Wirusowe zapalenie wątroby to obok nadużywania alkoholu najczęstsza przyczyna marskości i nowotworów wątroby. Czy żółtaczka jest jego głównym objawem? Kto może zachorować na WZW i jak się leczyć? Czy szczepienie przeciwko WZW ochroni nas przed zakażeniem?
Spis treści
Czym jest wirusowe zapalenie wątroby?
Jak można zarazić się WZW i jak zapobiegać zakażeniu?
Jakie są objawy wirusowego zapalenia wątroby?
Jak leczyć wirusowe zapalenie wątroby?
Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby
Czym jest wirusowe zapalenie wątroby?
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to choroba zakaźna, wywoływana przez różne rodzaje wirusów, głównie HAV (Hepatitis A Virus – wirus zapalenia wątroby typu A), HBV, HCV, HDV oraz HEV. Wirusy te wywołują różnego typu WZW - nazwa choroby pochodzi od wirusa, który ją spowodował, np. HAV przyczynia się do wystąpienia WZW A, nazywanego "żółtaczką pokarmową", HBV odpowiada za WZW B, określane mianem "żółtaczki wszczepiennej", itd.
Jak można zarazić się WZW i jak zapobiegać zakażeniu?
droga pokarmowa, np. brudne ręce, kontakt z zakażoną żywnością i wodą (WZW A, E) - należy zawsze myć dokładnie owoce i warzywa; przydatne mogą okazać się również żele i płyny antybakteryjne, np. Novaclear Hands Clear żel antybakteryjny,
kontakt seksualny z zakażonym partnerem (WZW B, D, C, rzadziej A) - warto korzystać z ochrony mechanicznej w postaci prezerwatywy, np. Durex Performa, Durex Classic, New Caress Safeness,
kontakt z krwią zakażonej osoby, skażony sprzęt medyczny, np. igły (WZW C, B i D) - decydując się na zabiegi, takie jak m.in. piercing, tatuaż, botoks czy mezoterapia igłowa, zawsze należy wybierać renomowany salon, w którym zachowane są wszelkie zasady higieny i środki ostrożności,
zakażona matka może przekazać wirusa dziecku przez łożysko (gdy matka zachoruje na WZW w czasie ciąży) lub podczas porodu (90% przypadków) (WZW C, B i D) - ważne jest zachowanie zasad higieny w szpitalu; dziecko które zaraziło się od matki przez łożysko wirusem HAV lub HBV należy zaszczepić zaraz po urodzeniu przeciwko WZW B i podać immunoglobulinę.
Jakie są objawy wirusowego zapalenia wątroby?
W zależności od typu wirusa, okres od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów może wynosić od 2 tygodni do nawet 5 miesięcy.
Choroba nie daje charakterystycznych objawów. Osoba zakażona może odczuwać m.in. zmęczenie, bóle mięśni i stawów, mdłości, utratę apetytu, lekką gorączkę. Może, ale nie musi wystąpić również żółtaczka, która charakteryzuje się zażółceniem skóry, błon śluzowych i białkówek oka. Faza ta najczęściej nie jest groźna - zazwyczaj ustępuje sama w okresie do 2 miesięcy.
Jak wykryć zakażenie WZW?
Jeśli podejrzewamy, iż mogliśmy zostać zakażeni wirusem WZW, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który po przeprowadzeniu wywiadu może zalecić wykonanie testów diagnostycznych na obecność wirusa, takich jak m.in. badanie laboratoryjne krwi na obecność przeciwciał (anty-HBV, anty-HCV, itd.). Jeśli wynik testu będzie pozytywny oznacza to, iż pacjent miał kontakt z wirusem i wymaga dalszej diagnostyki. W takim wypadku lekarz zleca wykonanie kolejnego badania krwi, na obecność materiału genetycznego wirusa. Jeśli DNA wirusa zostanie wykryte, pacjent kierowany jest do poradni leczenia chorób zakaźnych i rozpoczyna właściwe leczenie.
