Testy na koronawirusa SARS-CoV-2 (COVID-19)

Angelika Talar-Śpionek, mgr farm.

Jakie testy na koronawirusa można kupić w aptece?

Test na przeciwciała koronawirusa

• materiał do badań stanowi krew pobrana z palca,
• ponieważ przeciwciała to rodzaj białek wytwarzanych przez układ odpornościowy w trakcie infekcji, aby test był wiarygodny, należy wykonać go nie wcześniej niż 10-14 dni od zakażenia,
• zgodnie z aktualnym Komunikatem Prezesa URPL (z dn. 23 marca 2020 r.) wszystkie testy używane w diagnostyce zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2 są wyrobami medycznymi do diagnostyki in vitro i podlegają przepisom ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych, co w praktyce oznacza, iż w aptece dostępne są dwa rodzaje testów - do użytku profesjonalnego (które można wykonać poza laboratorium, jednak przeprowadza je pracownik medyczny) oraz do samodzielnego wykonania (oznaczone jako wyrób do samokontroli, IVD), który pacjent może wykonać sam w warunkach domowych (np. Domowy test na koronawirusa Lomina, Primacovid),
• test pozwala sprawdzić, czy przeszliśmy zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2, nie jest to test do stosowania w sytuacjach nagłych - nie sprawdzi czy mamy chorobę COVID-19. 

Test antygenowy na koronawirusa

• materiał do badań stanowi wydzielina z nosogardzieli,
• wymaz pobierany jest specjalną wymazówką zawartą w zestawie,
• ponieważ antygeny to tzw. generatory przeciwciał, badanie wykonuje się już na wczesnym etapie infekcji (zanim zostaną wytworzone przeciwciała), wymaz można pobrać na około 5-7 dni od zakażenia, ponieważ wówczas dochodzi do intensywnego namnażania się wirus, np. Test na koronawirusa Panbio Ag - test do użytku profesjonalnego,
• przeznaczony do wczesnego rozpoznania zakażenia u pacjenta, który posiada charakterystyczne objawy COVID-19, 
• jeśli pacjent posiada charakterystyczne objawy, a wynik testu wyszedł negatywny, lekarz może skierować pacjenta na test genetyczny (wymaz, RT-PCR), 
• testy te przeprowadzane są obecnie, m.in. w poradniach POZ.

Kto powinien zrobić szybki test na koronawirusa?

Jeśli podejrzewasz, że mogłeś lub możesz być zakażony SARS-CoV-2, jednak nie masz charakterystycznych objawów, które pozwalałyby na wykonanie refundowanego przez NFZ testu w szpitalu czy punkcie diagnostycznym, test kasetkowy z apteki może stanowić wstęp do dalszej diagnostyki zakażenia koronawirusem. O tym, co zrobić jeśli podejrzewasz u siebie koronawirusa piszemy - tutaj.

Test może służyć jako badanie przesiewowe, np. u osób przebywających w środowisku zwiększonego ryzyka zakażenia wirusem, m.in. personel medyczny czy pracownicy domów pomocy.

Jak działa test na przeciwciała koronawirusa, który możemy wykonać samemu w domu?

Zasada działania testu na przeciwciała koronawirusa opiera się na metodzie immunochromatografii bibułowej na bazie złota koloidalnego. Do jego wykonania potrzebna jest kropla krwi, np. z palca.

Test pozwala wykryć obecność przeciwciał IgM (świadczących o świeżej infekcji wirusem SARS-CoV-2) lub IgG (gdy mieliśmy już kontakt z tym wirusem w przeszłości, utrzymują się ok. 2-3 miesiące po zakażeniu).

Wynik testu można odczytać już po kilku minutach (3-10 minutach) od zakroplenia próbki.

Co zrobić, gdy uzyskamy pozytywny wynik domowego testu na koronawirusa?

Jeśli wykonany test dał wynik pozytywny, może to oznaczać, iż:

• przebyliśmy już zakażenie koronawirusem w przeszłości i w naszej krwi krążą przeciwciała anty-SARS-CoV-2 klasy IgG,
• jesteśmy w trakcie infekcji spowodowanej koronawirusem, o czym świadczy podwyższony poziom IgM.

Ponieważ test nie pozwala ocenić, czy jesteśmy jeszcze w stanie zakażać innych, w takiej sytuacji, należy skontaktować się telefonicznie z najbliższą stacją Sanitarno-Epidemiologiczną lub Szpitalem Zakaźnym i postępować zgodnie z instrukcją operatora.

O czym należy pamiętać wykonując domowy test na COVID-19?

• Test na koronawirusa, który możemy kupić w aptece, pozwala ocenić, czy w naszej krwi są obecne przeciwciała koronawirusa SARS- CoV-2. Wykonując go dowiemy się, czy jesteśmy w trakcie zakażenia koronawirusem lub niedawno przeszliśmy zakażenie (przeciwciała utrzymują się we krwi średnio do 2-3 miesięcy).
• Testy diagnostyczne z apteki mogą jedynie stanowić wstęp do dalszej diagnostyki.
• Jeśli domowy test był wykonany zbyt wcześnie, może dać fałszywie negatywny wynik. Na samym początku infekcji z uwagi na niewytworzone jeszcze przeciwciała, możemy zarażać innych, mają negatywny wynik domowego testu na koronawirusa. Dlatego ważne, aby w razie wystąpienia niepokojących objawów mogących wskazywać na COVID-19, w pierwszej kolejności kontaktować się z lekarzem rodzinnym, który jeśli uzna za zasadne wystawi skierowanie na wymaz - o czym piszemy tutaj.

2021-06-01