Trądzik

Co jest przyczyną trądziku?

Trądzik pojawia się zarówno w okresie dojrzewania, znany wówczas jako trądzik młodzieńczy, jak i u dorosłych. Każdy kto doświadczył tych nieestetycznych zmian skórnych, chciałby jak najszybciej się ich pozbyć.

Jeszcze całkiem do niedawna jako główną przyczynę trądziku wskazywano bakterię Propionibacterium acnes (aktualnie już Cutibacterium acnes), która jest drobnoustrojem bytującym u każdego człowieka na skórze i żywiącym się sebum. Skoro bakteria ta obecna jest na skórze każdego, to na dobrą sprawę - każdy z nas - w mniejszym lub większym stopniu - powinien mieć trądzik, jednak tak się nie dzieje, zatem - sama bakteria nie jest przyczyną trądziku.

Główną przyczyną trądziku jest sebum, czyli substancja wytwarzana przez gruczoły łojowe skóry, aby chronić ją przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych oraz obcych patogenów.

Nie zapominajmy także o istnieniu trądziku różowatego - dokładnie opisaliśmy go w artykule Trądzik różowaty - z rumieńcem nam nie do twarzy.

Jak powstaje trądzik?

Gruczoły łojowe produkują sebum, które - w normalnych warunkach - powinno wydostać się na powierzchnię skóry. Jeśli u ujścia gruczołu zachodzą patologiczne zmiany, przez istnienie których ujście sebum na skórę zostanie zablokowane - tworzy się tzw. zaskórnik, który w połączeniu z obecnością Propionibacterium acnes prowadzi do powstania stanu zapalnego i rozwoju trądziku.

Bakterie te są beztlenowe, co znaczy, że póki znajdują się na powierzchni skóry, w stałym kontakcie z tlenem, nie wyrządzają nam krzywdy, ale jeśli zostaną "zamknięte" w gruczole łojowym w kontakcie z sebum, w warunkach beztlenowych i wilgotnych, w obecności dużej ilości sebum, mają idealne warunki do  rozwoju i rozmnażania się. Proces ten prowadzi zatem do powstania zmian ropnych i zapalnych.

Czy zatem, aby zapobiec powstawaniu trądziku powinno się wysuszać skórę i nie dopuścić do produkcji sebum? Na to pytanie odpowiedź znajdziesz w naszym opracowaniu o pielęgnacji skóry trądzikowej - Kosmetyki do skóry trądzikowej.

Jakie są cechy charakterystyczne skóry trądzikowej?

• nadmierna ilość sebum, w wyniku czego skóra jest tłusta i się świeci,
• zaskórniki otwarte (wągry), czyli czarne kropki występujące przede wszystkim na nosie i w jego okolicach - powstają w wyniku utleniania się sebum, które wydostaje się na powierzchnię skóry,
• rozszerzone pory - występują głównie, ale nie tylko u osób ze skórą trądzikową i zwykle nie da się ich trwale zwęzić,
• zaskórniki zamknięte - małe podskórne grudki, najczęściej w strefie T (czoło, nos, broda), w których gromadzi się nadmiar sebum na skutek zatkania ujścia gruczołu łojowego, po ich wyciśnięciu widoczny jest biało-żółty "kołeczek", czyli zgromadzone sebum.

Preparaty na trądzik bez recepty

W początkowej fazie leczenia możesz zastosować środki dostępne w aptekach bez recepty, m.in.:

1. Preparaty doustne wpływające na poprawę stanu cery trądzikowej, zawierające połączenie:
   - witamin: C, A, E, B6, niacyny, biotyny,
   - minerałów: cynku, selenu, koenzymu Q10, kwasu foliowego,
   - wyciągów roślinnych, najczęściej: z fiołka trójbarwnego, mniszka lekarskiego, ziela werbeny, zielonej herbaty,
2. Mieszanki ziołowe w torebkach do zaparzania i przemywania zmian trądzikowych. Najczęściej do przemywania stosuje się:
   - fiołek trójbarwny,
   - nagietek lekarski,
   - szałwię lekarską,
   - lipę drobnolistną,
   - babkę lancetowatą,
   - mniszek lekarski,
   - skrzyp polny.
3. Żele i maści na skórę zawierające:
   - nadtlenek benzoilu, który ma właściwości złuszczające i zmniejszające wytwarzanie łoju,
   - kwas azelainowy, który ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i zmniejszające widoczność przebarwień pozapalnych,
   - wyciągi ziołowe, m.in wyciąg z korzenia tarczycy bajkalskiej czy kłącza pięciornika o działaniu przeciwzapalnym, wysuszającym i ściągającym.

Leki na trądzik na receptę

Gdy zmiany skórne są nasilone i nawracające, należy udać się do dermatologa, który przepisze leki na receptę, np.

• antybiotyki doustne o działaniu przeciwbakteryjnym, np. tetracyklina, erytromycyna, doksycyklina, klindamycyna, 
• antybiotyki stosowane na skórę w postaci aerozoli, roztworów, maści czy żeli, np. erytromycyna, tetracyklina, klindamycyna, neomycyna,
• izotretynoinę - pochodna witaminy A o silnym działaniu keratolitycznym i przeciwłojotokowym,
• pochodne witaminy A stosowane miejscowo - tretynoina i adapalen.

Nieleczone zmiany trądzikowe mogą pozostawiać blizny, torbiele i przebarwienia.

Oprócz leków należy pamiętać o prawidłowej pielęgnacji i stosowaniu dermokosmetyków dedykowanych dla skóry trądzikowej, o czym możesz przeczytać tutaj.