Uzależnienie od alkoholu (alkoholizm)

Spis treści

Fazy alkoholizmu

Skutki alkoholizmu

Alkoholizm - gdzie szukać pomocy?

Metody leczenia alkoholizmu

Leki stosowane w leczeniu alkoholizmu

Fazy alkoholizmu

• etap wstępny - trwa od kilku miesięcy do kilku lat; stopniowo wzrasta tolerancja na alkohol, a picie sprawia przyjemność i łagodzi przykre emocje,

• etap ostrzegawczy - rozpoczyna się w momencie pojawienia się pierwszego "palimpsestu", czyli luki pamięciowej,

• etap krytyczny - następuje utrata kontroli nad piciem,

• etap przewlekły - wielodniowe ciągi alkoholowe, gwałtowne obniżenie tolerancji na alkohol.

Skutki alkoholizmu

Uzależnienie od alkoholu jest nie tylko problemem medycznym, ale także społecznym. Nieleczona choroba alkoholowa prowadzi do wyniszczenia organizmu. Alkohol przyczynia się do 4,5% światowej zachorowalności na różnego rodzaju choroby, takie jak na przykład:

• marskość wątroby,

• przewlekłe i ostre zapalenie trzustki,

• nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca,

• zaburzenia hormonalne, np. przedwczesna menopauza, feminizacja cech męskich,

• udar mózgu, polineuropatie obwodowe,

• łuszczyca,

• zaburzenia odporności,

• nowotwory - języka, gardła, przełyku, krtani, piersi, jelita grubego i odbytnicy.

Alkoholizm - gdzie szukać pomocy?

Jeżeli ktoś czuje, że ma problem z uzależnieniem od alkoholu i chce coś z tym zrobić, może zgłosić się do dowolnej placówki leczenia uzależnień, nawet bez skierowania i ubezpieczenia zdrowotnego. Lista placówek znajduje się na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

W naszym kraju istnieją różnego rodzaju formy samopomocy, np. Ruch Anonimowych Alkoholików, Stowarzyszenia Abstynentów, czy Kluby Pacjenta. Uczestnicy spotkań AA uzyskują dodatkowe wsparcie w sferze doradzania, powiernictwa, czy pocieszania. Pozwala to na skuteczniejsze utrzymywanie abstynencji.

Metody leczenia alkoholizmu

Zasadniczą metodą leczenia alkoholizmu jest psychoterapia wspomagana farmakologicznie, czyli za pomocą leków. Najistotniejszym elementem leczenia uzależnienia od alkoholu jest utrzymywanie abstynencji, które uznawane jest za kryterium zdrowienia. Przyznanie się do uzależnienia jest pierwszym etapem terapii.

Leki stosowane w leczeniu alkoholizmu

Farmakoterapia powinna być odpowiednio dobrana do danego pacjenta i uwzględniać takie czynniki jak, np. cel terapii, dotychczasową historię leczenia, czy stan zdrowia psychicznego. W Polsce stosuje się następujące substancje lecznicze:

• disulfiram - jego działanie opiera się na wywołaniu awersji do alkoholu, a także lęku przed niebezpieczną interakcją między lekiem a alkoholem; po wypiciu alkoholu następuje kumulacja aldehydu octowego w organizmie i dochodzi do wystąpienia, tzw. reakcji disulfiramowej (ból głowy, nudności, zawroty, wymioty),

• akamprozat - nowoczesny lek wspomagający utrzymywanie abstynencji; jego działanie powoduje zmniejszenie głodu alkoholowego,

• naltrekson - znosi euforyczny, nagradzający efekt alkoholu; dalsze spożywanie alkoholu wydaje się być bezcelowe,

• nalmefen - ogranicza ilość spożywanego alkoholu; lek stosuje się w sytuacji, gdy występuje duże ryzyko spożycia alkoholu lub na początku picia; po jego zażyciu następuje spadek potrzeby picia.

Prowadzone są badania nad skutecznością litu stosowanego w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, a także wykorzystywanych w farmakoterapii depresji fluoksetyny, fluwoksaminy, citalopramu, sertraliny oraz tianeptyny.

