Wkładki domaciczne - hormonalne spirale antykoncepcyjne

Wkładki domaciczne uwalniające hormony, IUS (ang. intrauterine system), zwane także hormonalnymi wkładkami wewnątrzmacicznymi, są jedną z najskuteczniejszych i najwygodniejszych metod antykoncepcji. W zależności od rodzaju wkładki, uwalniany z niej lewonogestrel zapewnia ochronę przed zajściem w ciążę przez okres od 3 do 6 lat. Poza działaniem antykoncepcyjnym, hormonalne wkładki domaciczne stosuje się w leczeniu obfitych i bolesnych krwawień miesiączkowych oraz u kobiet z endometriozą.

Spis treści

Hormonalne wkładki domaciczne – czym są i jak wyglądają?

Jak działają hormonalne wkładki antykoncepcyjne?

Czym różnią się między sobą hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne?

Skuteczność hormonalnych wkładek antykoncepcyjnych

Jaki jest koszt hormonalnej wkładki wewnątrzmacicznej? Czy wkładki antykoncepcyjne są refundowane?

Jakie badania wykonuje się przed założeniem wkładki?

Jak zakłada się spiralę wewnątrzmaciczną? Czy zabieg ten jest bolesny?

W którym dniu cyklu zakłada się wkładkę wewnątrzmaciczną?

Kiedy udać się na wizytę kontrolną po założeniu wkładki domacicznej?

Hormonalna wkładka antykoncepcyjna – dla kogo?

Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna – czy może być stosowana przez kobiety, które nie rodziły?

Hormonalna wkładka antykoncepcyjna a karmienie piersią

Przeciwwskazania do stosowania hormonalnej spirali antykoncepcyjnej

Najczęstsze skutki uboczne hormonalnej wkładki domacicznej

Czy hormonalna spirala antykoncepcyjna chroni przed chorobami wenerycznymi?

Czy podczas stosowania hormonalnej wkładki domacicznej występuje miesiączka?

Czy podczas stosowania hormonalnej wkładki domacicznej można używać tamponów i kubeczków menstruacyjnych?

Po jakim czasie można zajść w ciążę po wyjęciu hormonalnej spirali antykoncepcyjnej?

Jak sprawdzić, czy spirala znajduje się we właściwym miejscu?

Objawy i konsekwencje wysunięcia się wkładki wewnątrzmacicznej

Hormonalne wkładki domaciczne – czym są i jak wyglądają?

Hormonalne wkładki domaciczne są jedną z metod odwracalnej długoterminowej antykoncepcji. Kształtem i rozmiarem przypominają spirale miedziane - mierzą kilka centymetrów i mają kształt litery T. Do podłużnego ramienia przymocowany jest zbiorniczek stopniowo uwalniający lewonorgestrel - hormon obecny także w tabletkach antykoncepcyjnych i w plastrach stosowanych w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).

Jak działają hormonalne wkładki antykoncepcyjne?

Mechanizm działania hormonalnych wkładek domacicznym polega na stopniowym uwalnianiu bezpośrednio do jamy macicy lewonorgestrelu. Powoduje to zagęszczenie śluzu szyjkowego, co utrudnia dotarcie plemników do komórki jajowej oraz zahamowanie wzrostu błony śluzowej macicy, co uniemożliwia zagnieżdżenie zarodka. U niektórych kobiet obserwuje się także zahamowanie owulacji.

Czym różnią się między sobą hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne?

Hormonalne wkładki antykoncepcyjne różnią się między sobą rozmiarem i zawartością lewonorgestrelu (13,5 mg, 19,5 mg lub 52 mg). Cechą różniącą poszczególne wkładki jest także długość działania antykoncepcyjnego (Mirena i Levosert - 6 lat, Kyleena - 5 lat, Jaydess - 3 lata). Systemy wewnątrzmaciczne zawierające wyższą dawkę lewonorgestrelu (Mirena, Levosert), poza zapobieganiem ciąży, stosowane się w leczeniu nadmiernych krwawień miesiączkowych.

Skuteczność hormonalnych wkładek antykoncepcyjnych

Wskaźnik Pearla dla hormonalnych wkładek domacicznych wynosi 0,5 do 0,7. Oznacza to, że na 100 kobiet stosujących wspomnianą metodę antykoncepcji w ciągu 1 roku, mniej niż 1 z nich zajdzie w ciążę.

Jaki jest koszt hormonalnej wkładki wewnątrzmacicznej? Czy wkładki antykoncepcyjne są refundowane?

Hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne nie są refundowane, jednak żeby je kupić, należy posiadać receptę. Ceny hormonalnych wkładek antykoncepcyjnych w aptekach wahają się w zależności od rodzaju wkładki od 400 do 1000 zł.

