Rogowacenie okołomieszkowe to przypadłość skóry, z którą zmaga się spora część populacji. Z racji tego, że choroba ma podłoże genetyczne, ciężko jest zwalczyć ją całkowicie, ale odpowiednie pielęgnacja kosmetykami, złuszczanie naskórka, a także suplementacja witaminami A, E i C - są w stanie sprawić, że skóra dotknięta problemem pozostanie w dobrej kondycji.
Spis treści
Czym jest rogowacenie okołomieszkowe i co je powoduje?
U kogo występuje rogowacenie okołomieszkowe?
Jakie są objawy rogowacenia okołomieszkowego?
Rogowacenie okołomieszkowe – jakie kosmetyki i suplementy można stosować?
Czy można leczyć rogowacenie okołomieszkowe u lekarza?
Laser na rogowacenie okołomieszkowe
Czym jest rogowacenie okołomieszkowe i co je powoduje?
Rogowacenie okołomieszkowe (z łac. keratosis pilaris) to schorzenie dermatologiczne, które charakteryzuje się nadmiernym rogowaceniem ujść mieszków włosowych. Defekt ten często nazywany jest „gęsią skórką”. Dokładne przyczyny schorzenia nie zostały poznane, natomiast wedle naukowych doniesień, wystąpienie choroby jest uwarunkowane genetycznie i ma związek z nieprawidłowym wchłanianiem witaminy A do organizmu.
U kogo występuje rogowacenie okołomieszkowe?
Keratosis pilaris dotyka (w sposób mniej lub bardziej dotkliwy) około 50-80% dzieci i młodzieży oraz ok. 40% dorosłych. Chorobę zdecydowanie częściej stwierdza się u płci żeńskiej, występuje ona głównie w pierwszej dekadzie życia i może ulec zaostrzeniu w okresie dojrzewania płciowego. U osób dorosłych i starszych defekt wykazuje tendencję do remisji, czyli ustępowania objawów chorobowych. Rogowacenie okołomieszkowe to schorzenie nasilające się sezonowo – zaostrzenia choroby przypadają na okres zimowy, kiedy to ogrzewanie, suche powietrze oraz grubsza warstwa odzieży przylegająca do ciała wpływają na pogorszenie się kondycji skóry.
Jakie są objawy rogowacenia okołomieszkowego?
Choroba przebiega z występowaniem czopów rogowych zatykających ujścia mieszków włosowych, co objawia się niewielkimi, milimetrowymi grudkami okołomieszkowymi. Skóra jest wówczas przesuszona, a zmiany mogą przypominać gęsią skórkę, w badaniu palpacyjnym dając efekt tarki. Miejscami na ciele najczęściej dotkniętymi schorzeniem są: tylno-boczne obszary ramion, przednia strona ud, pośladki czy okolice policzków i żuchwy. Choroba stanowi głównie problem estetyczny, choć niekiedy w jej przebiegu pojawić się może uczucie swędzenia skóry. U osób zmagających się z rogowaceniem okołomieszkowym może również dochodzić do podrażnień podczas depilacji, które objawia się występowaniem tzw. „truskawkowych nóg”, czyli charakterystycznych kropek na powierzchni skóry, które przypominają owoc truskawki.
Rogowacenie okołomieszkowe – jakie kosmetyki i suplementy można stosować?
Terapia schorzenia opiera się przede wszystkim o prawidłową pielęgnację skóry. Przez fakt, że rogowacenie okołomieszkowe jest chorobą o podłożu genetycznym, nie ma jednej słusznej metody na całkowite pozbycie się problemu. Można natomiast wdrożyć do codziennej pielęgnacji kilka czynności, które zminimalizują defekt kosmetyczny i pozwolą na komfortowe funkcjonowanie i pozbycie się kompleksów.
Zadbaj o suplementację witamin – przede wszystkim witaminy A, E i C – możesz dostarczać je do organizmu zarówno w formie gotowych preparatów dostępnych w aptece (np. Vitaminum A+E Medana, Vitaminum A Hasco, Vitaminum E Hasco, Vitaminum C Teva), jak i również wzbogacając codzienną dietę o owoce i warzywa.
Latem odsłaniaj partie skóry dotknięte problemem – promienie słoneczne wywierają zbawienny wpływ na kondycję skóry chorującej na rogowacenie okołomieszkowe. Pamiętaj wówczas o stosowaniu kremów z filtrem (np. Ziaja Sopot Sun emulsja do opalania, Emolium Suncare spray ochronny) oraz o rozsądnej ekspozycji na słońce. Zobacz również naszą analizę kremów z filtrem dla dzieci!
Regularnie złuszczaj naskórek – wizualną poprawę kondycji skóry można uzyskać poprzez regularne stosowanie gruboziarnistych peelingów (np. Ziaja Baltic Home peeling średnioziarnisty, Vianek odżywczo-wygładzający peeling do ciała) oraz stosowanie masaży szorstką szczotką lub rękawicą. Pamiętaj jednak, by zabieg ten wykonywać wyłącznie na skórze nieuszkodzonej oraz by przeprowadzać go delikatnie, bez nadmiernego tarcia. Mechaniczne przerwanie ciągłości naskórka może skończyć się wystąpieniem zakażeń i tylko pogorszyć stan skóry.
Unikaj długiego przebywania w wannie/pod prysznicem – w przebiegu schorzenia należy zapobiegać nadmiernemu przesuszeniu skóry, dlatego pacjentom zaleca się zażywanie możliwie krótkich kąpieli z użyciem delikatnych preparatów myjących (np. Emolium Dermocare emulsja do kąpieli). Im dłużej i częściej się kąpiemy, tym mocniej zaburzamy barierę hydrolipidową skóry.
Stosuj odpowiednie kosmetyki – w codziennej pielęgnacji skóry dotkniętej schorzeniem (np. ramion, ud, pośladków) powinny znaleźć się produkty, takie jak:
Emolienty – które mają przede wszystkim za zadanie nawilżyć i natłuścić skórę, chroniąc przed wyparowaniem wody. Emolienty to mieszaniny składników hydrofilowych i hydrofobowych. Ich zasadniczym elementem są składniki okluzyjne, np. wazelina, parafina, oleje (np. masło shea, olej z wiesiołka), które tworzą spójną barierę chroniącą skórę przed utratą wody. Następnym ważnym składnikiem są humektanty, np. gliceryna czy mocznik, zwiększające nawilżenie warstwy rogowej naskórka. W skład emolientów wchodzą również substancje lipidowe, takie jak cholesterol i ceramidy, które zapewniają uszczelnienie bariery naskórkowej. Emolienty mogą zawierać także składniki dodatkowe w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta, np. substancje przeciwświądowe czy filtry przeciwsłoneczne (np. Emotopic balsam nawilżająco-natłuszczający, Eloderm balsam do ciała).
Preparaty keratolityczne (złuszczające) – np. zawierające kwas mlekowy czy salicylowy – które zmniejszają szorstkość skóry poprzez działanie złuszczające w obrębie warstwy rogowej naskórka (np. Squamax emulsja, Dernilan maść).
Mocznik – w zależności od stężenia wykazuje odmienne działanie. Preparaty o stężeniu 5-10% wykazują działanie nawilżające, natomiast takie o stężeniu 10-20% wykazują działanie keratolityczne i eliminują martwe powierzchowne komórki naskórka (np. Pilarix krem, Pilarix Forte krem, Cerkoderm 15% krem, Pharmaceris Regenovum krem z 30% mocznikiem, SVR Xerial koncentrat na rogowacenie okołomieszkowe).
Alantoina i pantenol – wpływają na szybszą regenerację naskórka i łagodzą podrażnienia (np. Alantan plus krem).
Czy można leczyć rogowacenie okołomieszkowe u lekarza?
W leczeniu miejscowym dopuszcza się wykorzystanie preparatów na receptę z retinoidami, np. tretynoiną, która reguluje podziały komórkowe skóry, wpływa na formowanie się zdrowych komórek i pogrubienie skóry właściwej. Kremy z takim składem mają działanie keratolityczne i przeciwzapalne, natomiast nie należy stosować ich u dzieci poniżej 12 roku życia, kobiet w ciąży i karmiących piersią. Powinno się także unikać aplikacji kremów na dużą powierzchnię ciała ze względu na działania niepożądane, takie jak suchość skóry, złuszczanie, podrażnienie skóry, uczucie pieczenia i rumień.
Laser na rogowacenie okołomieszkowe
Nowym sposobem leczenia rogowacenia okołomieszkowego jest laseroterapia. Rodzaj zabiegu i jego intensywność jest dostosowywana indywidualnie przez specjalistę i to z nim należy konsultować się przed podjęciem decyzji o zabiegu. Dzięki wiązkom, laser dociera do głębiej położonych struktur, takich jak mieszki włosowe, doprowadzając do ich destrukcji. Ponadto, powoduje likwidację czopów rogowych, a działając na melaninę, wywołuje rozpad melanosomów, co wpływa pozytywnie na pigmentację skóry. Laseroterapia doprowadza także do zmniejszenie rumienia oraz stymuluje produkcję kolagenu w obrębie skóry właściwej, dzięki czemu przyczynia się do poprawy jej struktury. Laseroterapia jest możliwa zarówno w przypadku dzieci, jak i osób dorosłych, natomiast przed podjęciem decyzji o zabiegu należy wziąć pod uwagę obraz kliniczny schorzenia, poziom lęku u pacjenta czy próg jego bólu.
Źródła
Maghfour J, Ly S, Haidari W, Taylor SL, Feldman SR. Treatment of keratosis pilaris and its variants: a systematic review. J Dermatolog Treat. 2022 May;33(3):1231-1242.
Olivia Jakubowicz-Zalewska, Julia Nowowiejska, Iwona Flisiak. Rogowacenie mieszkowe u dzieci i młodzieży - poważny problem estetyczny, Dermatologia po dyplomie, 2022, 3, s. 23-27.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/keratosis-pilaris/diagnosis-treatment/drc-20351152.
Weller R, Hunter H, Mann M. Keratosis pilaris. W: Clinical Dermatology. John Wiley & Sons Ltd, 2015:48.
2023-02-21
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 21.02.2023 19:08:19
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.