---

Leki na jaskrę - jakie badania wykonać i jak leczyć jaskrę?

Jaskra jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku w krajach rozwiniętych, jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Kluczowym czynnikiem w leczeniu jaskry jest szybkie zdiagnozowanie choroby i wdrożenie leczenia. Leczenie jaskry polega zwykle na stosowaniu kropli do oczu obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Często stosowanie tych kropli prowadzi do suchości oczu - w takim przypadku zaleca się dodatkowo używać nawilżających kropli do oczu. W przypadku niewystarczającej skuteczności leków na jaskrę przeprowadza się leczenie laserowe bądź operacyjne.

Spis treści

Czym jest jaskra?

Jaka jest różnica między jaskrą a zaćmą?

Czynniki ryzyka jaskry

Czy można zapobiec jaskrze?

Diagnostyka jaskry - rodzaje badań na jaskrę

Jak często należy wykonywać kontrolne badania wzroku?

Najczęściej występujące odmiany jaskry

Leki stosowane w jaskrze

Laserowe leczenie jaskry

Kiedy konieczne jest operacyjne leczenie jaskry?

Czym jest jaskra?

Jaskra to choroba, w której przebiegu dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego, najczęściej pod wpływem wzrostu ciśnienie wewnątrzgałkowego, któremu towarzyszą ubytki w polu widzenia, mogące prowadzić do całkowitej utraty wzroku.

Jaka jest różnica między jaskrą a zaćmą?

Jaskra i zaćma, pomimo, że różnią się między sobą przyczyną, objawami i sposobem leczenia, często są ze sobą mylone. Zaćma polega na postępującym zmętnieniu soczewki oka, prowadzącym do stopniowego pogorszenia ostrości wzroku. W przeciwieństwie do jaskry, w jej przebiegu nie obserwuje się uszkodzenia nerwu wzrokowego. W przypadku zaćmy leczenie operacyjne skutecznie przywraca prawidłowe widzenie. Utrata wzroku na skutek jaskry jest nieodwracalna.

Czynniki ryzyka jaskry

Czy można zapobiec jaskrze?

Nie można zapobiec jaskrze. Można jednak zapobiec utracie wzroku spowodowanej chorobą. W tym celu należy regularnie przeprowadzać badania kontrolne u okulisty - ok. 60% przypadków jaskry wykrywa się przypadkowo, podczas rutynowej kontroli u okulisty. Wykrycie jaskry we wczesnym stadium, gdy choroba przebiega bezobjawowo i szybkie wdrożenie leczenia, pozwala uniknąć jej konsekwencji.

Diagnostyka jaskry - rodzaje badań na jaskrę

  • Pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej (tonometria)

  • Pomiar grubości rogówki (pachymetria)

  • Pomiar kąta przesączania gałki ocznej (gonioskopia)

  • Badanie pola widzenia (perymetria)

  • Ocena stanu tarczy nerwu wzrokowego

Na wizytę służącą kompleksowej diagnostyce jaskry należy zaplanować kilka godzin. Po rozszerzeniu źrenic nie można prowadzić samochodu przez ok. 4 godziny.

Jak często należy wykonywać kontrolne badania wzroku?

Osoby po 40. roku życia powinny wykonywać badania kontrolne wzroku raz na 2 lata. Osobom obarczonym innymi czynnikami ryzyka rozwoju jaskry zaleca się kontrolę co 6-12 miesięcy. Oczywiście, o ile specjalista nie zaleci innej częstotliwości wizyt.

Najczęściej występujące odmiany jaskry

  • Jaskra pierwotna z otwartym (szerokim) kątem przesączania - najczęstszy typ jaskry, diagnozowany u ok. 90% chorych. Jej przyczyną jest utrudniony odpływ cieczy wodnistej przy zachowanym otwartym kącie przesączania - struktury odpowiedzialnej za odpływ cieczy wodnistej z komory przedniej oka. Przewlekłe schorzenie o podstępnym przebiegu - przez długi okres nie daje żadnych objawów. Zaburzenia widzenia pojawiają się dopiero w późnym stadium choroby, gdy nieodwracalne uszkodzenie nerwu wzrokowego powoduje znaczne ubytki w polu widzenia. W końcowym stadium obraz jest widziany jak „przez dziurkę od klucza” (tzw. widzenie lunetowe).

