Pojawiła się pierwsza - po półrocznej przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa - lista leków refundowanych. Będzie obowiązywać od 1 września 2020. Po tak długim okresie stagnacji w kwestii refundacji, spodziewano się licznych zmian. Czy faktycznie nowa lista zaskakuje i na jakie nowości mogą liczyć pacjenci?
Jakie leki zostają objęte refundacją?
Do wykazu leków refundowanych dołączyło 196 pozycji. Duża część nowości dotyczy programów lekowych. Natomiast w refundacji aptecznej pojawi się szereg zamienników, między innymi nowa marka przeciwpadaczkowego lakozamidu (Zilibra) czy 3 nowe leki z dienogestem w dawce 2 mg stosownym w endometriozie (Probella, Endofemine i Zafrilla).
Z opcji terapeutycznych do tej pory nierefundowanych warto wymienić lek Valtricom - pierwszy trójskładnikowy preparat krążeniowy zawierający połączenie amlodypiny, walsartanu i hydrochlorotiazydu. Refundacją objęto także leki dwuskładnikowe zawierające połączenie kandesartanu z amlodypiną Caramlo oraz Camlocor (dotychczas takie zestawienie refundowane było jedynie pod nazwą Candezek Combi).
Istotnym uzupełnieniem wykazu jest również objęcie dopłatą ze strony państwa leku Latuda (lurasidon) w leczeniu schizofrenii u dorosłych pacjentów po nieskuteczności lub w przypadku przeciwwskazań do terapii pozostałymi lekami przeciwpsychotycznymi II generacji (SGA, second generation antipsychotic). Lurasidon wywiera dodatkowe działanie przeciwdepresyjne, a jednocześnie ma korzystny profil metaboliczny - nie powoduje istotnych zmian w stężeniu glukozy, lipidów czy długości odcinka QT (nie wpływa na pracę serca). Cechuje go dogodne dawkowanie i brak nadmiernego przyrostu masy ciała w trakcie terapii.
Zniżką objęto także maść Psotriol (połączenie kalcypotriolu i betametazonu), stosowaną na skórę w leczeniu łuszczycy pospolitej u dorosłych. Stanowi ona alternatywę dla nierefundowanej maści Daivobet.
Refundacja szczepionek przeciwko grypie
Od pierwszego września osoby w wieku 75+ będą mogły skorzystać z bezpłatnej szczepionki Vaxigrip Tetra, ponieważ ten produkt zasilił listę leków darmowych dla seniorów. Dla osób powyżej 65 roku życia ta szczepionka będzie - jak dotychczas - zniżkowa z dopłatą wynoszącą 22,88 zł.
Natomiast produkt Influvac Tetra będzie refundowany (z odpłatnością 24,95 zł) we wskazaniu "profilaktyka grypy u osób w wieku od 18. roku życia do 65. roku życia o zwiększonym ryzyku wystąpienia powikłań pogrypowych". Ryzyko to zostało uszczegółowione jako stan po transplantacji narządów, niewydolność układu oddechowego, astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, niewydolność układu krążenia, choroba wieńcowa, niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne (w tym cukrzyca), choroby neurologiczne i neurorozwojowe oraz stany obniżonej odporności (także przeszczep tkanek i nowotwory układu krwiotwórczego). Zniżka będzie także przysługiwała kobietom w ciąży.
Na liście leków refundowanych znalazła się także donosowa szczepionka przeciwko grypie Fluenz Tetra. Ze zniżką (w cenie 47,87 zł) będzie mogła być przepisana dzieciom w wieku od ukończonego 24 miesiąca życia do ukończonego 60 miesiąca życia (od 2 do 5 lat).
Bezpłatne leki dla kobiet w ciąży
Od września po raz pierwszy kobiety w ciąży zyskują dostęp do bezpłatnych leków w ramach programu Ciąża+ (czytaj więcej: Darmowe leki dla kobiet w ciąży Ciąża+). Znalazło się na niej łącznie 114 pozycji, przy czym w wielu przypadkach są to różne dawki tej samej substancji czynnej. Są to insuliny (stosowane w cukrzycy), luteina (na podtrzymanie ciąży), lewotyroksyna (stosowana w chorobach tarczycy), heparyny (o działaniu przeciwzakrzepowym) oraz metoprolol (stosowany w nadciśnieniu).
Jak jednak zapewnił wiceminister zdrowia, Maciej Miłkowski: Prace nad dołączeniem nowych leków do tej listy dalej trwają i będzie ona odpowiednio modyfikowana w najbliższych miesiącach.
Jakie leki znikają z listy?
Refundację traci 131 pozycji. Spośród wykreślonych z wykazu leków warto zwrócić uwagę na kilka preparatów.
Bez zniżki będzie między innymi lek oryginalny Vesicare w dawkach 5 mg i 10 mg, zawierający solifenacynę stosowaną w zespole pęcherza nadreaktywnego. Jak wyjaśnia ministerstwo, delistacja leku od pierwszego września wynika z bardzo wysokiej ceny produktu i dostępności tańszych leków generycznych.
