Co warto wiedzieć o HIV i AIDS?

Spis treści

Co to jest AIDS?

Jak dochodzi do zakażenia wirusem HIV?

Jak nie zarazisz się wirusem HIV?

Jak zapobiec zakażeniu wirusem HIV?

Etapy AIDS i najczęstsze objawy

Jak zdiagnozować wirusa HIV?

Jak leczyć AIDS?

Obejrzyj film o lekach przeciwwirusowych!

Co to jest AIDS?

Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) jest chorobą wywołaną przez ludzkiego wirusa niedoboru odporności - wirusa HIV, którym wg danych Światowej Organizacji Zdrowia zakażonych jest około 37 milionów ludzi na świecie.

Zakażenie wirusem HIV nie jest równoznaczne z AIDS. Wirus HIV namnaża się i prowadzi do rozwoju choroby, w przebiegu której zostaje niszczony układ odpornościowy. AIDS najczęściej występuje dopiero po kilku latach (nawet 10-12 lat) od zakażenia. Właśnie dlatego wiele osób nie wie, że żyje z HIV i może być nieświadomie zagrożeniem dla innych.

Wczesne wykrycie i podjęcie leczenia pozwala na znaczne wydłużenie życia. HIV to nie wyrok - stosując się do zaleceń, pacjenci z HIV żyją nawet 30-50 lat od zakażenia.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem HIV?

• kontakty seksualne (kontakt ze spermą, płynem preejakulacyjnym, wydzieliną z pochwy) - AIDS jest jedną z chorób wenerycznych, przed którymi może uchronić prezerwatywa;

• kontakt z zakażoną krwią – uszkodzonej skóry, błon śluzowych, np. nosa, jamy ustnej, narządów płciowych; użycie wspólnych igieł i strzykawek czy niesterylnego sprzętu podczas piercingu albo wykonywania tatuażu;

• ciąża, poród, karmienie piersią – przenoszenie zakażenia z matki na dziecko.

Jak nie zarazisz się wirusem HIV?

• wspólne mieszkanie, używanie wspólnych naczyń czy toalety;

• oddawanie krwi w punkcie krwiodawstwa;

• ugryzienie przez komara (który wcześniej ugryzł kogoś zakażonego HIV);

• pocałunek, uścisk ręki, wspólna kąpiel, kontakty zawodowe czy towarzyskie;

• kontakt z moczem, kałem, łzami, śliną osoby zakażonej.

We wszystkich powyższych sytuacjach nie musimy obawiać się zakażenia wirusem HIV pod warunkiem, że nie doszło do kontaktu z krwią.

Jak zapobiec zakażeniu wirusem HIV?

• nieuszkodzona i poprawnie założona prezerwatywa (np. Durex Classic, Durex Extra Safe) podczas stosunków seksualnych;

• nieużywanie wspólnych ręczników, akcesoriów erotycznych, igieł, aby zminimalizować ryzyko kontaktu z zakażoną krwią;

• w przypadku zdarzenia o dużym prawdopodobieństwie zakażenia HIV, np. pęknięcie prezerwatywy podczas kontaktów seksualnych czy zakłucia igłą niewiadomego pochodzenia, należy jak najszybciej (najlepiej w ciągu kilku godzin) zgłosić się do szpitala zakaźnego prowadzącego terapię antyretrowirusową, gdzie może zostać podana kombinacja co najmniej 3 leków przeciwwirusowych;

• kobiety w ciąży (chore na AIDS) powinny przyjmować leki przeciwwirusowe podczas trwania ciąży, zalecane jest cesarskie cięcie (ale poród naturalny też jest możliwy), nie powinny karmić piersią, a dziecku należy po porodzie przez kilka tygodni podawać leki antyretrowirusowe;

• zapłodnienie przez zakażonego mężczyznę może być bezpieczne poprzez „płukanie nasienia”, czyli oczyszczanie spermy z wirusa HIV, które wykonują np. placówki leczenia niepłodności;

• np. lek Truvada (dostępny na receptę) w znaczny sposób zmniejsza ryzyko zakażenia wirusem (jest też wykorzystywany w leczeniu zakażenia HIV); stosowany jest głównie przez osoby szczególnie narażone na zakażenie, np. partnerów osób zakażonych; niestety w Polsce ze względu na wysokie koszty leczenia nie jest stosowany w profilaktyce (ok. 4000 zł/miesięcznie).

