Niejeden student farmacji usłyszał kiedyś pytanie “Co tak właściwie będziesz robić po farmacji? Będziesz aptekarzem?” Społeczeństwo zna farmaceutów jedynie z wizyt w aptece. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ większość magistrów farmacji pełni rolę aptekarza. Praca oparta na kontakcie z pacjentem, mimo wielu trudności może dostarczać ogromnej satysfakcji, jednak nie jest to jedyna ścieżka rozwoju, którą może wybrać farmaceuta.
Obejrzyj film!
Spis treści
1. Farmaceuta w aptece ogólnodostępnej
2. Farmaceuta w aptece szpitalnej
3. Farmaceuta w hurtowni farmaceutycznej
4. Farmaceuta w firmie farmaceutycznej
6. Farmaceuta w badaniach klinicznych
8. Farmaceuta w mediach i startupach
1. Farmaceuta w aptece ogólnodostępnej
Najczęściej mamy kontakt z farmaceutą właśnie w aptece. Spotkałam się z wieloma pozytywnymi opiniami, w których kojarzymy aptekarza, jako osobę “pierwszego kontaktu” w przeziębieniu, niegroźnych problemach skórnych czy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych. Jest to jak najbardziej trafne, ponieważ jednym z głównych zadań jest właśnie doradztwo w zakresie farmakoterapii. Znaczną część dnia w aptece zajmuje składanie zamówień do hurtowni, sprawdzanie recept czy wykonywanie leków recepturowych. Od niedawna farmaceuci mogą również wykonywać szczepienia czy testować w kierunku COVID-19. Więcej o obowiązkach farmaceuty w aptece możesz dowiedzieć się z tekstu 10 zdań, których lepiej nie mówić w aptece
Obejrzyj film!
2. Farmaceuta w aptece szpitalnej
Apteka szpitalna to kompletnie inna działka niż apteki, w których kupujemy leki i realizujemy recepty. W aptece szpitalnej farmaceuta prawie w ogóle nie ma kontaktu z pacjentem. Do obowiązków należą takie czynności, jak przyjęcie i sprawdzenie towaru, który powinna posiadać apteka, kompletowanie zamówień dla pielęgniarek i lekarzy z oddziałów szpitalnych. W szpitalach używa się wielu produktów, których nie spotka się w aptece ogólnodostępnej. W takiej aptece również wykonuje się leki recepturowe. W wielu szpitalach znajdują się pracownie leku cytostatycznego oraz żywienia pozajelitowego. Leki onkologiczne (cytostatyczne) wymagają ogromnej wiedzy i dokładności podczas przygotowywania. Błąd farmaceuty może narażać zdrowie pacjenta i jego samego, a ponadto skutkować utratą całkiem sporej sumy pieniędzy ze względu na wysokie ceny stosowanych leków. Są to tylko najważniejsze czynności, które wykonuje farmaceuta szpitalny. Dodatkowo czeka go zawsze uzupełnianie dokumentacji oraz kontrolowanie czynności wykonywanych w aptece.
3. Farmaceuta w hurtowni farmaceutycznej
Wyzwania, które stoją przed farmaceutą zarządzającym hurtownią farmaceutyczną są zdecydowanie różne od tych, które istnieją w innych branżach. Przede wszystkim taka osoba pełni nadzór nad przestrzeganiem przepisów Dobrej Praktyki Dystrybucji. Ważne jest to, aby produkty lecznicze były przyjmowane, przechowywane, wydawane i oznakowane w odpowiedni sposób. W sytuacji wstrzymania lub wycofania któregoś leku z obrotu, niezbędne jest odpowiednie zarządzanie zgodne z przepisami. Kontakt z pacjentem jest tutaj znikomy, jednak osoba, której mocną stroną jest zorganizowanie i systematyczność, może czerpać satysfakcję z pracy na tym stanowisku.
4. Farmaceuta w firmie farmaceutycznej
Tutaj wachlarz możliwości jest ogromny. Farmaceuta może zajmować stanowiska biurowe, laboratoryjne czy w obszarze produkcji. Przykładem pracy biurowej są stanowiska w dziale Regulatory Affairs, czyli zajmującym się rejestracją produktów leczniczych. Niezbędna tu jest znajomość dokumentacji rejestracyjnej, Prawa Farmaceutycznego, zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) oraz języka angielskiego. Farmaceuci mogą również pracować jako specjaliści ds. zapewnienia jakości. Taka osoba zwalnia materiały służące do produkcji, przyjmuje surowce, rozwiązuje niezgodności jakościowe oraz przygotowuje z tego wszystkie raporty, dokumentację. Działów w firmach farmaceutycznych jest naprawdę wiele, a więc i możliwości.
5. Farmaceuta w urzędzie
Mimo tego, że farmaceuta pracujący jako urzędnik nie ma kontaktu z pacjentami, to jego działania, regulacje prawne, które wprowadza i nadzoruje, mają nieoceniony wpływ na bezpieczeństwo leczenia. Praca np. w Inspekcji Farmaceutycznej jest dużym wyzwaniem i wymaga zaakceptowania częstych wyjazdów. Polega m.in. na kontroli aptek, znajomości dobrej praktyki wytwarzania, dystrybucji i Prawa Farmaceutycznego. Jednocześnie daje wiele możliwości rozwoju, rozwiązywania problemów współczesnej farmacji w roli eksperta i zdobycie wiedzy, która tak naprawdę przyda się w każdej innej roli, jaką mogą pełnić farmaceuci.
6. Farmaceuta w badaniach klinicznych
W badaniach klinicznych można podjąć pracę na dwa sposoby - w firmie farmaceutycznej lub w CRO (contract research organization), czyli firmie prowadzącej badania kliniczne na zlecenie. Badania kliniczne są prowadzone po to, aby pozyskać wiele cennych informacji o tym, czy dany lek działa oraz czy terapia jest skuteczna i bezpieczna. Składają się one z 4 faz i praktycznie w każdej z nich świetnie odnajdzie się osoba z wykształceniem farmaceutycznym.
Farmaceuci mogą nadzorować przygotowywanie i przechowywanie badanych substancji. W kolejnych etapach można rozwijać swoją karierę jako asystent, monitor czy kierownik badań klinicznych. Końcowy etap, czyli dział pharmacovigilance, to nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii. Zadaniem farmaceuty jest wykrywanie, ocena, dokumentacja i zapobieganie działaniom niepożądanym danej terapii.
Zaletą pracy, np. jako monitor badań klinicznych, jest możliwość pracy w międzynarodowych zespołach i wysokie zarobki. Dodatkowo, taka praca wiążę się z wieloma godzinami spędzanymi w podróży, co może być zarówno zaletą, jak i wadą. Trzeba liczyć się też z dużą presją czasową, stresem i konkurencją na tym rynku. Ważna jest znajomość angielskiego na bardzo wysokim poziomie, ponieważ dokumentacja czy programy do jej opracowywania są właśnie w tym języku.
7. Farmaceuta na uczelni
Jeżeli jesteś pasjonatem nauki i próbujesz swoich sił w kołach naukowych, to jest to zwykle pierwszy etap, który może zaowocować pracą naukową w farmacji. Zwykle pracę w wybranej jednostce uczelni zaczyna się od stanowiska asystenta. Praca przy projektach badawczych prowadzonych przez uczelnię polega na pisaniu wniosków o finansowanie badań do wielu instytucji, przeglądaniu literatury, planowaniu badań oraz ich wykonywaniu, opracowywaniu wyników, pisaniu publikacji naukowych, ale też prowadzeniu zajęć ze studentami, do których trzeba odpowiednio się przygotować i czasami mieć duży zapas cierpliwości.
Badania prowadzone na uczelni dotyczą takich tematów, jak np. losy leków w organizmie i ich interakcje czy metabolizm różnych toksyn. Każdy farmaceuta jest zobligowany do tego, aby nieustannie się dokształcać, jednak w pracy naukowej jest to szczególnie wymagane, gdyż pracownicy są rozliczani z tego, czy się rozwijają i tworzą nowe publikacje naukowe. Sukces w pracy naukowca najczęściej wymaga wiele pracy po godzinach, poświęcenia, samozaparcia i niestety przez pewien początkowy okres otrzymywania mniejszego wynagrodzenia niż np. w badaniach klinicznych czy w aptece. Mimo to, może ona zaowocować satysfakcjonującym dorobkiem naukowym i wnieść wiele nowego w rozwój medycyny. Umożliwia też udział w konferencjach, stażach i praktykach, również zagranicznych. Więcej o doktoracie i pracy na uczelni przeczytacie tutaj.
8. Farmaceuta w mediach i startupach
Nie zaskoczę Was stwierdzeniem, że bardzo duża grupa pacjentów szuka informacji na temat leków w internecie i szeroko pojętych mediach społecznościowych. Nie przez przypadek trafiliście właśnie na GdziePoLek. Pacjenci chcą więcej wiedzieć o lekach, suplementach, ziołach, witaminach czy zdrowej diecie. Aby informacje, które do nich docierają były poparte rzetelną wiedzą, na przeciw wychodzą farmaceuci pracujący w mediach. Na stronie GdziePoLek tworzą oni artykuły, wpisy na blogu, informacje o lekach, a nawet odpowiadają na pytania pacjentów. Stworzenie całej platformy codziennie ułatwia pacjentom i farmaceutom odnalezienie potrzebnego preparatu w najbliższej aptece. Jeśli chcesz dołączyć do naszego zespołu, to tutaj dowiesz się czy szukamy właśnie Ciebie.
Choć nie jest to do końca praca w mediach, to właśnie Internet umożliwił wielu farmaceutom dzielenie się swoją wiedzą poza apteką. Coraz częściej decydują się na oferowanie swoich usług w postaci np. konsultacji farmakoterapii. Taki kierunek rozwoju zawodowego nie jest obecnie najprostszą i najpopularniejszą ścieżką. Jednak coraz więcej osób udowadnia, że spełnianie tego typu zawodowych marzeń jest jak najbardziej możliwe.
Student farmacji zapytany o to, jaka jest jego wymarzona praca, nie zawsze udzieli nam oczywistej odpowiedzi. To prawda, że większość magistrów farmacji pracuje w aptece. Są oni cennym ogniwem w procesie bezpiecznej farmakoterapii. Jednak studia farmaceutyczne, dzięki bardzo rozbudowanemu programowi, dają podstawy do rozwoju w wielu innych miejscach, a nawet dziedzinach. Pamiętajmy również, że jeśli na rynku pracy nie ma dokładnie tego, co sobie wymarzyliśmy, to nie znaczy, że nie możemy tego stworzyć sami.