Zniżkowy nie będzie także syrop Mukolina. Ten preparat z działającą mukolitycznie karbocysteiną był refundowany dla pacjentów z mukowiscydozą i pierwotną dyskinezą rzęsek. Od 1 października 2020 roku preparat zmienia ponadto kategorię dostępności na „bez recepty”.
Dopłatę traci także preparat Ruconest (konestat alfa). Stosowany jest w celu przerwania ostrego, zagrażającego życiu ataku dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego, obejmującego gardło, krtań lub jamę brzuszną. Był to jeden z najdroższych leków na liście aptecznej - dopłata zniżkowa pacjenta wynosiła jedynie 3,20 zł, jednak pełna cena leku ustalona była na ponad 3500 zł. Decyzja o objęciu refundacją wydana była 1 listopada 2019 na okres 10 miesięcy. Preparat nie ma refundowanego zamiennika, przy czym na wykazie refundacyjnym pozostaje inny inhibitor esterazy typu C1 o tym samym wskazaniu - produkt leczniczy Berinert.
Jakie leki oczekiwane przez pacjentów nie znalazły się na wrześniowej liście leków refundowanych?
Pacjenci z nadreaktywnością pęcherza nadal oczekują na refundację mirabegronu (np. Betmiga). Choroba polega na trudnej do opanowania potrzebie oddania moczu, która znacząca pogarsza jakość życia. Mirabegron - ze względu na odmienny mechanizm działania - stanowi opcję terapeutyczną dla pacjentów nie odpowiadających na leczenia solifenacyną czy tolterodyną. Preparat Betmiga jest dostępny w sprzedaży, jednak jego cena jest dosyć wysoka i może sięgać - według danych z aptek zintegrowanych z GdziePoLek - nawet około 230 złotych.
Od września nie mogą liczyć na dopłatę pacjenci zmagający się z trudnymi migrenami. Na liście nie ma selektywnej terapii blokującej neuropeptyd CGRP - preparatu Aimovig zawierającego przeciwciało monoklonalne erenumab. Terapia uważana jest za skuteczną i dobrze tolerowaną. Polega na podaniu iniekcji raz na cztery tygodnie.
W Polsce żyje ponad 2000 chorych na mukowiscydozę. Na rozstrzygnięcia refundacyjne nadal oczekują leki takie jak Kalydeco (iwakaftor) czy Orkambi (iwakaftor w połączeniu z lumakaftorem), działające przyczynowo w tym schorzeniu. Są to preparaty, które wpływają bezpośrednio na źródło problemu - niewłaściwie funkcjonujące białko CFTR i wadliwie działający kanał chlorkowy.
Zmiany dopłat pacjentów do leków
Pacjenci zapłacą mniej za 433 pozycje lekowe. Dla 10 pozycji obniżka dopłaty będzie większa niż 10 złotych, a dla 105 - większa niż 1 zł.
Podwyżki dopłat pacjentów dotyczą 879 pozycji. Dla 22 z nich będą one większe niż 10 złotych, a dla 410 - powyżej złotówki.
Obniżki dopłat pacjentów
Najbardziej dla chorych stanieje lanreotyd pod nazwą handlową Somatuline Autogel (mniej o 32,18 zł). Lek stosowany jest w akromegalii (nadmiernym wydzielaniu hormonu wzrostu) i terapii nowotworów neuroendokrynnych (powstają z komórek rozproszonego układu wydzielania wewnętrznego i często dotyczą przewodu pokarmowego).
Mniej o około 22 złote zapłacą pacjenci realizujący recepty na leki Prograf i Advagraf, zawierające takrolimus stosowany po przeszczepach oraz chorzy przyjmujący przeciwbólową morfinę pod nazwa MST Continus (obniżka dopłaty o około 10 zł).
Podwyżki dopłat pacjentów
Największa podwyżka dotyczy preparatu Milupa PKU 2 mix - diety eliminacyjnej stosowanej w fenyloketonurii. Zamiast 3,20 zł za puszkę 400 g, pacjenci będą musieli zapłacić 129,85 zł. To i tak mniej niż według projektu, który zakładał, że nowa dopłata pacjenta wyniesie aż 323,44 za opakowanie. Podwyżka wynika z faktu wprowadzenia na listę refundacyjną produktu Comida PKU B formula Strawberry, który zastąpił preparat Milupa PKU 2 mix w roli podstawy limitu w grupie 216.10 - dieta eliminacyjna w fenyloketonurii zawierająca wszystkie składniki odżywcze, z długołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi - przeznaczona dla dzieci po ukończeniu 1 roku życia.
