Co szkodzi wątrobie?

udostępnij:

Nasza wątroba musi znieść naprawdę wiele – alkohol, tłuste jedzenie czy leki, które w większości przypadków mają duży wpływ na jej funkcjonowanie. Wbrew pozorom problem ten dotyczy nie tylko preparatów wydawanych na receptę, ale także leków bez recepty. Które leki są szkodliwe dla wątroby oraz co możemy zrobić, aby wspomóc regenerację wątroby, jeśli już dojdzie do jej uszkodzenia?

Spis treści

Jak wątroba radzi sobie z lekami?

Kiedy leki mogą uszkodzić wątrobę?

Jak nie przedawkować leków?

Jakie leki przeciwbólowe dostępne bez recepty mogą zaszkodzić dziecku?

Jakie leki mogą szkodzić wątrobie?

Jak alkohol uszkadza wątrobę?

Jak jedzenie może niszczyć wątrobę?

Jakie są objawy uszkodzenia wątroby?

Jak wyleczyć chorą wątrobę?

Jak dbać o wątrobę?

Jak wątroba radzi sobie z lekami?

Narząd ten można porównać do wielkiej fabryki, która rozkłada nie tylko leki, ale też toksyczne substancje jak, np. alkohol. Wątroba odpowiada za metabolizm wielu substancji zawartych w lekach oraz bierze udział w ich wydalaniu. Duża grupa leków lub ich metabolitów wydalanych jest wraz z żółcią (np. diazepam, propranolol). Należy pamiętać, iż każdy lek jest dla wątroby substancją obcą, którą narząd ten chce jak najszybciej usunąć z organizmu. Wątroba dobrze radzi sobie z lekami, które przyjmowane są we właściwych, bezpiecznych dawkach. 

Kiedy leki mogą uszkodzić wątrobę?

  • Przedawkowanie leku. Jeśli przyjmiemy zbyt dużą dawkę leku, wówczas wątroba nie jest w stanie rozłożyć wszystkiego, co zażyliśmy. To samo tyczy się przyjmowania wielu leków jednocześnie (Czy przyjmowanie kilku leków jednocześnie jest bezpieczne?).

  • Niekorzystny wpływ substancji czynnych zawartych w lekach. Niektóre substancje mogą powodować zastój żółci w wątrobie, a stosowane długotrwale, prowadzić do znacznego uszkodzenia wątroby.

  • Łączenie leków z alkoholem. W niektórych przypadkach pomimo braku bezpośredniej interakcji (wpływu alkoholu na sposób działania leku), należy wziąć pod uwagę szkodliwe działanie zarówno etanolu, jak i stosowanych leków, na wątrobę i pomimo wszystko odstąpić od konsumpcji wysokoprocentowych napojów. Należy również mieć na uwadze, iż przyjmowanie niektórych leków na objawy towarzyszące nadmiernemu spożyciu alkoholu może w istotny sposób szkodzić wątrobie, prowadząc nawet do niewydolności tego narządu. Tak jest np. z popularnymi i dostępnymi lekami zawierającymi paracetamol, które nie powinny być stosowane na kaca.

Jak nie przedawkować leków?

Zwykle, gdy jesteśmy przeziębieni lub odczuwamy ból, sięgamy po tabletki przeciwbólowe dostępne bez recepty. To, że dany lek można kupić w aptece bez przepisu lekarza nie oznacza, że nie może on nam zaszkodzić. Wręcz przeciwnie - przedawkowanie leków w konsekwencji prowadzi nawet do śmierci. Dlatego zawsze należy czytać ulotki i dopytać farmaceutę, jeśli nie jesteśmy pewni, jak prawidłowo stosować dany specyfik. 

Maksymalne dawki dobowe leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych u dorosłych

Jakie leki przeciwbólowe dostępne bez recepty mogą zaszkodzić dziecku?