  • Jaskra pierwotna z zamkniętym (wąskim) kątem przesączania - związana z budową anatomiczną gałki ocznej, predysponującą początkowo do czasowego i odwracalnego, a z czasem trwałego zamknięcia kąta przesączania. Całkowite jego zamknięcie powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia śródgałkowego - stan potocznie zwany ostrym atakiem jaskry, któremu towarzyszą: silny ból oka i głowy, znaczne zmniejszeniem ostrości wzroku, światłowstręt, obraz tęczowych kół wokół źródeł światła, nudności i wymioty, złe samopoczucie. Stan ten wymaga natychmiastowej interwencji lekarza, gdyż utrzymywanie się dolegliwości przez kilkanaście godzin może doprowadzić do całkowitego uszkodzenia nerwu wzrokowego, a w konsekwencji utraty wzroku. Pomocy należy szukać w najbliższej poradni okulistycznej. Poza godzinami pracy poradni należy kierować się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego (SOR), najlepiej w szpitalu posiadającym oddział okulistyczny.

Leki stosowane w jaskrze

Leczenie jaskry ma na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, a co za tym idzie - poprawę ukrwienia nerwu wzrokowego. Pozwala to opóźnić bądź zapobiec dalszemu postępowi choroby. Cofnięcia uszkodzeń, które już powstały nie jest jednak możliwe.

Wszystkie leki na jaskrę dostępne są wyłącznie na receptę. Podstawą leczenia jest stosowanie kropli do oczu, rzadziej leków doustnych. Terapię rozpoczyna się od stosowania jednego leku. W przypadku niepowodzenia, włącza się kolejny lek o innym mechanizmie działania. Ze względu na wygodę stosowania, łatwiejsze przestrzeganie zaleceń i mniejsze narażenie na działanie konserwantów, często stosuje się preparaty złożone zawierające dwie substancje z różnych grup leków.

Substancje wchodzące w skład kropli do oczu na jaskrę

  • β-blokery (karteolol, metypranolol, tymolol, betaksolol) – stosowane zwykle jako leki pierwszego rzutu. Zmniejszają wydzielanie cieczy wodnistej i ułatwiają jej odpływ, obniżając ciśnienie śródgałkowe o 20–25%. Stosuje się je 2 razy dziennie, rano i wieczorem, ok. 2 godziny przed snem. U pacjentów z astmą oskrzelową i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) za najbezpieczniejszy uważa się betaksolol.

  • Analogi prostaglandyny (bimatoprost, latanoprost, trawoprost) - grupa leków najskuteczniej obniżająca ciśnienie śródgałkowe. Ułatwiają odpływ cieczy wodnistej, powodując spadek ciśnienia o 25–33% w stosunku do poziomu wyjściowego. Stosowane raz dziennie, zwykle wieczorem. Ich stosowanie zazwyczaj nie wiąże się z poważnymi ogólnoustrojowymi działaniami niepożądanymi. Na początku terapii często obserwuje się zaczerwienienie oczu.

  • Sympatykomimetyki (brymonidyna) - mechanizm działania brymonidyny polega na zmniejszeniu produkcji cieczy wodnistej. Lek ten, stosowany 2 razy dziennie, obniża ciśnienie śródgałkowe o 20-25%. Może powodować suchość w jamie ustnej, niedociśnienie, senność i przekrwienie spojówek.

  • Inhibitory anhydrazy węglanowej (dorzolamid, brynzolamid) - zmniejszając wydzielanie cieczy wodnistej, obniżają ciśnienie śródgałkowe o 15–20%. Stosuje się je 2-3 razy na dobę. Ze względu na wzrost ryzyka zaburzeń wodno-elektrolitowych, szczególną ostrożność należy zachować podając leki z tej grupy pacjentom z kamicą nerkową w wywiadzie.

  • Leki cholinergiczne (pilokarpina) – działają poprzez ułatwienie odpływu cieczy wodnistej. Stosowane 3-4 razy na dobę. Leki zawierające pilokarpinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością serca, nadciśnieniem, astmą oskrzelową, wrzodami, trudnościami z oddawaniem moczu czy uszkodzeniem rogówki. Uwaga: podczas ich stosowania nie należy prowadzić pojazdów po zmroku.

