Liczba brakujących leków pozostaje wysoka, chociaż spadła do 34 pozycji w porównaniu z 37 w ostatnim raporcie z sierpnia. Bardzo duży wpływ na ten wynik ma jednak sytuacja z antybiotykami. Gdyby zabrakło ostatnich dostępnych teraz zamienników poszukiwanych antybiotyków, lista powiększyłaby się natychmiast o 10 pozycji. Z pozytywnych sygnałów w okresie, którego dotyczy raport, można wymienić zwiększoną aktywność w przeciwdziałaniu i informowaniu o brakach, jaką podjęło Ministerstwo Zdrowia.
Innym ważnym aspektem obecnej sytuacji związanej z brakami, który kryje się za trendem ich ogólnej liczby, jest duża dynamika zmian: wiele leków z poprzedniej listy wróciło do aptek, a z drugiej strony pojawiło się sporo nowych deficytów. Tak silne ruchy po obu stronach mogą szybko zmienić ogólny obraz.
Liczba brakujących leków od pierwszego raportu GdziePoLek
Źródło: GdziePoLek
Powody braków są w tym momencie specyficzne dla sytuacji poszczególnych produktów. Na przykład za brakami antybiotyków ma stać niedoszacowanie zapotrzebowania przez producentów i co za tym idzie - niewystarczająca podaż, a w przypadku Ozempicu używanego przez chorych na cukrzycę, duży wzrost zużycia z powodu stosowania go off-label do zwalczania otyłości.
Przy tak dużej dynamice trudno o prognozę, w którą stronę skieruje się trend ogólnej dostępności leków w najbliższych miesiącach.
Spis treści
Znaczące utrudnienia w dostępie do antybiotyków
Import interwencyjny uzupełnia luki w dostępności leków
Jakich leków brakuje, ale nie znalazły się na naszej liście? Jak znaleźć alternatywę terapeutyczną?
Farmaceuci apelują do Ministra Zdrowia o podjęcie działań w sprawie braku leków
Ministerstwo Zdrowia podejmuje inicjatywę
Aktualna lista braków
Aktualna liczba deficytów według stosowanej przez nas od początku metodyki, która zakłada badanie produktów na receptę ze spadkiem dostępności w aptekach o co najmniej 50% i brakiem łatwo dostępnych zamienników według oceny farmaceutów, wynosi 34.
Lista brakujących leków na październik 2022
Żródło: GdziePoLek
Poniżej omawiamy najbardziej znaczące nowe pozycje.
Znaczące utrudnienia w dostępie do antybiotyków
O problemach dotyczących spadającej dostępności popularnych antybiotyków z grupy penicylin pisaliśmy niedawno w artykule Kryzys antybiotykowy w Polsce - co robić, jak żyć? Leki te stosowane są w infekcjach bakteryjnych. W sezonie jesienno-zimowym wykorzystuje się je przede wszystkim w leczeniu zakażeń uszu, nosa i gardła czy w bakteryjnym zapaleniu oskrzeli i płuc.
Co statystyki mówią o dostępności amoksycyliny z kwasem klawulanowym?
Bazując na twardych danych, nasze statystyki wskazują na duże spadki dostępności antybiotyków zawierających połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym. Konkretnie najbardziej odczuwalne są problemy z lekami: Auglavin PPH 875 mg + 125 mg, Augmentin 875 mg + 125 mg, Augmentin 500 mg + 125 mg, Augmentin MFF (400 mg + 57 mg)/5 ml, Polamoclav 875 mg + 125 mg i Amylan 875 mg + 125 mg.
Jeśli chodzi o opakowania zawierające dawkę 875 mg + 125 mg po 14 tabletek, to 62% aptek zintegrowanych z GdziePoLek ma na stanie Taromentin 875 mg + 125 mg, a w 72% aptek można kupić Amoksiklav. Nadal 32% placówek ma na stanie Ramoclav, 22% - Penlac, a 12% - Auglavin PPH, chociaż zapasy te widocznie kurczą się w ostatnich dniach.