Zanim podamy lek bez recepty dziecku, należy uważnie przeczytać ulotkę, a najlepiej skonsultować dawkowanie z farmaceutą. Niektóre leki można otrzymać w aptece w wersji specjalnie przeznaczonej dla dzieci (np. Ibum Forte, Pedicetamol, Nurofen dla dzieci Forte). 

Należy jednak pamiętać, że niektórych produktów dzieci nie powinny przyjmować, jak np. preparatów przeciwbólowych i przeciwgorączkowych zawierających metamizol (np. Pyralgina), które mogą być stosowane tylko w przypadku gorączki zagrażającej życiu, o czym decyduje lekarz.

Na aptecznych półkach znajdziemy również leki bezwzględnie przeciwskazane u dzieci, np. zawierające kwas acetylosalicylowy (np. Polopiryna, Aspirin), który u osób poniżej 16. roku życia może spowodować uszkodzenie wątroby i mózgu, a w konsekwencji - nawet kalectwo czy śmierć dziecka.

Jakie leki mogą szkodzić wątrobie?

Preparaty na receptę stosowane nierozważnie (zbyt długo, w zbyt dużych dawkach, niezgodnie z zaleceniem lekarza) również mogą zaszkodzić naszej wątrobie. Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku stosowania leków:

Należy pamiętać, że wszystkie leki - zarówno te na receptę, jak i dostępne bez recepty, mogą wywołać działania niepożądane (np. uszkodzenie wątroby). Nie stanie się tak jednak u wszystkich pacjentów. Zalecamy więc stosowanie leków z rozwagą, pod nadzorem lekarza lub farmaceuty, nie zaś ich unikanie w ogóle - Czy bać się działań niepożądanych leków?

Jak alkohol uszkadza wątrobę?

Główny szlak metabolizmu etanolu (składnika wina, wódki, piwa czy innych napojów alkoholowych) odbywa się w wątrobie. Dzięki enzymowi – dehydrogenazie alkoholowej, etanol zostaje najpierw przekształcony do aldehydu octowego, a następnie do kwasu octowego. Powstający w wyniku przemian aldehyd octowy jest silnie trującą substancją, bardziej toksyczną od samego etanolu.

Zdolność do metabolizowania alkoholu zależy właśnie od dehydrogenazy. Organizm każdego człowieka wytwarza inną ilość tego enzymu. Alkohol spożywany okazjonalnie, w niewielkich ilościach, zwykle nie jest szkodliwy i zdrowa wątroba dobrze sobie z nim radzi, jednak jeżeli alkohol spożywany jest często, wątroba regularnie jest uszkadzana, co skutkuje rozwojem alkoholowej choroby wątroby. Schorzenie to przebiega w trzech etapach - alkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe zapalenie wątroby i alkoholowa marskość wątroby.

Jak jedzenie może niszczyć wątrobę?

Nieprawidłowe nawyki żywieniowe, w tym dieta bogata w „złej jakości” tłuszcze, może pogarszać czynność wątroby. Niszczący wpływ na wątrobę ma spożywanie m.in. smażonych, tłustych potraw oraz zbyt duża zawartość cukru, soli i glutaminianu sodu w codziennej diecie. 

Szczególnie niebezpieczne są tzw. tłuszcze trans, które powstają w procesie uwodornienia olejów roślinnych. Dzięki temu procesowi technologicznemu, oleje roślinne przechodzą z naturalnej konsystencji płynnej w postać stałą, co pozwala na szerokie ich wykorzystanie w przemyśle (są m.in. składnikiem słodyczy, słonych przekąsek, zup i sosów w proszku czy kostek bulionowych). Ich nadmierne spożycie działa cholesterogennie (tzn. zwiększa stężenie wewnątrzkomórkowego wolnego cholesterolu), prowadząc do wzrostu stężenia białek markerów stanu zapalnego i akumulacji kropelek tłuszczowych w hepatocytach (komórkach wątrobowych). 

Wszystko to może prowadzić do wystąpienia niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD) - choroby, która dotyczy nawet do 3-5% populacji. Schorzenie to występuje zwłaszcza u osób otyłych (ok. 90% chorych) i może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Zgodnie ze statystykami u ok. 15-50% chorych z NAFLD rozwija się włóknienie i marskość wątroby, u 25% rak wątrobowo-komórkowy.

Jakie są objawy uszkodzenia wątroby?

Łagodne uszkodzenie wątroby zwykle przebiega bezobjawowo, natomiast w cięższych przypadkach mogą wystąpić:

  • ból w okolicach prawego łuku żebrowego,

  • zmiany w obwodzie brzucha niezwiązane z tyciem,

  • ciemne zabarwienie moczu,

  • świąd skóry i jej zażółcenie,

  • zaburzenia krzepnięcia krwi,

  • zaburzenia nastroju.

Jak wyleczyć chorą wątrobę?

W celu zdiagnozowania uszkodzeń wątroby należy skonsultować się z lekarzem, który może zlecić odpowiednie badania diagnostyczne. W trakcie wizyty należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych przewlekle lekach i suplementach - obecnie i w przeszłości.

Badania wątroby

  • badanie krwi (próby wątrobowe - powinny być wykonywane kontrolnie raz do roku lub częściej, gdy tak zaleci lekarz) - określanie stężenia enzymów wątrobowych AlAT, AspAT, ALP, GGTP,

  • badanie moczu - badanie stężenia bilirubiny oraz określanie koloru i gęstości moczu,

  • USG wątroby,

  • biopsja wątroby (alternatywą dla biopsji mogą być badania krwi FibroTest i FibroMax).

Preparaty na wątrobę bez recepty

Leki na wątrobę na receptę

W przypadku poważniejszego uszkodzenia wątroby, lekarz może zalecić terapię z wykorzystaniem leków dostępnych na receptę zawierających np. tymonacyk (np. Heparegen), który działa ochronnie na miąższ wątroby, a dodatkowo ma działanie żółciopędne i obniżające poziom tłuszczów we krwi.

Przeszczep wątroby 

Jeśli prowadzone leczenie jest nieskuteczne i doszło do znacznego uszkodzenia wątroby, co ogranicza jej funkcjonowanie, konieczny może być przeszczep. Transplantację przeprowadza się, m.in. w przypadku zatrucia powodującego nieodwracalne uszkodzenie wątroby (np. po przedawkowaniu paracetamolu, zatruciu grzybami czy nadużywaniu alkoholu), stwierdzenia marskości wątroby, wirusowego zapalenia wątroby typu B i C czy nowotworu wątroby. Jest to zabieg bardzo poważny i ratujący życie.

Dawcą fragmentu wątroby może być żywa, zdrowa osoba. Wówczas fragment swojego narządu może podarować osobie z rodziny lub takiej, z którą łączą ją szczególe więzy osobiste. Jeśli dawcą jest osoba zmarła, przed wykonaniem przeszczepu przeprowadzany jest długi proces kwalifikacji biorcy oraz dopasowania dawcy. Aby zapobiegać odrzuceniu przeszczepu, po operacji pacjent musi przyjmować leki immunosupresyjne. Jak pokazują statystyki ok. 90% pacjentów z przeszczepioną wątrobą przeżywa rok, natomiast ok. 75% żyje jeszcze co najmniej 5 lat od operacji. 

Jak dbać o wątrobę?

  1. Odstawić alkohol podczas brania leków. Alkohol może wchodzić w reakcje z lekami, a także sam działa szkodliwie na wątrobę (Czy można łączyć leki z alkoholem?).

  2. Stosować lekkostrawną dietę. Najlepiej ograniczyć produkty smażone w głębokim tłuszczu oraz duże ilości cukru

  3. Nie nadużywać leków. Często pacjenci przyjmują tę samą substancję czynną w postaci leków o różnych nazwach handlowych, co może doprowadzić do przedawkowania. Farmaceuta w aptece doradzi, jakich leków nie należy ze sobą łączyć (Czy przyjmowanie kilku leków jednocześnie jest bezpieczne?).

