Skuteczność antykoncepcji hormonalnej może zostać obniżona na skutek stosowania niektórych leków, suplementów diety czy ziół. Może to doprowadzić do tego, że niespodziewanie zostaniesz rodzicem. Na jakie substancje należy uważać stosując hormonalne środki antykoncepcyjne?
Spis treści
Czy można łączyć leki i suplementy diety ze środkami antykoncepcyjnymi?
Jakie leki i suplementy diety obniżają skuteczność antykoncepcji hormonalnej?
Jakich ziół nie można łączyć z antykoncepcją hormonalną?
Czy tabletki antykoncepcyjne można popijać sokiem?
Czy można łączyć leki i suplementy diety ze środkami antykoncepcyjnymi?
Skuteczność antykoncepcji hormonalnej (np. tabletek antykoncepcyjnych, plastrów, zastrzyków, krążków dopochwowych, spirali) zależy głównie od sposobu jej stosowania, jednak może ona również zależeć od tego jakie leki i suplementy diety zażywasz, bowiem niektóre preparaty mogą zmniejszać skuteczność antykoncepcyjną.
Przeczytaj artykuł: Jak prawidłowo stosować antykoncepcję?
Pamiętaj, żeby przed zażyciem leku, przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania. Znajdziesz tam informacje o przeciwwskazaniach oraz interakcjach z innymi preparatami. Jeśli stosujesz leki na stałe - poinformuj o tym swojego lekarza. Dobierze on takie środki lecznicze, które nie będą wpływać na hormonalne preparaty antykoncepcyjne lub zaproponuje inną metodę ochrony przed ciążą.
Jeżeli preparat, który stosujesz sporadycznie lub zastosowałaś jednorazowo, wchodzi w interakcje ze stosowaną metodą antykoncepcji - zajrzyj do ulotki, w której może być opisane, co zrobić w takiej sytuacji, np. czasem konieczne jest rozdzielenie spożywania produktów w czasie lub stosowanie dodatkowej metody antykoncepcji przez jakiś czas. W razie wątpliwości - skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Jakie leki i suplementy diety obniżają skuteczność antykoncepcji hormonalnej?
Antybiotyki
Opinie na temat wpływu antybiotyków na skuteczność antykoncepcji hormonalnej są podzielone.
Według aktualnych badań naukowych, jedyną grupą antybiotyków, w przypadku której dowiedziono bezpośredni wpływ na skuteczność antykoncepcji, są ryfamycyny (ryfampicyna, ryfabutyna, ryfaksymina). Pobudzają one enzymy w wątrobie, które rozkładają hormony zawarte w środkach antykoncepcyjnych (etynyloestradiol i progestageny), przez co dochodzi do zmniejszenia ich stężenia w organizmie i osłabienia działania antykoncepcyjnego.
W badaniach naukowych nie potwierdzono negatywnego wpływu pozostałych antybiotyków (np. klarytromycyna, doksycyklina, tetracyklina) oraz chemioterapeutyków (np. cyprofloksacyna, ofloksacyna, metronidazol) na skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Jednak wielu ekspertów uważa, że dostępne jest zbyt mało jakościowych badań, aby zupełnie wykluczyć wpływ antybiotyków na skuteczność antykoncepcji. W związku z tym, często można spotkać się z rekomendacjami, aby stosować dodatkową, mechaniczną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywy) w czasie antybiotykoterapii i przez 7 dni po jej zakończeniu.
Leki przeciwpadaczkowe
Niektóre leki na padaczkę pobudzają enzymy rozkładające hormony zawarte w środkach antykoncepcyjnych, co może skutkować ich osłabioną skutecznością. Zaliczają się do nich m.in.:
karbamazepina (np. Tegretol CR, Neurotop Retard),
fenytoina (np. Phenytoinum WZF),
barbiturany, takie jak fenobarbital (np. Bellergot, Luminalum).
Inne substancje, które osłabiają skuteczność antykoncepcji hormonalnej
Węgiel aktywny (np. Carbo Medicinalis VP, Węgiel Aktywny Colfarm) i diosmektyt (np. Smecta, Dicostop) - substancje te mogą adsorbować i hamować wchłanianie leków doustnych, które zostały przyjęte w podobnym czasie. W związku z tym, zaleca się zachować odstęp co najmniej 2 godzin między przyjęciem węgla aktywnego lub diosmektytu i tabletki antykoncepcyjnej.
