POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc rozwija się latami, podczas gdy my niczego nieświadomi zaczynamy coraz częściej kaszleć i męczyć się przy niewielkim wysiłku. Choroba zbiera żniwo głównie wśród palaczy. Jak w takim razie zapobiec POChP, a gdy już jesteśmy zdiagnozowani – jak ją leczyć?
Obejrzyj film o przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)!
Spis treści
Jakie badania na POChP zleci lekarz?
Jak skutecznie walczyć z POChP?
Czym jest POChP?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest schorzeniem, które powoduje zmniejszenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe oraz stan zapalny płuc, który jest nieprawidłową reakcją układu oddechowego na szkodliwe substancje zawarte we wdychanym powietrzu.
W przeciwieństwie do astmy - w POChP dochodzi do trwałego, nieodwracalnego uszkodzenia oskrzeli i miąższu płuc, ale stosowane leki powodują łagodzenie objawów.
W Polsce na POChP cierpi ponad 10% osób po 40 roku życia - głównie nałogowi palacze.
Co powoduje POChP?
dym tytoniowy - należy do głównych czynników ryzyka zachorowania na POChP. Aż 90% chorych to palacze papierosów! Chorobą zagrożeni są również bierni palacze oraz osoby palące fajki i cygara. W przypadku papierosów elektronicznych nie ma jeszcze wystarczających badań naukowych potwierdzających mniejszą zachorowalność na POChP. Wiemy jednak, że paląc e-papierosy nie wchłaniamy do płuc substancji rakotwórczych ani produktów spalania,
zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego (smog),
narażenie zawodowe na pyły i substancje chemiczne znajdujące się we wdychanym powietrzu, np. krzemionka w kopalniach rud metali, w przemyśle budowlanym, a także pył węglowy oraz pył pochodzący z bawełny i ze zboża,
ciężkie choroby układu oddechowego przebyte w dzieciństwie oraz gruźlica płuc.
Jakie są objawy POCHP?
POChP przez kilka lat przebiega bezobjawowo, a jeżeli wystąpią jakiekolwiek objawy, to są tak mało charakterystyczne, że najczęściej ich nie zauważamy. Dopiero w późniejszym okresie, gdy dojdzie do trwałych zmian w oskrzelach i płucach, pojawiają się takie dolegliwości jak:
przewlekły, męczący kaszel, często z odkrztuszaniem zalegającej wydzieliny,
duszność podczas wysiłku, który wcześniej nie sprawiał kłopotu, np. wejście pod górę, spacer, czy wejście po schodach na 1-2 piętro,
świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej,
sinica końcówek palców, nosa, warg lub objawy niewydolności lewej komory serca - najczęściej obrzęki kostek,
duża utrata masy ciała - w bardzo ciężkich postaciach POChP.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeżeli masz krótki oddech, zaczynasz się męczyć po niewielkim wysiłku lub zauważysz u siebie którykolwiek z wymienionych wyżej objawów - koniecznie udaj się do lekarza. Pamiętaj, że tylko wczesne zdiagnozowanie POChP umożliwi spowolnienie rozwoju tej choroby.
Jakie badania na POChP zleci lekarz?
spirometria - badanie pojemności płuc; profilaktycznie co dwa lata powinni je wykonywać wszyscy palacze, szczególnie po 40 roku życia,
prześwietlenie (badanie RTG) płuc,
gazometria - badanie poziomu tlenu i dwutlenku węgla we krwi.
Leki na receptę w POChP
beta-2-mimetyki długo działające (np. Atimos, Oxis, Foradil) - rozszerzają oskrzela, ale nie działają przeciwzapalnie,
leki cholinergiczne (np. Atrodil, Spiriva, Atrovent N) - powodują rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli i zmniejszenie wydzielania śluzu,
beta-2-mimetyki krótko działające (np. Ventolin, Berotec N, Aspulmo) - stosuje się je doraźnie do opanowania nasilonej duszności i zaostrzeń POChP,
preparaty złożone, zawierające lek przeciwcholinergiczny i betamimetyk krótko działający (np. Berodual N, Airflusal),
glikokortykosteroidy (np. Nebbud, Pulmicort, Encorton) - stosuje się jedynie u chorych z nawracającymi zaostrzeniami.
Leki w POChP podawane są drogą wziewną przez inhalatory ciśnieniowe, proszkowe lub inhalatory do nebulizacji. Od prawidłowo wykonanej inhalacji zależy wielkość podanej dawki leku, dlatego przed zastosowaniem leku należy dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi inhalatora podaną w ulotce informacyjnej dla pacjenta.
Leki bez recepty w POChP
Są to preparaty stosowane pomocniczo w POChP i pamiętajmy, że nie mogą zastąpić leków przepisanych przez lekarza.
leki ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny nagromadzonej w drogach oddechowych (np. ACC, Fluimucil Forte, Flegamina, Mucosolvan); trzeba pamiętać o tym, że ostatnią dawkę leku należy podać ok. 3-4 godz. przed snem, gdyż prowokując kaszel utrudniają nocny wypoczynek,
preparaty do ssania - łagodzące podrażnione kaszlem gardło i zmniejszające częstotliwość odruchu kaszlowego (np. Detusan, Tymianek i podbiał),
leki hamujące męczący kaszel w nocy (np. Thiocodin, Tussi Drill, Supremin) - nie można ich podawać jednocześnie z lekami wykrztuśnymi, gdyż działają przeciwstawnie i mogą tylko pogorszyć stan chorego,
preparaty witaminowe (np. Adcort Plus) - wspomagają utrzymanie prawidłowego stanu błon śluzowych w płucach.
Jak skutecznie walczyć z POChP?
Rzuć palenie - to podstawowa i najbardziej skuteczna metoda leczenia POChP! Należy pamiętać o tym, że szkodliwe jest także bierne palenie.
Unikaj szkodliwych pyłów i oparów w miejscu pracy.
Chroń się przed zanieczyszczonym powietrzem maską antysmogową.
Ćwicz! - niezależnie od stadium POChP konieczna jest aktywność fizyczna - jej intensywność i rodzaj powinny być dostosowane do wydolności fizycznej i chorób współistniejących. Przed rozpoczęciem ćwiczeń dobrze jest skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.
Wykonuj regularnie proste ćwiczenia oddechowe - pomocny może okazać się trenażer oddechu - urządzenie do ćwiczenia prawidłowego oddychania.
Stosuj zdrową dietę i unikaj produktów ciężkostrawnych. Jedz najlepiej 5-6 małych posiłków dziennie, z czego ostatni najpóźniej 2-3 godziny przed snem, co zapewni lepszą pracę przepony.
Pamiętaj o szczepieniu przeciw grypie - szczególnie dotyczy to chorych po 65 roku życia, którzy są bardziej narażeni na infekcje.
W razie wątpliwości - zadaj pytanie specjalistom GdziePoLek.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 18.04.2023 11:23:36
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.