Padaczka (epilepsja)

Marta Janocha, mgr farm.

Czym jest padaczka (epilepsja)?

Padaczka jest zespołem objawów związanych występowaniem nagłych zaburzeń elektrochemicznych określonych komórek w mózgu. Towarzyszą jej często powtarzające się incydenty utraty lub zaburzeń świadomości.

Istnieje wiele odmian napadów padaczkowych, które mogą się objawiać w różnoraki sposób. Uogólnione napady toniczno-kloniczne poprzedzone są zawrotami głowy, nudnościami, poceniem się. Występują halucynacje wzrokowe i słuchowe, odczucia smakowe i zapachowe. Tego rodzaju objawy określane są mianem "aury".

Do niedawna napady padaczkowe dzielono na "małe" i "duże". Napad duży (grand mal) jest najbardziej znany i najczęstszy. Osoba nim dotknięta traci przytomność, pada na podłogę i pozostaje usztywniona (faza toniczna). Oczy są otwarte i skierowane ku górze. Po chwili pojawiają się drgawkowe drżenia (faza kloniczna), które stają się coraz silniejsze. Po kilku minutach chory zapada w głęboki sen. Napad mały (petit mal) jest o wiele łagodniejszy. Może przybierać formę krótkotrwałych zaburzeń świadomości.

Przyczyny padaczki mogą mieć podłoże genetyczne, związane z uszkodzeniami strukturalnymi (np. guz, udar, choroby metaboliczne) lub być nieznane.

Czynniki prowokujące napad padaczkowy u osób chorych na epilepsję

• niskie stężenie cukru we krwi,
• stres,
• gorączka,
• niektóre leki,
• brak snu,
• zmiany hormonalne.

Istnieją także nietypowe czynniki, które mogą wyzwolić napad padaczkowy. Należą do nich między innymi: migające światło, gry komputerowe, hałas, zmiana oświetlenia, czy nawet gorąca kąpiel i zwykły dotyk.

Leczenie padaczki

Celem leczenia padaczki jest poprawa jakości życia pacjentów. Odpowiednio dobrane leki pozwalają zmniejszyć częstość napadów, a nawet spowodować ich ustąpienie. W większości przypadków, leczenie rozpoczyna się po dwóch napadach padaczkowych. Powinno być ono indywidualnie dobrane w zależności od rodzaju napadu, współistniejących chorób i stosowanych leków.

Zalecane jest rozpoczynanie terapii tylko jednym lekiem. Jeżeli monoterapia prowadzona dwoma kolejnymi podstawowymi lekami jest nieskuteczna, wprowadza się politerapię, tj. równoczesne podawanie więcej niż jednego leku. Wiąże się to zazwyczaj ze zwiększonym ryzykiem interakcji i działań niepożądanych. Nie należy łączyć leków o identycznym mechanizmie działania.

Leki stosowane w padaczce

Obecnie dysponuje się ponad trzydziestoma substancjami leczniczymi stosowanymi w padaczce. Wśród nich wyróżniamy:

• leki I generacji - fenobarbital, fenytoina, prymidon, etosuksymid,
• leki II generacji - benzodiazepiny (np. klonazepam, diazepam, klobazam, nitrazepam), karbamazepina, walproiniany (np. kwas walproinowy, walproinian magnezu, walproinian sodu),
• leki III generacji - wigabatryna, zonisamid, lamotrygina, felbamat, gabapentyna, topiramat, fosfenytoina, tiagabina, okskarbazepina, lewetiracetam i najnowsze: styrypentol, pregabalina, rufinamid, lakozamid, eslikarbazepina, perampanel.

W zależności od rodzaju napadów padaczkowych stosuje się różne leki w poszczególnych etapach leczenia. Głównym kryterium charakteryzującym te leki jest podnoszenie progu drgawkowego.

2020-04-27