Hemoroidy spowodowane są przez patologiczne zmiany zachodzące w naczyniach żylnych. Stanowią często trudny i wstydliwy problem oraz potrafią znacznie obniżyć komfort życia. W wielu przypadkach ulgę przyniosą leki dostępne bez recepty w aptece. Niekiedy jednak należy zgłosić się do lekarza, aby wykluczyć poważną chorobę bądź zapobiec powikłaniom.
Spis treści
Przyczyny powstawania hemoroidów
Kiedy należy udać się do lekarza z problemem hemoroidów?
Leczenie farmakologiczne hemoroidów
Czym są hemoroidy?
Hemoroidy (żylaki odbytu) to obrzęknięte naczynia żylne położone wewnątrz lub w pobliżu odbytu. W wielu przypadkach nie powodują one żadnych objawów, jednak gdy już wystąpią mogą obejmować:
krwawienie po oddaniu stolca - krew jest zazwyczaj jasnoczerwona,
swędzenie,
guzek wiszący na zewnątrz odbytu po oddawaniu stolca,
wydalanie śluzu ze stolcem,
bolesność, zaczerwienienie i obrzęk wokół odbytu.
Hemoroidy zaliczane są do żylaków, które występować mogą również w obrębie nóg. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule o żylakach.
Przyczyny powstawania hemoroidów
Dokładna przyczyna powstawania hemoroidów nie jest znana, ale ma związek ze zwiększonym ciśnieniem krwi w naczyniach krwionośnych odbytu, co powoduje obrzęk i stan zapalny.
Do czynników ryzyka wystąpienia hemoroidów zaliczamy:
długotrwałe zaparcia,
przewlekłą biegunkę,
nadwagę lub otyłość (więcej o otyłości przeczytasz tutaj),
podeszły wiek,
ciążę,
występowanie hemoroidów w rodzinie,
częste podnoszenie ciężkich przedmiotów,
ciągły kaszel lub nawracające wymioty,
siedzenie przez długi czas.
Kiedy należy udać się do lekarza z problemem hemoroidów?
Do lekarza należy zgłosić się, jeśli wymienione objawy mają charakter ciągły lub dotkliwy.
Ważne : zawsze należy zgłosić się do lekarza, jeśli zaobserwujemy krwawienie z odbytu, ponieważ może być ono oznaką poważniejszych schorzeń.
Lekarz zazwyczaj będzie w stanie szybko zdiagnozować hemoroidy za pomocą badaniaper rectum.Niekiedy konieczna jest pogłębiona diagnostyka i przeprowadzenie rektoskopii (badanie endoskopowe odbytnicy) lub kolonoskopii (wprowadzenie przez odbyt specjalnego wziernika zakończonego kamerą).
Obejrzyj film!
Zmiana trybu życia
Jeśli przyczyną hemoroidów są długotrwałe zaparcia zaleca się modyfikacje stylu życia, obejmujące:
stopniowe zwiększanie ilości błonnika w diecie - dobre źródła błonnika to owoce, warzywa, ryż, makaron i chleb pełnoziarnisty, rośliny strączkowe, nasiona, orzechy i owies,
przyjmowanie dużej ilości płynów - szczególnie wody, ale unikanie lub ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu,
niezwlekanie z pójściem do toalety,
unikanie stosowania leków powodujących zaparcia - takich jak środki przeciwbólowe zawierające kodeinę,
redukcję masy ciała w przypadku nadwagi,
regularną aktywność fizyczną.
Środki te mogą obniżyć ryzyko nawrotu hemoroidów, a stosowane jako profilaktyka nawet im zapobiec.
