Myśl o ciąży rozpala wyobraźnię wielu kobiet - zarówno tych starających się o dziecko, będących w ciąży, jak i chcących poczęcia uniknąć. Dlatego redaktorzy na forum GdziePoLek - Zapytaj Farmaceutę, codziennie otrzymują wiadomości od co najmniej kilkudziesięciu kobiet zaniepokojonych tym, co dzieje się z ich ciałami. Na jakie pytania warto znać odpowiedź?
Spis treści
Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży?
Czy krwawienie miesiączkowe wyklucza ciążę?
Co oznacza mój wynik beta hCG?
Kiedy z podejrzeniem ciąży udać się do lekarza?
Jak poradzić sobie z natrętnymi myślami o ciąży?
Czy stosowanie antykoncepcji hormonalnej może w przyszłości utrudnić mi zajście w ciążę?
Mam dwie kreski na teście ciążowym. Co teraz?!
Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży?
Kobiety niezainteresowane zajściem w ciążę wyjątkowo wnikliwie analizują wszelkie odstępstwa od "normy". - Niepokoi mnie częste oddawanie moczu. - Mam mdłości po jedzeniu i wrażliwe piersi. - Od dwóch dni cierpię na biegunkę, wzdęcia i boli mnie głowa. - Pobolewają mnie jajniki, plecy i jestem senna. Czy to może być ciąża?! Takie wpisy pojawiają się bardzo często. Niestety na podstawie tych dolegliwości nie można jednoznacznie potwierdzić, ani wykluczyć tego, że kobieta spodziewa się dziecka. Podobne objawy mogą pojawić się w ciąży, ale nie są specyficzne i nie można im przypisywać zbyt dużej wartości diagnostycznej. Równie dobrze mogą sygnalizować infekcję, problemy z przewodem pokarmowym, a w niektórych przypadkach mogą towarzyszyć zespołowi napięcia przedmiesiączkowego zwiastującemu regularnie krwawienie.
Pytania dotyczące objawów, które pacjentki wiążą z poczęciem, pojawiają się na Zapytaj Farmaceutę bardzo często
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o ból brzucha i wzdęcia, pytanie o objawy po zastosowaniu "tabletki po")
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o ból brzucha i mdłości)
W przypadku zaistnienia ciąży, jej pierwsze symptomy pojawiają się na ogół dopiero około szóstego tygodnia, czyli w czasie kiedy miesiączka spóźnia się już mniej więcej o dwa tygodnie (pamiętajmy, że wiek ciąży określamy od dnia ostatniej miesiączki). Dlatego właśnie to brak krwawienia miesięcznego jest pierwszym obiektywnym objawem tego, że doszło do poczęcia. Warto zaznaczyć, że niektóre kobiety nie mają żadnych charakterystycznych objawów wczesnej ciąży za wyjątkiem braku okresu. Rada farmaceuty: najlepiej po prostu wykonać test ciążowy z moczu lub krwi!
Obejrzyj film o testach ciążowych!
Czy krwawienie miesiączkowe wyklucza ciążę?
Wystąpienie krwawienia w przewidywanym terminie miesiączki jest mocnym sygnałem, że do ciąży nie doszło. W ciąży mogą wprawdzie pojawić się krwawienia, które miesiączką nie są, a wynikają z problemów, takich jak niedobór progesteronu, nieprawidłowa lokalizacja ciąży lub zagrażające poronienie. Nie są one jednak normą, a raczej wyjątkiem. Regularne krwawienie w połączeniu z negatywnym wynikiem testu pozwala wiarygodnie wykluczyć ciążę.
Pytania pacjentek zaniepokojonych możliwością zajścia w ciążę, pomimo występowania miesiączek i uzyskania negatywnych wyników testów ciążowych
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o ciążę po Escapelle, pytanie o miesiączki i testy ciążowe)
Do tak zwanego krwawienia implantacyjnego dochodzi jedynie u około jednej trzeciej - jednej czwartej kobiet. Pojawia się ono mniej więcej pomiędzy 6. a 14. dniem od zapłodnienia. Może więc teoretycznie wypaść w terminie spodziewanej miesiączki. Plamienie implantacyjne jest zazwyczaj dużo krótsze niż okres, może trwać nawet tylko kilka godzin, a maksymalnie do 3 dni. Jest także zdecydowanie mniej obfite niż regularna miesiączka i pozbawione skrzepów. To niewielkie krwawienie, a właściwie plamienie jest skutkiem uszkodzenia ścianki naczynia krwionośnego w trakcie zagnieżdżania się zarodka w ścianie macicy.
