Jak przygotować się do wizyty u ginekologa?

Przede wszystkim warto uświadomić sobie, że z medycznego punktu widzenia badanie ginekologiczne jest takim samym badaniem, jak każde inne - przechodzą je codziennie tysiące kobiet, a dla lekarza jest ono po prostu częścią zawodowej rutyny. Aby jednak czuć się spokojnie i swobodnie podczas konsultacji, możesz potrzebować odpowiedzi na kilka pytań. Co warto wiedzieć o wizycie ginekologicznej?

Spis treści

Czy do ginekologa potrzebne jest skierowanie?

Kiedy wybrać się na pierwszą wizytę do ginekologa?

Czy osoba niepełnoletnia może pójść do ginekologa?

Czy przed wizytą u ginekologa trzeba się umyć?

Jak i czym umyć się przed badaniem ginekologicznym?

Czy przed wizytą u ginekologa można współżyć?

O co ginekolog zapyta na wizycie?

Co robić, kiedy ginekolog poprosi o przygotowanie się do badania?

Jak wygląda badanie na fotelu ginekologicznym?

Czy kobieta, która jest dziewicą może zostać zbadana przez ginekologa?

Czy przed wizytą u ginekologa należy ogolić okolice intymne?

Czy można pójść do ginekologa podczas okresu?

Jak często chodzić do ginekologa?

Czy ginekolog zleci jakieś badania?

Czym jest badanie cytologiczne i jak często wykonywać cytologię?

Kiedy w ciąży pójść do ginekologa?

Jak ginekolog dobiera odpowiednią antykoncepcję?

Wkładka wewnątrzmaciczna - jak ją założyć?

Czy po tabletkę "dzień po" trzeba pójść do ginekologa?

Co warto wziąć ze sobą na wizytę w poradni ginekologicznej?

Czy do ginekologa potrzebne jest skierowanie?

Do ginekologa nie potrzebujesz mieć skierowania. Możesz tez umówić się w dowolnej placówce - nie obowiązuje rejonizacja. Wizyta może być bezpłatna, jeśli placówka ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Niektóre gabinety nie mają takiej umowy lub oferują także terminy na wizyty "prywatne" - za nie zapłacisz zgodnie ze stawką z cennika danego miejsca. W niektórych sytuacjach pacjentki wybierają telekonsultację z ginekologiem.

Kiedy wybrać się na pierwszą wizytę do ginekologa?

Nie ma ścisłych wytycznych dotyczących tego, kiedy należy po raz pierwszy pójść do ginekologa. Niemniej nawet przy braku dolegliwości najlepiej zgłosić się do niego już po rozpoczęciu miesiączkowania, ale jeszcze przed rozpoczęciem współżycia. Jeśli jednak dawno już osiągnęłaś pełnoletniość, a być może jesteś nawet starsza i nie byłaś jeszcze u ginekologa, to nie wstydź się na wizycie powiedzieć o tym, że jest to Twój pierwszy raz.

Czy osoba niepełnoletnia może pójść do ginekologa?

Osoba niepełnoletnia może zgłosić się do ginekologa, ale tylko z rodzicem lub opiekunem prawnym. Nie może być to dowolna osoba dorosła, np. pełnoletnia koleżanka czy starsza siostra, jeśli nie zostały formalnie powołane do reprezentowania Twoich interesów.

Pomiędzy 16. a 18. rokiem życia dorosły nie musi być obecny w czasie wizyty, ale wymagana jest jego pisemna zgoda na badanie. A precyzyjnie - w tym przedziale wiekowym wymagana jest zgoda kumulatywna (równoległa), czyli na badanie lub konsultację musi zgodzić się zarówno małoletni pacjent, jak i jego opiekun.

Czy wobec tego wystarczy przyjść do poradni z wypełnionym przez rodzica formularzem i wyrazić chęć odbycia wizyty? Większość gabinetów wymaga, aby rodzic za pierwszym razem stawił się osobiście. W rejestracji lub przez lekarza sprawdzane są dokumenty pacjentki i dorosłego, a następnie finalizowana jest dokumentacja związana ze zgodą. Dopiero na kolejnych wizytach może ona stanowić podstawę przyjęcia niepełnoletniej bez fizycznej obecności rodzica lub opiekuna.

Przyjęcie osoby niepełnoletniej bez obecności lub zgody rodzica lub opiekuna byłoby złamaniem prawa i mogłoby narazić lekarza na przykre konsekwencje. Wyjątek stanowi sytuacja bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia pacjentki (np. poród w toku).