W przypadku wizyty w prywatnym gabinecie, do ceny samej wkładki należy doliczyć koszt jej założenia, ok. 500-600 zł. Często koszt wkładki jest wliczony w usługę jej założenia – należy wówczas liczyć się z wydatkiem rzędu 1000-1800 zł.

Założenie i usunięcie wkładki wewnątrzmacicznej w ramach NFZ jest darmowe. Usługi te należą do tzw. świadczeń gwarantowanych - wszystkie poradnie i gabinety ginekologiczno-położnicze posiadające kontrakt z NFZ mają obowiązek wykonać zabieg nieodpłatnie. Sama wkładka nie jest jednak refundowana i należy za nią zapłacić (podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej).

Jakie badania wykonuje się przed założeniem wkładki?

Przed założeniem wkładki lekarz przeprowadza badanie ginekologiczne, badanie piersi i wyklucza ciążę. W razie potrzeby może zlecić dodatkowo wykonanie cytologii i badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.

Jak zakłada się spiralę wewnątrzmaciczną? Czy zabieg ten jest bolesny?

Wkładki wewnątrzmaciczne zakładane są przez ginekologów. Aplikacja spirali początkowo przypomina pobranie wymazu cytologicznego - lekarz umieszcza w pochwie wziernik, następnie zamieszcza wkładkę w rurce, którą wkłada do pochwy i przez kanał szyjki macicy kieruje do jamy macicy. Po umieszczeniu wkładki we właściwym miejscu, ginekolog wyciąga rurkę i przycina nitki wystające z szyjki macicy na długość ok. 2-3 cm.

Zakładaniu wkładki może towarzyszyć dyskomfort, niekiedy także ból przypominający skurcze miesiączkowe. Osobom wrażliwym zaleca się przyjęcie leków przeciwbólowych (np. paracetamol, ibuprofen) około godzinę przed zabiegiem. W razie potrzeby lekarz może zastosować środki miejscowo znieczulające. Objawy związane z założeniem wkładki (np. skurcze w podbrzuszu) mogą występować do tygodnia po aplikacji.

Niekiedy reakcją na założenie wkładki może być omdlenie. U osób z padaczką zabieg może wywołać atak padaczki, dlatego jeśli cierpisz na epilepsję, koniecznie poinformuj o tym lekarza.

W którym dniu cyklu zakłada się wkładkę wewnątrzmaciczną?

Zaleca się zakładać wkładkę na początku cyklu, najlepiej pod koniec miesiączki - kanał szyjki macicy jest wówczas rozszerzony, co ułatwia jej wprowadzenie do jamy macicy. Dodatkowo, nie ma wówczas dużego ryzyka, że kobieta jest w ciąży.

Kiedy udać się na wizytę kontrolną po założeniu wkładki domacicznej?

Zaleca się, by pierwsza wizyta kontrolna u ginekologa po założeniu wkładki odbyła w ciągu 4-12 tygodni po założeniu wkładki. Kolejne kontrole odbywają się zwykle raz w roku.

Hormonalna wkładka antykoncepcyjna – dla kogo?

Stosowanie hormonalnych wkładek domacicznych mogą rozważyć m.in. kobiety:

  • szukające skutecznej i wygodnej metody antykoncepcji, u których nie ma przeciwwskazań do jej stosowania

  • chore na endometriozę

  • z mięśniakami macicy, nadmiernym rozrostem endometrium (błony śluzowej macicy) oraz obfitymi, bolesnymi krwawieniami miesiączkowymi

  • z grup ryzyka chorób zakrzepowo-zatorowych (osoby powyżej 35 roku życia palące papierosy, kobiety otyłe z BMI powyżej 30, osoby z nadciśnieniem, kobiety z rodzinną historią zaburzeń zakrzepowo-zatorowych)

Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna – czy może być stosowana przez kobiety, które nie rodziły?

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego (PTG) hormonalne wkładki antykoncepcyjne mogą być stosowane u nieródek. Młodym kobietom, które nie rodziły lekarze najczęściej zalecają wkładki o mniejszych rozmiarach (30 mm x 28 mm).

Obejrzyj film!

Hormonalna wkładka antykoncepcyjna a karmienie piersią

Szacuje się, że ok. 0,1% dawki lewonogestrelu uwalnianego z wkładki przenika wraz z mlekiem do organizmu dziecka. Nie wykazano jednak negatywnego wpływu stosowania tej metody antykoncepcji na ilość pokarmu i rozwój dziecka, stąd nie ma przeciwwskazań do jej stosowania w czasie laktacji.

Przeciwwskazania do stosowania hormonalnej spirali antykoncepcyjnej

  • Ostre choroby wątroby lub nowotwór wątroby

  • Nieprawidłowe krwawienia z pochwy o nieznanej przyczynie

  • Ostre lub nawracające stany zapalne dróg rodnych

  • Nowotwory złośliwe macicy, szyjki macicy, piersi

Najczęstsze skutki uboczne hormonalnej wkładki domacicznej

  • Częstsze plamienia i krwawień międzymiesiączkowe w pierwszych miesiącach stosowania

  • Bóle głowy

  • Tkliwość piersi

  • Torbiele czynnościowe jajników (zwykle ustępujące samoistnie w ciągu 2-3 miesięcy)

Powyższe działania niepożądane mogą, lecz nie muszą wystąpić.

Czy hormonalna spirala antykoncepcyjna chroni przed chorobami wenerycznymi?

Spirala nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego w przypadku kontaktów seksualnych np. z nowymi partnerami, zaleca się stosowanie prezerwatyw.

Czy podczas stosowania hormonalnej wkładki domacicznej występuje miesiączka?

Jedną z zalet hormonalnych wkładek antykoncepcyjnych jest zmniejszenie obfitości krwawień miesiączkowych. Efekt ten obserwuje się w ciągu pierwszych 3-6 miesięcy stosowania. U ok. 20% kobiet dochodzi do całkowitego zaniku miesiączki.

Czy podczas stosowania hormonalnej wkładki domacicznej można używać tamponów i kubeczków menstruacyjnych?

Kobiety stosujące wkładkę wewnątrzmaciczną bez obaw mogą stosować tampony - nie ma ryzyka, że spirala zostanie niechcący usunięta lub przesunięta podczas jego zmiany.

Opinie na temat bezpieczeństwa stosowania kubeczków menstruacyjnych u kobiet z założoną spiralą są podzielone. Opublikowane w 2020 r. wyniki badań wykazały, że u kobiet stosujących kubeczki menstruacyjne częściej dochodziło do przemieszczenia bądź wysunięcia spirali w porównaniu do kobiet stosujących tampony i podpaski, dlatego zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności podczas ich stosowania.

Po jakim czasie można zajść w ciążę po wyjęciu hormonalnej spirali antykoncepcyjnej?

Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna jest odwracalną metodą antykoncepcji - powrót płodności następuje w kolejnym cyklu po jej usunięciu.

Jak sprawdzić, czy spirala znajduje się we właściwym miejscu?

Dokładnej oceny położenia wkładki dokonuje się za pomocą badań obrazowych, najczęściej USG. Zaleca się jednak, by samodzielnie kontrolować położenie wkładki - najlepiej co miesiąc, pod koniec miesiączki - ryzyko przemieszczenia wkładki jest wówczas największe. W tym celu należy umyć ręce, przykucnąć i włożyć palec do pochwy. Jeśli nitki są wyczuwalne i mają taką samą długość jak zwykle, nie ma powodów do obaw.

Objawy i konsekwencje wysunięcia się wkładki wewnątrzmacicznej

Samoistne wysunięcie wkładki zdarza się bardzo rzadko, częściej dochodzi do jej przemieszczenia. Ma to zwykle miejsce w pierwszych miesiącach stosowania. Konsekwencją zmiany położenia wkładki jest osłabienie jej skuteczności. Rzadkim (występującym u 0,5-1/1000 kobiet) powikłaniem przemieszczenia wkładki jest perforacja mięśnia macicy i jej przemieszczenie do miednicy mniejszej lub jamy brzusznej - konieczna jest wówczas interwencja chirurgiczna.

Skontaktuj się z lekarzem, jeśli zaobserwujesz jeden z objawów mogących wskazywać na przemieszczenie się wkładki:

  • nie wyczuwasz nitek w pochwie,

  • nitki mają inną długość niż zwykle,

  • Ty lub Twój partner wyczuwacie w pochwie plastikową część wkładki,

  • odczuwasz silne skurcze lub obfite krwawienia, którym towarzyszy gorączka.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 24.03.2023 13:40:33

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

Jaydess

przyrząd, 1 sztuka

lek na receptę

w 0% aptek

Jaydess

przyrząd, 5 sztuk

lek na receptę

w 0% aptek

Jaydess

przyrząd, 1 sztuka

lek na receptę

w 0% aptek

Kyleena

przyrząd, 5 sztuk

lek na receptę

w 0% aptek

Kyleena

przyrząd, 1 sztuka

lek na receptę

w 18% aptek

od 514,95 zł

Levosert

przyrząd, 1 sztuka

lek na receptę

w 8% aptek

od 359,99 zł

Mirena

przyrząd, 1 sztuka

lek na receptę

w 35% aptek

od 543,99 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)