Liczba brakujących leków utrzymuje się na wysokim poziomie. Niewielki spadek deficytów w stosunku do czerwca wynika niestety w części nie z powrotu leków do aptek, ale z decyzji producentów o całkowitym zaprzestaniu ich dystrybucji w Polsce. Niepokojący jest spadek dostępności kolejnych marek metformin, podstawowych leków przy leczeniu cukrzycy.
Obecna liczba braków to 37, co oznacza nieznaczny spadek z odczytu raportu w czerwcu (39).
Liczba brakujących leków od pierwszego raportu GdziePoLek
Źródło: GdziePoLek
Wśród kluczowych braków pozostają antybiotyki dla dzieci, nowoczesne leki stosowane w terapii cukrzycy (Ozempic, Trulicity, Victoza) i redukcji masy ciała (Saxenda) czy systemy transdermalne stosowane w terapii hormonalnej terapii zastępczej (cała marka Systen). Dokuczliwe dla pacjentów korzystających z pomocy psychiatry są braki leków z przeciwdepresyjnym bupropionem (Welbox i Wellbutrin XR) oraz przeciwpsychotycznym chlorprotiksenem.
Spis treści
Structum: niedostępny z powodu zanieczyszczenia
Metforminy: kolejne marki niedostępne, ale na razie są zamienniki
Aktualna lista braków
Aktualna liczba deficytów według stosowanej przez nas od początku metodyki, która zakłada badanie pozycji Rx ze spadkiem dostępności w aptekach o co najmniej 50% i brakiem łatwo dostępnych zamienników według oceny farmaceutów, wynosi 37.
Lista brakujących leków na sierpień 2022
Żródło: GdziePoLek
Poniżej omawiamy najbardziej znaczące nowe pozycje.
Nowe leki na liście
Saxenda - to lek zawierający liraglutyd w postaci roztworu do wstrzykiwań, wskazany w celu kontroli masy ciała u pacjentów otyłych lub z nadwagą i towarzyszącymi czynnikami ryzyka takimi jak cukrzyca lub stan przedcukrzycowy, nadciśnienie, dyslipidemia lub obturacyjny bezdech senny. Dostępność z około 49% w aptekach zintegrowanych z GdziePoLek spadła niemal do zera. Jednak zgodnie z informacją z firmy Novo Nordisk hurtownie farmaceutyczne otrzymały lek Saxenda pod koniec pierwszego tygodnia sierpnia 2022 i widoczne jest niewielkie odbicie i szansa na poprawę dostępności. Zawsze w takich przypadkach należy jednak uwzględnić tak zwany lead time, czyli czas potrzebny na dystrybucję leku, co z reguły zajmuje 2-3 dni.
Victoza - to podobnie jak Saxenda preparat z liraglutydem. Ma jednak inne wskazania, które obejmują terapię cukrzycy typu 2 oraz odmienny schemat dawkowania.
Pogłębia się problem z dostępnością leku Trulicity (dulaglutyd), który był już widoczny na liście braków w dawce 4,5 mg/0,5 ml. Obecnie widoczny jest spadek dawki 0,75/0,5 ml. To kolejny lek nowej generacji przeznaczony dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którego zakup staje się utrudniony. Od dłuższego czasu niedostępny jest przecież również semaglutyd pod nazwą handlową Ozempic.
Androcur - jest lekiem hormonalnym zawierającym octan cyproteronu, hamującym działanie androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. U kobiet lek może być pomocny w przypadku hirsutyzmu, czyli gdy występuje nadmierne owłosienie typu męskiego oraz przy łysieniu zależnym od hormonów, a także w terapii trądziku i łojotoku. U mężczyzn preparat będzie zmniejszać stężenie testosteronu i tłumić popęd płciowy, a także ograniczać wzrost komórek rakowych w przypadku nowotworu gruczołu krokowego (prostaty). Zgodnie z informacjami z Działu Logistyki firmy Bayer, produkt Androcur 50 mg po 20 tabletek będzie dostępny dla hurtowni farmaceutycznych od 10. sierpnia 2022, natomiast dostawa Androcur 50 mg po 50 tabletek planowana jest po 15. sierpnia 2022 roku.
Atossa - to produkt z ondasetronem, którego potrzebują pacjenci w zapobieganiu i hamowaniu nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią oraz po operacjach chirurgicznych. Z Biura Obsługi Klienta firmy Egis otrzymaliśmy informację, iż planowana data powrotu leku Atossa do aptek to II połowa sierpnia br. Pacjenci mogą posiłkować się lekami Setronon i Zofran, ale ich dostępność także bardzo zauważalnie spada, co przesądziło o kwalifikacji Atossy jako deficytu.