Czy przed wizytą u ginekologa trzeba się umyć?

Wskazana jest standardowa higiena krocza - delikatne podmycie się wodą. Niektóre gabinety ginekologiczne wyposażone są w tym celu w bidet. Bidet w wielu krajach jest obowiązkowym wyposażeniem łazienki, ale w Polsce nie jest jeszcze szczególnie popularny. Jeszcze rzadziej spotykane są rozwiązania typu "washlet", modne między innymi w Japonii, czyli połączenie toalety z bidetem. Bidet przypomina sedes i jest koło niego montowany, ale na ogół nie ma deski, posiada za to źródło strumienia wody. Służy on do tego, aby po skorzystaniu z toalety podmyć miejsca intymne (szczególnie jeśli samo użycie papieru toaletowego nie jest wystarczające) bez konieczności rozbierania się do naga. Na bidecie można usiąść tyłem lub przodem. W sytuacji kryzysowej - kiedy nie masz możliwości umyć się przed wizytą - możesz odświeżyć zewnętrzne okolice krocza chusteczkami do higieny intymnej (np. Laktacyd Femina).

Jak i czym umyć się przed badaniem ginekologicznym?

Nie należy płukać pochwy, aplikować dezodorantów czy używać silnych detergentów. Obecność, wygląd, konsystencja, odczyn pH, a nawet zapach wydzieliny pochwowej mogą być ważną wskazówką dla lekarza. Generalnie pochwa oczyszcza się sama, a płyny do higieny intymnej służą jedynie do umycia części zewnętrznych krocza. Intensywne zabiegi higieniczne tuż przed wizytą mogą nie tylko zafałszować obraz Twojego zdrowia intymnego, ale także wyniki badań, gdyby konieczne okazało się pobranie wymazu.

Czy przed wizytą u ginekologa można współżyć?

Na 2-3 dni przed wizytą nie należy współżyć ani aplikować do pochwy preparatów ginekologicznych (globulek czy kremów dopochwowych).

O co ginekolog zapyta na wizycie?

Ginekolog na pewno zapyta Cię o datę ostatniej miesiączki. Jeśli to Twoja pierwsza wizyta u danego specjalisty, to może on także zebrać wywiad dotyczący Twojego cyklu miesiączkowego: czy miesiączki są regularne, bolesne, ile trwają, czy są obfite. Może także zapytać o współżycie, ale nie dlatego, że interesuje go Twoje życie seksualne. Ta informacja może sugerować, jakie zagadnienia należy z Tobą poruszyć. Jeśli współżyjesz, być może zechcesz porozmawiać o antykoncepcji lub odwrotnie - ważne będą dla Ciebie informacje o przygotowaniu się do macierzyństwa.

Niekiedy lekarz może chcieć odnotować, w jakim wieku wystąpiła pierwsza menstruacja. Prawdopodobnie zapyta też o ewentualne dolegliwości w trakcie cyklu czy podczas stosunków. Jeśli jednak masz jakieś objawy, to najlepiej opowiedzieć o nich od razu, kiedy padnie pytanie "Co Panią do mnie sprowadza?". Nie ukrywaj żadnych dolegliwości i nie zatajaj ważnych informacji (np. dotyczących liczby partnerów seksualnych czy ryzykowanych zachowań mogących skutkować chorobą weneryczną). W przeciwnym razie lekarz będzie mieć utrudnione zadanie, a nawet może postawić mylne rozpoznanie.

Co robić, kiedy ginekolog poprosi o przygotowanie się do badania?

Po rozmowie lekarz poprosi Cię o przygotowanie się do badania na fotelu ginekologicznym (zwanym również żartobliwie "samolotem"). Co to właściwie oznacza? Chodzi o to, abyś rozebrała się od pasa w dół i usiadła na siedzisku fotela.

Rozebrać się można w szatni, łazience czy przygotowalni w obrębie gabinetu, ale niekiedy jest to tylko wydzielone miejsce z krzesłem za parawanem. W niektórych miejscach otrzymasz komplet odzieży jednorazowej - spódniczkę z włókniny i osłony na stopy. Dzięki temu nie będziesz musiała przemieszczać się na bosaka i z obnażonymi pośladkami. Niestety nie wszędzie takie ubrania są dostępne, więc na wszelki wypadek lepiej wybrać odpowiednie ubranie. Dobrze powinna sprawdzić się dłuższa koszula lub tunika, która zakryje miejsca intymne, nawet po zdjęciu dołu stroju. Pamiętaj, że do badania trzeba zdjąć rajstopy, wygodniej może więc być wybrać ubiór, do którego pasują skarpetki czy stopki. Możesz zdecydować się także na niezbyt długą lub luźną spódnicę, którą wystarczy podciągnąć. Lekarz do badania piersi może także poprosić o podwinięcie koszulki oraz rozpięcie lub podniesienie stanika.

