Szampony, odżywki i wcierki przeciwłupieżowe

Co to jest łupież i jak wygląda?

Łupież to przewlekłe i nawracające schorzenie, za którego powstawanie odpowiedzialne są bytujące na skórze głowy grzyby z gatunku Malassezia. Towarzyszy mu silne złuszczanie się skóry głowy zwykle w postaci drobnych, białych płatków oraz intensywny świąd. Wyróżniamy dwie postaci łupieżu: suchy (białe lub srebrzystobiałe drobne łuski) i tłusty (żółtawe strupy i przetłuszczające się włosy). 

Jakie są przyczyny łupieżu? 

• nieodpowiednia higiena (np. rzadkie mycie włosów, słabe ich spłukiwanie),
• ciepłe i wilgotne środowisko (np. włosy pod czapką zimą),
• zaburzenia hormonalne,
• spadek odporności,
• alergie,
• stres,
• niewłaściwa dieta (nadmierne spożywanie cukru, tłuszczów, niedobór cynku i witamin z grupy B),
• nieodpowiednia pielęgnacja włosów.

Łupieżem można się zarazić, czemu sprzyja używanie wspólnych grzebieni czy okryć głowy.

Jaki szampon zwalczy łupież?

W leczeniu łupieżu skuteczne będą dostępne w aptekach szampony zawierające: 

• substancje przeciwgrzybicze - działają na przyczynę łupieżu, hamując rozwój grzybów Malessezia furfur. Wyróżnia się wśród nich m.in. siarczek selenu (np. Capitis Duo), pirokton olaminy (np. Oliprox), ketokonazol (np. Nizoral), klimbazol (np. DX2) czy cyklopiroksolaminę (np. Pirolam),
• substancje cytostatyczne - hamują nadmierne namnażanie się komórek naskórka, dzięki czemu zmniejsza się ilość łusek. Z racji tego, że nie działają na przyczynę łupieżu, stosowane samodzielnie wykazują krótkotrwały efekt, dlatego najczęściej występują w towarzystwie innych związków. Do tych substancji zalicza się m.in. dziegcie i ichtiol (np. Paraderm). Podobne właściwości wykazują także niektóre substancje przeciwgrzybicze: siarczek selenu czy pirokton olaminy,
• substancje keratolityczne - usuwają zrogowaciały naskórek, oczyszczając skórę głowy. Szczególnie polecane w przypadku łupieżu z żółtymi, tłustymi łuskami, mocno przylegającymi do skóry głowy. Zalicza się do nich m.in. mocznik, związki siarki, dziegcie oraz kwas salicylowy (np. Vichy Dercos),
• substancje poprawiające kondycję włosów i skóry głowy - działają nawilżająco (gliceryna), łagodzą podrażnienia (dekspantenol, alantoina), regenerują uszkodzony naskórek i działają ochronnie (wit. A, E, PP),
• wyciągi roślinne - działają wspomagającą, mają zdolność do hamowania stanu zapalnego i pobudzają wzrost włosów. Znajdziemy wśród nich m.in. ekstrakty z pokrzywy, rumianku, skrzypu polnego, krwawnika, czarnej rzepy czy tataraku.

W marcu 2022 roku ze sprzedaży wycofane zostały preparaty zawierające pirytonian cynku (np. Zoxiderm, Ducray Kelual DS, Dermedic Capilarte, Catzy Healing) ze względu na potencjalne szkodliwe działanie na rozrodczość. W zamian można stosować inne działające podobnie substancje, jak np. cyklopiroksolaminę (np. Pirolam) lub ketokonazol (np. Nizoral). Wycofany został również szampon Selsun Blue ze względu na zawartość zakazanego przez Komisję Europejską lilialu - substancji zapachowej.

Na co zwrócić uwagę wybierając szampon przeciwłupieżowy?

• Szampon przeciwłupieżowy powinien mieć pH 5,5 i nie powinien zawierać silnych detergentów (np. SLS, SLES), ponieważ mogą one podrażniać i wysuszać skórę głowy, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu wydzielania sebum - pożywki dla grzybów będących przyczyną łupieżu.
• Istotna jest technika mycia włosów - szampon należy delikatnie wmasować w skórę głowy aż do uzyskania piany, która powinna pozostać na skórze przynajmniej przez 10 minut.
• Efekty działania szamponów przeciwłupieżowych zwykle nie są widoczne od razu. Należy stosować je regularnie przez 3-4 tygodnie, a następnie profilaktycznie raz w miesiącu.
• Jeśli problem nawraca, warto zmieniać co pewien czas szampon, aby skóra nie "przyzwyczajała się" do konkretnego produktu.
• Szampony przeciwłupieżowe zawierające ketokonazol nie powinny być stosowane długotrwale, ponieważ może przyczyniać się to do podrażnienia, wysuszenia lub przetłuszczania skóry głowy.
• Szamponów z siarczkiem selenu należy unikać dwa dni przed i po farbowaniu, trwałej ondulacji i utlenianiu oraz przy podrażnieniu skóry głowy.

Jakie odżywki i wcierki wybrać przy łupieżu?

Odżywki do włosów wygładzają, nawilżają i ułatwiają rozczesywanie włosów. Podobnie, jak w przypadku włosów przetłuszczających się, warto wybierać lekkie odżywki na bazie olejków i ekstraktów roślinnych, pozbawione silikonów, parafiny i tłustych emolientów obciążających włosy. Aplikujemy je od wysokości ucha w dół. W aptekach można znaleźć odżywki do włosów ze skłonnością do łupieżu zawierające, np. wyciąg z czarnej rzepy (np. Ziaja Redukcja Łupieżu).

Do pielęgnacji skóry głowy służą wcierki zawierające substancje nawilżające, oczyszczające, złuszczające martwy naskórek i regulujące pracę gruczołów łojowych. W ich składzie znaleźć można kwas salicylowy i glikolowy (np. Bioderma Node K), mocznik i kwas mlekowy (np. Cerkogel) oraz substancje przeciwgrzybicze, takie jak pirokton olaminy (np. Pharmaceris H-Stimupeel).