Augmentin ES oraz Amoksiklav ES - to antybiotyki pediatryczne, proszki do sporządzenia zawiesiny doustnej w dawce 128,58 (120 mg amoksycyliny + 8,58 mg kwasu klawulanowego na każdy mililitr gotowego leku). "ES" oznacza "extra strong", ponieważ standardowe zawiesiny mają niższe stężenie substancji czynnych w gotowej zawiesinie. Przewidywany termin wznowienia dostępności Augmentin ES - zgodnie z informacją od podmiotu odpowiedzialnego - to 4. października 2022 roku.
Brakuje preparatów dermatologicznych na skórę: Laticort i Locoid zawierających przeciwzapalnie działający maślan hydrokortyzonu. Można kupić jeszcze Locoid Lipocream z tym samym składnikiem aktywnym, ale nie jest to dokładny zamiennik ze względu na formulację - stosuje się go w leczeniu zmian skórnych suchych i sucho-sączących. Locoid natomiast ma zastosowanie w leczeniu zmian skórnych suchych, sucho-sączących i sączących. Należy również zaznaczyć, że poszczególne związki hydrokortyzonu różnią się siłą działania, więc za wymienione produkty nie należy proponować leków z octanem hydrokortyzonu jako odpowiednika.
Nevanac to krople oczne z nepafenakiem - niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, znajdujące zastosowanie w stanach przebiegających z bólem i stanem zapalnym oka - między innymi po zabiegu usunięcia zaćmy. Spada dostępność kropli w stężeniu 0,3%. Nadal można natomiast kupić Nevanac 0,1%.
Rośnie dostępność antybiotyku spiramycyny pod nazwą Rovamycine w dawce 3 mln j.m, ale zmniejsza się dostępność dawki 1,5 mln j.m. Lek nie ma zamiennika, a tabletka o wyższej dawce nie jest podzielna. Szczególnym wskazaniem do stosowania spiramycyny jest toksoplazmoza ciężarnych i zapobieganie toksoplazmozie wrodzonej.
Pogarsza się sytuacja pacjentów, którzy z powodu depresji przyjmują leki z bupropionem. W poprzedniej edycji naszego wykazu zamieściliśmy preparat Welbox (ma pojawić się w aptekach w drugiej połowie sierpnia), tymczasem dołącza do niego Wellbutrin XR. Pomimo sygnałów, że pod koniec lipca - w odpowiedzi na duże potrzeby pacjentów - planowana jest większa dostawa zamiennika pod nazwą Bupropion Neuraxpharm, ten preparat również jest obecnie praktycznie niedostępny.
Tych leków już nie zobaczymy
Niestety w wielu przypadkach zamiast informacji o terminie dostaw, trafiają do nas powiadomienia producenta, że produkty, które nie mają zamienników w ogóle nie będą już produkowane lub dystrybuowane w Polsce.
Dotyczy to nie tylko leków mało znanych, ale także produktów, które wcześniej dostępne były w przeszło 80% aptek, takich jak Alfadiol.
Z firmy GSK otrzymaliśmy informację, iż Alfadiol został usunięty z portfolio producenta i nie będzie już dłużej dostępny w aptekach. Preparat nie posiada dostępnych zamienników, dlatego w razie problemów z realizacją recepty pacjent powinien skonsultować się z lekarzem w celu zmiany sposobu leczenia. Alfadiol to lek zawierający alfakalcydol - syntetyczną pochodną witaminy D, odpowiednią dla pacjentów z chorobami nerek, u których nie działa prawidłowo szlak uzyskiwania pełnej aktywności biologicznej tej witaminy. Niedobory witaminy D są przyczyną różnych kłopotów ze zdrowiem, w tym zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej, osteoporozy, krzywicy czy osteomalacji. Przy tak dużej wyjściowej powszechności preparatu i w obliczu braku odpowiednika można spodziewać się podjęcia działań zmierzających do uruchomienia importu interwencyjnego. Czy tak się stanie? Będziemy śledzić te informacje. Czytaj także: W jakim czasie pojawi się w aptekach zamiennik Alfadiolu?
