Antykoncepcja to wszystkie działania i środki mające na celu zapobiegnięcie zajścia w ciążę. Obecnie dysponujemy bardzo wieloma metodami antykoncepcji, jednak należy pamiętać, że każda z nich powinna być dobrana indywidualnie do potrzeb i stanu zdrowia zarówno kobiety, jak i mężczyzny.
Spis treści
Metody naturalne zapobiegania ciąży
Mechaniczne metody zapobiegania ciąży
Wkładki wewnątrzmaciczne bezhormonalne - spirale bezhormonalne
Metody chirurgiczne antykoncepcji - sterylizacja
Antykoncepcja awaryjna - postkoitalna, po stosunku
Metody naturalne zapobiegania ciąży
Naturalne metody antykoncepcji opierają się na obserwacji cyklu miesiączkowego kobiety, co pozwala określić dni płodne i niepłodne. Istnieje kilka typów tego rodzaju antykoncepcji, wśród których najpopularniejsze to:
metoda termiczna – polega na codziennym pomiarze temperatury ciała i wyznaczeniu dni płodnych oraz niepłodnych z wykorzystaniem faktu, że tuż przed owulacją ciepłota ciała spada o około 0,2-0,3 °C, a po owulacji – wzrasta z powrotem o około 0,1-0,4 °C,
metoda Billingsów – opiera się na obserwacji konsystencji śluzu szyjkowego w dni płodne i niepłodne,
metoda objawowo-termiczna – łączy w sobie dwie powyższe metody, przy czym dodatkowo kobieta zwraca uwagę na objawy mogące świadczyć o owulacji, np. ból w dolnych partiach brzucha na krótko przed owulacją,
metoda Ogino-Knausa, tzw. kalendarzyk małżeński – polega na obserwacji wielu cykli miesiączkowych, na podstawie czego wyznacza się dni płodne i niepłodne (metoda ta sprawdza się jedynie w bardzo regularnych cyklach miesiączkowych).
Stosowanie powyższych metod antykoncepcji jest dość uciążliwe, a ponadto wymaga doskonałej znajomości fizjologii własnego ciała przez kobietę.
Obejrzyj film!
Mechaniczne metody zapobiegania ciąży
Środki te, tworząc mechaniczną barierę, uniemożliwiają kontakt plemników z drogami rodnymi kobiety. Należy jednakże pamiętać o ich właściwym stosowaniu (szczególnie ważne jest to w przypadku kapturka naszyjkowego oraz błony dopochwowej, które muszą być założone w umiejętny sposób).
Wkładki wewnątrzmaciczne bezhormonalne - spirale bezhormonalne
Są to plastikowe wkładki w kształcie litery T, pokryte najczęściej miedzią (czasem występuje dodatek srebra lub cynku), np. IUB Ballerine Midi. Uwalniane jony miedzi mają działanie plemnikobójcze oraz zmieniają strukturę śluzu szyjkowego, co zapewnia skuteczną antykoncepcję na okres 3-5 lat.
Wkładki tego typu są też jedną z form antykoncepcji awaryjnej.
Antykoncepcja hormonalna
Metody hormonalne antykoncepcji polegają na stosowaniu preparatów zawierających syntetyczne hormony płciowe, które przenikają do organizmu kobiety, indukując hamowanie owulacji oraz zagęszczenie śluzu szyjkowego. Hormony mogą być przyjmowane w następujących postaciach:
Metody chirurgiczne antykoncepcji - sterylizacja
W przypadku mężczyzn zabieg sterylizacji nazywany jest wazektomią i polega na podwiązaniu lub przecięciu nasieniowodów.
W przypadku kobiet zabieg sterylizacji polega na podwiązaniu lub przecięciu jajowodów.
W części przypadków metody te są odwracalne, tzn. można przywrócić płodność z powrotem, ale nie udaje się to u 100% pacjentów.
Antykoncepcja awaryjna - postkoitalna, po stosunku
Antykoncepcja postkoitalna wykorzystywana jest w sytuacji, gdy doszło do stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub zabezpieczenie zawiodło. Możemy wyróżnić dwa rodzaje tego typu antykoncepcji:
metoda hormonalna – preparaty w formie tabletek jednoskładnikowych oraz dwuskładnikowych; hormony zawarte w takich tabletkach opóźniają jajeczkowanie oraz powodują zmiany w śluzie dróg rodnych, co utrudnia zapłodnienie. Ze względu na lepszą tolerancję, preferowane są preparaty jednoskładnikowe (tabletka po),
wkładki wewnątrzmaciczne z miedzią – muszą być założone przez lekarza/pielęgniarkę do 5 dni po stosunku.
Należy pamiętać, że tabletki po zawierające hormony należy traktować jako ostateczną metodę antykoncepcji. Preparaty tego typu mogą wywoływać groźne skutki uboczne, jak np. krwawienia, bóle mięśni czy zaburzenia widzenia, dlatego preparatów tych należy używać jak najrzadziej i tylko w uzasadnionych przypadkach.
2023-03-10
redaktor: Dina Dąbrowska
ostatnia zmiana: 10.03.2023 12:23:40
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.