Jak wygląda badanie na fotelu ginekologicznym?

Nie obawiaj się poprosić o stołeczek lub obniżenie fotela, jeśli jest dla Ciebie zbyt wysoko, aby usiąść na fotelu ginekologicznym. Siedzisko powinno być wyposażone w jednorazowy podkład. Pośladki umieść na brzegu fotela, a następnie pojedynczo połóż nogi w jego uchwytach. Nie dziw się, jeśli lekarz będzie prosić, abyś jeszcze bardziej wysunęła pośladki za krawędź fotela - taka pozycja powoduje optymalną pozycję pochwy, ułatwia wprowadzenie wziernika i powoduje, że badanie jest bardziej komfortowe także dla Ciebie. Badanie będzie odbywać się więc w pozycji półleżącej z pośladkami w dużej części poza krawędzią fotela i z rozsuniętymi nogami. Do badania podejdź spokojnie - wypuść powietrze, nie spinaj się i nie naprężaj.

Standardowe badanie na fotelu polega na tym, że ginekolog wsuwa dwa palce jednej dłoni do pochwy, a drugą uciska podbrzusze. W ten sposób może ocenić rozmiar i położenie macicy i jajników. Po tym badaniu lekarz może przejść do wykonania USG transwaginalnego (przez pochwę). Nie zdziw się, jeśli w tym momencie ginekolog wyjmie prezerwatywę z opakowania. Służy ona jako jednorazowa osłonka głowicy aparatu do USG - urządzenie służy przecież wielu pacjentkom.

Czy kobieta, która jest dziewicą może zostać zbadana przez ginekologa?

Kobieta, która nigdy nie współżyła może zostać zbadana ginekologicznie. Jeśli błona dziewicza jest elastyczna, a wskazane jest badanie przez pochwę, lekarz może wybrać najmniejszy wziernik lub przeprowadzić badanie wyjątkowo ostrożnie. Jeśli nie jest to możliwe - aby nie przerwać błony dziewiczej - można wykonać badanie USG przez powłoki brzucha lub badanie manualne (ręczne) poprzez odbyt.

Czy przed wizytą u ginekologa należy ogolić okolice intymne?

Depilacja miejsc intymnych zależy wyłącznie od Ciebie - nie jest to warunkiem, aby badanie zostało przeprowadzone. Włoski możesz przyciąć, zgolić, ale nie musisz też nic robić. Warto zwrócić uwagę, że przypadku młodych dziewczyn wygląd owłosienia łonowego może być wręcz wskazówką dotyczącą prawidłowego rozwoju płciowego.

Wyjątkiem będą zabiegi okolicy sromu i krocza, kiedy ogolenie skóry może ułatwiać jego przeprowadzenie. Sposób i zakres depilacji najlepiej ustalić wówczas z lekarzem - możliwe jednak, że do zabiegu przygotuje Cię personel bezpośrednio przed nim (placówki medyczne wyposażone są w specjalne jednorazowe golarki).

Czy można pójść do ginekologa podczas okresu?

To zależy, jaka jest przyczyna i cel badania. Uważa się, że optymalny czas na standardową wizytę u ginekologa to pierwsza połowa cyklu (dni po zakończeniu się miesiączki). Jest to najlepszy moment na zbadanie piersi, wykonanie USG narządu rodnego i ewentualnie pobranie cytologii czy wymazu.

Są jednak pewne wyjątki - na przykład w celu założenia lub usunięcia wkładki wewnątrzmacicznej najlepiej zgłosić się w trakcie krwawienia. Podobnie, jeśli niepokojące plamienie czy krwawienie jest powodem konsultacji, to nie należy czekać, aż się skończy czy zmniejszy. Także w przypadku nasilonych objawów infekcji intymnej najlepiej wybrać możliwie najszybszy termin konsultacji.

USG narządów rozrodczych można wykonać w dowolnym dniu cyklu, także podczas miesiączki. Jednak w pewnych szczególnych przypadkach, kiedy lekarz chce zaobserwować zmiany zachodzące w jajnikach czy macicy pod wpływem hormonów, może zalecić przybycie w konkretnej fazie cyklu. Tak będzie między innymi w przypadku monitorowania owulacji czy przy ocenianiu grubości endometrium (błony śluzowej macicy) przy diagnostyce i leczeniu niepłodności.

Jak często chodzić do ginekologa?

Rutynowe, profilaktyczne wizyty u ginekologa najlepiej zaplanować nie rzadziej niż raz w roku. Jeśli jednak masz problemy ze zdrowiem intymnym (np. nawracającymi infekcjami pochwy), płodnością lub cierpisz na chorobę kobiecą, taką jak przykładowo endometrioza, zespół policystycznych jajników, zaburzenia miesiączkowania lub przechodzisz menopauzę i zlecono Ci hormonalną terapię zastępczą, to wizyty realizuj zgodnie z harmonogramem przedstawionym przez ginekologa. Szczególnej opieki wymagają pacjentki chorujące na nowotwory kobiece - piersi czy szyjki macicy lub z podejrzeniem takich zmian.

Czy ginekolog zleci jakieś badania?

Ginekolog może zlecić badanie poziomu hormonów, szczególnie wówczas, kiedy problemem są nieregularne miesiączki czy problemy z zajściem w ciążę. Zakres tych badań może być różny, a przy niektórych z nich dla prawidłowej interpretacji istotny jest dzień cyklu. Często pobierana jest próbka do badania cytologicznego, a czasami także wymaz w celu oceny obecności i rodzaju drobnoustrojów zasiedlających pochwę.

Czym jest badanie cytologiczne i jak często wykonywać cytologię?

Cytologia to badanie, które pozwala wykryć - nawet na wczesnym stadium - raka szyjki macicy. Jest to drugi najpowszechniejszy nowotwór złośliwy wśród kobiet. Cytologia polega na pobraniu specjalną szczoteczką wymazu z szyjki macicy i sprawdzeniu, czy znajdują się w nim nieprawidłowe komórki przedrakowe lub rakowe.

Istnieją dwa rodzaje badania cytologicznego: cytologia konwencjonalna oraz na podłożu płynnym (LCB - liquid-based cytology). Ta druga ma większą czułość i dodatkową zaletę - umożliwia jednoczesne badanie wirusologiczne pod kątem obecności materiału genetycznego wirusa HPV - brodawczaka ludzkiego (jest to tak zwany co-test). Wynik takiego badania jest znaczący, ponieważ dowiedziono istotnej roli wirusa HPV w rozwoju raka szyjki macicy. Warto nadmienić, że istnieją szczepionki (np. Cervarix, Gardasil 9) pozwalające zabezpieczyć się przed wirusem brodawczaka, a tym samym zmniejszyć ryzyko rozwoju raka szyjki macicy w przyszłości.

Badanie cytologiczne powinno się wykonywać regularnie od chwili podjęcia współżycia, jednak pierwszy raz należy je wykonać nie później niż do 25. roku życia, nawet jeśli kobieta nie jest aktywna seksualnie. Potem wskazane jest wykonywanie go raz w roku, ale jeśli wyniki są dobre i jeśli pacjentka nie ma czynników ryzyka (zakażenia wirusem HPV, HIV, deficytów odporności, przypadków raka szyjki macicy w rodzinie) można wykonywać je co trzy lata. W przypadku uzyskania nieprawidłowego wyniku cytologii czy po leczeniu stanu przedrakowego, lekarz może zalecić wykonywanie badania częściej - nawet co pół roku. U pacjentek po 65.-70. roku życia ginekolog może podjąć decyzję o rezygnacji z cytologii, o ile dotychczas nie wykazała ona nieprawidłowości. Nie należy jednak podejmować takiej decyzji samodzielnie.

Kiedy w ciąży pójść do ginekologa?

Jeśli podejrzewasz, że możesz być w ciąży, to w pierwszej kolejności wykonaj test ciążowy. Test ciążowy z moczu (np. Domowe Laboratorium Pink test ciążowy strumieniowy super czuły) lub z krwi (np. BabyCheck-1 WB test ciążowy z krwi) jest dostępny w każdej aptece, a w laboratorium wykonasz test z krwi. Nie wykonuj go jednak zbyt szybko. Niekiedy do zapłodnienia dochodzi nawet do trzech dni od zbliżenia, a kilka kolejnych jest potrzebnych do implantacji (zagnieżdżenia się zarodka) i wzrostu poziomu hormonu ciążowego do wykrywalnych ilości. Testy ciążowe najpewniej zrobić w terminie spodziewanej miesiączki, jeśli krwawienie się nie pojawi.