Mniej popularną dawkę 500 mg + 125 mg po 14 tabletek reprezentuje dostępność w 71% aptek leku Amoksiklav i w 77% preparatu Augmentin.
Dla zawiesin 400 mg + 57 mg/5 ml można znaleźć następujące dostępności dla całego produktu (niezależnie od wielkości opakowania): Amoksiklav ma 95% aptek, Taromentin posiada w sprzedaży 58%, a Auglavin PPH - 34% placówek. Farmaceuta realizujący receptę na proszek do sporządzania zawiesiny ma pewne pole manewru w zakresie dostępności opakowań 35 ml, 70 ml i 140 ml - może wydać mniejsze opakowania w celu skompletowanie potrzebnej pacjentowi objętości leku.
Czy zastąpić brakujące dawki Duomoxu?
Ograniczeniu ulegała w ostatnim czasie podaż amoksycyliny pod nazwą Duomox w dawkach 250 mg i 327 mg. Rozwiązaniem, które przychodzi na myśl w pierwszej kolejności jest dzielenie tabletek po 500 mg i 750 mg Duomoxu, które są nadal dosyć dobrze dostępne. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że tabletki tego antybiotyku posiadają wprawdzie linię podziału po jednej stronie, ale zgodnie z deklaracją producenta linia ta nie służy do podziału tabletki na równe dawki i jest umieszczona na tabletce ze względów estetycznych. Z pomocą przychodzi jednak marka Amotaks DIS, której dwustronnie wypukłe tabletki posiadają wgłębienie pośrodku umożliwiające podział tabletki na dwie równe dawki.
Jednocześnie trzeba tu przywołać przepisy dotyczące wydawania z apteki produktów leczniczych, które dopuszczają dzielenie opakowań antybiotyki do stosowania wewnętrznego, jeżeli nie przyczyni się to do zmiany gwarantowanej przez producenta jakości produktu leczniczego, a każde wydane opakowanie bezpośrednie będzie oznakowane datą ważności i numerem serii, w opakowaniu własnym apteki, do którego dołącza się ulotkę lub jej kopię.
Chociaż obecnie zgodnie z wyjątkowo konserwatywną metodyką naszego raportu powyższych pozycji nie możemy zakwalifikować jako krytycznych deficytów, to dalsze spadki dostępności mogą spowodować, że kolejna edycja listy braków będzie obfitować w pozycje reprezentujące antybiotyki z grupy penicylin.
Antybiotyki, których dostępność spadła, jednak nie trafiły na listę z powodu dostępności zamiennika
Źródło: GdziePoLek
Gdyby zamienniki nie pozostawały dostępne, nasza lista wydłużyłaby się aż o 10 pozycji, widocznych na ilustracji powyżej.
Które z brakujących antybiotyków są krytycznymi deficytami już teraz?
Problemem jest proszek do sporządzenia zawiesiny doustnej w dawce 600 mg + 42,9 mg/5 ml. Lek o takiej dawce i kompozycji składników zawiera inne ich proporcje w stosunku do standardowej formulacji. Przy spadającej dostępności Augmentinu ES po 50 ml i 100 ml, zamiennikiem mógłby być Auglavin PPH Extra, który ma obecnie na stanie zaledwie 8% aptek i to wyłącznie w opakowaniu po 100 ml lub Amoksiklav ES, który obecnie jest dostępny odpowiednio w 19% aptek - po 50 ml oraz w 27% - po 100 ml, jednak ogólna dostępność na całym produkcie spada.
Zamiennika nie ma natomiast preparat Ospen 1000 i Ospen 1500 - lek z fenoksymetylopenicyliną. Od producenta otrzymaliśmy informację, że kolejne dostawy leku są planowane na październik.