Leczenie farmakologiczne hemoroidów
Ulgę od obrzęku, bólu i dyskomfortu przynieść mogą liczne preparaty, w postaci maści, kremów lub czopków, dostępne w aptekach bez recepty. Większość z nich ma skład złożony i zawierają przykładowo:
tribenozyd, który działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, przeciwbólowo i przeciwświądowo, a także przeciwdziała uszkodzeniom śródbłonka naczyniowego oraz lidokainę o działaniu miejscowo znieczulającym, np. Procto-Glyvenol i Procto-Hemolan w postaci czopków lub kremu;
hydrokortyzon działający przeciwzapalnie, cynchokainę o działaniu miejscowo znieczulającym i neomycynę - antybiotyk o szerokim zakresie działania, np. Proktosedon w postaci czopków lub maści;
wyciąg z kasztanowca i lidokainę, np. maść Aesculan lub żel Neo-Aesculan;
benzokainę działającą miejscowo znieczulająco oraz składniki roślinne o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym i rozkurczającym, np. czopki Hemorol;
olej z kurkumy o działaniu przeciwzapalnym oraz wyciąg z kasztanowca działający ściągająco, przeciwzapalnie i wzmacniająco na naczynia krwionośne, np. czopki Procto-Zac Relief,
kompleks srebra o działaniu antyseptycznym, nawilżający kwas hialuronowy oraz wyciąg z aloesu, który wspomaga naturalny proces gojenia się kanału odbytu i odbytnicy, np. krem Procto-Zac Silver,
bisabolol i metylosulfonylometan (MSM) o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym, np. Procto-Zac żel proktologiczny,
analog mentolu - memethol o działaniu rozkurczowym na naczynia krwionośne, dzięki czemu zmniejsza obrzęk i ból oraz zaleganie krwi w guzkach krwawniczych, np. Procto-Zac Memethol barrier spray.
Z przepisu lekarza wydawany jest np. lek Posterisan H, w postaci czopków lub maści, zawierający martwe bakterie Escherichia coli, które pobudzają układ odpornościowy organizmu, co ma doprowadzić do uśmierzenia świądu i pieczenia oraz przeciwzapalny hydrokortyzon (wersja leku bez hydrokortyzonu – np. Posterisan - dostępna jest bez recepty).
Preparatów tych nie powinno się stosować za jednym razem dłużej niż tydzień, ponieważ mogą podrażniać delikatną skórę wokół odbytu. Nie należy również stosować więcej niż jednego produktu na raz.
Leczenie zabiegowe hemoroidów
Jeśli zmiany stylu życia i miejscowo stosowane leki nie przynoszą skutku, konieczne może okazać się leczenie zabiegowe. Najczęściej przeprowadza się:
gumkowanie - polega na umieszczeniu bardzo ciasnej elastycznej taśmy wokół podstawy hemoroidów w celu odcięcia dopływu krwi. Hemoroidy powinny odpaść w ciągu około tygodnia po zabiegu. Zabieg przeprowadza się w trybie ambulatoryjnym, zazwyczaj bez znieczulenia i już następnego dnia można powrócić do normalnej aktywności;
skleroterapię - wstrzykuje się specjalny środek chemiczny do zmienionych chorobowo naczyń żylnych odbytu. Powoduje to zmniejszenie bólu poprzez znieczulenie zakończeń nerwowych i powstanie blizny. W ciągu około 4-6 tygodni hemoroid zmniejsza się lub zanika. Już następnego dnia po zabiegu pacjent może powrócić do normalnej aktywności;
elektrokoagulacja - stosuje się prąd elektryczny o stałym napięciu przepuszczany przez niewielką metalową sondę umieszczoną u podstawy hemoroidu. Wskutek działania prądu krew dopływająca do hemoroidu ulega zagęszczeniu, a hemoroid kurczy się;
zabiegi chirurgiczne - są wykonywane szczególnie wtedy, gdy hemoroidy znajdują się poniżej linii zębatej (blisko ujścia odbytu). Istnieje szereg metod chirurgicznych, jednak wszystkie polegają zasadniczo na usunięciu hemoroidów lub ograniczeniu dopływu krwi do zmienionych chorobowo żył. Około 1 na 10 pacjentów zgłaszających się do lekarza specjalisty wymaga zabiegu chirurgicznego, pozostali są leczeni opisanymi wyżej małoinwazyjnymi metodami.
Hemoroidy to problem nie tyle wstydliwy, co powszechny - szacuje się, że przynajmniej raz w życiu dotyka 80% populacji. Gdy zauważymy u siebie niepokojące objawy nie warto zwlekać z wizytą u lekarza, współczesna medycyna z hemoroidami radzi sobie szybko i w sposób bezpieczny dla pacjenta.
W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie farmaceutom GdziePoLek.
redaktor: Dina Dąbrowska
ostatnia zmiana: 13.04.2023 12:19:18
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.