Zioła na odporność

Co wpływa na naszą odporność?

Układ odpornościowy człowieka, czyli układ immunologiczny, stanowi zasadniczą barierę ochronną w walce z chorobami. Jest to bardzo złożony system, na który wpływ ma wiele czynników:

• czynniki genetyczne,
• wiek - wzrost ryzyka chorób u osób starszych,
• płeć - kobiety mają zwiększoną odporność na drobnoustroje,
• stan odżywienia - niedożywienie sprzyja infekcjom,
• aktywność fizyczna - wysiłek o umiarkowanej intensywności zmniejsza podatność na choroby,
• stres - sprzyja chorobom,
• dieta - zdrowe i odpowiednie odżywianie jest kluczem do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.

Zioła podwyższające odporność

Fitoterapia, czyli ziołolecznictwo, dostarcza środków wzmacniających odporność organizmu. Niektóre z roślin mają wpływ na składniki układu immunologicznego.

Jeżówka (Echinacea)

Wykazuje silne właściwości immunostymulujące i przeciwzapalne. Echinacea zalecana jest nie tylko osobom zdrowym, by wzmocnić odporność organizmu, lecz także w stanach osłabienia (np. w okresie rekonwalescencji). Jeżówka wzmacnia odporność między innymi poprzez aktywację fagocytozy (wychwytywanie i pochłanianie przez komórki układu odpornościowego wirusów i bakterii). W aptece dostępne są preparaty w formie kropli, kapsułek i tabletek.

Czosnek

Stosowany jest głównie jako środek przeciwbakteryjny, który działa całkowicie selektywnie (nie szkodzi mikroflorze jelit). Czosnek można również stosować jako środek zapobiegawczy przy przeziębieniu (zmniejsza ich częstość). Zawarte w nim antyoksydanty i allicyna wspomagają układ odpornościowy. Biorą udział w produkcji limfocytów, czyli komórek, które wyłapują i neutralizują patogeny wnikające do naszego organizmu. Zaleca się jedzenie czosnku w formie surowej - ok. 2 ząbki dziennie lub jeżeli nie jesteśmy w stanie znieść jego zapachu - w formie suplementów diety.

Czarny bez

W ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiaty i owoce czarnego bzu. Potwierdzona jest ich skuteczność w leczeniu przeziębień i jako środka działającego napotnie. Dzięki zawartości witaminy C, flawonoidów i antocyjanów, owoce czarnego bzu znalazły zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu objawów grypy i opryszczki pospolitej. Sok z owoców czarnego bzu wspiera układ immunologiczny organizmu, dzięki czemu jest często wykorzystywany jako składnik preparatów stymulujących odporność, także u dzieci.

Grzyby lecznicze

Wykazują właściwości immunomodulujące i przeciwwirusowe. Głównymi składnikami odpowiedzialnymi za to działanie są polisacharydy zwane beta-glukanami. Polisacharydy mają niespecyficzny wpływ na układ odpornościowy, stymulują działanie poszczególnych jego komórek. Do grzybów leczniczych zaliczamy: reishi, cordyceps, coriolus, chaga, maitake i shiitake.

Traganek błoniasty (Astragalus)

Jest to wybitny środek immunostymulujący o możliwym działaniu antymutagennym. Wykazuje właściwości przeciwwirusowe. Jest to środek wzmacniający w chińskiej medycynie współczesnej. Ma korzystny wpływ na odpowiedź immunologiczną, zwiększając liczbę białych krwinek - komórek układu odpornościowego.

Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus)

W tradycyjnej medycynie azjatyckiej, stosowany jest w celu poprawy funkcjonowania układu odpornościowego, zapobieganiu przeziębieniom i zwiększenia apetytu. Żeń-szeń syberyjski jest często nazywany „adaptogenem”, czyli substancją, która wzmacnia organizm i zwiększa odporność na codzienny stres.

Oliwka europejska

Ekstrakty z liści oliwnych zawierają znaczne ilości polifenoli, które wykazują właściwości kardioprotekcyjne, przeciwutleniające i przeciwzapalne. W rejonie Morza Śródziemnego, ekstrakty stosowane są między innymi w celu wzmocnienia odporności w przypadku niekorzystnych warunków zewnętrznych. Zaleca się dawkowanie około 1-2 g liści oliwki dziennie (jako napar, nalewka lub tabletki).