Odpowiednik nie występuje także w przypadku leku Unasyn z sultamicyliną. Z działu obsługi klienta firmy Pfizer otrzymaliśmy informację, iż planowany termin dostaw do Polski to połowa października br. Do aptek lek ma trafić nie wcześniej niż w listopadzie br.
Nowe leki na liście
Zaczyna odczuwalnie spadać dostępność leku Activelle - tabletek zawierających hormony (estradiol półwodny i noretysteron) stosowanych w hormonalnej terapii zastępczej. Dostępny w aptekach Kliogest zawiera dwukrotnie większą dawkę składników aktywnych, a tabletka nie jest podzielna. Zamiennikiem Activelle mógłby być preparat Cliovelle, który zawiera analogiczną ilość progestagenu i estradiol, chociaż w postaci innej soli - walerianianu. Niestety nie jest on obecnie praktycznie w ogóle dostępny, a od przedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego - Kadefarm Sp. z.o.o - otrzymaliśmy informację, iż problem z dostępnością leku związany jest brakiem jednej z substancji czynnych niezbędnych do jego produkcji. Jednocześnie jest szansa, iż po rozwiązaniu problemu pierwsze dostawy leku trafią do polskich hurtowni w II połowie października br. Alternatywą - ale do decyzji lekarza - może być także zaordynowanie tabletek Novofem, gdzie identyczne hormony podawane są sekwencyjnie lub plastrów, które dostarczają estradiol i noretysteron przezskórnie. Niestety dostępność systemów transdermalnych Systen Sequi i Systen Conti - ponieważ o nich mowa - wygląda w ostatnim czasie co najmniej niestabilnie.
Bactroban maść do nosa - zawiera antybiotyk mupirocynę, preparat stosowany jest do eliminacji z jamy nosowej bakterii - gronkowców, w tym MRSA (metycylinoopornych szczepów Staphylococcus aureus). Inne dostępne leki zawierające mupirocynę to preparaty przeznaczone na skórę, które nie są zamiennikami postaci donosowej. Czytaj więcej: Czy maść do nosa Bactroban można zastąpić maścią Mupirox? Dokładnym odpowiednikiem jest preparat Mupina, jednak decyzją Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia 6.10.2022 r. z obrotu zostały wycofane 3 serie tego leku z powodu wykrycia podwyższonego poziom zanieczyszczeń i widoczny jest istotny spadek dostępności.
Insuman Comb 25 Solostar - to dwufazowa zawiesina insuliny izofanowej (75% insuliny protaminowej i 25% insuliny zwykłej). Problematyczna jeśli chodzi o zamienność jest nie tylko kompozycja składników, ale także opakowanie - lek jest w gotowym wstrzykiwaczu typu Solostar. Dostępne na rynku insuliny dwufazowe takie jak Gensulin M, Polhumin Mix czy Mixtard posiadają inne proporcje insuliny o szybkim i powolnym działaniu. Natomiast Insuman Comb 25 w postaci wkładów do wstrzykiwacza jest obecnie bardzo słabo dostępny i wymaga posiadania odpowiedniego pena. Od producenta otrzymaliśmy informację, że Insuman Comb 25 Solostar miał być ponownie dostępny pod koniec września, niestety wygląda na to, że termin dostawy uległ zmianie, ponieważ apteki nadal nie mają na stanie tej insuliny.
Praktycznie nie do kupienia jest lek przeciwmigrenowy zawierający zolmitryptan pod nazwą handlową Zolmiles - brakuje obu dawek (2,5 mg oraz 5 mg), zarówno w opakowaniach po 2 tabletki, jak i po 6 tabletek. Od producenta otrzymaliśmy informację, iż Zolmiles 2,5 oraz 5 mg pozostanie niedostępny przez najbliższe miesiące. Czasowa przerwa w dostępności leku wynika z niedostępności substancji czynnej stosowanej przy wytwarzaniu leku, a w konsekwencji – opóźnieniu dostaw kolejnych partii produktu. Jak deklaruje producent poinformował o spodziewanym braku odpowiednie urzędy, a także lekarzy POZ i neurologów. Pacjenci mogli jednak otrzymać też informację o zamienniku - preparacie Zolmitryptan Stada. Niestety obecnie znikoma liczba aptek posiada wyłącznie dawkę 2,5 mg tego leku i dostępność nadal spada.