USG dopochwowe może wykryć ciążę najwcześniej w 4. tygodniu, przy czym zwróć uwagę, że wiek ciąży liczy się od daty ostatniej miesiączki. Lekarz może być w stanie zauważyć w tym czasie tak zwany pęcherzyk żółtkowy w jamie macicy. Może być to jednak trudne, dlatego lepiej poczekać do 5-6. tygodnia. Natomiast - o ile nie masz pilnych pytań lub wątpliwości odnośnie swojego zdrowia - to preferowany termin pierwszej wizyty ginekologicznej przypada na 6-8. tydzień od ostatniej miesiączki.

Jeśli interesują Cię tematy ciążowe, to zajrzyj również do artykułu na temat Edukacji ciążowej.

Jak ginekolog dobiera odpowiednią antykoncepcję?

Dobór metody antykoncepcji jest jedną z częstszych przyczyn wizyty u ginekologa. Warto, abyś przed wizytą poczytała na temat różnych metod antykoncepcji, w tym o antykoncepcji hormonalnej. Pozwoli Ci to zapoznać się z dostępnymi opcjami i zastanowić się nad ich wadami i zaletami z Twojego punktu widzenia.

Aby dobrze przygotować się do wywiadu, jaki przeprowadzi ginekolog zanim zaproponuje Ci konkretne rozwiązanie, przygotuj sobie informacje o wszystkich dolegliwościach, z jakimi się borykasz oraz na temat leków, jakie stosujesz na stałe.

Z powyższego nagrania dowiesz się między innymi, jakie działania niepożądane może powodować antykoncepcja, jakie badania warto wykonać przed rozpoczęciem stosowania metody oraz czy antykoncepcja może powodować niepłodność lub problemy z zajściem w ciążę w przyszłości.

Zachęcamy również do zerknięcia na nasz artykuł o Edukacji seksualnej.

Wkładka wewnątrzmaciczna - jak ją założyć?

Być może w kręgu Twoich zainteresowań znalazła się wkładka wewnątrzmaciczna - zwana także "spiralą" - jako długofalowa metoda zapobiegania ciąży. Wkładka może mieć postać systemu terapeutycznego uwalniającego hormon (np. Mirena, Kyleena) lub może opierać się na działaniu jonów miedzi (np. IUB Ballerine). Wkładki domaciczne z hormonami są dostępne na receptę, a miedziane - bez, jednak oba rodzaje muszą być założone przez ginekologa i nie możesz zrobić tego sama. Podobnie usunięcie wkładki wymaga ponownej wizyty w gabinecie ginekologicznym.

Na założenie wkładki najlepiej umówić się w czasie miesiączki, ponieważ wsunięcie wkładki do macicy jest wtedy technicznie najłatwiejsze. Krwawienie jest także wskazówką, że nie jesteś w ciąży i możesz rozpocząć stosowanie antykoncepcji. Zabieg aplikacji wkładki może - chociaż nie musi - być nieprzyjemny, a nawet bolesny. Jeśli ta kwestia Cię niepokoi, to porozmawiaj z ginekologiem o możliwych rozwiązaniach, takich jak znieczulenie szyjki macicy czy przygotowanie poprzez przyjęcie leków przeciwbólowych.

Wkładkę domaciczną może mieć założoną także kobieta, która nigdy rodziła - lekarz może wówczas zaproponować produkt o mniejszych rozmiarach.

Czy po tabletkę "dzień po" trzeba pójść do ginekologa?

Receptę na antykoncepcję awaryjną (np. EllaOne, Escapelle) może wystawić lekarz dowolnej specjalności, nie tylko ginekolog, najlepiej jednak udać się właśnie do niego. Dlaczego? W praktyce medyk nie praktykujący w obszarze zdrowia kobiet i antykoncepcji, może z większym prawdopodobieństwem odmówić wystawienia recepty na produkt spoza swoich kompetencji.

Najważniejsze informacje, jakich możesz potrzebować w związku z potrzebą zastosowania antykoncepcji po stosunku znajdziesz w naszym artykule: Tabletka po, czyli antykoncepcja awaryjna.

Co warto wziąć ze sobą na wizytę w poradni ginekologicznej?

Pamiętaj, aby zabrać ze sobą dokument tożsamości i wyniki badań (jeśli wykonywałaś jakieś w związku z celem wizyty) oraz spisane na karteczce przyjmowane leki, a także pytania, jakie masz do lekarza. Jeśli wizyta dotyczy ciąży - warto wziąć ze sobą partnera, szczególnie jeśli zaplanowane jest badanie USG płodu.

W razie jakichkolwiek pytań do naszych farmaceutów, możesz je zadać na Zapytaj Farmaceutę!