Czy jedzenie i picie obniżają skuteczność antykoncepcji?

Spis treści

Czy pokarmy mogą zmniejszyć działanie tabletek antykoncepcyjnych?

Czy kawa i soki mogą wpłynąć na skuteczność antykoncepcji?

Czy alkohol i papierosy obniżają skuteczność antykoncepcji?

Jakie zioła i przyprawy wpływają na działanie tabletek antykoncepcyjnych?

Źródła

Czy pokarmy mogą zmniejszyć działanie tabletek antykoncepcyjnych?

Ocenia się, że obecnie nie ma jednoznacznych dowodów na to, by składniki pokarmowe mogły w realny sposób zaburzać działanie i skuteczność antykoncepcji (poza wyjątkami - czytaj dalej), jeśli spożywane są w normalnych ilościach. Nie ma zatem powodów, by wykluczać z naszego jadłospisu wszystkie przekąski i ciągle dopatrywać się zagrożeń w składnikach codziennej diety oraz w substancjach konserwujących. Inaczej sprawa wygląda w przypadku jednoczesnego stosowania leków i antykoncepcji doustnej - więcej w Jakie leki osłabiają skuteczność antykoncepcji

Czy kawa i soki mogą wpłynąć na skuteczność antykoncepcji?

• Kawa – nie wpływa bezpośrednio na skuteczność antykoncepcji i nie zmniejsza jej, natomiast stosowanie kawy w celu popijania tabletek nie powinno mieć miejsca. Kawa zawiera bowiem kofeinę. Udowodniono, że pigułki antykoncepcyjne mogą zmniejszać szybkość rozkładania kofeiny przez organizm, a to może zwiększać ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, takich jak problemy z zasypianiem, drżenie mięśni, ból głowy i przyspieszone bicie serca.

• Sok grejpfrutowy, grejpfruty, a także inne cytrusy – zawarte w nich flawonoidy i furanokumaryny hamują jeden z izoenzymów cytochromu P-450 (CYP3A4), a to przyczynia się do hamowania metabolizmu leków, w tym np. etynyloestradiolu będącego często składnikiem tabletek antykoncepcyjnych. Następstwem tego zjawiska jest wzrost stężenia leku we krwi oraz wzrost ryzyka wystąpienia niepożądanych reakcji. Soki i cytrusy nie wpływają więc bezpośrednio na zmniejszenie skuteczności antykoncepcji, ale mogą doprowadzać do np. problemów trawiennych, wymiotów czy biegunki, które już są w stanie przyczynić się do obniżenia skuteczności leków. Odstęp pomiędzy spożyciem cytrusów a przyjęciem tabletki wynoszący około 4 godziny będzie w pełni wystarczający dla zachowania bezpieczeństwa.

Czy alkohol i papierosy obniżają skuteczność antykoncepcji?

• Alkohol - nie ma wpływu na zmniejszenie skuteczności antykoncepcji awaryjnej ani tabletek antykoncepcyjnych, natomiast jego nadmierne spożycie stwarza ryzyko sytuacji, które w realny sposób mogą się przyczynić do obniżonej protekcji. Zbyt duża ilość alkoholu zaburza zdolność oceny sytuacji, zwiększa szansę na odbycie niezabezpieczonego stosunku lub pominięcie dawki leku. Ponadto, wypicie dużej ilości alkoholu, która wywoła wymioty do 2-3 godzin od momentu zażycia tabletki powoduje zmniejszoną jej skuteczność, zwłaszcza jeśli w upojeniu alkoholowym zapomnimy o przyjęciu kolejnej dawki.

• Papierosy – chociaż tytoń nie ma negatywnego wpływu na działanie tabletek antykoncepcyjnych, jego palenie podczas zażywania leków może nieść za sobą inne, bardzo poważne konsekwencje. Zwłaszcza po 35 roku życia istnieje wyższe ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych. Dzieje się tak, ponieważ dwuskładnikowe pigułki mogą zaburzać równowagę układu krzepnięcia krwi. Należy mieć świadomość, że zakrzepy lub zatory mogą doprowadzić do zawału serca i udaru mózgu. Warto wiedzieć, że palenie papierosów również sprzyja powikłaniom zakrzepowo-zatorowym, zatem łączenie papierosów i antykoncepcji stanowi duże ryzyko dla zdrowia i życia. Światowa Organizacja Zdrowia i Centra Kontroli i Prewencji Chorób zalecają całkowitą rezygnację z antykoncepcji doustnej u kobiet powyżej 35 roku życia, które palą ponad 15 papierosów dziennie.

Jakie zioła i przyprawy wpływają na działanie tabletek antykoncepcyjnych?

• Niepokalanek - stosowany jest w celu łagodzenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, menopauzy, trądziku. Wspomaga również leczenie niepłodności. Ze względu na swoje właściwości modulujące stężenie hormonów w organizmie nie zaleca się przyjmowania niepokalanka u kobiet stosujących jednocześnie doustną antykoncepcję hormonalną, gdyż może on czynić je mniej skutecznymi. Narodowe Centrum Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej (NCCAM) zaleca, aby kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną nie sięgały po preparaty z niepokalankiem.