Mytelase to lek zawierający ambenonium, związek zwiększający kurczliwość mięśni szkieletowych. Wskazania do stosowania to objawowe leczenie miastenii - przewlekłej choroby z autoagresji, charakteryzującej się zmęczeniem i osłabieniem mięśni szkieletowych. Chociaż potrzebuje do relatywnie wąska grupa chorych, brak preparatu może być dla nich dotkliwy. Czytaj więcej: Błagam o pomoc w zakupie Mytelase. Sanofi poinformowało nas o zaprzestaniu dystrybucji.
Nie będzie sprzedawany także przeciwbólowy lek Butapirazol (GSK), zarówno w postaci czopków, jak i maści oraz i Pravator (SUN PHARMA) z przeciwmiażdżycową prawastatyną.
Podobnie zgodnie z informacją od Sanofi, sprzedaż leków krążeniowych Atenolol Sanofi 25 i Atenolol Sanofi 50 została zakończona w marcu bieżącego roku. Preparat dostępny był do wyczerpania się zapasów i nie przewiduje się nowych dostaw. Ponieważ lek nie posiada dostępnego zamiennika, konieczna może okazać się zmiana sposobu leczenia.
Usunęliśmy z listy braków także preparat Clatra w płynie - data pozwolenia do obrotu według rejestru URPLWMiPB wygasła 10 sierpnia 2022, a podmiot odpowiedzialny nie odpowiada na próby kontaktu. Zakładamy więc brak dalszej dystrybucji.
Structum: niedostępny z powodu zanieczyszczenia
Decyzją nr 16/2022 Główny Inspektor Farmaceutyczny wycofał kilka serii preparatu Structum z kwaśnym siarczanem chondroityny w dawce 500 mg, który pomaga chorym z objawami choroby zwyrodnieniowej stawów. Powodem był wynik poza specyfikacją dla liczby bakterii tlenowych oraz podejrzenie występowania w produkcie Bacillus cereus (bakterii mogącej być przyczyną zatruć pokarmowych).
Zagrożenie oceniono na poważne na tyle, że w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia ukazało się obwieszczenie dotyczące konieczności poinformowania pacjentów o możliwości zwrotu wycofanych serii Structum do aptek. W efekcie preparat właściwie zniknął z rynku, a ponowna dystrybucja przypuszczalnie będzie mieć miejsce dopiero jesienią.
Structum nie ma dokładnego zamiennika. Lek Cartexan zawiera ten sam składnik aktywny, ale w nieco niższej dawce - 400 mg, produktem leczniczym jest także Chronada - tutaj dawka 200 mg siarczanu chondroityny w kapsułce jest połączona z 250 mg chlorowodorku glukozaminy. Inne dostępne w aptekach produkty z siarczanem chondroityny to wyroby medyczne lub suplementy diety i - co do zasady - nie powinny być oferowane pacjentom w zastępstwie leku przepisanego przez lekarza.
Metforminy: kolejne marki niedostępne, ale na razie są zamienniki
Pojawiły się istotne spadki dostępności produktów z przeciwcukrzycową metforminą w formule o przedłużonym uwalnianiu.
Konkretnie odnotowaliśmy istotnie według naszej metodyki zmniejszenie się dostępności leków Siofor XR 1000 mg, Metformax SR 750 mg i 1000 mg oraz Avamina SR 500 mg w wybranych wielkościach opakowań.
Leki tej grupy szczególnie uważnie monitorujemy ze względu na ich szerokie stosowanie w populacji oraz doświadczenia wynikające z kryzysu wywołanego wykryciem zanieczyszczeń w lekach z metforminą.
Obecnie jednak dobrze dostępne są alternatywy (w szczególności Glucophage XR) lub inne wielkości opakowania danej marki leku w analogicznej dawce (np. spadają zapasy aptek dla leku Metformax SR 750 po 30 tabletek, ale zwiększyła się dostępność opakowania po 60 tabletek). Powoduje to, że pacjenci nie powinni - na ten moment - odczuć utrudnień w kontynuacji terapii.
Jeśli chodzi o zamianę leków o przedłużonym uwalnianiu należy jednak zwrócić uwagę na konieczność porównania farmakokinetyki - o odpowiedniku można mówić, jeśli kluczowe parametry są analogiczne, a zamiana nie spowoduje powstania różnic terapeutycznych. Dla metformin o przedłużonym uwalnianiu można spotkać się z zapisami o następujących brzmieniach: "maksymalne stężenie występuje po 7 godzinach" lub "średnie maksymalne stężenie metforminy występuje średnio po około 5 godzinach (w zakresie od 4 do 10 godzin)".