Kobiety obawiają się, że nawet jeśli krwawienie wystąpiło, to może mieć związek z zagnieżdżaniem się zarodka
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o krwawienie implantacyjne)
Wystąpienie krwawienia z odstawienia podczas stosowania dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej jest efektem przerwy w dostarczeniu hormonów z zewnątrz - z leku. Jest to prawidłowe i oczekiwane zjawisko, które oznacza, że antykoncepcja działa. Gdyby doszło do ciąży, krwawienie z odstawienia nie pojawiłoby się, ponieważ "kontrolę" przejmują wówczas hormony ciążowe produkowane przez organizm kobiety. Sytuacja, w której kobieta byłaby w ciąży i dostała krwawienia związanego z przebiegiem ciąży (patologicznego, nieprawidłowego) akurat w dniach z odstawienia jest hipotetycznie możliwa, ale bardzo mało prawdopodobna. Jeśli tabletki są stosowane prawidłowo, ogólne ryzyko ciąży jest znikome. Warto zaznaczyć, że niekiedy krwawienie z odstawienia może nie wystąpić, pomimo braku ciąży.
Podczas stosowania dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej tak zwane krwawienia z odstawienia są prawidłowe i świadczą o tym, że metoda działa
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o krwawienie z odstawienia)
Dla niektórych pacjentek dawka estrogenu w tabletce dwuskładnikowej okazjonalnie nie jest wystarczająca do pobudzenia wzrostu endometrium (jest to błona śluzowa wewnątrz macicy), a dominuje u nich efekt komponenty progestagenowej. Jeśli jest on wystarczająco przeważający, to dochodzi do zaniku endometrium na tyle, że jest ono zbyt cienkie, aby w trakcie przerwy w stosowaniu tabletek mogło dojść do krwawienia (które w swojej istocie jest właśnie złuszczaniem się endometrium). Dzieje się tak pomimo prawidłowego przyjmowania tabletek. W przypadku błędów w stosowaniu preparatu lub jeżeli oczekiwane krwawienie nie wystąpi kolejno dwa razy, może to oznaczać ciążę.
Brak krwawienia z odstawienia to powód do olbrzymiego stresu dla wielu kobiet, chociaż nie musi oznaczać, że doszło do ciąży
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o brak krwawienia z odstawienia)
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o brak krwawienia z odstawienia)
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o krwawienie w ciąży, pytanie o brak krwawienia)
Obejrzyj film o plamieniach i krwawieniu podczas stosowania antykoncepcji!
Co oznacza mój wynik beta hCG?
Beta-hCG to inaczej gonadotropina kosmówkowa - hormon, który pobudza do pracy ciałko żółte, aby mogło wytwarzać progesteron – związek potrzebny do utrzymania i prawidłowego przebiegu ciąży. Nie ma więc możliwości, aby kobieta była w ciąży, gdy hormon ten nie jest obecny w jej organizmie. Według normy większości laboratoriów u kobiet nie będących w ciąży stężenie beta-hCG nie przekracza poziomu 5 mIU/ml. Norma podana jest na wyniku badania i może nieznacznie się różnić pomiędzy poszczególnymi laboratoriami. Pomimo, że badanie jest czułe, wiarygodne i nie pozostawia zbyt dużego pola do interpretacji, nasze pacjentki mają wiele wątpliwości...
Niektóre kobiety mają trudność z prawidłową interpretacją testu ciążowego wykonywanego z moczu, dlatego decydują się na badanie laboratoryjne krwi
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o drugą kreskę na teście ciążowym)
Badanie stężenia podjednostki beta gonadotropiny kosmówkowej umożliwia wykrycie ciąży już 6-10 dni po zapłodnieniu. Warto jednak wziąć pod uwagę, że nie zawsze do zapłodnienia i zaistnienia ciąży dochodzi w dniu współżycia. Plemniki są w stanie przeżyć w drogach rodnych kobiety przez dosyć długi czas - zakres 3-5 dni jest często przytaczany w literaturze. Do poczęcia może dojść więc dopiero po pewnym czasie po stosunku. Pomimo wysokiej czułości badania na poziom hormonu ciążowego z krwi, nie warto więc wykonywać go "na drugi dzień" czy nawet kilka dni po współżyciu, ponieważ wynik nie będzie wiarygodny.