Niektóre leki przeciwwirusowe, m.in. rytonawir (np. Paxlovid, Ritonavir Mylan), efawirenz (np. Efavirenz Mylan) - pobudzają enzymy, które rozkładają hormony zawarte w antykoncepcji hormonalnej wpływając na zmniejszenie skuteczności.
Modafinil (np. Actimodan) - środek stosowany w leczeniu zaburzeń snu - jest induktorem izoenzymu 3A4 cytochromu P450 w wątrobie, przez co przyspiesza metabolizm substancji aktywnych środków antykoncepcyjnych wpływając na zmniejszenie ich skuteczności. Oprócz stosowania dodatkowego zabezpieczenia na czas terapii modafinilem, pacjentka powinna stosować mechaniczną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywę) także przez 2 miesiące po zakończeniu terapii.
Octan uliprystalu (np. ellaOne) - tabletka po zawierająca octan uliprystalu może osłabić działanie stosowanych regularnie hormonalnych środków antykoncepcyjnych i do czasu rozpoczęcia kolejnego cyklu miesiączkowego konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie (np. prezerwatywy). Uliprystal wiąże się z receptorami progesteronowymi, przez co może konkurować z progestagenami (składniki antykoncepcji hormonalnej) i zakłócać ich działanie.
Do osłabienia działania antykoncepcyjnego może dojść również w wyniku wystąpienia działań niepożądanych leków, takich jak wymioty czy ciężka biegunka. Do leków, których częstym działaniem niepożądanym jest ciężka biegunka zaliczamy, m.in. orlistat (np. Xenical), antybiotyki czy leki przeczyszczające stosowane w dużych ilościach.
Jakich ziół nie można łączyć z antykoncepcją hormonalną?
Dziurawiec zwyczajny - są dostępne badania, które sugerują, że dziurawiec może indukować enzymy wątrobowe, co może zwiększać metabolizm hormonalnych środków antykoncepcyjnych i zmniejszać ich skuteczność. Składnik ten kryje się w licznych preparatach na polepszenie nastroju i uspokojenie, np. Intractum Hyperici Phytopharm, Depremin, Nervomix Forte, Zielnik apteczny dziurawiec fix, Hyperherba.
Siemię lniane (np. Zielnik apteczny nasiona lnu) - spożyte w większych ilościach (co najmniej 2-3 łyżki), szczególnie w postaci kleiku, może wytwarzać śluz powlekający układ pokarmowy, co może potencjalnie wpłynąć na wchłanianie się substancji czynnych z przyjmowanych równocześnie tabletek. W związku z tym, warto zachować odstęp co najmniej 2 godzin, między spożyciem siemienia lnianego i innych leków.
Senes (np. Senes Fix, Xenna Extra Comfort, Senefol), Kruszyna (np. Alax) oraz Rzewień (np. Radirex) - poprzez swoje działanie przeczyszczające, mogą ograniczać wchłanianie równocześnie przyjmowanych tabletek antykoncepcyjnych.
Czy tabletki antykoncepcyjne można popijać sokiem?
Nie zaleca się popijać tabletek sokami cytrusowymi (np. grejpfrutowym, pomarańczowym). Zawarte w nich składniki hamują aktywność izoenzymu 3A4 cytochromu P450, który jest odpowiedzialny za metabolizm hormonów zawartych w środkach antykoncepcyjnych. Interakcja ta nie prowadzi do osłabienia działania antykoncepcyjnego, może jednak prowadzić do nadmiernego wzrostu stężenia składników tabletek antykoncepcyjnych we krwi i tym samym skutkować nasileniem działań niepożądanych leku. Pigułki antykoncepcyjne najlepiej popijać wodą niegazowaną.
Przeczytaj również artykuły:
Czy jedzenie i picie obniżają skuteczność antykoncepcji?
Historia antykoncepcji - metody zapobiegania ciąży kiedyś i dziś
Źródła
https://www.drugs.com/article/antibiotics-and-birth-control.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3250726/
https://www.nhs.uk/conditions/contraception/contraceptive-pill-interact-medicines/
https://www.epilepsy.org.uk/living/sex-and-contraception/contraception-an-epilepsy
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5378006/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1882277/
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 11.03.2024 12:26:33
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.