Witamina D3 - czy i kiedy suplementować?

udostępnij:

Witamina D, zwana także "witaminą słońca" to popularny związek o dobrze poznanym pozytywnym działaniu na kości. Coraz więcej mówi się jednak o tym, że witamina D wpływa na szereg innych procesów w organizmie człowieka - ze szczególnym wskazaniem na jej właściwości przeciwzapalne i regulujące układ odpornościowy. Czy zatem warto ją suplementować i w jaki sposób bezpiecznie się za to zabrać? Czy witamina D może uchronić nas przed chorobami?

Obejrzyj film o suplementacji witaminy D!

Spis treści

Skąd bierze się witamina D w naszym organizmie?

Czym różni się witamina D2 od D3?

Do czego potrzebna jest nam witamina D?

Dlaczego niedobór witaminy D jest niebezpieczny?

Jakie są objawy niedoboru witaminy D?

Czy witaminę D należy przyjmować razem w wapniem?

Kiedy uzupełniać niedobór witaminy D?

Suplementacja witaminy D preparatami z apteki - aktualizacja luty 2023 r.

Czy witaminę D można przedawkować?

Czy witamina D pomaga w COVID-19?

Skąd bierze się witamina D w naszym organizmie?

Najlepszym źródłem pokarmowym witaminy D są ryby takie jak węgorz, łosoś, śledzie czy makrela. Występuje także w żółtku jaja, żółtym serze, mleku czy grzybie shitake (zwanym także twardnikiem japońskim). Jednak nawet najbardziej zróżnicowana dieta może zapewnić jedynie do 20% dziennego zapotrzebowania na witaminę D.

Dlatego warto pamiętać, że jej głównym źródłem jest synteza skórna. Może ona zapewnić 80-100% zapotrzebowania. Pod wpływem promieni słonecznych (UVB) znajdujący się w skórze cholesterol zostaje przekształcony do związku będącego prekursorem witaminy D. Właściwy związek czynny - kalcytriol -powstaje poprzez procesy chemiczne (hydroksylację) zachodzące w wątrobie, a następnie w nerkach.

Niestety w naszej szerokości geograficznej efektywna synteza witaminy D w skórze możliwa jest tylko od maja do września, pod warunkiem, że faktycznie przebywamy na słońcu w godzinach od 10.00 do 15.00 z odkrytymi przynajmniej przedramionami i podudziami (równoważnik 18% powierzchni ciała), przez minimum 15 minut. Syntezę skórną zaburzają kremy z filtrem (które jednak chronią nas przed chorobami dermatologicznymi i nowotworami), zachmurzenie oraz zanieczyszczenia powietrza.

To wszystko powoduje, że nawet 9 na 10 Polaków może cierpieć z powodu niedoborów „słonecznej witaminy”.

Czym różni się witamina D2 od D3?

Pod nazwą "witamina D" kryją się dwa równoważne biologicznie związki: witamina D2 nazywana także ergokalcyferolem, pochodząca ze źródeł roślinnych (drożdże, grzyby) oraz witamina D3 nazywana cholekalcyferolem, powstająca w wyniku syntezy skórnej oraz obecna w pokarmach pochodzenia zwierzęcego. Z obu związków w organizmie powstaje aktywna forma witaminy D - kalcytriol.

Do czego potrzebna jest nam witamina D?

Witamina D znana jest przede wszystkim z dobroczynnego działania na kości i zęby, zapobiegania krzywicy u dzieci i osteoporozie u dorosłych.

Warto jednak wspomnieć o jej "pozaszkieletowym" działaniu. W receptory ("odbiorniki") dla witaminy D wyposażona jest większość narządów i tkanek w organizmie. Szacuje się, że może ona regulować pracę nawet kilkuset genów. Szczególnie istotne jest jej działanie na układ odpornościowy oraz przeciwdziałanie procesom zapalnym. Witamina D reguluje także napięcie mięśni, pracę układu nerwowego oraz proces krzepnięcia krwi.

