego

Kiedy brać kwas foliowy - rano czy wieczorem?

Preparaty z kwasem foliowym można stosować o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłku.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 12.04.2023 12:42:08

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
domyślnie
filtrowanie:
wszystkie

Fertilman Plus

kapsułki, 120 kapsułek

amino acids+minerals+vitamins

suplement diety

w 14% aptek

od 149,88 zł

Inofem

proszek (do wytworzenia płynu), 60 torebek 2,04 g

folic acid+inositol

suplement diety

w 17% aptek

od 69,99 zł

Solgar Folian (Metafolin), 400 µg

tabletki, 50 tabletek (400 ug)

suplement diety

w 20% aptek

od 49,90 zł

Pregna Plus

kapsułki, 30 kapsułek

folic acid+ferrum+colecalciferol+iodine+docosahexanoic acid

suplement diety

w 79% aptek

od 29,00 zł

Prenatal Uno

kapsułki, 30 kapsułek

zingiber officinale+pyridoxine

suplement diety

w 72% aptek

od 28,28 zł

Pregna Start

tabletki, 30 tabletek

suplement diety

w 66% aptek

od 31,52 zł

Femibion 2 Ciąża

kapsułki oraz tabletki, 1 zestaw = 28 tabl. powl. + 28 kaps.

minerals+omega triglycerides+vitamins+folic acid+lutein+iodine

suplement diety

w 75% aptek

od 49,99 zł

Olimp B12 Forte Bio-Complex

kapsułki, 30 kapsułek

cyanocobalamin+pyridoxine+folic acid+tocopherol+ferrum+calcium

suplement diety

w 70% aptek

od 14,99 zł

Inofolic Combi

kapsułki, 60 kapsułek

folic acid+inositol

suplement diety

w 15% aptek

od 74,53 zł

Actiferol Fe Forte

kapsułki, 60 kapsułek

ferrum+folic acid

suplement diety

w 26% aptek

od 39,99 zł

Actiferol Fe START

proszek (do wytworzenia płynu), 30 torebek

ascorbic acid+ferrum+folic acid+pyridoxine

suplement diety

w 45% aptek

od 23,99 zł

Femibion 1 Wczesna ciąża

tabletki powlekane, 28 tabletek

minerals+vitamins+folic acid+iodine

suplement diety

w 69% aptek

od 32,44 zł

Femibion 3 Karmienie piersią

kapsułki oraz tabletki, zestaw: 28 tabletek powlekanych + 28 kapsułek

minerals+omega triglycerides+vitamins+folic acid+lutein+iodine

suplement diety

w 57% aptek

od 57,08 zł

Folik

tabletki, 90 tabletek

folic acid

produkt dostępny bez recepty

w 96% aptek

od 12,54 zł

Naturell Folian

tabletki, 60 tabletek

folic acid

suplement diety

w 61% aptek

od 17,09 zł

Femibion 0 Planowanie ciąży

tabletki, 28 tabletek

vitamins+folic acid+iodine

suplement diety

w 59% aptek

od 22,80 zł

Medifolic Kwas Foliowy 400mcg

tabletki, 90 tabletek

folic acid

środek spożywczy

w 11% aptek

od 8,99 zł

Actifolin 0,8 mg

tabletki, 30 tabletek

folic acid

suplement diety

w 51% aptek

od 13,94 zł

Biofer Folic

tabletki, 60 tabletek

ascorbic acid+ferrum+folic acid

suplement diety

w 37% aptek

od 22,99 zł

Duphavit Pregna

kapsułki, 30 kapsułek

suplement diety

w 24% aptek

od 30,77 zł

Profolium

kapsułki, 30 kapsułek

suplement diety

w 7% aptek

od 16,23 zł

Composita Mama DHA

kapsułki, 90 kapsułek = 30 różowych + 60 przezroczystych

suplement diety

w 8% aptek

od 50,76 zł

Solgar Kwas foliowy

tabletki, 100 tabletek

folic acid

suplement diety

w 18% aptek

od 29,90 zł

Solgar witaminy i minerały prenatalne

tabletki, 60 tabletek

minerals+vitamins

suplement diety

w 15% aptek

od 44,54 zł

DiaB12

kapsułki, 60 kapsułek

cyanocobalamin+folic acid

suplement diety

w 75% aptek

od 28,07 zł

Symvital Mama

kapsułki, 60 kapsułek

omega triglycerides+iodine+folic acid

suplement diety

w 10% aptek

od 39,99 zł

Doppelherz Aktiv B complex

tabletki, 30 tabletek

vitaminum b compositum

suplement diety

w 13% aptek

od 17,38 zł

Olimp kwas foliowy

tabletki, 30 tabletek

folic acid

suplement diety

w 13% aptek

od 9,41 zł

Prenatal Classic

tabletki powlekane, 90 tabletek

minerals+vitamins

środek spożywczy

w 37% aptek

od 59,90 zł

Apteo Kwas foliowy

tabletki, 30 tabletek

folic acid

suplement diety

w 7% aptek

od 3,56 zł

Naturell Witamina B active complex

kapsułki, 30 kapsułek

vitaminum b compositum

suplement diety

w 51% aptek

od 23,99 zł

Bodymax Bodymisie żelki dla dzieci o smaku coli

pastylki/lamelki/żelki, 60 żelowych misiów

minerals+vitamins

suplement diety

w 45% aptek

od 21,99 zł

Acti vita-miner Prenatal

tabletki, 60 tabletek

minerals+vitamins

suplement diety

w 21% aptek

od 18,36 zł

Panawit Kwas foliowy 400

tabletki, 60 tabletek

folic acid

suplement diety

w 9% aptek

od 19,99 zł

Gold-Vit Mama

tabletki powlekane, 30 tabletek

herbal extracts+minerals+vitamins

środek spożywczy

w 8% aptek

od 31,99 zł

Acidum Folicum Hasco

tabletki, 30 tabletek

folic acid

lek na receptę

w 88% aptek

od 4,99 zł

Acidum Folicum Richter

tabletki, 30 tabletek

folic acid

lek na receptę

w 98% aptek

od 12,86 zł

Pytania i opinie

* pole wymagane

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

Ciasteczka

Nasza aplikacja korzysta z plików cookies ("ciasteczka") dla celów technicznych (np. logowanie) i dla statystyk oraz analizy UX (Google Analytics, Hotjar). Więcej informacji o przetwarzaniu danych znajdziesz w regulaminie. Preferencje co do obsługi cookies możesz zmienić w ustawieniach swojej przeglądarki.