Brakuje również leków w czopkach - przeciwbólowego Tramalu po 100 mg oraz przeciwwymiotnego Torecanu. Od producenta otrzymaliśmy informację, że produkcja czopków Torecan została wstrzymana. Nie ma na ten moment informacji o ewentualnej dacie wznowienia produkcji. Lek ten pozostaje dostępny w formie doustnej oraz iniekcji. Formy doustnej nie można jednak zastosować u pacjenta wymiotującego, a zastrzyki wymagają zaangażowania medyka upoważnionego do wykonania takiego podania.
Ferrum Lek - to kompleks wodorotlenku żelaza III i poliizomaltozy, brakuje tabletek do rozgryzania i żucia. Zgodnie z informacją od podmiotu odpowiedzialnego, aktualnie nie jest znany termin powrotu dostępności preparatu. Wstępnie jest to początek roku 2023. Lek nie ma dokładnego zamiennika. Pacjenci wymagający terapii żelazem będą musieli udać się do lekarza po receptę na inny lek z tym składnikiem.
Osteogenon - to tabletki zawierające kompleks oseinowo-hydroksyapatytowy, stosowany w osteoporozie różnego pochodzenia (u osób w podeszłym wieku, po menopauzie, po zastosowaniu steroidów) oraz w regulacji równowagi wapniowo-fosforanowej w okresie ciąży i karmienia piersią, a także pomocniczo po złamaniach kości. Od producenta otrzymaliśmy informację, iż data dostawy leku uległa przesunięciu. Lek ma trafić do aptek w połowie października br.
Posterisan H - to lek złożony zawierający działający przeciwzapalnie steryd hydrokortyzon oraz standaryzowaną zawiesinę kultury bakteryjnej Escherichia coli. Stosowany jest w nasilonych dolegliwościach związanych z hemoroidami, szczelinami i rozpadlinami odbytu. Posterisan H pobudza układ odpornościowy organizmu i wspomaga naturalną reakcję obronną na zakażenia. Lek zmniejsza świąd i pieczenie. Aktualnie zmniejszyła się dostępność maści. Nadal dostępne są natomiast czopki Posterisan H. Jednak maść można aplikować zarówno na skórę, jak i błony śluzowe oraz za pomocą dołączonego aplikatora umieścić dozę w kanale odbytu. Czopki można zastosować wyłącznie doodbytniczo, nie są więc alternatywą dla maści.
Leki złożone - czy zawsze łatwo je zastąpić?
Na naszej liście deficytów rzadko goszczą leki złożone, ponieważ na ogół istnieje możliwość zastąpienia ich lekami pojedynczymi o dobrej dostępności. Chociaż nie jest to rozwiązanie optymalne ze względu na pogorszenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych przez pacjenta i potencjalnie wyższy koszt zakupu, jeśli lek złożony był refundowany, to takiej zamiany może dokonać farmaceuta - pacjent zatem nie przerywa terapii. Niestety nie zawsze akceptowalna alternatywa istnieje.
