Publikacja naszego ostatniego w tym roku, cyklicznego raportu o aktualnych brakach leków w aptekach zbiega się z rozpoczęciem kadencji nowego rządu. Jak świeżo wybrane władze podejdą do problemów rynku farmaceutycznego, krajowej produkcji leków i zarządzania ryzykiem deficytów produktów leczniczych? O tym przekonamy się już niebawem. Tymczasem mamy dobrą wiadomość — liczba krytycznych braków w aptekach osiągnęła wyjątkowo niski poziom i wynosi obecnie 29 pozycji.
Wykres trendu liczby braków od naszego pierwszego raportu ilustruje znaczący spadek w analizowanym okresie. Sporo leków z poprzedniej listy powróciło na rynek.
Liczba brakujących leków od pierwszego raportu GdziePoLek
Źródło: GdziePoLek
Z gorszych wiadomości, na aktualnej liście ponownie pojawiły się preparaty Ozempic.
Spis treści
Jakie leki znikają, chociaż nie ma ich w naszym zestawieniu?
Aktualna lista braków
Jak zawsze, tak jak od pierwszego raportu w sierpniu 2019 r., na listę kwalifikujemy leki na receptę, których dostępność spadła o co najmniej 50%, przy czym wcześniej wynosiła co najmniej 10%, biorąc pod uwagę liczbę aptek posiadających lek na stanie. Nie bierzemy natomiast pod uwagę leków sezonowych, których dostępność naturalnie zmienia się w ciągu roku.
Kwalifikujemy tylko leki, dla których nie ma łatwo dostępnych zamienników, przy czym bierzemy pod uwagę także dostępność ekonomiczną.
Lista brakujących leków na grudzień 2023
Żródło: GdziePoLek
Nowe pozycje na liście
Dalacin C w postaci granulatu to pediatryczna postać klindamycyny. Jest to antybiotyk o szerokim spektrum działania, wskazany między innymi w zakażeniach kości, stawów, zębów, ucha środkowego, gardła czy zatok - pod warunkiem, że wywołują je wrażliwe na lek bakterie.
Equoral jest lekiem zawierającym cyklosporynę, substancję immunosupresyjną stosowaną po przeszczepieniu narządów, szpiku lub komórek macierzystych i w niektórych chorobach autoimmunologicznych. Lek posiada zamienniki - Cyclaid i Sandimmun Neoral, ale ich dostępność jest niewielka.
Insuman Comb 25 Solostar to insulina, która miała - zgodnie z zapowiedzią producenta - być dotknięta w 2023 roku okresowymi przerwami w dostępności. Czasowe braki leku miały jednak trwać od lutego do września. Nie mamy na ten moment informacji, czy spadająca dostępność w grudniu jest związana z wcześniej anonsowanymi trudnościami, polegającymi na opóźnieniach w dostawach elementów wstrzykiwacza i problemach na liniach napełniających, montażowych i pakujących.
Nakom Mite jest połączeniem lewodopy i karbidopy, substancji stosowanych w leczeniu objawów choroby i zespołu Parkinsona. Nie jest to pierwszy raz, kiedy tego leku zaczyna brakować - trudności miały już miejsce rok temu oraz w marcu i we wrześniu tego roku.
Oxycort A jest maścią oczną stanowiącą połączenie antybiotyku oksytetracykliny ze składnikiem przeciwzapalnym - hydrokortyzonem. Stosowana jest w zakażeniach brzegów powiek i w stanach zapalnych twardówki i tęczówki. Poprawa dostępności powinna - według informacji od producenta - nastąpić niebawem.
