Męczy Cię katar, kaszel albo łzawiące oczy? A może Twoje dziecko cały czas kicha lub ma wysypkę? To może być alergia, np. na pyłki roślin, pokarmy, kurz czy sierść. Aby złagodzić objawy uczulenia, wielu pacjentów sięga po tabletki, krople do oczu i do nosa oraz maści na skórę. Czy jednak alergię można wyleczyć całkowicie? Z pomocą przychodzi odczulanie, czyli szczepionka przeciwalergiczna w formie zastrzyków, tabletek lub płynów.
Spis treści
Jakie środki na odczulanie dostępne są w aptekach?
Jaka jest skuteczność odczulania?
Preparaty neutralizujące alergeny
Czy maseczka ochronna może zmniejszyć objawy alergii?
Co może wywoływać alergię?
Uczuleni możemy być w zasadzie prawie na wszystko, jednak do najczęstszych alergenów zalicza się pyłki (np. traw, drzew), pokarmy (np. orzechy), środki chemiczne, sierść zwierząt, leki, kurz (roztocze kurzu domowego), światło słoneczne, jad owadów.
Jakie są objawy alergii?
katar, kichanie,
duszności,
świąd, łzawienie, zaczerwienienie oczu,
wysypki skórne,
obrzęk, np. w miejscu ukąszenia.
Jak zdiagnozować alergię?
Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy mogące świadczyć o alergii, najlepiej udaj się do lekarza rodzinnego, który po wykluczeniu innych chorób, np. infekcji, będzie mógł wypisać skierowanie do alergologa, umożliwi to przeprowadzenie odpowiednich badań, np. testów skórnych. Na wizytę do alergologa i testy alergiczne można udać się również bez skierowania od lekarza rodzinnego, jeśli leczymy się prywatnie.
W aptekach dostępne są testy na alergię do samodzielnego wykonania w domu, o których więcej przeczytać można tutaj: Testy alergiczne z apteki
![]() |
Test na alergię na sierść psa i kota Diather ![]() |
Gdy objawy alergii są dokuczliwe i nawracające, warto zapoznać się z tzw. kalendarzem pylenia, który wskaże nam co, gdzie i kiedy pyli najbardziej. Pomoże nam to przygotować się na przyszłe okresy pylenia.
Jak leczyć alergię?
Naturalnym sposobem jest oczywiście izolacja od potencjalnego czynnika uczulającego. Jednak gdy reakcja jest silna, można zastosować dostępne w aptece leki na objawy alergii.
Bez recepty kupić można w aptece:
Tabletki na alergię
doustne leki przeciwhistaminowe zawierające, m.in. dimetinden (np. Fenistil - krople dla dorosłych i dzieci od 1. miesiąca życia); desloratadynę (np. Aleric Deslo Active - syrop dla dorosłych i dzieci od 6. roku życia); lewocetyryzynę (np. Contrahist Allergy, Lirra Gem, Zyx Bio - tabletki dla dorosłych i dzieci od 6. roku życia); feksofenadynę (np. Allegra, Allertec Fexo - tabletki dla dorosłych i dzieci od 12. roku życia), bilastyną (np. Allertec Effect);
tabletki sprawdzą się zarówno przy wysypce, pokrzywce, jak i katarze czy zapaleniu spojówek;
mogą być stosowane długotrwale (nawet do kilku miesięcy) lub doraźnie, aż do ustąpienia objawów alergii.
Żele i maści na wysypkę
żele i maści przeciwświądowe, np. z naturalnymi lipidami (np. Bepanthen Sensiderm - dla dorosłych i dzieci od 1. dni życia); z dimetindenem o działaniu przeciwhistaminowym (np. Fenistil, Foxill - dla dorosłych i dzieci od 1. dnia życia); hydrokortyzonem - sterydem (np. Hydrocortisonum Oceanic, Maxicortan - dla dorosłych i dzieci od 12. roku życia),
sprawdzą się przy wysypce, pokrzywce czy ukąszeniach owadów;
służą do krótkotrwałej (kilkudniowej) kuracji.
Krople do oczu na alergię
krople do oczu, np. z kromoglikanem sodu (np. Polcrom, Allergocrom, Allergo-Comod - dla dorosłych i dzieci, u małych dzieci - po konsultacji z lekarzem); nawilżające i łagodzące z ektoiną i kwasem hialuronowym (np. Ektin, Hyal-Drop Multi, Hylo-Dual - dla dorosłych i dzieci - u małych dzieci, po konsultacji z lekarzem); z dekspantenolem (np. Dexoftyal MD, Starazolin suche i podrażnione oczy - dla dorosłych, u dzieci - po konsultacji z lekarzem);
mogą być stosowane równolegle z tabletkami na alergię;
zwykle leczenie trwa do kilku tygodni (chyba, że objawy ustąpią wcześniej).