Dlaczego niedobór witaminy D jest niebezpieczny?

Istnieją badania wskazujące, że niedobór witaminy D może przyczynić się do zwiększenia ryzyka zachorowania na niektóre nowotwory, astmę, nieswoiste choroby zapalne nerek, choroby z autoagresji (autoimmunologiczne - gdy układ odpornościowy atakuje własne tkanki), zaburzenia odporności, choroby cywilizacyjne takie jak cukrzyca i nadciśnienie, a nawet choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Alzheimera) czy psychiczne (np. depresja i schizofrenia).

Chociaż nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, że to niedobór witaminy D jest bezpośrednią przyczyną tych chorób, podkreśla się, że potencjalne korzyści zdrowotne z uzupełnienia witaminy D są przeważające.

Jakie są objawy niedoboru witaminy D?

We wszystkich grupach wiekowych niedobór witaminy D może wiązać się z bólem kości, często zlokalizowanym w stopach lub podudziach, bólami mięśni i ogólnym zmęczeniem. Zauważalna może być także predyspozycja do złamań.

Czy witaminę D należy przyjmować razem w wapniem?

W czasie przyjmowania witaminy D zaleca się zapewnienie odpowiedniej podaży wapnia w diecie. Pokarmowe źródła wapnia w diecie to przede wszystkim mleko i jego przetwory. Jeśli jest to utrudnione, to można włączyć suplementację wapniem, najlepiej w kilku podzielonych w ciągu dnia porcjach przyjmowanych z posiłkami. Wynika to z faktu, że jednorazowo może wchłonąć się ograniczona ilość wapnia.

Ze względu na to, że witamina D jest rozpuszczalna w lipidach, niezależnie od postaci suplementu (tabletka, kapsułka z olejem) warto przyjmować ją wraz z jedzeniem zawierającym tłuszcz. Nie należy natomiast przyjmować jej z pokarmami bogatymi w błonnik, mogącymi ograniczać jej wchłanianie takimi jak płatki owsiane czy otręby.

Kiedy uzupełniać niedobór witaminy D?

Zalecanie dotyczące suplementacji zależne są od wieku, wagi, karnacji, diety, stylu życia i stanu zdrowia. Aby precyzyjnie dobrać potrzebną dawkę witaminy D, należałoby ocenić jej poziom w organizmie. W tym celu wykonuje się badanie stężenia we krwi jej metabolitu: 25-hydroksywitaminy D. Optymalny poziom tego związku powinien zawierać się pomiędzy 30-50 ng/ml.

W aptekach można dostać szybki test przeznaczony do samodzielnego oznaczania poziomu witaminy D w próbce krwi pobranej z palca, np. Test na poziom Witaminy D Domowe Laboratorium.

Suplementacja witaminy D preparatami z apteki - aktualizacja luty 2023 r.

W okresie jesienno-zimowym, a także w okresie wiosenno-letnim, jeśli nie przebywamy wystarczająco długo na słońcu, zalecane jest suplementowanie witaminy D. Wybór preparatów aptecznych jest bardzo duży. Na co zwrócić uwagę?

Witamina D dla dzieci

W przypadku szybko rosnących organizmów zapewnienie odpowiedniej ilości witaminy D jest szczególnie istotne. Jakie są zakresy zalecanych dawek witaminy D w poszczególnych grupach wiekowych?

  • U noworodków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży, suplementowana dawka cholekalcyferolu powinna wynosić 800 IU na dobę, a u noworodków urodzonych w terminie - 400 IU na dobę.

  • Niemowlęta do 12 miesiąca życia powinny przyjmować 400-600 IU witaminy D na dobę.

  • U dzieci od 1 do 3 roku życia zapotrzebowanie na cholekalcyferol wynosi 600 UI na dobę, natomiast u dzieci od 4 do 10 roku życia 600 - 1000 IU na dobę.

  • Odpowiednią dawką witaminy D dla młodzieży to 1000-2000 IU na dobę.