Ozempic - obecnie bardzo trudno jest kupić refundowane opakowanie tego leku przeciwcukrzycowego w dawce 1 mg oraz 0,25 mg. 14 grudnia ukazał się na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych komunikat firmy Novo Nordisk dotyczący tego leku we wszystkich trzech dawkach:
Pomimo stałego dostarczania leku Ozempic® na polski rynek, firma Novo Nordisk spodziewa się lokalnych i przejściowych niedoborów leku Ozempic® również w 2024 roku. Ograniczenie dostępności leku Ozempic® spowodowane jest nieustająco bezprecedensowym popytem i trudno jest określić, kiedy będzie możliwe jego pełne zaspokojenie. Sytuacja nie jest wynikiem jakichkolwiek wad jakościowych produktu ani innych kwestii dotyczących bezpieczeństwa jego stosowania.
Podaży nie uzupełniają opakowania nierefundowane, ze względu na niską dostępność i wysoką cenę. Dla porównania koszt dla pacjenta jednego wstrzykiwacza 1 mg z uwzględnieniem odpłatności 30% to 127,59 zł, na 100% - 403,45 zł, a uprawnieni do refundacji seniorzy nie dopłacają do leku. Cena wstrzykiwacza nierefundowanego w tej samej dawce (dostępnego w ok. 2% aptek współpracujących z GdziePoLek) zaczyna się od ok. 850 zł.
W aptekach dostępny jest jeszcze semaglutyd doustny (tabletki Rybelsus również ze wskazaniem w cukrzycy) oraz drugi lek we wstrzyknięciach (Wegovy, wskazany w celu zmniejszenia i utrzymania masy ciała). Są to jednak leku nierefundowane i drogie - cena 10 tabletek leku Rybelsus zaczyna się od ok. 100 zł, a zakup jednego wstrzykiwacza preparatu Wegovy wiąże się z wydatkiem powyżej 1000 zł.
Selgres to tabletki z selegiliną, selektywnym inhibitorem monoaminooksydazy typu B, lek ma wskazania z leczeniu choroby Parkinsona i objawowego parkinsonizmu. Od producenta mamy informację, iż prognozowany termin nowej dostawy to marzec 2024 r. Może on jeszcze ulec zmianie.
Structum zawiera 500 mg kwaśnego siarczanu chondroityny w jednej kapsułce, preparat stosowany jest jako terapia uzupełniająca choroby zwyrodnieniowej stawów. Dostępność po osiągnięciu istotnego spadku wykazuje obecnie trend wzrostowy. Trudno jednak przewidzieć na ile zwiastuje to stabilizację, ponieważ podobna sytuacja (spadek, wzrost i ponownie spadek) miała już miejsce w listopadzie.
Trazodone Neuraxpharm - w listopadzie informowaliśmy, że w grudniu powinny pojawić się nowe dostawy tego leku z zastrzeżeniem, że jest to termin prognozowany i może ulec zmianie. Niestety w grudniu producent poinformował, że data dostawy uległa przesunięciu. Aktualnie jest to dopiero w luty 2024 r.
Ventolin w postaci ampułek do nebulizacji został dotknięty spadkiem, który dotyczy dawki 5 mg/2,5 ml (0,2%). Lek zawiera salbutamol, który należy do grupy szybko działających leków rozszerzających oskrzela.
Najbardziej wyczekiwane leki
Liderem listy leków najbardziej wyczekiwanych przez pacjentów jest szampon leczniczy Stieprox. Produkt zawiera cyklopiroks o działaniu przeciwgrzybicznym i przeciwzapalnym. Produkt stosowany jest w leczeniu między innymi łupieżu i łojotokowego zapalenia skóry. Mamy informację, że planowana dostawa uległa przesunięciu i ma mieć miejsce w styczniu 2024.
