Witaminy i suplementy dla seniorów

Spis treści

Przyczyny niedoborów witamin i minerałów wśród seniorów

Najczęstsze niedobory witamin i minerałów wśród seniorów

Skład suplementów diety dla seniorów

Czym różnią się suplementy witaminowo-mineralne dla seniorów od standardowych multiwitamin?

Czym różnią się między sobą mulitiwitaminy dla seniorów?

Najczęstsze błędy w suplementacji wśród osób starszych

Interakcje składników suplementów diety z lekami

Prezent z apteki dla seniora - jak wybrać odpowiedni preparat witaminowo-mineralny?

Przyczyny niedoborów witamin i minerałów wśród seniorów

• Fizjologiczne procesy starzenia się organizmu

• Brak aptetytu

• Monotonna dieta

• Choroby przewodu pokarmowego 

• Niektóre leki stosowane przewlekle

Najczęstsze niedobory witamin i minerałów wśród seniorów

• Witamina C

• Witamina D

• Witaminy z grupy B

• Kwas foliowy

• Wapń

• Cynk

• Magnez

Skład suplementów diety dla seniorów

• Witaminy (A, B1, B2, B3, B5, B6, B12, C, E, D, K, kwas foliowy)

• Minerały (magnez, żelazo, selen, cynk, fosfor, wapń, miedź, jod, chrom, mangan)

• Wyciągi roślinne (z owoców głogu, korzenia waleriany, liści melisy, korzenia żeń-szenia, liści miłorzębu)

• Składniki wspomagające prawidłowe widzenie (luteina, zeaksantyna)
  

• Składniki wspomagające pamięć (lecytyna)

Czym różnią się suplementy witaminowo-mineralne dla seniorów od standardowych multiwitamin?

Suplementy diety optymalnie odzwierciedlające potrzeby osób po 60. roku życia charakteryzują się:

• obniżoną zawartością żelaza, witaminy PP i witaminy A - nadmiar tych związków najczęściej stwierdza się u seniorów regularnie stosujących preparaty multiwitaminowe,

• zwiększoną zawartością: wapnia, kwasu foliowego, witaminy D i E - zapotrzebowanie na te witaminy wzrasta u osób starszych.

Czym różnią się między sobą mulitiwitaminy dla seniorów?

Wśród preparatów witamino-mineralnych dla seniorów znajdziemy zarówno produkty lecznicze, jak i suplementy diety w postaci tabletek, płynów doustnych czy nalewek.

Dostępne w aptekach preparaty różnią się między sobą zawartością poszczególnych witamin i minerałów. Badania dowiodły, że w zależności od preparatu, zawierają one witaminy w ilości odpowiadającej 40-200% zalecanego dziennego spożycia (RDA), a zawarte w nich minerały pokrywają od kilkunastu do 104% tej normy.

Duże zróżnicowanie zawartości poszczególnych związków odżywczych w tych preparatach pozwala dobrać odpowiedni produkt  w zależności od sposobu odżywiania, ogólnego stanu zdrowia i innych stosowanych suplementów diety i leków. Wybierając preparat, warto zwrócić uwagę na % zalecanego dziennego spożycia poszczególnych składników. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D, E i K) - ich długotrwałe stosowanie w ilościach przekraczających zalecaną normę dziennego spożycia może prowadzić do wystąpienia działania toksycznego. Wybór odpowiedniego preparatu najlepiej skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Najczęstsze błędy w suplementacji wśród osób starszych

• Błędne wyobrażenie na temat suplementacji - oczekiwanie od suplementu efektu leczniczego. Celem suplementacji nie jest leczenie chorób, lecz uzupełnianie niedoborów składników odżywczych w diecie, co pośrednio może wspomagać leczenie.

• Nieuzasadnione sięganie po preparaty wielowitaminowe przez osoby dbające o zróżnicowaną dietę.