Najbardziej wyczekiwane leki
Lista preparatów, których dostępnością najbardziej interesują się pacjenci, pokrywa się w dużej części z wykazem deficytów. Największa liczba chorych szuka informacji o możliwości zakupu leków Ozempic i Saxenda. Problem mają również pacjencji na terapii przeciwdepresyjnej bupropionem. Leków Welbox i Bupropion Neuraxpharm praktycznie nie ma w aptekach, spada również dostępność Wellbutrin XR, pomimo wyższej ceny tego leku.
Leki według liczby osób zapisanych na powiadomienia od 1 czerwca
Źródło: GdziePoLek
Sporo osób zapisało się także na powiadomienia o mleku modyfikowanym dla niemowląt pod nazwą Nutramigen 2 LGG, ale brakuje również Nutramigen 1 LGG oraz Nutramigen 3 LGG - półki w aptekach bardzo długo były praktycznie puste, jeśli chodzi o ten produkt. Jest to środek spożywczy dostępny bez recepty, jednak przeznaczony dla dzieci ze specjalnymi potrzebami - alergią na białko mleka krowiego. Jakakolwiek zmiana w żywieniu dziecka jest dla wielu rodziców nie do zaakceptowania. Irytację widać wyraźnie w rozlicznym wpisach z zapytaniami o termin dostawy mleka na forum Zapytaj Farmaceutę:
@Daria: Jest początek sierpnia, mleko Nutramigen 1 LGG Complete oraz inne z tej firmy miały być dostępne w aptece i nadal nie ma, czy my matki mamy wyjść z dziećmi strajkować na ulicę? Bo już naprawdę kończy nam się cierpliwość, to są niemowlęta z silną alergią, które muszą dostać to mleko. Pytam ostatni raz kiedy będzie dostępne.
1 sierpnia br. producent mleka Nutramigen LGG Complete wydał następujący komunikat dla pacjentów:
Dokładamy wszelkich starań, aby produkty Nutramigen LGG Complete 1, 2, 3 były dostępne dla pacjentów najszybciej jak to możliwe. Dostawa jest obecnie transportowana do Polski, zwolnienie produktów do sprzedaży będzie możliwe po przejściu przez konieczne wewnętrzne procedury. Będziemy informować Państwa o kolejnych krokach. Dziękujemy za Państwa wsparcie i zrozumienie.
Od 11 sierpnia odnotowujemy zasilenie stanów aptek mlekiem Nutramigen, dostępność nadal jednak jest daleka od wyjściowej.
Poprzednia lista braków
Z wykazu wykreślono syrop Diphergan, który zawiera prometazynę - silny związek przeciwhistaminowy o długim czasie działania i dodatkowym efekcie uspokajającym i przeciwwymiotnym. Diphergan wprawdzie nadal jest niedostępny, a dostaw można spodziewać się prawdopodobnie dopiero w grudniu tego roku, jednak w ostatnim czasie wzrosła podaż zamiennika - syropu Polfergan, który obecnie można kupić w blisko połowie aptek zintegrowanych z GdziePoLek.
Poprawiła się dostępność nieswoistej szczepionki bakteryjnej Broncho-Vaxom 3,5 mg oraz niektórych antybiotyków pediatrycznych - Zinnat i Ceclor. Wrócił do aptek także poszukiwany lek na odchudzanie Mysimba w tabletkach.
Lista braków z kwietnia 2022 z naniesionymi zmianami w czerwcu
Źródło: GdziePoLek
Chlorprothixen Zentiva w dwóch dawkach - 15 mg i 50 mg to lek bez psychiatryczny bez zamiennika. Stosowany jest w psychozach, stanach pobudzenia, bezsenności, nerwicach i w zaburzeniach psychosomatycznych. Preparatu obecnie praktycznie nie ma w aptekach, dostępność ma wzrosnąć dopiero pod koniec sierpnia 2022 roku.
Zła wiadomość dotyczy także żelu Duac (10 mg + 30 mg) - przeciwtrądzikowego leku dermatologicznego, który niestety nie będzie dostępny w te wakacje, jak pierwotnie przewidywano. Dostaliśmy informację od producenta, iż termin dostawy leku uległ przesunięciu na II połowę grudnia 2022 roku.
Prawa autorskie
Dozwolone kopiowanie ilustracji autorstwa GdziePoLek na własną stronę, pod warunkiem umieszczenia aktywnego linku do źródła. Kopiowanie całości lub większości tekstu nie jest dozwolone.