Etapy AIDS i najczęstsze objawy

• Okres inkubacji wirusa (kilka dni do kilku miesięcy od zakażenia) – bóle głowy, mięśni, stawów, redukcja masy ciała, nawracająca gorączka i osłabienie organizmu (szybkie męczenie się), nocne poty, biegunka, zapalenie gardła czy półpasiec.

• Faza przetrwałego uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych (8-15 lat) – nie ma specyficznych objawów, powiększone węzły chłonne.

• AIDS właściwe – kaszel, duszność, demencja, ostre biegunki, wysypki, łysienie, nadpotliwość, wysypki, rozwój nowotworów, infekcji.

Jak zdiagnozować wirusa HIV?

Testy diagnostyczne wykrywające wirusa HIV można wykonać bezpłatnie (punkty konsultacyjno-diagnostyczne) lub płatnie (laboratoria) w wielu placówkach na terenie kraju, najlepiej najwcześniej po 12 tygodniach od niebezpiecznego zdarzenia.

W aptekach dostępne są również domowe testy na HIV (np. Test na HIV do samokontroli Insti domowy). Test wykrywa obecność przeciwciał HIV-1 oraz HIV-2 po minimum 21-22 dniach od ewentualnego zakażenia. Do wykonania testu wystarczy kropla krwi pobrana z opuszka palca. Domowy test stanowi wstęp do dalszej diagnostyki, zbyt wcześnie wykonany test może dać fałszywie negatywny wynik. W przypadku uzyskania wczesnego wyniku negatywnego, zaleca się powtórzenie testu po upływie minimum 3 miesięcy od dnia, w którym mogło dojść do zakażenia.

W miarę rozwoju AIDS następuje silne zaburzenie odporności i znaczny wzrost szansy zakażenia wieloma chorobami. Choroby wskaźnikowe charakterystyczne (wskazujące na możliwe zakażenie) dla AIDS to: nawracające zapalenia płuc, gruźlica, infekcje grzybicze, biegunki utrzymujące się ponad miesiąc, toksoplazmoza mózgu, opryszczka, nowotwory (np. mięsak Kaposiego, chłoniak Burkitta), demencja.

W przypadku wykrycia wirusa HIV, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Wstępem do dalszej diagnostyki może być domowy test na HIV, np.

INSTI Test na HIV

Tast na HIV do samokontroli Simplitude ByMe

Jak leczyć AIDS?

Nie wynaleziono dotychczas leku pozwalającego na całkowite wyleczenie wirusa HIV, jednakże odpowiednia terapia pozwala na zachowanie dobrego stanu zdrowia i znaczne spowolnienie rozwoju choroby. Zmniejsza również szansę na zakażenia chorobami charakterystycznymi dla AIDS i na przeniesienie wirusa z matki na dziecko podczas ciąży i porodu.

Leczenie AIDS trwa dożywotnio i obejmuje przede wszystkim stosowanie leków antyretrowirusowych dostępnych na receptę, takich jak np.:

• didanozyna, np. Videx EC kapsułki, Videx tabletki do ssania, Videx proszek;

• emtrycytabina, np. Emtriva kapsułki, Emtriva płyn;

• lamiwudyna, np. Zeffix tabletki, Lamivudine Mylan tabletki, Epivir tabletki, Epivir płyn;

• sakwinawir, np. Invirase kapsułki, Invirase tabletki;

• stawudyna, np. Zerit kapsułki, Zerit proszek do sporządzania zawiesiny;

• zydowudyna, np. Retrovir kapsułki, Retrovir płyn;

• emtrycytabina i tenofowir, np. Truvada tabletki.

Obejrzyj film o lekach przeciwwirusowych!