Leki według liczby osób zapisanych na powiadomienia od 1 października
Źródło: GdziePoLek
Lek Mounjaro (tirzepatyd) to wyjątkowy produkt na liście powiadomień, ponieważ jest to pozycja, która jeszcze nie weszła do sprzedaży, ma mieć to miejsce jednak już w styczniu 2023 roku. Preparat jest wskazany w leczeniu dorosłych pacjentów z niedostatecznie kontrolowaną cukrzycą typu 2 jako działanie uzupełniające postępowanie dietetyczne i zwiększoną aktywność fizyczną. Tirzepatyd jest podwójnym agonistą receptorów GIP i GLP-1, do podawania raz w tygodniu. GIP (glukozozależny peptyd insulinotropowy) i GLP-1 (glukagonopodobny peptyd 1) to hormony inkretynowe - związki wydzielane w jelitach w odpowiedzi na spożycie pokarmu. Mają one szereg działań metabolicznym związanych z wydzielaniem insuliny i glukagonu odpowiedzialnych za gospodarkę cukrową organizmu, ale również ograniczają łaknienie i spowalniają opróżnianie żołądka. Występuje w dawkach 2,5 mg (początkowa) oraz 5 mg, 7,5 mg, 10 mg, 12,5 mg oraz 15 mg (dawki terapeutyczne). Ważna informacje zarówno dla medyków, jak i pacjentów jest taka, że opakowanie leku nie będzie zawierało igły i strzykawki niezbędnych do podskórnego podania preparatu. Konieczne zatem będzie zakupienie tych wyrobów medycznych osobno.
Mocną reprezentację w zestawieniu mają także inne leki zawierające substancje inkretynowe - stosowane w regulacji glikemii i redukcji masy ciała: Saxenda, Ozempic, Rybelsus, Trulicity i Victoza.
Nadal wiele osób zapisuje się na powiadomienia o donosowej szczepionce przeciwko grypie dla dzieci Fluenz Tetra, pomimo iż już w październiku udostępnialiśmy informację, że lek trafił do Polski w wyłącznie w jednorazowej dostawie w ilości 25 tysięcy sztuk, która uległa już wyczerpaniu.
Poprzednia lista braków
Z listy, którą opublikowaliśmy w październiku wypadło aż 26 pozycji. Do aptek wrócił przeciwdepresyjny preparat Fevarin w obu dawkach (50 mg i 100 mg), Novothyral stosowany w chorobach tarczycy (również w obu dawkach) oraz aż kilka antybiotyków (Ceroxim, Dalacin, Zineryt, Zinnat czy Duracef).
Lista braków z października 2023 z naniesionymi zmianami w grudniu 2023
Źródło: GdziePoLek
Znacząco poprawiła się także podaż leków takich jak Kaldyum (kapsułki z potasem o przedłużonym uwalnianiu), Ketonal Duo (przeciwbólowy ketoprofen w dawce 150 mg o przedłużonym uwalnianiu) czy Kreon 25 000 (wysoka dawka enzymów trzustkowych refundowana w mukowiscydozie oraz stanach po resekcji trzustki).
Jakie leki znikają, chociaż nie ma ich w naszym zestawieniu?
Niektóre z leków zostały usunięte z wykazu krytycznych deficytów, ponieważ niestety nie ma już szans na ich powrót do sprzedaży.
Dotyczy to między innymi antybiotyku Unasyn z sultamicyliną, który - jak informuje producent - został usunięty z portfolio. Producent nie podaje przyczyny swojej decyzji. Możemy jedynie przypuszczać, iż związana jest ona z brakiem dostępu do substancji czynnej.
Podobna wiadomość napłynęła w sprawie leku Flutide Nasal z przeciwzapalnym propionianem flutikazonu - preparat został wycofany z oferty producenta. Lek był dostępny w aptekach wyłącznie do wyczerpania zapasów.
W wykazie nie ma także maści ocznej Dexamytrex, ponieważ brak leku na rynku wynika z decyzji Głównego Inspektora Farmaceutycznego wycofującej i zakazującej wprowadzenia do obrotu dwóch serii tego preparatu ze względu na zanieczyszczenie mikrobiologiczne.
Prawa autorskie
Dozwolone kopiowanie ilustracji autorstwa GdziePoLek na własną stronę, pod warunkiem umieszczenia aktywnego linku do źródła. Kopiowanie całości lub większości tekstu nie jest dozwolone.