Leki na katar alergiczny
leki obkurczające naczynia krwionośne w postaci tabletek, np. z pseudoefedryną oraz dodatkiem leku przeciwbólowego (np. Apselan, Ibuprom Zatoki, Metafen Zatoki - dla dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia) - leki te stosuje się maksymalnie do 4 dni; w aptekach kupić można leki łączone zawierające substancję przeciwhistaminową i obkurczającą naczynia krwionośne (np. Claritine Active - dla dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia) - ponieważ leki te zawierają pseudoefedrynę, powinno stosować się je możliwie jak najkrócej;
krople i spraye do krótkotrwałej terapii, które można stosować maksymalnie do 7 dni, np. z oksymetazoliną (np. Nasivin Baby - dla dzieci od 3. miesiąca życia, Nasivin Kids - dla dzieci od 1. roku życia, Acatar Care - dla dorosłych i dzieci od 6. roku życia), z ksylometazoliną (np. Sudafed Xylospray dla dzieci - dla dzieci od 2. roku życia, Otrivin - dla dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia),
spraye do nosa ze sterydem, które w razie potrzeby można stosować nawet do kilku miesięcy np. Nasometin Control, Momester Nasal, Aleric Spray - dla dorosłych oraz dla dzieci po konsultacji z lekarzem.
Zioła na alergię
Czarnuszka - olej z nasion czarnuszki (np. Oleje Świata Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, Ekamedica Olej z czarnuszki) zawiera tymochinon, który hamuje wydzielanie histaminy w kontakcie z alergenem oraz działa przeciwzapalnie. Stosowany doustnie może wspomagać łagodzenie objawów alergii, takich jak katar i kichanie, przekrwienie spojówek czy skurcz oskrzeli. Stosowanie oleju z czarnuszki najlepiej rozpocząć na kilka tygodni przed sezonem alergicznym.
Pokrzywa - ze względu na charakter przeciwzapalny, ekstrakt z ziela pokrzywy może wspomagać m.in. leczenie alergicznego nieżytu nosa. Można przyjmować sok z pokrzywy (np. Ekamedica Pokrzykwa), napar z ziela (np. Zielnik Apteczny Pokrzywa fix) lub tabletki (np. Zioła w tabletkach Pokrzywa).
Wiesiołek - olej z wiesiołka zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, a przede wszystkim kwas gamma linolenowy (GLA), który pomaga w odbudowie bariery hydro-lipidowej naskórka w przebiegu atopowego zapalenia skóry i zmniejsza ryzyko wystąpienia skórnych objawów alergicznych. Może być suplementowany doustnie w postaci oleju lub kapsułek (np. Oeparol) lub stosowany bezpośrednio na skórę w postaci maści(np. Linoeparol Intensive).
Pachnotka bazyliowata - ziele pachnotki zawiera kwercetynę, która działa przeciwhistaminowo, dzięki czemu może łagodzić objawy alergii, takie jak swędzenie nosa, łzawiące i podrażnione oczy czy świąd skóry. W aptekach dostępne są kapsułki na alergię zawierające ekstrakt z pachnotki (np. Allergocaps) oraz musujące tabletki z wapnem i pachnotką (np. Allertec).
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Obejrzyj film o lekach na alergię!
Leki przeciwalergiczne na receptę
doustne leki przeciwhistaminowe, m.in. z hydroksyzyną (np. Atarax, Hydroxyzinum VP), z klemastyną (np. Clemastinum Hasco, Clemastinum WZF), z rupatadyną (np. Rupafin, Rupurix),
leki przeciwleukotrienowe, np. Milukante, Singulair,
glikokortykosteroidy doustne, np. Encorton, Metypred; do stosowania na skórę np. Dexapolcort; w kroplach do oczu, np. Dexamethason WZF; spraye do nosa, np. Nasonex, Fanipos),
adrenalina (epinefryna) obkurczająca naczynia krwionośne, stosowana w przypadku szoku anafilaktycznego (ostrej reakcji alergicznej), np. Adrenalina WZF, Epipen.
Jak wyleczyć alergię?
Obecnie jedynym sposobem umożliwiającym wyleczenie alergii jest wykonanie odczulania (immunoterapii alergenowej). Odczulanie dedykowane jest dla osób od 5. roku życia z alergią na pyłki, sierść, niektóre rodzaje pleśni oraz na jad.
Odczulanie to nic innego jak podawanie wyciągów alergenowych mających na celu wytworzenie odporności na dany czynnik powodujący uczulenie. Preparaty te dostępne są wyłącznie na receptę, leczenie przeprowadza się najczęściej poprzez podanie szczepionki w postaci zastrzyków (np. Purethal, Novo Helisen Depot), leki te są refundowane. Dostępne są również nierefundowane preparaty w postaci zastrzyków (np. Allergovit, Diater), płynów (np. Staloral) lub tabletek doustnych (np. Oralair). Proces odczulania trwa od 3 do 5 lat.
