Zespół suchego oka - jak leczyć?

Spis treści

Na czym polega zespół suchego oka?

Jakie są objawy zespołu suchego oka?

Czy zespół suchego oka to poważna choroba?

Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?

Jak wyleczyć zespół suchego oka?

Czym się kierować wybierając krople nawilżające do oczu?

Soczewki kontaktowe a zespół suchego oka

Leki na receptę i inne opcje terapeutyczne w zespole suchego oka

Co mogę zrobić, aby zapobiec dolegliwościom ze strony oczu?

Na czym polega zespół suchego oka?

Jest to choroba powierzchni oka, w której przyczyną objawów są zaburzenia filmu łzowego - struktury powlekającej gałkę oczną. Łzy mają nieprawidłowy skład lub jest ich zbyt mało (są wytwarzane w zbyt małej ilości lub nadmiernie parują). Konsekwencją jest przerwanie warstwy ochronnej na powierzchni oka.

Jakie są objawy zespołu suchego oka?

Najczęściej zgłaszane są symptomy, takie jak podrażnienie oka (pieczenie, swędzenie, dyskomfort), ból, zaczerwienienie, nadwrażliwość na światło czy zaburzenia widzenie (zamglone widzenie). Bardzo często osoby z suchym okiem sięgają po opisowe określenia, takie jak „uczucia piasku pod oczami” czy też „uczucie ciała obcego w oku”. Charakterystyczne jest narastanie dolegliwości w trakcie dnia.

Wbrew nazwie jednym z objawów może być także łzawienie („łzawiące oko”), ponieważ w ten sposób organizm próbuje poradzić sobie z podrażnieniem i niedostatecznym nawilżeniem.

Czy zespół suchego oka to poważna choroba?

Zespół suchego oka jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u okulisty. Dolegliwości zgłaszane przez pacjentów są często bagatelizowane, tymczasem narząd wzroku jest niezbędny dla normalnego codziennego funkcjonowania – zarówno w domu, jak i w pracy. Dolegliwości są uciążliwe, a nawet mogą być niebezpieczne dla osób obsługujących maszyny i prowadzących pojazdy.

Przy cięższych postaciach rozwija się stan zapalny, który może prowadzić do bliznowacenia i nieodwracalnych uszkodzeń oka. Narząd wzroku w przebiegu ZSO jest także bardziej podatny na infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze.

Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?

Jednym z częstszych powodów zaburzeń filmu łzowego jest przewlekłe korzystanie z komputera oraz innych urządzeń cyfrowych, a także telewizji. Wpatrywanie się w ekrany powoduje, że rzadziej mrugamy, przez co oko jest niedostatecznie zwilżane.

Nie bez znaczenia są także czynniki środowiskowe - głównie zanieczyszczenia, ale również niska wilgotność, klimatyzacja w pomieszczeniach czy przeciągi. Ukuł się nawet termin „syndrom oka biurowego”, jako zespół problemów zdrowotnych związanych z długą pracą przy komputerze w niekorzystnej dla zdrowia przestrzeni.

Potwierdzono także związek ZSO z niedoborem witaminy A oraz zaburzeniami hormonalnymi. Dolegliwości suchego oka mogą pojawić się także w przebiegu chorób reumatologicznych (takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy, Zespół Sjögrena) i hematologicznych (dotykających krwi lub szpiku).

Co ważne, ZSO może być działaniem niepożądanym niektórych leków, m.in. przeciwhistaminowych (stosowanych w alergiach), przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych czy izotretynoiny (np. Axotret, Curacne, Izotek) przepisywanej w cięższych postaciach trądziku.

Jak wyleczyć zespół suchego oka?

U większości pacjentów wystarczy stosowanie kilka razy dziennie preparatów nazywanych „sztucznymi łzami”. Są to preparaty do oczu, których składniki zastępują brakujący, naturalny film łzowy. Imitują one naturalne łzy, stąd też ich nazwa.

Czym się kierować wybierając krople nawilżające do oczu?

Pożądane cechy kropli nawilżających do oczu, to brak konserwantów, które mogą dodatkowo podrażniać oko. Korzystna jest także długa ważność od momentu otwarcia – tutaj warto zwrócić uwagę na produkty w opakowaniach typu COMOD lub ABAK. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?

• Żele do oczu czy też krople o większej gęstości i dużym stężeniu substancji czynnych będą się dłużej utrzymywać na oku. Dzięki temu można je rzadziej aplikować, jednak mogą bardziej upośledzać widzenie. Nie będą więc dobrym wyborem dla osób wymagających precyzji widzenia  (np. Hylo-Comod, Aboca Fitostill, Systane Ultra UD).