Czym jest wszywka alkoholowa?

Wszywka alkoholowa, inaczej implant wszywkowy to lek w postaci jałowych tabletek zawierających disulfiram do wszczepienia pod skórę. Implant należy do pomocniczych metod leczenia alkoholizmu. Jest to tzw. terapia awersyjna, która ma na celu zniechęcić pacjenta do spożywania alkoholu.

Wszywka podskórna jest dostępna na receptę. Kiedyś można było ją otrzymać pod nazwą Esperal, dziś - Disulfiram WZF.

Jak długo działa wszywka?

Działanie wszywki utrzymuje się przez ok. 8 miesięcy. Cały ten czas z tabletek uwalnia się substancja czynna, która zakłóca metabolizm alkoholu w ten sposób, by metabolity odpowiedzialne za „kaca”, gromadziły się w większych ilościach i powodowały szereg nasilonych, nieprzyjemnych objawów, które będą stanowiły sygnał dla pacjenta i jego psychiki, że spożywanie alkoholu nie jest dobrym pomysłem.

Wszywka powoduje wzrost stężenia aldehydu octowego w organizmie, a co za tym idzie - potęguje objawy zatrucia alkoholem, np.

• wymioty,

• zawroty głowy,

• zaczerwienienie twarzy,

• uczucie i uderzenia gorąca,

• zmiany ciśnienia krwi.

Jak się "zaszyć"?

Jeśli chcesz "skończyć" z alkoholem, najlepiej udać się, np. do Poradni Leczenia Uzależnień. Znajdziesz tam szereg lekarzy, którzy pomogą Ci wyjść z nałogu oraz - po zebraniu odpowiedniego wywiadu - będą mogli wypisać receptę na wszywkę alkoholową. Receptę taką może wypisać także inny lekarz, np. rodzinny czy psychiatra, co nie oznacza, że musi to zrobić na życzenie pacjenta.

Po wykupieniu leku, na założenie wszywki zgłoś się do chirurga. Pierwszym krokiem będzie przeprowadzenie szczegółowego wywiadu, podczas którego określane są preferencje pacjenta, np. stopień uzależnienia oraz ewentualne przeciwwskazania do wykonania zabiegu.

Pacjent decydujący się na założenie wszywki w dniu zabiegu nie może znajdować się pod wpływem alkoholu, nie może go też spożywać oraz nie może zażywać leków z alkoholem w ciągu 12 godzin przed zabiegiem. W przeciwnym razie „zaszycie” może być niebezpieczne dla jego zdrowia, a nawet życia.

Przed założeniem wszywki pacjent zostaje znieczulony miejscowo. Następnie chirurg wykonuje niewielkie nacięcie w skórze i 8-10 tabletek leku Disulfiram WZF umieszcza podpowięziowo - pod łopatką lub na pośladku, na głębokości ok. 4 cm, co sprawia, że niemożliwe jest ich samodzielne usunięcie przez pacjenta.

Po zaszyciu implantu pozostaje niewielka rana, która się szybko goi. Należy pamiętać o jej higienie i systematycznie zmieniać opatrunki.

Kto nie może się zaszyć?

Przeciwwskazaniem do założenia wszywki alkoholowej są:

• choroby układu krążenia i układu nerwowego,

• zaburzenia psychiczne

• spożycie alkoholu oraz leków na bazie alkoholu 12 godzin przed zabiegiem,

• zażywanie środków odurzających,

• niewydolność wątroby,

• zaburzenia krzepnięcia krwi.

U pacjentów, np. z cukrzycą, padaczką, chorobami układu oddechowego czy serca może dojść do ich nasilenia po spożyciu alkoholu podczas noszenia wszywki.

Przepicie wszywki alkoholowej

Po założeniu wszywki alkoholowej obowiązuje bezwzględny zakaz picia alkoholu, bowiem niektóre objawy pojawiające się w przypadku połączenia implantu i alkoholu mogą stanowić zagrożenie dla życia, np. niewydolność krążenia czy zaburzenia rytmu serca.

Obejrzyj film!