Na chwilę obecną nie ma możliwości odczulania w przypadku alergii pokarmowych. O tym, czy odczulanie będzie potrzebne oraz czy nie ma do niego żadnych przeciwwskazań (np. zaburzenia układu odpornościowego) decyduje alergolog.
Jakie środki na odczulanie dostępne są w aptekach?
Zastrzyki odczulające
Są to preparaty zawierające wyciągi alergenowe pochodzenia roślinnego, pochodzenia zwierzęcego, roztoczy kurzu domowego, grzybów pleśniowych. Skład produktu jest dobierany indywidualnie przez alergologa w zależności od spektrum uczulenia pacjenta.
Szczepionkę taką można kupić w aptece na receptę (np. Purethal Mieszanki, Novo-Helisen Depot, Diater) która w tym wypadku jest ważna dłużej niż recepta na inne leki - 120 dni od daty wystawienia lub daty realizacji "od dnia".
Iniekcje muszą być wykonywane przez lekarza lub pielęgniarkę w sterylnych warunkach, powoli i głęboko podskórnie na zewnętrznej powierzchni ramienia.
W przypadku alergenów sezonowych leczenie rozpoczyna się przed sezonem, czyli ok. 4 miesięcy przed oczekiwanym okresem pylenia. Iniekcje należy zakończyć ok. 2 tygodni przed rozpoczęciem pylenia, pamiętając przy tym, że pylenie u wcześnie kwitnących drzew – takich jak leszczyna czy olcha, może wystąpić już w styczniu, a nawet wcześniej.
Należy pamiętać o konieczności regularnego zwiększania dawki, którego można dokonać tylko w przypadku dobrej tolerancji ostatniej dawki, w przeciwnym razie należy utrzymać lub zmniejszyć ostatnio stosowaną porcję leku. Wzrastające dawki produktu są wstrzykiwane w siedmiodniowych odstępach, które w żadnym wypadku nie mogą być skracane, ale mogą zostać wydłużone do 14 dni.
Całkowity okres leczenia wynosi na ogół 3 lata, w miarę możliwości rok po wyraźnym złagodzeniu objawów lub ich ustąpieniu.
Tabletki i płyny odczulające
Szczepionki doustne w postaci tabletek podjęzykowych i płynów stanowią alternatywę w przypadku pacjentów, którzy chcą uniknąć zastrzyku. Środki doustne są nierefundowane, są to drogie leki, a ich cena jest różna w zależności od apteki (koszt miesięcznej kuracji to nawet 400 zł).
Preparaty te również zawierają alergeny, takie jak te zawarte w zastrzykach i są dostępne w aptece wyłącznie na receptę (np. Staloral, Oralair).
Wielkość dawki produktu nie zależy od wieku, lecz od stopnia indywidualnej reaktywności pacjenta. W przypadku alergii sezonowej zaleca się rozpocząć leczenie 2 do 3 miesięcy przed sezonem pylenia i kontynuować aż do końca sezonu. W alergii całorocznej leczenie powinno trwać przez cały rok.
W przeciwieństwie do zastrzyków, leczenie preparatami doustnymi (zwłaszcza dawką podtrzymującą) pacjent może prowadzić samodzielnie w domu. Zmniejsza to częstotliwość wizyt u alergologa.
Jaka jest skuteczność odczulania?
Zdecydowanie największą skuteczność odczulania notuje się u pacjentów z alergią na jad (mówi się nawet o 99% wyleczonych), odczulanie na pyłki skutkuje u ok. 85-90% pacjentów, kolejno u ok. 70- 80% pacjentów ustępuje alergia na roztocza, a u ok. 60% uczulenie na sierść zwierząt.
Obejrzyj film!
Preparaty neutralizujące alergeny
W aptekach dostępne są produkty, które neutralizują alergeny roztoczy kurzu domowego, zwierząt domowych, grzybów pleśniowych i pyłków roślin. Występują w postaci aerozolów do stosowania m.in. w miejscach do spania, na dywany, meble tapicerowane czy zasłony (np. Allergoff Spray) oraz płynów do prania (np. Allergoff płyn do tkanin). Produkty te chronią przed chorobotwórczym działaniem alergenów - zapobiegają powstaniu uczulenia, zmniejszają ryzyko zaostrzenia i wspomagają leczenie alergii.
![]() |
![]() |
Czy maseczka ochronna może zmniejszyć objawy alergii?
Coraz częściej alergolodzy i immunolodzy rekomendują stosowanie maseczek filtrujących przez osoby z alergią na pyłki. W okresie wzmożonego pylenia, pacjenci mogą stosować maseczki antysmogowe lub przeciwpyłowe z filtrem węglowym (np. Maska antysmogowa dziecięca, Maska antysmogowa normal, Półmaska filtrująca 3M).
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 06.06.2023 06:36:24
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.