• W przypadku ZSO ze stwierdzonymi uszkodzeniami powierzchni oka, pomocny będzie dodatek składnika gojącego, takiego jak dekspantenol (np. Hylo Care, Xedrenio Dex).

• Przy widocznych cechach zapalenia lub alergii korzystne może być połączenie składnika nawilżającego z ektoiną (np. Hylo Dual, Elergin, Ektin).

• Żele i maści (np. Vita-Pos, Oftagel, Vidisic) do oczu można stosować dodatkowo na noc w cięższych postaciach ZSO.

Pacjenci czasami zastanawiają się, czy nie wystarczy "zwykła sól fizjologiczna". Niestety ten produkt się nie sprawdzi, ponieważ nie utrzymuje się on w oku i nie zapewnia długotrwałego nawilżenia.

Skuteczność i odczuwalność poprawy po zastosowaniu kropli nawilżających może być indywidualna i zależna od systematyczności stosowania. Możesz zatem wypróbować kilka produktów, aby znaleźć ten najbardziej odpowiedni.

Jak aplikować krople i inne preparaty do oczu - wszystkiego dowiesz się tutaj.

Soczewki kontaktowe a zespół suchego oka

Na pojawienie się problemów z suchością oka wpływ może mieć także noszenie soczewek kontaktowych. Pomocna może być wówczas zmiana ich rodzaju lub po prostu wymiana na okulary.

Jeśli natomiast nie chcesz zrezygnować z noszenia soczewek, wybieraj odpowiednie krople nawilżające. Osoby noszące soczewki kontaktowe mogą zakrapiać preparaty z serii Hylo (np. Hylo-Comod, Hylo-Care) bezpośrednio na oczy. Również produkty, takie jak Hyal-Drop multi, Systane Ultra, Dexoftyal UD czy Thealoz można stosować w celu w celu nawilżania soczewek kontaktowych podczas zakładania i zdejmowania, jak również w trakcie noszenia. W niektórych przypadkach producent wyraźnie zastrzega, że produktu nie zaleca się stosować z soczewkami (np. Systane Balance). W innych informuje o konieczności zdjęcia soczewek przed aplikacją leku i możliwości ponownego ich założenia dopiero po pewnym czasie (np. Lacrimal). W przypadku braku jakiejkolwiek adnotacji lepiej przyjąć, że nie należy stosować danych kropli z soczewkami kontaktowymi.

Leki na receptę i inne opcje terapeutyczne w zespole suchego oka

Brak poprawy po zastosowaniu preparatów „sztucznych łez” może być wskazaniem do zastosowania leków na receptę.

W ramach krótkotrwałego leczenia przeciwzapalnego wykorzystuje się kortykosteroidy, zwłaszcza te, których stosowanie wiąże się z mniejszym ryzykiem jaskry. Są to tzw. soft steroids, do których zalicza się loteprednol (np. Lotemax)

Długoterminową kontrolę stanu zapalnego w oku można natomiast uzyskać podając do niego cyklosporynę A (np. Ikervis). Takie leczenie trwa minimum 6 miesięcy.

Niektórzy pacjenci dobrze reagują na „sztuczne łzy” sporządzone z surowicy ludzkiej pozyskiwanej z krwi. Takie krople nie tylko nawilżają, ale są także źródłem licznych składników odżywczych i czynników wzrostu.

W zespole suchego oka można spróbować także terapii poprzez zamknięcie punktów łzowych za pomocą specjalnych zatyczek. Rozwiązaniem mechanicznym jest także zastosowanie tak zwanej komory wilgotnej (np. Ortholux lub Eye Fix) na oko lub terapeutycznych (opatrunkowych) soczewek kontaktowych.

Co mogę zrobić, aby zapobiec dolegliwościom ze strony oczu?

Zadbaj o swoje stanowisko pracy (właściwe oświetlenie, monitor poniżej poziomu wzroku). Zaplanuj przerwy, ponieważ wysiłek wzrokowy nasila objawy. Postaraj się ograniczyć wpływ zanieczyszczeń i suchego powietrza na wzrok. Przede wszystkim wyeliminuj palenie i bierne palenie. Możesz także rozważyć zainwestowanie w nawilżacz powietrza lub oczyszczacz powietrza.

Do rutyny warto wprowadzić zabiegi pielęgnacyjne brzegów powiek polegające na stosowaniu ciepłych okładów, masażu, czy higienie (np. Blephaclean, Blephasol), co zapewni odpowiednią pracę gruczołów mających wpływ na stan powierzchni oka.

Pomocne może być także zwiększenie w diecie podaży niezbędnych kwasów tłuszczowych (kwasów omega-3, w szczególności kwasy DHA i EPA).