Imbir lekarski

Imbir jest powszechnie stosowany w medycynie ludowej całego świata. W Chinach świeży imbir znajduje zastosowanie w leczeniu gorączki, kaszlu i nudności, natomiast suszony używa się w bólach brzucha i biegunce. Wyciągi wykazują także właściwości immunostymulujące, czyli wzmacniające odporność, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwpasożytnicze.

Aloes

Aloes wykazuje szerokie działanie dobroczynne na organizm. Stosowany jest jako środek przyspieszający gojenie się ran, ale także w infekcjach, stanach zapalnych i w zaburzeniach odporności. Żel aloesowy dostarcza polisacharydów (glukomannany) i glikoprotein. Sok z aloesu wpiera układ immunologiczny, dzięki czemu organizm lepiej radzi sobie z wirusami i bakteriami. Zaleca się przyjmowanie aloesu w formie płynnej trzy razy dziennie w ilości 50-100 ml.

Kurkuma (Ostryż długi)

Kurkumina - główna substancja aktywna ostryżu - wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwbakteryjne i cytotoksyczne na komórki rakowe. Ukonan A - polisacharyd - wzmaga aktywność fagocytarną (odpowiedź układu odpornościowego). Kurkumę warto dodawać do potraw w postaci przypraw.

Żywotnik wschodni (Thuja)

Wykazuje między innymi właściwości wzmacniające odporność. Mieszanka Echinacea, Thuja i Baptisia tinctoria stosowana jest w fitoterapii jako immunostymulant.

Nagietek

Kwiat nagietka ma wiele właściwości prozdrowotnych. Działa przeciwzapalnie i antyseptycznie. Zawarte w nim karotenoidy wykazują właściwości antyoksydacyjne - neutralizujące działanie wolnych rodników. Poprzez osłanianie błon śluzowych, nagietek zwiększa odporność organizmu na wirusy. Dwa lub trzy razy dziennie może być przyjmowane ok. 1-2 g wysuszonych kwiatów zaparzonych w filiżance wrzątku.

Wiesiołek dwuletni

Olej z nasion wiesiołka zawiera dużą ilość wielonienasyconego kwasu tłuszczowego (GLA), który ma znaczący wpływ na wzmocnienie układu odpornościowego. Stosowany jest także w leczeniu egzemy atopowej. Występuje w postaci suplementów diety w formie kapsułek.

Pokrzywa zwyczajna

Oprócz działania moczopędnego i przeciwreumatycznego, dzięki zawartości pektyn, pokrzywa wykazuje właściwości stymulujące układ odpornościowy. Polecana jest także w stanach osłabienia i przemęczenia. Pokrzywa występuje w postaci suplementów diety zawierających sproszkowane liście, a także gotowych herbat. Zalecana dawka dobowa to 8-12 g liści.

Dzika róża

Najcenniejszym surowcem zielarskim są kwiaty i owoce dzikiej róży. Zawiera ona 40 razy więcej witaminy C niż popularne owoce cytrusowe. Dzika róża jest także bogatym źródłem wielu witamin (A, B1, B2, K). Może być stosowana doraźnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy jesteśmy szczególnie narażeni na spadki odporności oraz podatni na infekcje i choroby. Występuje w postaci syropów, herbat, a nawet nalewek.

Czarnuszka

W arabskiej i islamskiej medycynie ludowej, czarnuszka jest ważnym lekiem na wiele schorzeń. Oprócz działania rozkurczowego, moczopędnego i antyseptycznego, wykazuje ona właściwości wzmacniające układ odpornościowy. Zawarty w czarnuszce tymochinon wspomaga leczenie procesów zapalnych i autoimmunologicznych. Alfa-hederyna wykazuje działanie przeciwnowotworowe. W aptece są dostępne suplementy diety w kapsułkach, a także oleje. Jako środek wzmacniający można stosować dwa razy dziennie napar z łyżeczki roztartych nasion na szklankę wrzącej wody.