Przykładem jest lek Pylera - złożony preparat zawierający trzy substancje czynne: cytrynian potasowo-bizmutowy, metronidazol i chlorowodorek tetracykliny. Jest to połączenie dwóch leków przeciwinfekcyjnych z preparatem bizmutu, dzięki czemu uzyskuje się działanie przeciwbakteryjne skierowane na Helicobacter pylori w przypadku konieczności terapii pacjentów z wrzodami żołądka. Należy przyjmować 3 kapsułki leku Pylera po śniadaniu, 3 kapsułki po obiedzie, 3 kapsułki po kolacji oraz 3 kapsułki przed snem (najlepiej po przekąsce) w sumie 12 kapsułek na dobę. Odtworzenie tego dawkowania lekami pojedynczymi byłoby nie tylko trudne, ale uciążliwe dla pacjenta. Dostępność preparatu Pylera spadła z blisko 40% do 20% .
Przeciwpadaczkowe Tegretol CR i Sabril niedostępne
Ponownie drastycznie spadła dostępność leku Tegretol CR 200 i Tegretol CR 400. Preparat zawiera karbamazepinę, która jest lekiem przeciwpadaczkowym, ale ze względu na mechanizm działania może być stosowana także w innych schorzeniach takich jak psychoza maniakalno-depresyjna, alkoholowy zespół abstynencyjny czy wybrane typy nerwobólu.
Problem z zamianą tego preparatu polega na tym, że karbamazepina należy do leków o wąskim indeksie terapeutycznym, co oznacza, że niewielkie wahania stężenia mogą skutkować istotnymi zmianami w odpowiedzi na leczenie. Ponadto Tegretol CR ma formułę tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Tego typu preparaty nie powinny być standardowo zamieniane. Niemniej w przypadku braku leku ważniejsze jest, żeby pacjent kontynuował terapię dostępnym preparatem karbamazepiny, niż całkowicie zaprzestał terapii. Najbardziej zbliżonym produktem jest Finlepsin 200 Retard i Finlepsin 400 Retard. W sprawie zamiany pacjent będzie jednak musiał skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
W aptekach nie ma już także leku Sabril z wigabatryną. W oficjalnym komunikacie Firma Sanofi-Aventis informuje o tymczasowym ograniczeniu dostaw leku w tabletkach do Polski. Obecna sytuacja jest spowodowana opóźnieniami w dostawach substancji czynnej od dostawcy. Ograniczenia nie są spowodowane kwestiami jakościowymi, a dostępny na rynku produkt leczniczy Sabril może być w dalszym ciągu stosowany. Prognozowany termin przywrócenia normalnego trybu dostaw to pierwszy kwartał 2023. Chociaż zgodnie z komunikatem nie należy zmiennie stosować leku Sabril w postaci granulatu, który przeznaczony jest do leczenia napadów padaczkowych u niemowląt (zespół Westa), to dostępność tej postaci również spadła i jest ona obecnie dostępna zaledwie w 1% aptek.
Których szczepionek brakuje obecnie w aptekach?
Spadła dostępność preparatu Pneumovax 23 - szczepionki przeciwko 23 serotypom Streptococcus pneumoniae, dobrze dostępna jest jedynie szczepionka 13-walentna Prevenar 13. Nie ma także szczepionki Varilrix przeciwko ospie wietrznej.
Najbardziej wyczekiwane leki
Tradycyjnie sprawdziliśmy również, dostępność których leków cieszy się największym zainteresowaniem z punktu widzenia pacjentów.
Leki według liczby osób zapisanych na powiadomienia od 1 sierpnia
Źródło: GdziePoLek
Nadal bardzo duża liczba pacjentów oczekuje na informacje dotyczące możliwości zakupu leku Ozempic. Nie widzimy wprawdzie istotnej poprawy dostępności opakowań refundowanych (zaledwie kilka procent aptek ma je na stanie), jednak ostatnio pojawiły się w sprzedaży opakowania nierefundowane zawierające jeden lub trzy wstrzykiwacze po 1 mg leku. Cena tej wersji produktu powoduje jednak, że jest on dla wielu pacjentów ekonomicznie niedostępny. Porównajmy: w przypadku odpłatności na poziomie 30% lek kosztuje dla pacjenta 107,32 zł, a w przypadku odpłatności 100% - 357,72 zł. Wersje opakowań nieujęte w obwieszczeniu refundacyjnym nie podlegają jednak rygorowi sztywnej ceny i oczywiście nie mogą być wydawane z apteki ze zniżką. Tym samym koszty zakupu to od 620 zł do nawet 950 zł za najbardziej popularny wstrzykiwacz jednomiligramowy.
