Minęło już wiele czasu, od kiedy usłyszeliśmy o pierwszym potwierdzonym przypadku SARS-CoV-2 w Polsce. Koronawirus zmienił całkowicie nasze życie i stał się przyczyną wielu nieszczęść. Wszystko wskazuje na to, że COVID-19 zostanie z nami na dłużej. Co zrobić, żeby nie zachorować i jak ochronić swoich najbliższych przed skutkami pandemii?
Spis treści
Czym jest SARS-CoV-2 i skąd się wziął?
Jakie są objawy koronawirusa u ludzi?
Dla kogo koronawirus jest szczególnie niebezpieczny?
Jak można zarazić się koronawirusem?
Jak bardzo zaraźliwy jest koronawirus?
Jak zabezpieczyć się przed koronawirusem?
Jak postępować w przypadku podejrzenia infekcji koronawirusem?
Ocena ryzyka zarażenia COVID-19 na podstawie symptomów
Obejrzyj film o koronawirusie!
Czym jest SARS-CoV-2 i skąd się wziął?
Jest to nowy, wcześniej nieznany wirus oddechowy, który po raz pierwszy pojawił się w Wuhan w chińskiej prowincji Hubei. Źródło jego pochodzenia jest dalej przedmiotem dyskusji. Dominuje teoria, że wirus ma pochodzenie naturalne i przeszedł na ludzi z nietoperzy, być może przy udziale innych gatunków zwierząt. Nie udało się jednak całkowicie wykluczyć teorii o ucieczce wirusa z laboratorium, którą podgrzewa fakt, że w epicentrum pandemii działa olbrzymi Wuhański Instytut Wirusologii. Natomiast sami Chińczycy raczej starają się odsunąć od siebie oskarżenia i sugerują, że wirus mógł przybyć do nich w mrożonkach z importu.
11 lutego 2020 roku WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) ogłosiła, że oficjalną nazwą choroby wywoływanej przez SARS-CoV-2 (2019-nCoV) jest COVID-19. W marcu 2020 roku naukowcy z Toronto wyizolowali wirusa SARS-CoV-2. Stanowiło to istotny krok naprzód na drodze do opracowania leków i szczepionek.
Jakie są objawy koronawirusa u ludzi?
COVID-19 może mieć dosyć indywidualny przebieg i nasilenie objawów. Niestety nie są one bardzo specyficzne i mogą przypominać przeziębienie lub grypę. Mogą także różnić się w zależności od tego, jaki wariant je wywołał - na przykład przy wariancie Delta częściej wymieniano dolegliwości trawienne, a Omikron charakteryzują przede wszystkim symptomy przypominające zapalenie zatok, takie jak kichanie czy katar. Częściej także pojawiają się bóle mięśni i stawów oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego i utrata apetytu.
Ponadto u większości chorych pojawiają się takie dolegliwości jak gorączka, kaszel oraz uczucie zmęczenia. Mogą wystąpić także duszności, bóle mięśni, głowy czy gardła, utrata węchu oraz smaku, biegunka i nudności. Rzadko COVID-19 towarzyszą zmiany skórne - wysypka czy przebarwienia na palcach. Niestety, u niektórych pacjentów koronawirus może prowadzić do zapalenia płuc, niewydolności wielonarządowej, zespołu ostrej niewydolności oddechowej, posocznicy, wstrząsu septycznego, a nawet śmierci.
Należy jednak pamiętać, że okres inkubacji wirusa, czyli czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów choroby to 3-5 dni, jednak może on wahać się od 2 do nawet 14 dni. W tym czasie osoba zakażona może nie mieć żadnych symptomów i nie wiedzieć, że jest chora i że stanowi zagrożenie dla innych ludzi. Sprawę komplikuje fakt, że u części pacjentów nawet po okresie wylęgania się infekcji nie pojawią się żadne objawy - są to osoby przechodzące COVID-19 bezobjawowo.
Jeśli chcesz sprawdzić, czy możesz być zakażony wirusem, wykonaj domowy test antygenowy. Testy antygenowe na COVID-19 kupić można w aptece, np.
Dla kogo koronawirus jest szczególnie niebezpieczny?
Zidentyfikowano kilka istotnych czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Są to wiek, otyłość oraz tak zwane choroby współistniejące, czyli obciążenie organizmu schorzeniami przewlekłymi takimi jak cukrzyca czy nadciśnienie.
U takich osób koronawirus może spowodować ciężkie do wyleczenia zapalnie płuc, niewydolność oddechową, uszkodzenie serca, a nawet śmierć. Takie przypadki zdarzają się czasem również w przypadku osób młodych i ogólnie zdrowych, jednak ich odsetek jest znacznie niższy.