Przykładowe preparaty zawierające witaminę D w dawkach umożliwiających uzyskanie porcji właściwej dla dzieci, to między innymi krople Apo D3, Bioaron D, Juvit Baby D3 lub kapsułki twist-off serii D-Vitum, Ibuvit D czy Bobolen D.

Witamina D dla dorosłych

  • Odpowiednią dawką witaminy D dla osób dorosłych (do 65 roku życia) oraz młodszych seniorów (do 75 roku życia) jest 1000-2000 IU na dobę.

  • Zapotrzebowanie na cholekalcyferol znacznie wzrasta u seniorów po 75 roku życia i wynosi 2000 - 4000 IU na dobę.

Warto zwrócić uwagę, że w grupie szczególnego ryzyka deficytów witaminy D są osoby otyłe, które mogą wymagać zwiększonych dawek (dwukrotnie wyższych niż dawki rekomendowane dla równolatków z normalną masą ciała). Wynika to z faktu, że nadmiar tkanki tłuszczowej może przyczyniać się do obniżenia stężenia witaminy D w osoczu, ze względu na jej bardzo dobrą rozpuszczalność w lipidach. W ich przypadku podaż witaminy D3 powinna wynosić od 1600 do 4000 IU na dobę

Z drugiej strony osoby szczupłe powinny sięgać po dawki witaminy D raczej z dolnego zakresu rekomendowanej dawki dobowej.

Przykładowe produkty odpowiednie dla dorosłych w dawce 1000 IU to Vigantoletten 1000, Vigantol, Vigalex BioSolgar Witamina D3 czy Vitrum D3. W dawce 2000 IU można dostać preparaty takie jak Vitrum D3 forte, D-Vitum forte czy Molekin D3. Produktami z wyższą dawką witaminy D wynoszącą 4000 IU są między innymi Molekin Forte D3 czy Vigalex Max.

Witamina D u kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią

U kobiet spodziewających się dziecka oraz w czasie laktacji zaleca się suplementację witaminą D pod kontrolą jej stężenia w surowicy. Jeśli takie oznaczenie nie jest możliwe, zalecana dawka to 2000 IU na dobę, przez cały okres ciąży i laktacji.

Czy witaminę D można przedawkować?

Możliwe jest przedawkowanie witaminy D z wystąpieniem objawów toksycznych przy jej nieprawidłowej i nadmiernej podaży. Z tego powodu nie zaleca się dużych jednorazowych (tak zwanych "uderzeniowych") dawek witaminy D, za wyjątkiem wybranych przypadków, kiedy takie postępowanie zaleci lekarz. W szczególności do wstępnego ("wysycającego") leczenia objawowego niedoboru witaminy D może on przepisać produkty na receptę, takie jak Dekristol czy Solderol.

Objawy zatrucia witaminą D wynikają faktu, że dochodzi do zbyt wysokiego stężenia wapnia we krwi. Obejmują one zmęczenie, osłabienie i senność, zaburzenia koncentracji i apatię, problemy gastryczne (wymioty i zaparcia), kłopoty z sercem czy nadmierne pragnienie połączone ze zwiększonym wydalaniem moczu.

Nieliczni pacjenci mogą cierpieć na zjawisko nadwrażliwości na witaminę D. Objawia się ono nieprawidłową reakcją organizmu (nadmierną produkcją aktywnej postaci witaminy D3 w organizmie) w odpowiedzi na standardowe dawki uważane za bezpieczne.

Pacjenci z chorobami nerek lub kamicą nerkową powinni stosować witaminę D, kalcytriol lub prekursory witaminy D (np. Alfadiol) pod kontrolą lekarza nefrologa.

Czy witamina D pomaga w COVID-19?

Pojawiły się doniesienia, że pacjenci z COVID-19 i niskim poziomem witaminy D mogą gorzej radzić sobie z zakażeniem. Są także - na razie skromne - wyniki badań wskazujących, że podawanie witaminy D chorym może zmniejszać ryzyko ciężkiego przebiegu wymagającego hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii.