Stosowaniu kropli do oczu na jaskrę, m.in. ze względu na zawartość konserwantów, często towarzyszy nadmierna suchość oczu. W takim przypadku zaleca się korzystanie z tzw. sztucznych łez, aby nawilżyć oczy. Wybierając preparat należy zwrócić uwagę, aby nie zawierał konserwantów. Więcej o tym czym kierować się przy wyborze nawilżających kropli do oczu znajdziesz w artykule: Jakie nawilżające krople do oczu wybrać? - ANALIZA

Doustne leki na jaskrę

W Polsce jedynym lekiem na jaskrę podawanym doustnie jest acetazolamid – związek należący do grupy inhibitorów anhydrazy węglanowej. Podobnie, jak miejscowo stosowane leki z tej grupy, acetazolamid obniża ciśnienie śródgałkowe poprzez zmniejszenie wydzielania cieczy wodnistej. Stosowany 1-4 razy dziennie. Nie należy stosować go u pacjentów z przewlekłą niewyrównaną jaskrą z zamkniętym kątem przesączania, ponieważ może maskować objawy ostrego ataku jaskry.

Preparaty bez recepty na jaskrę

Stosowanie preparatów z cytykoliną może stanowić wsparcie dla leczenia oraz sposób profilaktyki jaskry. Cytykolina to substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka o działaniu ochronnym na układ nerwowy, która uczestniczy w procesach prawidłowego widzenia.

W aptekach bez recepty dostępne są suplementy diety zawierające cytykolinę w postaci tabletek (np. Citogla Vis, Citotrop, Cytykot) i płynów (np. Citotrop) oraz krople do oczu (np. Citogla Vis 0Mkl, Retinacit 0Mk2). Cytykolinę w postaci doustnej zaleca się stosować regularnie w dawce 500-1000 mg dziennie.

Citogla Vis

Citotrop

Laserowe leczenie jaskry

Laserowe leczenie jaskry

W przypadku, gdy stosowane leki nie są w stanie zahamować progresji uszkodzenia nerwu wzrokowego, wykorzystuje się laserowe metody leczenia jaskry. Zabiegi te, pod warunkiem spełniania określonych kryteriów, są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Koszt tego typu zabiegów w prywatnych klinikach wynosi ok. 500 zł.

Najpopularniejsze laserowe metody leczenie jaskry:

  • Selektywna trabekuloplastyka (SLT) - nieinwazyjny zabieg polegający na udrożnieniu dróg odpływu cieszy wodnistej za pomocą wiązki lasera. Dedykowany pacjentom cierpiącym na jaskrę z otwartym kątem przesączania. Zabieg trwa trwa kilka minut i jest bezbolesny. W razie potrzeby można go powtarzać.

  • Irydotomia laserowa - zabieg polegający na wycięciu za pomocą wiązki lasera niewielkiego otworu w tęczówce, umożliwiającego swobody przepływ cieczy szklistej. Tę metodę leczenia stosuje się u pacjentów z jaskrą z zamkniętym kątem przesączania oraz u chorych z jaskrą barwnikową spowodowaną blokowaniem odpływu cieczy przez odkładanie się barwnika występującego w tęczówce. Zabieg wykonuje się jednorazowo.

Kiedy konieczne jest operacyjne leczenie jaskry?

  • gdy leczenie farmakologiczne i laserowe nie przyniosło oczekiwanych efektów,

  • u pacjentów z jaskrą wrodzoną,

  • w przypadku konieczności dużego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, niemożliwego do osiągnięcia innymi metodami.

Najpopularniejszą metodą chirurgicznego leczenia jaskry jest trabekulektomia - zabieg polegający na tworzeniu sztucznej drogi odpływu cieczy wodnistej z oka. Wykonywany w znieczuleniu miejscowym, może być stosowany w każdym rodzaju jaskry. Charakteryzuje się wysoką skutecznością, może jednak wiązać się z powikłaniami, np. rozwojem zaćmy. Zabieg finansowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Koszt operacji jaskry w prywatnych klinikach wynosi ok. 4000-6000 zł.