  4. Nie kupować leków niewiadomego pochodzenia. Tylko preparaty dostępne w aptece objęte są fachową ochroną (Dlaczego warto kupować leki tylko w aptece?).

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 14.04.2023 14:42:24

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Essentiale Forte

kapsułki, 50 kapsułek

phospholipids

produkt dostępny bez recepty

w 100% aptek

od 21,99 zł

Essentiale Max

kapsułki, 30 kapsułek

phospholipids

produkt dostępny bez recepty

w 98% aptek

od 29,98 zł

Lagosa

drażetki, 25 tabletek drażowanych

silibinin

produkt dostępny bez recepty

w 61% aptek

od 13,85 zł

Raphacholin C

drażetki, 30 tabletek drażowanych

cynara scolymus+raphanus sativus var. niger+dehydrocholic acid+mentha piperita

produkt dostępny bez recepty

w 100% aptek

od 12,99 zł

Esseliv Max

kapsułki, 30 kapsułek

phospholipids

produkt dostępny bez recepty

w 58% aptek

od 15,79 zł

Cholestil Max

tabletki, 30 tabletek

hymecromone

produkt dostępny bez recepty

w 74% aptek

od 19,49 zł

Hepatil

tabletki, 80 tabletek

choline+ornithine aspartate

suplement diety

w 99% aptek

od 19,99 zł

Sylimarol 70 mg

drażetki, 30 tabletek drażowanych

silibinin

produkt dostępny bez recepty

w 100% aptek

od 9,99 zł

Sylimarol Vita 150

kapsułki, 30 kapsułek

silibinin

produkt dostępny bez recepty

w 91% aptek

od 21,49 zł

Proliver Wątroba

tabletki, 30 tabletek

ornithine+choline+cynara scolymus+cichorium

suplement diety

w 77% aptek

od 11,19 zł

MaxAlgina Teva

tabletki, 10 tabletek

metamizole

produkt dostępny bez recepty

w 12% aptek

od 6,50 zł

Sylicynar

tabletki powlekane, 60 tabletek

cynara scolymus+silybum marianum

produkt dostępny bez recepty

w 53% aptek

od 21,90 zł

Hepaslimin

tabletki, 30 tabletek

cynara scolymus+cichorium+yerba mate+curcuma longa+choline

suplement diety

w 98% aptek

od 12,57 zł

Activlab Pharma Essepatil Extra

kapsułki, 60 kapsułek

phospholipids

suplement diety

w 8% aptek

od 20,07 zł

Sylimar Forte

tabletki, 30 tabletek

silibinin

suplement diety

w 7% aptek

od 7,00 zł

Essetil Forte

kapsułki, 30 kapsułek

phospholipids

suplement diety

w 18% aptek

od 15,39 zł

LiverSlim

tabletki powlekane, 40 tabletek

ornithine aspartate+choline+cynara scolymus+yerba mate+curcuma longa+cichorium

suplement diety

w 6% aptek

od 12,00 zł

Essentia Proactive

kapsułki, 30 kapsułek

choline+ascorbic acid

suplement diety

w 76% aptek

od 17,19 zł

Fortiliver Forte

kapsułki, 30 kapsułek

lecithin

suplement diety

w 10% aptek

od 6,50 zł

Sylimarol Gastro

kapsułki, 30 kapsułek

mentha piperita+carum carvi+silybum marianum+matricaria chamomilla

suplement diety

w 10% aptek

od 11,65 zł

Herbatka Fix Dla wątroby

zioła, 20 torebek 2 gramy

cynara scolymus+curcuma longa+tilia+elymus repens

suplement diety

w 8% aptek

od 8,50 zł

Heparegen

tabletki, 100 tabletek

timonacic

lek na receptę

w 100% aptek

od 49,98 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

)