Sporo osób oczekuje także na wieści dotyczące donosowej szczepionki przeciwko grypie Fluenz Tetra dla dzieci i młodzieży. Preparat zaczął pojawiać się w aptekach 29 września i obecnie jest dostępny w około 24% aptek współpracujących z portalem.
Nie dziwi także zainteresowanie Saxendą - brak jest opakowania z pojedynczym wstrzykiwaczem, a statystyki z dostępnością 3 wstrzykiwaczy w opakowaniu przypominają falę: od minimum 1% do maksimum na poziomie 46%. Obecnie lek ma w magazynie około 32% aptek.
Wiele osób zapisało się także na powiadomienia o szczepionce Purethal Brzoza, mamy także liczne wpisy na forum Zapytaj Farmaceutę o inne produkty z gamy Purethal. Dla wielu pacjentów sprawa jest dosyć nagląca - potrzebują leku, aby kontynuować cykl odczulania. Na ten moment preparat jest jednak niedostępny i nie jest znana data kolejnej dostawy.
Pacjenci niecierpliwią się także problemami z dostępnością silnych leków przeciwbólowych z oksykodonem (Oxycontin w wyższych dawkach - 40 mg oraz 80 mg) oraz morfiną (Sevredol). Oxycontin powinien niebawem pojawić się w sprzedaży, natomiast od podmiotu odpowiedzialnego za Sevredol otrzymaliśmy informację, że planowana dostawa leku została przesunięta na przełom października i listopada br.
Poprzednia lista braków
Nawet pobieżne spojrzenie na poprzednią listę braków z naniesionymi zmianami na obecny moment pozwala wyciągnąć wniosek, że zmiany w dostępności leków są obecnie bardzo dynamiczne.
Obok opisanych wcześniej problemów z kolejnymi produktami, odnotowujemy liczne powroty do aptek istotnych produktów, na które czekali pacjenci.
Przede wszystkim wróciły do dystrybucji leki psychiatryczne zawierające chlorprotiksen oraz bupropion - Welbox i Wellbutrin XR. Z leków inkretynowych poszukiwanych przez pacjentów z cukrzycą poprawiła się dostępność Trulicity. Pacjentki poszukujące produktów stosowanych w hormonalnej terapii zastępczej mogą zauważyć istotny wzrost dostępności plastrów transdermalnych marki Systen. Chociaż - jak wspomniano powyżej - problemy z zakupem antybiotyków są obecnie przedmiotem obaw, to do aptek wróciły niektóre leki przeciwbakteryjne. Poprawiła się między innymi dostępność Rovamycine w obu dawkach, nadal brakuje Klabaxu w zawiesinie, ale pojawił się Klabax EC i dostępny pozostaje Klacid, a w przypadku Hiconcilu odnotowano niewielki wzrost podaży, ponadto dostępność utrzymuje Amotaks i Ospamox.
Lista braków z sierpnia 2022 z naniesionymi zmianami w październiku
Źródło: GdziePoLek
Import interwencyjny uzupełnia luki w dostępności leków
W ostatnim czasie pisaliśmy o poważnym problemie pacjentów przyjmujących Alfadiol. Jest to lek zawierający alfakalcydol - syntetyczną pochodną witaminy D, odpowiednią dla pacjentów z chorobami nerek, u których nie działa prawidłowo szlak uzyskiwania pełnej aktywności biologicznej tej witaminy. Niedobory witaminy D są przyczyną różnych kłopotów ze zdrowiem, w tym zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej, osteoporozy, krzywicy czy osteomalacji. Podmiot odpowiedzialny - GlaxoSmithKline - zaprzestał produkcji tego leku. Ministerstwo wydało jednak zgody na czasowe dopuszczenie do obrotu leków w ramach importu interwencyjnego. Z alfakalcydiolem dostępne mają być preparaty Alpha D3, Alfacalcidol Kappler i Alfadiol, a z calcitriolem - Decostriol.
W miejsce brakującego Atenololu firmy Sanofi, na rynek trafił w ramach importu interwencyjnego lek Atenolol Sopharma - zarówno w dawce 25 mg, jak i 50 mg.
Jakich leków brakuje, ale nie znalazły się na naszej liście? Jak znaleźć alternatywę terapeutyczną?
Anapran EC - jest to lek z popularnym naproksenem działającym przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Spadki dotyczą wyłącznie opakowania po 20 tabletek, lek po 60 tabletek jest nadal dostępny. Unikalność formulacji EC polega na tym, że są to tabletki dojelitowe. W przypadku naproksenu podawanego w postaci dojelitowych tabletek powlekanych, czas osiągnięcia maksymalnego stężenia w surowicy ulega wydłużeniu w porównaniu z tym obserwowanym po podaniu zwykłych tabletek. Sposób uwolnienia substancji czynnej oraz różnice w farmakokinetyce uniemożliwiają zamienne wydanie. Jednak średnie wartości pola powierzchni pod wykresem stężeń, a co za tym idzie biodostępność, są jednakowe. Umożliwia to wykorzystanie innych dostępnych produktów z naproksenem.
Brakuje leku Pecto Drill z wykrztuśną karbocysteiną w postaci tabletek do ssania w dawce 750 mg. Dostępny jest natomiast syrop Pecto Drill 250 mg/5 ml, co oznacza konieczność zażywania 15 ml produktu, pacjent może zdecydować się także na bezreceptowy preparat Strepsils na kaszel w dawce 375 mg, co przy rekomendowanym dawkowaniu dwóch kapsułek 3 razy na dobę równoważy dawkę brakującego Pecto Drillu.
Czy i kiedy niedostępność ekonomiczna ma znaczenie?
Spada dostępność preparatu Soolantra po 30 gramów, który jest lekiem nierefundowanym i który można kupić z cenie od 99,99 zł do 164,99 zł. Jest to preparat dermatologiczny z iwermektyną ze wskazaniem do terapii trądziku różowatego. Lek nie ma zamiennika, ale w 82% aptek można nadal kupić ten preparat w opakowaniu po 15 gramów w cenie 49,90 zł do 97, 55 zł. Chociaż ciągłość terapii nie jest zagrożona, to przynajmniej niektórzy pacjenci mogą przepłacić prawie dwukrotnie za tę samą ilość preparatu.
Ekosystem deficytów to zamknięta pętla
Brak na rynku danego leku pociąga za sobą spadek dostępności zamienników, których podaż często nie jest w stanie sprostać niespodziewanie zwiększonemu zapotrzebowaniu. Przykładem działania ekosystemu deficytów jest sytuacja z dostępnością na rynku leków produktów z przeciwwymiotnym ondasetronem. W związku z pogarszającą się podażą leku Atossa 8 mg po 10 tabletek, zauważyliśmy odczuwalny spadek dostępności zamienników pod nazwami - Setronon i Zofran. Na szczęście dzięki poprawie ilości Atossy na rynku (z niemal zera do ponad 50%) cykl został przerwany.
Farmaceuci apelują do Ministra Zdrowia o podjęcie działań w sprawie braku leków
W sprawie braku leków do Ministra Zdrowia pod koniec września wystąpiła Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, Elżbieta Piotrowska-Rutkowska. Pismo zawiera postulat wdrożenia kanału informacyjnego pomiędzy lekarzem a farmaceutą pozwalającego na zamianę produktu leczniczego w przypadku jego braku, udostępnienie danych ze ZSMOPL oraz o pilne spotkanie.
