Zaczerwieniona, łuszcząca się skóra to niepokojący i niejednokrotnie wstydliwy objaw łuszczycy. Skąd się bierze i jak ją zdiagnozować? Warto znać odpowiedzi na te pytania, szczególnie, że zachorować na łuszczycę może każdy z nas.
Spis treści
Co sprzyja występowaniu objawów?
Czy łuszczycą można się zarazić?
O czym warto pamiętać, by łuszczyca powracała rzadziej?
Czym jest łuszczyca?
Łuszczyca jest przewlekłą, nawracającą chorobą skóry. Istnieje wiele teorii na temat powstania łuszczycy, jednak żadna nie została w pełni potwierdzona. Najczęściej klasyfikuje się ją jednak jako chorobę autoimmunologiczną. Oznacza to, że z nieznanej przyczyny układ odpornościowy organizmu traktuje swoje własne tkanki jako wroga i niszczy je.
Kto choruje na łuszczycę?
Pierwsze symptomy choroby mogą pojawić się między 10. a 40. rokiem życia. Choć najwięcej zachorowań zaobserwować można u 20- i 30-latków, to zapadają na nią także osoby po 70. roku życia.
Żadna z płci nie jest bardziej predysponowana do pojawienia się zmian skórnych, jednak dowiedziono, że łuszczyca jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Oznacza to, że u dzieci osób chorujących na łuszczycę występuje większe ryzyko zachorowania, niż u dzieci zdrowych rodziców.
Jakie są objawy łuszczycy?
Charakterystycznym objawem łuszczycy są okrągłe bądź owalne, różowe lub nawet czerwonobrązowe płaskie grudki. Mają one zróżnicowaną wielkość i są pokryte srebrzystoszarą łuską, która tworzy się w wyniku rogowacenia naskórka w miejscu zmienionym chorobowo. Zmiany pojawiają się najczęściej w okolicy łokci i kolan, na kości krzyżowej i w okolicy pośladkowej, a także na dłoniach i stopach. Łuszczące się grudki występują również na owłosionej skórze głowy i mogą rozprzestrzeniać się na skórę czoła, szyi oraz za uszami.
Co sprzyja występowaniu objawów?
infekcje wirusowe lub bakteryjne: ostre (np. różyczka, ospa czy półpasiec) bądź przewlekłe (np. próchnica, przerost migdałków),
stan zapalny, np. zapalenie przyzębia, zapalenie żył, stany zapalne żołądka,
przyjmowanie leków, takich jak hormony, betablokery (w chorobach układu krążenia), sole litu (w leczeniu depresji), interferon, a nawet antybiotyki z grupy tetracyklin (w leczeniu chorób układu oddechowego, trądziku młodzieńczego czy boreliozy),
choroby przewlekłe, np. dna moczanowa, zapalenie stawów, cukrzyca,
stres bądź silny wstrząs psychiczny,
długotrwałe podrażnienie lub uszkodzenie skóry, np. oparzenia słoneczne, cieplne lub chemiczne, zadrapania i rany oraz zbyt drażniące detergenty i środki myjące,
niewłaściwa dla schorzenia dieta, bogata w białko pochodzenia zwierzęcego, rośliny strączkowe oraz ostre przyprawy.
Kiedy iść do lekarza?
Rozróżnia się kilka rodzajów tej choroby, a występujące zmiany w każdym przypadku mogą wyglądać nieco inaczej. Z tego względu łuszczyca często bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry lub egzemą. Po pojawieniu się niepokojących objawów warto więc skonsultować się z dermatologiem, który zdiagnozuje dolegliwość i dobierze odpowiednie leki. W celach diagnostycznych lekarz może zlecić wykonanie wymazu ze zmiany skórnej. Ma to na celu wykluczenie bakteryjnego lub grzybiczego nadkażenia grudek.
Czy łuszczycą można się zarazić?
Jednym z największych problemów dotykających osoby chorujące na łuszczycę jest niechęć ze strony innych. Zaczerwienione, łuszczące się zmiany na skórze mogą wywoływać obawę przed zarażeniem. Należy jednak pamiętać, że łuszczyca w żadnym wypadku nie jest chorobą zakaźną. Nie można się więc nią zarazić podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, jak również używając tych samych przedmiotów.