Dzieci chorują na ogół lżej niż dorośli. Niestety w ich przypadku dużym problemem jest tak zwany zespół PIMS, będący późnym skutkiem COVID-19. Więcej na temat przebiegu infekcji u dzieci można przeczytać w artykule: Koronawirus u dzieci - objawy i powikłania.
Jak można zarazić się koronawirusem?
Koronawirus rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową, czyli kiedy poprzez kaszel lub kichanie osoba chora rozpryskuje w powietrzu swoją ślinę lub wydzielinę nosową wraz z cząsteczkami wirusa. Poza tym, jeżeli będziesz miał kontakt z powierzchnią, na której znajdzie się wirus, a potem dotkniesz swojego nosa, ust lub oczu, to istnieje ryzyko, że w ten sposób przeniesiesz go do swojego organizmu.
Jak bardzo zaraźliwy jest koronawirus?
Zakaźność określa współczynnik reprodukcji wirusa, czyli wskaźnik R mówiący o tym, ile osób jest w stanie zarazić jeden nosiciel patogenu. Dotychczas szacowano, że dla wirusa SARS-CoV-2 ten parametr w wersji bazowej oscyluje wokół 2,5. Jednak najnowszy wariant wirusa oszałamia prędkością rozprzestrzeniania się. Eksperci oceniają, że dla Omikrona wskaźnik replikacji wynosi 10. To oznacza, że jeden zakażony może zarazić aż 10 kolejnych osób. Warto zauważyć, że najbardziej zaraźliwy spośród dotychczas znanych wirusów jest wirus odry, mający współczynnik R wahający się między 12 a 18.
Jak zabezpieczyć się przed koronawirusem?
Podstawą zapobiegania COVID-19 są szczepienia ochronne. Nie ma skuteczniejszej i bardziej dostępnej metody, aby uniknąć zakażenia. Czytaj więcej: Jak zaszczepić się na COVID-19?
Poza tym należy dbać o siebie i wzmacniać swoją odporność, wysypiać się, dobrze się odżywiać i korzystać z ruchu na świeżym powietrzu. Czytaj więcej: Wzmacnianie odporności oraz Preparaty na odporność.
Jak przy każdej chorobie wirusowej, przed zachorowaniem będą chronić także podstawowe zasady higieny:
noszenie maseczek zakrywających nos i usta,
częste mycie rąk wodą z mydłem (np. Naturalne Mydło Szare) przez minimum 30 sekund, a jeśli nie jest to możliwe - stosowanie specjalnych żeli myjących i środków dezynfekujących (np. Manusan, Octenisept, Novaclear Hands Clear żel antybakteryjny),
unikanie dotykania twarzy niemytymi rękoma,
ograniczenie bliskiego kontaktu z osobami, które wykazują cechy infekcji przypominającej przeziębienie lub mają objawy grypy,
kichanie i kaszel wyłącznie w chusteczkę lub w zgięcie łokcia (nigdy w dłoń!); chusteczkę należy od razu wyrzucić do kosza,
czyszczenie i dezynfekcja często dotykanych przedmiotów oraz powierzchni takich jak blaty, klamki, powierzchnia klawiatury czy telefonu.
W związku z pandemią w Polsce wprowadzane są i systematycznie aktualizowane w zależności od sytuacji epidemicznej zasady bezpieczeństwa. Obostrzenia mogą dotyczyć obowiązku zakrywania nosa i ust, ograniczenia ilości osób na powierzchnię w metrach kwadratowych czy wymogu szczepień dla niektórych grup zawodowych. Mają one na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa, dlatego w interesie nas wszystkich leży śledzenie komunikatów Ministerstwa Zdrowia oraz służb sanitarnych i przestrzeganie ich.
Jak postępować w przypadku podejrzenia infekcji koronawirusem?
W przypadku podejrzenia choroby należy zminimalizować kontakty z innymi ludźmi i poddać się samoizolacji. Można także wykonać domowy test na COVID-19, który może stanowić wstęp do dalszej diagnostyki. Dalsze postępowanie opisane jest w artykule: Co zrobić, gdy podejrzewasz u siebie koronawirusa?
Ocena ryzyka zarażenia COVID-19 na podstawie symptomów
Jeśli odczuwasz niepokojące objawy, to możesz na GdziePoLek wypełnić ankietę online, aby ocenić jakie jest ryzyko, że to zarażenie koronawirusem. Kliknij TUTAJaby przejść do testu!
Obejrzyj film o koronawirusie!
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 26.04.2023 10:42:56
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.