Stanowisko Ministerstwa Zdrowia w sprawie deficytów od dłuższego czasu jest jednak niezmienne - nie ma systemowego problemu z brakiem dostępności do leków. Między innymi w odpowiedzi na interpelację o numerze 35039 posła Andrzeja Szejny, Maciej Miłkowski - podsekretarz stanu w resorcie zdrowia odpisał, iż sytuacja z dostępnością leku Ozempic jest wywołana czynnikami niezależnymi od Ministra Zdrowia. Minister Zdrowia nie produkuje, nie dystrybuuje i nie prowadzi sprzedaży leków. Powołano się także na dane: W oparciu o dane zaraportowane w ZSMOPL na dzień 11 sierpnia 2022 r., produkt leczniczy Ozempic jest dostępny na polskim rynku. Z kolei w odpowiedzi na interpelację posła Roberta Obazy - również w sprawie braku dostępności leków stosowanych w cukrzycy typu II - pojawiła się następująca, interesująca odpowiedź: W odniesieniu do pytania w zakresie wprowadzenia ograniczeń w sprzedaży produktów leczniczych Ozempic oraz Victoza, należy wskazać, że w obecnym stanie prawnym nie istnieje taka możliwość. Aktualnie trwają prace w zakresie stworzenia przepisów prawa dotyczących reglamentacji produktów leczniczych na polskim rynku, stosowanych nie tylko w czasie epidemii i w chorobach zakaźnych, jednak podanie konkretnej daty wejścia w życie wskazanych uregulowań prawnych nie jest znane.
Ministerstwo Zdrowia podejmuje inicjatywę
Nie można jednak zarzucić Ministerstwu Zdrowia całkowitej bierności - w ostatnim czasie pojawiły się inicjatywy zmierzające do załagodzenia przynajmniej niektórych problemów. Resort zdrowia uaktywnił dotychczas właściwie martwą zakładkę "dostępność leków", pojawiły się w niej ostatnio trzy nowe wpisy. Jeden z nich - o czym pisaliśmy już powyżej - dotyczy braku leku Alfadiol. Oprócz uruchomienia importu interwencyjnego z inicjatywy Ministra Zdrowia zostały podjęte działania, aby utrzymać produkcję leku w Polsce. Jak czytamy w komunikacie resortu:
(...) został podpisany w tej sprawie list intencyjny pomiędzy firmami GlaxoSmithKline i Zakładami Farmaceutycznymi Polpharma S.A.
Dopuszczono również do obrotu alternatywę terapeutyczną:
W dniu 26 sierpnia 2022 r. został dopuszczony do obrotu w Polsce produkt leczniczy Detriol, Calcitriolum podmiot odpowiedzialny Sun-Farm Sp. z o.o., jednakże ma on węższy zakres wskazań rejestracyjnych niż Alfadiol. Dostępność tego produktu na rynku polskim planowana jest w połowie listopada 2022 r.
Resort odniósł się także do zaprzestania przez podmiot odpowiedzialny firmę Sanofi-Aventis wprowadzania do obrotu na terytorium Polski leku Mytelase. Konsultant Krajowy w dziedzinie neurologii, wskazał na możliwość zastosowania produktu Mestinon (pyridostigmini bromidum) jako alternatywnej metody leczenia. Wskazano także, że w przypadku braku dostępności leku, Minister Zdrowia może wydać zgodę na sprowadzenie leku w ramach importu docelowego, a pacjent indywidualny może starać się o refundację takiego zakupu.
Prawa autorskie
Dozwolone kopiowanie ilustracji autorstwa GdziePoLek na własną stronę, pod warunkiem umieszczenia aktywnego linku do źródła. Kopiowanie całości lub większości tekstu nie jest dozwolone.
Zdjęcie tytułowe: Łukasz Szmigiel