Leczenie łuszczycy
W lżejszych postaciach łuszczycy wystarczające bywa leczenie zewnętrzne. Polega ono na stosowaniu maści o działaniu złuszczającym, które w łagodny sposób usuwają zrogowaciałą łuskę ze skóry. W skład takich maści i kremów wchodzą kwas salicylowy, mocznik, dziegcie lub cignolina (np. Cerkoderm, Pilarix, Squamax, Paraderm - wszystkie dostępne bez recepty). W żadnym wypadku nie powinno się usuwać łuski mechanicznie. Takie działanie może pogorszyć stan skóry, a nawet prowadzić do bakteryjnego lub grzybiczego nadkażenia.
Kolejnym krokiem jest zastosowanie maści sterydowych na receptę, które mają za zadanie zmniejszyć stan zapalny i złagodzić zaczerwienienia (np. Diprolene, Diprosalic, Betnovate, Dermovate).
Gdy leczenie miejscowe okazuje się nieskuteczne, włączona zostaje terapia ogólna o działaniu immunosupresyjnym (np. Methotrexat, Equoral - wydawane na receptę). Ma ona na celu zmniejszyć nadreaktywność układu odpornościowego. Terapia ogólna powinna być stosowana jedynie w ciężkich przypadkach łuszczycy ze względu na wiele działań ubocznych, jakie niesie ze sobą stosowanie leków immunosupresyjnych.
Skuteczne jest również naświetlanie zmian skórnych, zwane fototerapią. Poddawanie się zabiegom 3 razy w tygodniu przynosi dobre efekty już po kilkunastu naświetlaniach. Przed zabiegiem podawane są preparaty fotouczulające, a zastosowane promieniowanie świetlne pochodzi ze specjalnych lamp UVA.
U osób z łuszczycą bardzo powszechne są niedobory witaminy D3. Badania kliniczne wykazały, że w trakcie terapii z użyciem witaminy D3, jak i po jej zakończeniu, doszło do zahamowania rozprzestrzeniania się zmian skórnych. Warto o tym pamiętać także w okresie remisji. By zapobiec nawrotowi objawów zalecana dawka dobowa witaminy D3 dla osoby dorosłej to 2000 j.m. (np. bez recepty Vigantol, Vigantoletten - należy przeczytać na opakowaniu albo w ulotce, jaka dawka zawarta jest w jednej kropli lub tabletce wybranego preparatu).
O czym warto pamiętać, by łuszczyca powracała rzadziej?
Zmodyfikuj swój jadłospis. Unikaj ostrych przypraw, dużych ilości roślin strączkowych oraz mięsa wieprzowego. Wzbogać dietę o produkty bogate w kwasy omega 3 i witaminę D3 (np. ryby morskie, tran, olej lniany, olej z wiesiołka).
Zrezygnuj z tradycyjnego mydła oraz ostrej gąbki do kąpieli. Wybieraj preparaty łagodnie myjące, natłuszczające i uelastyczniające naskórek. Używane środki myjące nie powinny wysuszać skóry, a po kąpieli dobrze jest wmasować emolientowy balsam do ciała. Najlepiej wybierać linie kosmetyków adresowane do osób ze skórą problematyczną (dermokosmetyki np. z serii Emolium, Oillan, Eloderm, Mediderm).
Wybieraj ubrania wykonane z włókien naturalnych. Miękkie i przewiewne ubrania z bawełny wchłaniają wilgoć i nie drażnią skóry.
Chroń skórę przed otarciami i oparzeniami. Wystawiając skórę na słońce nie zapomnij o kremach ochronnych z najwyższym filtrem. Opalanie nie powinno jednak trwać dłużej niż 15-20 minut. Po każdej kąpieli w basenie lub morzu należy spłukać skórę czystą wodą, by zmyć resztki wysuszającego chloru lub soli.
Wycisz się. Spokój psychiczny sprzyja utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry w przebiegu łuszczycy oraz zapobiega jej nawrotom.
W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie farmaceutom GdziePoLek.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 18.04.2023 14:12:35
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.