• Dziurawiec - napary z dziurawca i tabletki zawierające wyciąg z dziurawca nie powinny być stosowane w trakcie kuracji tabletkami antykoncepcyjnymi. Zawarta w nim substancja czynna – hyperforyna, pobudza wątrobę do szybszego rozkładania każdego rodzaju pigułek antykoncepcyjnych, a to osłabia ich działanie.

• Koniczyna czerwona - ponieważ zawiera ona fitoestrogeny, które są naturalnymi substancjami chemicznymi podobnymi do estrogenów, preparaty z czerwoną koniczyną stosowane w trakcie kuracji tabletkami antykoncepcyjnymi mogą osłabiać ich skuteczność. Preparaty na bazie czerwonej koniczyny nie są również zalecane kobietom zmagającym się z PCOS, nastolatkom w okresie dojrzewania oraz kobietom z wysokim poziomem estrogenów w II fazie cyklu.

• Dzięgiel chiński - stosowany w leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, nieregularnych miesiączek i PCOS. Badania przeprowadzone w roku 2006 na szczurach wykazało, że zastosowanie tego surowca miało wpływ na cykl rujowy zwierząt. W związku z prawdopodobieństwem manipulowania przez dzięgiel stężenia hormonów żeńskich u kobiet, należy wystrzegać się jednoczesnego stosowania go z doustną antykoncepcją hormonalną.

• Pluskwica groniasta - podobnie jak dzięgiel chiński ma zdolność modulowania stężenia żeńskich hormonów i z tego powodu może zakłócać skuteczność doustnych tabletek antykoncepcyjnych.

• Lukrecja – w literaturze naukowej istnieją doniesienia o kobietach, u których rozwinęło się wysokie ciśnienie krwi i zaobserwowano obniżony poziom potasu, podczas przyjmowania przez nie jednocześnie lukrecji i doustnych środków antykoncepcyjnych. Z tego właśnie powodu nie zaleca się stosowania preparatów z lukrecją, np. picia sporych ilości herbat ziołowych zawierających ten surowiec, podczas kuracji tabletkami antykoncepcyjnymi.

• Anyż i koper włoski – to substancje, które stosowane były jako środki estrogenowe od stuleci. Uważano, że wywierają korzystny wpływ na laktację, menstruację, ułatwiają poród, łagodzą objawy męskiego klimakterium i zwiększają libido. Ze względu na swoje właściwości estrogenopodobne, spożywanie znacznych ilości wspomnianych wyżej substancji może negatywnie wpływać na skuteczność antykoncepcji. Z tego tytułu zaleca się unikania picia naparów anyżowych, czy stosowania nasion kopru włoskiego. Oczywiście, mowa tutaj o znacznych ilościach przypraw, spożywanych w niewielkim odstępie czasu od antykoncepcji hormonalnej. Okazyjnie wypicie herbatki anyżowej, koprowej, czy zjedzenie cukierków anyżowych, (zwłaszcza przy zachowaniu stosownej przerwy czasowej) nie obniży skuteczności leku.

Pamiętaj, że wpływ żywności i ziół na skuteczność antykoncepcji jest wciąż badany, a wiedza na ten temat ulega nieustannej aktualizacji. Istnieje zatem możliwość, że nie wyczerpaliśmy w 100% listy substancji, które mogą wywierać negatywny wpływ na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Z tego powodu, każdorazowo przed użyciem nowego preparatu sięgnij do ulotki i zapoznaj się z przeciwwskazaniami do stosowania oraz z listą produktów/leków, których należy się wystrzegać podczas kuracji. Gdyby któryś z nich budził Twoją wątpliwość w kwestii jego bezpiecznego stosowania z antykoncepcją hormonalną, warto skonsultować się ze specjalistą. Zawsze możesz zwrócić się również do nas na Zapytaj Farmaceutę!

Źródła

1. Albert-Puleo M. Fennel and anise as estrogenic agents. J Ethnopharmacol. 1980 Dec;2(4):337-44.

2. Bernardi M, D'Intino PE, Trevisani F, Cantelli-Forti G, Raggi MA, Turchetto E, Gasbarrini G. Effects of prolonged ingestion of graded doses of licorice by healthy volunteers. Life Sci. 1994;55(11):863-72.

3. Allen AM, Weinberger AH, Wetherill RR, Howe CL, McKee SA. Oral Contraceptives and Cigarette Smoking: A Review of the Literature and Future Directions. Nicotine Tob Res. 2019 Apr 17;21(5):592-601.

4. Weber A, Jäger R, Börner A, Klinger G, Vollanth R, Matthey K, Balogh A. Can grapefruit juice influence ethinylestradiol bioavailability? Contraception. 1996 Jan;53(1):41-7.

5. https://healthfully.com/caffeine-birth-control-pills-6773437.html

6. https://healthfully.com/herbs-that-affect-birth-control-pills-6804483.html