Jak leczyć wirusowe zapalenie wątroby?
Przy pierwotnych objawach wszystkich typów choroby pacjenci są instruowani, aby dbać o nawodnienie i unikać alkoholu. Można zastosować preparaty uzupełniające elektrolity, dostępne w aptece bez recepty, np. Dicoflor Elektrolity, Electrovit, Litorsal, Elektrolity smak pomarańczowy.
Dodatkowo można także stosować leki i suplementy diety wspierające funkcjonowanie wątroby i wpływające na odbudowę hepatocytów (komórek wątroby), które są dostępne w aptece bez recepty, m.in.:
fosfolipidy sojowe, np. Essentiale Forte, Essentiale Max, Esseliv Forte, Essetil Forte,
wyciąg z ostropestu plamistego, np. Sylimarol, Ostropest Plamisty, Ostropest plamisty Oleofarm,
wyciąg z karczocha, np. Zioła w tabletkach Karczoch, Cynarex, Doppel Herz Active Na Wątrobę.
Zwykle objawy mijają, a chorzy wracają w pełni do zdrowia. W przypadku wirusów A i E dochodzi do wyzdrowienia i nabycia odporności. W przypadku typów B, C i D możemy wyzdrowieć w różnym stopniu. Jest szansa, że organizm sam poradzi sobie z wirusem, jednak należy pamiętać, iż pacjent staje się nosicielem i może zarażać innych.
Nierozpoznane i nieleczone wirusowe zapalenie wątroby prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby (gdy choroba trwa dłużej niż 6 miesięcy). Po kilku latach może dojść do marskości wątroby i wzrostu ryzyka wystąpienia raka wątrobowokomórkowego.
W przypadku wystąpienia przewlekłego zapalenia wątroby, lekarz ma do dyspozycji szereg leków działających na układ odpornościowy lub przeciwdziałających namnażaniu się wirusów w komórkach. Leki te dostępne są wyłącznie na receptę, np. interferon alfa 2b (np. Introna), lamiwudyna (np. Zeffix), entekawir (np. Entecavir Aurovitas), adefovir (np. Hepsera), tenofovir (np. Tenofovir disoproxil Aurovitas), rybawiryna (np. Copegus, Moderiba, Vilarib), symeprevir (np. Olysia, Olysio), boceprevir (np. Victrelis), telaprevir (np. Incivo). W zależności od typu wirusa, lekarz dobiera odpowiednią terapię, indywidualnie dla każdego pacjenta.
Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby
szczepionka przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu A, np. Avaxim, Havrix 720 Junior, Havrix Adult, Twinrix Adult (WZW A + WZW B) - preparaty te dostępne są wyłącznie na receptę i zalecane są przede wszystkim osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej liczbie zachorowań, pracującym przy produkcji i dystrybucji żywności, odpadach i nieczystościach, dzieci i młodzieży, które nie chorowały wcześniej na WZW A; szczepionka daje odporność na około 10 lat (w przypadku wyjazdu w miejsce zagrożone, warto doszczepić się, jeśli szczepienie było wykonane więcej niż 10 lat temu),
szczepionka przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B, np. Engerix B, Euvax B, – Gene TF, Twinrix Adult (WZW A + WZW B), a także szczepionki sześcioskładnikowe (przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, Haemophilus influenzae i WZW B), np. Hexacima, Infanrix Hexa - szczepionki przeciwko WZW B dostępne są wyłącznie na receptę i znajdują się w kalendarzu szczepień obowiązkowych dla niemowląt i dzieci, dodatkowo zalecane jest osobom narażonym na wirus, personelowi medycznemu; cykl trzech szczepień powinien zapewnić ochronę do końca życia.
W fazie badań są także szczepienia przeciwko HEV, który występuje głównie w Azji. Nie dysponujemy obecnie szczepieniem na wirus HCV, zaś przed zakażeniem HDV ochroni nas szczepienie przeciwko HBV.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 08.05.2023 11:55:19
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.