Według opublikowanych przez Ministerstwo Zdrowia wytycznych, brak jest wiarygodnych danych dotyczących wpływu stosowania witaminy D na ryzyko zakażenia i przebieg choroby COVID-19. Niemniej ze względu na powszechny niedobór witaminy D w populacji – szczególnie w okresie jesiennym i zimowym – oraz niewielkie ryzyko powikłań, zaleca się stosowanie suplementacyjnej dawki witaminy D do 2000 j.m. dziennie u dorosłych, a do 4000 j.m. dziennie u osób powyżej 75 roku życia.

Podobne stanowisko zajęła Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w dokumencie Farmakoterapia COVID-19 - Aktualizacja, w którym przedstawia zalecenia Konsensusu Ekspertów, które rekomendują rutynową suplementację witaminy D w dawce 1000 j.m. dziennie u wszystkich chorych na COVID-19 w okresie jesienno-zimowym. U pacjentów chorych na COVID-19 w postaci umiarkowanej i ciężkiej można rozważyć wyższe dawki witaminy D.

Badania dotyczące wpływu witaminy D na zakażenie SARS-COV-2 oraz przebieg infekcji - takie jak na przykład badanie kliniczne CORONAVIT - są w toku.

redaktor: Dina Dąbrowska

ostatnia zmiana: 13.04.2023 12:35:37

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:
2

Test na poziom Witaminy D Domowe Laboratorium

test, 1 sztuka

wyrób medyczny

w 9% aptek

od 14,43 zł

Vigantol

krople, 10 mililitrów

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 99% aptek

od 18,42 zł

Gold Omega 3 D3+K2

kapsułki, 30 kapsułek

omega triglycerides+colecalciferol+menaquinone+tocopherol

suplement diety

w 66% aptek

od 32,67 zł

Vigantoletten 1000

tabletki, 90 tabletek

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 94% aptek

od 29,98 zł

Dr. Jacob's Witamina D3 + K2-MK7 FORTE

krople, 20 mililitrów

suplement diety

w 4% aptek

od 89,00 zł

Vigalex Max

tabletki, 60 tabletek

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 83% aptek

od 33,19 zł

Vigantoletten Max żelki

pastylki/lamelki/żelki, 60 sztuk

colecalciferol

suplement diety

w 36% aptek

od 27,79 zł

Apo D3 krople

krople, 10 mililitrów = 200 dawek

colecalciferol

suplement diety

w 15% aptek

od 17,49 zł

D-Vitum forte

kapsułki, 120 + 30 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 79% aptek

od 27,19 zł

Vitrum D3 forte

kapsułki, 120 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 76% aptek

od 29,98 zł

D-Vitum Forte Max 4000 j.m.

kapsułki, 120 + 30 kapsułek

colecalciferol+omega triglycerides

suplement diety

w 62% aptek

od 35,08 zł

Vigantoletten Max witamina D3 4000 j.m.

tabletki, 120 tabletek

colecalciferol

suplement diety

w 58% aptek

od 39,99 zł

Licur 7000 z witaminą D

kapsułki, 30 kapsułek

suplement diety

w 3% aptek

od 84,99 zł

Detritin

tabletki powlekane, 60 tabletek

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 15% aptek

od 28,84 zł

Juvit Baby D3

krople, 10 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 84% aptek

od 12,49 zł

Solgar Witamina D3 1000 IU (25 mcg)

kapsułki, 100 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 10% aptek

od 42,99 zł

D-Vitum Forte Max 4000 j.m. K2 MK-7

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol+menaquinone+omega triglycerides