Pacjentki chciałyby jak najszybciej potwierdzić lub wykluczyć ciążę
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o termin wykonania testu ciążowego z krwi)
Poziom beta-hCG może wzrastać w przypadku przyjmowania niektórych leków, głównie wspomagających płodność, jak też w przy pewnych chorobach onkologicznych (np. przy nowotworze jajnika). Uzyskanie pozytywnego wyniku badania na poziom beta-hCG powinno skłonić kobietę do wizyty u ginekologa, który w połączeniu z badaniem USG zinterpretuje wynik.
Wynik badania poziomu gonadotropiny kosmówkowej może być fałszywy wskutek stosowania niektórych leków
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o wpływ leku pobudzającego owulację na wynik beta-hCG)
Jak wspomniano powyżej, czasami wysoki wynik gonadotropiny kosmówkowej, wynika z innych niż ciąża przyczyn. Warto wspomnieć o tym, że ten parametr rośnie także w przypadku różnego rodzaju niepowodzeń ciąży, mogących nawet stanowić zagrożenie dla kobiety. Właśnie dlatego istotny jest kontakt z ginekologiem po uzyskaniu wysokiego wyniku beta-hCG. O jakich stanach patologicznych mowa?
O ciąży biochemicznej mówi się wówczas, kiedy do poronienia dochodzi bardzo wcześnie, przed upływem 6 tygodnia ciąży - na ogół na etapie jaja płodowego, implantacji zarodka w ścianie macicy lub niedługo później. Taka ciąża często jest niezauważana przez kobietę i mylona ze spóźnioną miesiączką. Do jej wykrycia najczęściej dochodzi wówczas, kiedy pacjentka wykonuje pozytywny test ciążowy, ale niedługo potem dochodzi do krwawienia. Ciąży nie stwierdza się już także w przezpochwowym badaniu USG. Jedynym śladem ciąży jest właśnie wynik badania hormonów, stąd nazwa. Przyczyną wczesnego poronienia są najczęściej wady genetyczne zarodka, ale wpływ ma także niezdrowy styl życia kobiety oraz zmiany w obrębie narządów rodnych.
Ciąża zaśniadowa zwana jest także zaśniadem groniastym lub ciążową chorobą trofoblastyczną. Dochodzi do niej w wyniku nieprawidłowego zapłodnienia komórki jajowej. W zaśniadzie całkowitym jest ona "pusta" - bez informacji genetycznej od matki. Stężenie gonadotropiny kosmówkowej rośnie nieproporcjonalnie szybko w stosunku do etapu ciąży, mogą pojawić się także dolegliwości ciążowe, ale w badaniu USG zamiast prawidłowego zarodka pojawia się charakterystyczny obraz "śnieżnej zamieci". Najczęściej dochodzi do samoistnego poronienia.
O ciąży ektopowej, czyli pozamacicznej, mówi się wtedy, gdy płód zagnieżdża się poza błoną śluzową macicy. Do implantacji może dojść w obrębie jajowodu, rzadziej w okolicy jajnika, w obrębie jamy brzusznej czy szyjki macicy. Taka ciąża często kończy się samoistnym poronieniem, ale może także prowadzić do pęknięcia jajowodu i zagrażającego życiu krwotoku. Stężenie gonadotropiny kosmówkowej rośnie, ale badanie ultrasonograficzne jamy macicy nie wykazuje obecności zarodka. Taka ciąża nie ma szansy na prawidłowy rozwój.
Wysoki wynik beta-hCG świadczy w większości przypadków o ciąży, ale należy skonfrontować go z badaniem ginekologicznym
Żródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o ciążę pozamaciczną, pytanie o wysoki poziom gonadotropiny kosmówkowej)
Obejrzyj film o tym, skąd wiedzieć, czy jesteś w ciąży!
Kiedy z podejrzeniem ciąży udać się do lekarza?
Ginekolog może sprawdzić obecność pęcherzyka ciążowego w badaniu ultrasonograficznym (USG przezpochwowe). Najwcześniej jest to możliwe w 5. tygodniu (uwaga - licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki) lub około 3 tygodnie po zapłodnieniu (jeśli możliwe jest określenie tej daty). Umawiając się na wizytę, najlepiej jasno określić jej cel: kontrola pod kątem obecności ciąży. Mając te informacje lekarz może zasugerować najbardziej odpowiedni termin. Pozwoli to uniknąć sytuacji, kiedy badanie trzeba powtórzyć.