redaktor: Dina Dąbrowska

ostatnia zmiana: 04.09.2023 15:15:02

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

2

Hyal-Drop Multi

krople do oczu, 10 mililitrów

w 96% aptek

od 24,95 zł

Thealoz Duo

krople do oczu, 10 mililitrów

w 88% aptek

od 29,98 zł

Hyabak 0,15%

krople do oczu, 10 mililitrów

w 78% aptek

od 23,95 zł

Hialeye Duo

krople do oczu, 10 mililitrów

w 74% aptek

od 25,00 zł

Regenopia regeneracyjne krople do oczu bez konserwantów

krople do oczu, 10 mililitrów

w 67% aptek

od 15,95 zł

Hylo-Gel

krople do oczu, 10 mililitrów

w 74% aptek

od 39,90 zł

Citogla Vis

tabletki, 30 tabletek

w 65% aptek

od 21,00 zł

Hylo-Comod

krople do oczu, 1 butelka 10 mililitrów

w 73% aptek

od 34,50 zł

Citogla Vis 0Mk1

krople do oczu, 10 mililitrów

w 68% aptek

od 26,95 zł

Citotrop

kapsułki, 30 kapsułek

w 57% aptek

od 10,00 zł

Cytykot

kapsułki, 30 kapsułek

w 38% aptek

od 10,00 zł

Hialeye Free

krople do oczu, 10 mililitrów

w 39% aptek

od 14,99 zł

Retinacit OMk2

krople do oczu, 10 mililitrów

w 45% aptek

od 25,95 zł

TeRso

krople do oczu, 8 mililitrów

w 44% aptek

od 15,99 zł

Neurocytal

tabletki powlekane, 20 tabletek

w 27% aptek

od 43,63 zł

Aksobrex Fidia Plus

tabletki, 30 tabletek

w 20% aptek

od 33,19 zł

Aksobrex Unipharm (Axobrex)

tabletki, 30 tabletek

w 21% aptek

od 10,00 zł

Citotrop

płyn, 150 mililitrów

w 15% aptek

od 49,99 zł

Aksobrex Unipharm Plus (Axobrex Plus)

tabletki, 30 tabletek

w 13% aptek

od 32,95 zł

GlauCaps

kapsułki, 30 kapsułek

w 5% aptek

od 29,99 zł

Citogla Vis 0Mkl- LF Liposomalny roztwór do oczu

krople do oczu, 10 mililitrów

w 18% aptek

od 29,99 zł

Cosopt

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 94% aptek

od 32,35 zł

Azopt

zawiesina do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 88% aptek

od 33,43 zł

Alphagan

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 85% aptek

od 26,47 zł

Oftensin

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 86% aptek

od 5,51 zł

Monoprost

krople do oczu, 90 pojemników

lek na receptę

w 86% aptek

od 114,11 zł

Combigan

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 81% aptek

od 31,63 zł

Trusopt

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 80% aptek

od 21,36 zł

Travatan

krople do oczu, 1 butelka 2,5 ml pp

lek na receptę

w 67% aptek

od 38,76 zł

Lumigan

krople do oczu, 1 butelka 3 mililitry

lek na receptę

w 67% aptek

od 39,91 zł

Duotrav

krople do oczu, 1 butelka 2,5 ml polipropylen

lek na receptę

w 45% aptek

od 45,46 zł

Monoprost

krople do oczu, 30 pojemników

lek na receptę

w 44% aptek

od 41,58 zł

Ganfort

krople do oczu, 1 butelka 3 mililitry

lek na receptę

w 59% aptek

od 42,33 zł

Diuramid

tabletki, 30 tabletek

lek na receptę

w 68% aptek

od 11,99 zł

Xalacom

krople do oczu, 1 butelka 2,5 mililitra

lek na receptę

w 62% aptek

od 40,08 zł

Rozaprost Mono

krople do oczu, 30 pojemników

lek na receptę

w 42% aptek

od 43,22 zł

Xaloptic

krople do oczu, 3 butelki 2,5 mililitra

lek na receptę

w 56% aptek

od 105,38 zł

Betoptic S

zawiesina do oczu, 5 mililitrów

lek na receptę

w 45% aptek

od 12,03 zł

Xalacom

krople do oczu, 3 butelki 2,5 mililitra

lek na receptę

w 60% aptek

od 84,87 zł

Nodofree

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 48% aptek

od 19,84 zł

Xaloptic Combi

krople do oczu, 3 butelki 2,5 mililitra

lek na receptę

w 55% aptek

od 95,91 zł

Nodofree Combi

krople do oczu, 3 butelki 5 mililitrów

lek na receptę

w 51% aptek

od 71,76 zł

Nodofree Combi

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 28% aptek

od 26,49 zł

Taflotan Multi

krople do oczu, 1 butelka 3 mililitry

lek na receptę

w 33% aptek

od 64,67 zł

Briglau Free

krople do oczu, 3 butelki 5 mililitrów

lek na receptę

w 40% aptek

od 63,71 zł

Briglau Free

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 12% aptek

od 23,80 zł

Xaloptic Free

krople do oczu, 90 pojemników

lek na receptę

w 43% aptek

od 124,10 zł

Briglau PPH

krople do oczu, 1 butelka 5 mililitrów

lek na receptę

w 20% aptek

od 30,41 zł

2

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

)