suplement diety

w 65% aptek

od 34,80 zł

Witamina D3 + olej z krokosza

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol+carthamus tinctorius

suplement diety

w 4% aptek

od 21,99 zł

Juvit Kids D3

krople, 10 mililitrów

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 72% aptek

od 8,99 zł

Biaron D 400 krople

krople, 10 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 18% aptek

od 13,99 zł

Dr. Jacob's Witamina Słońca D3 FORTE

krople, 20 mililitrów

suplement diety

w 3% aptek

od 46,01 zł

Vitalite Witamina D3 5000 + K2 MK7

tabletki, 60 tabletek

colecalciferol+menaquinone

suplement diety

w 1% aptek

Vitalite Witamina D3 5000 + K2 MK7

tabletki powlekane, 30 tabletek

colecalciferol+menaquinone

suplement diety

w 1% aptek

od 27,40 zł

ADEK-Vitum Oleofarm

kapsułki, 60 kapsułek

retinol+colecalciferol+tocopherol

suplement diety

w 42% aptek

od 31,49 zł

Vigalex D3 Krople

krople, 20 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 1% aptek

od 5,00 zł

Menachinox K2 + D3 4000

kapsułki, 30 kapsułek

suplement diety

w 3% aptek

od 29,99 zł

D-Vitum 400 j.m. Witamina D dla niemowląt

kapsułki, 90 kapsułek 'twist-off'

colecalciferol

suplement diety

w 54% aptek

od 14,99 zł

Magvit Forte D3

tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu, 50 tabletek

magnesium+colecalciferol+pyridoxine

suplement diety

w 57% aptek

od 12,50 zł

Molekin D3 Forte

tabletki powlekane, 60 tabletek

colecalciferol

suplement diety

w 34% aptek

od 12,49 zł

Health Labs My Kids Vitamin D3 krople dla dzieci

krople, 9,7 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 6% aptek

od 39,98 zł

Vigalex D3 + K2 Max

tabletki, 60 tabletek

colecalciferol+menaquinone

suplement diety

w 9% aptek

od 40,19 zł

Amavit D3 witamina D3 2000

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 3% aptek

od 16,69 zł

Avetin D 50 µg Avet Pharma

kapsułki, 60 kapsułek

suplement diety

w 10% aptek

od 15,80 zł

Home Check domowy test na poziom witaminy D

test, 1 test

wyrób medyczny

w 2% aptek

od 29,64 zł

D-Vitum witamina D dla niemowląt

krople, 6 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 14% aptek

od 15,90 zł

Vitrum D3 Strong

kapsułki, 60 kapsułek

suplement diety

w 39% aptek

od 19,80 zł

Vitrum D3

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 28% aptek

od 15,55 zł

Singularis Superior Witamina D3 2000

kapsułki, 60 kapsułek

suplement diety

w 3% aptek

od 31,90 zł

Vitamina D3 Vitalgold

tabletki, 120 tabletek

colecalciferol

suplement diety

w 2% aptek

od 7,65 zł

Osavi witamina D3 4000IU

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 1% aptek

od 25,00 zł

Vigalex Bio

tabletki, 90 tabletek

colecalciferol

produkt dostępny bez recepty

w 13% aptek

od 23,49 zł

Molekin D3

tabletki powlekane, 60 tabletek

colecalciferol

suplement diety

w 14% aptek

od 11,99 zł

Ekamedica witamina Junior D3

krople, 30 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 2% aptek

od 15,99 zł

Revitaben D3 Plus

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol+ascorbic acid+riboflavin+zinc

suplement diety

w 15% aptek

od 14,02 zł

Molekin D3+K2 w oleju lnianym

kapsułki, 75 kapsułek

colecalciferol+menaquinone

suplement diety

w 12% aptek

od 30,79 zł

Magleq B6 Max+D3

tabletki, 45 tabletek

suplement diety

w 18% aptek

od 14,26 zł

Apteo Witamina D w sprayu

aerozol, 10 mililitrów

colecalciferol

suplement diety

w 4% aptek

od 22,00 zł

Rodzina Zdrowia D3 Optima 2000

kapsułki, 60 kapsułek

colecalciferol

suplement diety

w 2% aptek

od 4,62 zł

2

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

)