• Nadmierna suplementacja witamin i minerałów spowodowana m.in. jednoczesnym stosowaniem multiwitamin oraz suplementów diety wspomagających różne funkcje organizmu, np. wspomagających wzrok czy pamięć, zawierających dodatkowo witaminy i minerały.

• Przyjmowanie suplementów zawierających witaminy, minerały i związki roślinne wchodzące w interakcje z przyjmowanymi na stałe lekami.

Interakcje składników suplementów diety z lekami

• Witamina B6 (pirydoksyna) - lewodopa (lej stosowany w chorobie Parkinsona) - dowiedziono, że nawet niewielkie ilości witaminy B6 (10-25 mg), dostarczane np. wraz z preparatami magnezowymi wzbogaconymi o witaminę B6, mogą zmniejszać skuteczność. Co ciekawe, interakcji tej nie stwierdza się u pacjentów stosujących jednocześnie lewodopę i karbidopę (często stosowane połączenie leków).

• Witamina B3 (niacyna) - statyny (leki obniżające stężenie cholesterolu) - jednoczesne stosowanie wysokich dawek witaminy B3 (ok. 1 g) i statyn zwiększa ryzyko uszkodzenia mięśni. Odradza się ich jednoczesne stosowanie.

• Witamina K - warfaryna (lek przeciwzakrzepowy) - ich jednoczesne stosowanie osłabia działanie przeciwzakrzepowe warfaryny, zwiększając ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych (zawał, udar, zator, zakrzepica).

• Żelazo - lewotyroksyna (lek stosowany w niedoczynności tarczycy), digoksyna (lek nasercowy) i tetracyklina (antybiotyk) – żelazo zmniejsza wchłanianie wymienionych leków, stąd zaleca się ich przyjmowanie w co najmniej 2-godzinnym odstępie od żelaza.

• Potas - inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki moczopędne "oszczędzające potas" (stosowane w leczeniu nadciśnienia) - ich jednoczesne stosowanie może zwiększać ryzyko hiperkaliemii, czyli zbyt wysokiego stężenia potasu we krwi, objawiającego się m.in. zwolnieniem akcji serca, spadkiem siły mięśniowej czy mrowienia kończyn.

• Wyciąg z żeń-szenia i miłorzębu japońskiego - leki przeciwzakrzepowe - jednoczesne ich stosowanie może prowadzić do nasilenia działania przeciwzakrzepowego i wystąpienia krwotoków. Odradza się jednoczesnego ich stosowania.

• Wyciąg z żeń-szenia - doustne leki przeciwcukrzycowe i insulina - jednoczesne ich stosowanie zwiększa ryzyko nadmiernego obniżenia stężenia cukru we krwi (hipoglikemii). Preparatów z żeń-szeniem nie należy stosować u cukrzyków.

• Wyciąg z żeń-szenia - leki nasercowe - ze względu na wpływ żeń-szenia na układ sercowo-naczyniowy u pacjentów z problemami kardiologicznymi odradza się jego stosowanie.

Prezent z apteki dla seniora - jak wybrać odpowiedni preparat witaminowo-mineralny?

Preparaty witaminowe, zwłaszcza w postaci płynu, potocznie nazywane przez pacjentów „tonikami”, są częstym prezentem dla osób starszych.

Wybierając preparat dla bliskiej osoby warto zwrócić uwagę na zawartość:

• witamin z grupy B i żelaza - szczególnie ważne podczas rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych i w stanach osłabienia,

• wyciągów roślinnych wspomagających pamięć i koncentrację - m.in. lecytyny, wyciągu z liści bakopy drobnolistnej, ziela wąkroty azjatyckiej czy miłorzębu japońskiego (uwaga na interakcje z lekami),

• wyciągów wspomagających pracę serca - m.in. z owoców głogu,

• wyciągów o działaniu łagodzących napięcie nerwowe - m.in. z liści melisy, korzenia kozłka lekarskiego,

• alkoholu i cukru – dla osób unikających alkoholu bądź muszących kontrolować poziom cukru dostępne są produkty bez dodatku alkoholu i cukru, zawierające słodzik.