Umawiając się na wizytę u ginekologa pacjentki chcą mieć pewność, że badanie pozwoli wiarygodnie wykryć lub wykluczyć ciążę
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o badanie USG, pytanie o wykrywanie ciąży)
Jak poradzić sobie z natrętnymi myślami o ciąży?
W naszej praktyce farmaceutycznej spotykamy się bardzo często z przypadkami, gdzie strach przed ciążą przybiera formę nieproporcjonalnie dużej i nieuzasadnionej obawy. Pacjentki, pomimo stosowania skutecznej antykoncepcji hormonalnej, regularnych krwawień, wykonania kilku czy nawet kilkunastu negatywnych testów z moczu oraz krwi, są nadal niespokojne i skłonne raczej podejrzewać statystycznie mało prawdopodobne niepowodzenie metody, złą jakość testów czy błąd laboratorium. Myśli o ciąży są tak natrętne, że każdy najmniejszy objaw jest interpretowany w kierunku jej podejrzenia.
Pacjentki z natrętnymi myślami o ciąży potrafią zadać to samo pytanie kilka, a nawet kilkanaście razy, nawet jeśli nie ma żadnych przesłanek, że mogło do niej dojść
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o nawracające myśli o ciąży)
Ciąża rzekoma jest zaburzeniem, w którym przekonaniu o byciu w ciąży towarzyszą jej objawy, takie jak powiększanie się brzucha czy brak miesiączki. Często występuje ona u kobiet usilnie starających się o dziecko. W ciąży urojonej natomiast kobieta jest przekonana co do tego, że jest w ciąży, ale nie ma żadnych jej objawów. W przypadku natrętnych myśli koncentrujących świadomość wokół ciąży, psychika kobiety może podążać w kierunku zaburzeń lękowych lub fobii. W diagnozowaniu i leczeniu powyższych stanów konieczna może być współpraca kilku specjalistów - ginekologa, psychologa i psychiatry.
Obejrzyj film o tym, czy stosując antykoncepcję można zajść w ciążę!
Czy stosowanie antykoncepcji hormonalnej może w przyszłości utrudnić mi zajście w ciążę?
Nie ma informacji, aby antykoncepcja hormonalna zmniejszała płodność kobiety po zaprzestaniu stosowania. Jest to metoda w pełni odwracalna. Warto jednak zwrócić uwagę, że płodność zmniejsza się z wiekiem. Im dłużej kobieta korzysta z metod farmakologicznych zapobiegania ciąży i unika poczęcia, tym wraz z upływem czasu zmniejsza się stopniowo szansa na naturalne zapłodnienie w momencie, kiedy zapadnie decyzja o rodzicielstwie.
Wpisy zawierające obawy co do wpływu antykoncepcji na przyszłą płodność nie są wcale rzadkie
Źródło: Zapytaj Farmaceutę (pytanie o Vixpo, pytanie o Vibin)
W przypadku zaprzestania stosowania antykoncepcji hormonalnej, starania o dziecko zaleca się rozpocząć po pierwszej naturalnej miesiączce. Nie oznacza to, że wcześniejsze zajście w ciążę jest niebezpieczne. Po prostu takie postępowanie ułatwi określenie wieku ciąży i spodziewanego terminu porodu.
Mam dwie kreski na teście ciążowym. Co teraz?!
W odpowiednim momencie zgłoś się do ginekologa, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem niebawem zostaniesz mamą :) Wiadomość o tym, że w Twoim ciele rozwija się dziecko, powinna skłonić Cię do poszukiwania informacji na temat tego, jak prawidłowo zadbać o siebie i maleństwo. Na GdziePoLek znajdziesz materiały, które Ci w tym pomogą. Polecam Ci wpisy, takie jak: Jaką rolę spełnia kwas foliowy w planowaniu ciąży? oraz Czy to prawda, że alkohol nie szkodzi w pierwszym trymestrze ciąży? Zainteresować mogą Cię także artykuły Szczepienia w ciąży - czy i na co warto zaszczepić się w ciąży?, Jakie leki można stosować w ciąży?, Darmowe leki dla kobiet w ciąży Ciąża+, Ciąża i poród, Dziecko. W przypadku wątpliwości - znajdź nas na forum Zapytaj Farmaceutę. Powodzenia!