W sprawie preparatu Milupa interweniowali do Ministra Zdrowia posłowie. Jak czytamy w interpelacji: "Pacjenci wpadli w panikę i wykupują swoje leki, ponieważ chcą się zabezpieczyć przed deficytem na rynku farmaceutycznym oraz przed drastyczną podwyżką cen. Wielu rodziców oraz opiekunów stanęło przed wizją zmiany leczenia swoich dzieci, co nie jest łatwe ze względu na formę przyjmowania leku. W przypadku dzieci wymaga to czasu".
Dla pacjentów podrożeje także istotnie lek Lyrica zawierający pregabalinę. Zamiast opłaty ryczałtowej pacjenci zapłacą za preparat więcej o 11,76-107,94 zł w zależności od dawki i wielkości opakowania. Lyrica utraciła status podstawy limitu dla grupy leków z pregabaliną na rzecz preparatu Pregabalin Sandoz.
Wzrośnie także cena leku Daivobet żel (o 34,18 zł za 60 g i 15,84 zł za 30 gramów), jak również pianki Enstilar (o 34,18 zł). Jest to konsekwencja wprowadzenia na listę wspomnianej już maści Psotriol z ustanowieniem jej jednocześnie nową podstawą limitu w grupie "Witamina D i jej analogi - kalcypotriol w połączeniach z kortykosteroidami do stosowania na skórę".
Zmiany w programach lekowych
Zmiany w programach lekowych są szczególnie wyczekiwane, ponieważ dotyczą dostępu do najdroższych i najbardziej nowoczesnych leków. Pod tym względem wrześniowa refundacja nie sprawia zawodu, ponieważ obfituje w nowości.
Dobre wiadomości dla pacjentów z łuszczycą
W ramach programu "Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym" dostępny będzie tofacytynib (Xeljanz). Jest to lek o odmiennym mechanizmie działania w porównaniu do już dostępnych opcji terapeutycznych, a jego dodatkową zaletę jest podanie doustne. Lek pojawi się także jako trzecia opcja terapeutyczna we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.
Pacjenci cierpiący na łuszczycę plackowata będą mogli skorzystać z terapii dwoma inhibitorami interleukiny 23. Dostępne będą substancje guselkumab (Tremfya) i ryzankizumab (Skyrizi).
Nowy program lekowy dla dzieci z neuroblastomą
Zostanie utworzony nowy program lekowy, w ramach którego szansę leczenia zyskają pacjenci z nerwiakiem zarodkowym współczulnym - nowotworem wieku dziecięcego. W programie stosowany będzie dinutuksymab beta (Qarziba). Jest to lek dający nadzieję na pełny powrót do zdrowia w większości przypadków.
Nowości w terapii nowotworów
Ponatynib (Iclusig) jest to nowy lek na wrześniowej liście, dostępny w ramach programu lekowego "Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej i ostrej białaczki limfoblastycznej".
Lek Adcentris (zawierający brentuksymab vedotin) wchodzi na wrześniową listę refundacyjną w ramach dwóch nowych wskazań dotyczących leczenia chłoniaków.
Brygatinib (Alunbrig) to inhibitor ALK, który będzie podawany w programie lekowym "Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca", podobnie jak niwolumab (Opdivo).
Pojawia się także nowa terapia skojarzona: binimetynib (Mektovi) i enkorafenib (Braftovi) w leczeniu zaawansowanego czerniaka skóry z mutacją BRAF oraz nowy schemat leczenia umożliwiający jednoczasowe podawanie leków niwolumab (Opdivo) i ipilimumab (Yervoy) w tej chorobie.
Do programu "Leczenie raka piersi" HER2 ujemnego dodano z wrześniową listą abemacyklib (Verzenios) – związek z grupy inhibitorów kinaz CDK4/6.
Choroby reumatyczne i choroby rzadkie
Etanercept (Enbrel) to drugi lek w programie lekowym dla pacjentów z ciężką, aktywną postacią spondyloartropatii osiowej.
Lonoctocog alfa (Afstyla) to długodziałający rekombinowany czynnik krzepnięcia VIII stosowany w zapobieganiu krwawieniom u dzieci z hemofilią A i B.
Pacjenci z pierwotną małopłytkowością immunologiczną zyskają możliwość terapii romiplostimem (Nplate), natomiast pacjenci z przewlekłą zapalną polineuropatią demielinizacyjną, będą mogli korzystać z leczenia przetoczeniami immunoglobuliną ludzką normalną pod nazwą Hizentra.
Pozostałe zmiany w programach
Zmiany na liście refundacyjnej dotyczą nie tylko włączenia nowych cząsteczek, ale także poszerzenia wskazań dla już dostępnych leków. Na przykład nowe wskazanie dla rybocyklibu (Kisqali) w leczeniu raka piersi pozwoli na objęcie leczeniem większej liczby pacjentek.
W programach lekowych istotne jest także wprowadzanie do wykazu zamienników. Od września dostępny będzie Erlotinib-Zentiva jako odpowiednik erlotinibu pod nazwą Tarceva stosowanego w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca czy Iloprost Zentiva - pierwszy odpowiednik iloprostu pod nazwą Ventavis w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego.