Rodzice dzieci z ADHD (zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) borykają się na co dzień nie tylko z wyzwaniami, jakie niesie ze sobą samo zaburzenie, ale także z utrudnionym dostępem do leków łagodzących jego objawy. Środki psychostymulujące, które ich dzieci muszą regularnie przyjmować, są od dłuższego czasu bardzo trudno dostępne. Na szczęście w aptekach zaczynają pojawiać się odpowiedniki — sprawdź kiedy i jakie leki będą dostępne oraz na co trzeba zwrócić uwagę decydując się na zmianę leku.
Spis treści
Jak wygląda dostępność leków na ADHD w aptekach w Polsce?
Zamienniki leku Medikinet CR — czy potrzebna jest nowa recepta?
Zamienniki Concerty — kiedy będą dostępne w aptekach?
Jak wygląda dostępność leków na ADHD w aptekach w Polsce?
Lekiem I rzutu w łagodzeniu objawów ADHD u dzieci powyżej 6. roku życia jest metylofenidat. Substancja ta ma działanie psychostymulujące — poprawia koncentrację uwagi oraz zmniejsza nadruchliwość i impulsywność w wyniku zwiększenia poziomu dopaminy i noradrenaliny. Według naszych danych, to właśnie środki z tą substancją — Medikinet, Medikinet CR, Concerta, są najbardziej poszukiwane.
Metylofenidatu brakuje nie tylko w polskich aptekach — jak informują producenci, problem dotyczy całej Europy. Leki z tą substancją znajdują się również w aktualnym wykazie leków zagrożonych wywozem (więcej: Jakich leków może zabraknąć w Polsce - kwiecień 2024?).
Najlepiej dostępny jest Medikinet w formie tabletek o natychmiastowym uwalnianiu — w zależności od dawki (5 mg, 10 mg lub 20 mg) dostępność deklaruje od 14 do 28 proc. aptek współpracujących z GdziePoLek.pl.
Stosunkowo dobra dostępność leku Medikinet może wynikać z faktu, iż:
tabletki te można podzielić na dwie równe dawki; w przypadku gdy zaczęło brakować np. leku w dawce 5 mg, co miało miejsce z początkiem marca tego roku, istniała możliwość wykupienia leku w dawce 10 mg i podzielenia tabletki (konieczna była nowa recepta od lekarza),
ta postać leku (tabletki o natychmiastowym uwalnianiu) jest mniej preferowana, gdyż dawkuje się go 2-3 razy dziennie, co stanowi trudność, np. dla dzieci uczęszczających do szkół, kiedy nie mogą pozostawać pod stałą kontrolą rodziców.
Dużo gorzej dostępne są leki z metylofenidatem w formie kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu — Medikinet CR i tabletek o przedłużonym uwalnianiu — Concerta.
Medikinet CR w dawkach 5 mg, 10 mg, 20 mg, 30 mg czy 40 mg posiada zaledwie ok. 7 proc. aptek, chociaż w praktyce większość dostępnych opakowań jest od razu po dostawie rezerwowana dla pacjentów z otwartymi receptami w danej aptece. Jeszcze gorzej jest z Concertą — choć zarejestrowane są dwie dawki — 18 mg i 36 mg, mniej niż 1 proc. aptek połączonych z portalem deklaruje ich dostępność.
Zapotrzebowanie na te leki jest ogromne. Zarówno Medikinet CR jak i Concerta od kilku miesięcy znajdują się wśród najczęściej wyszukiwanych leków na GdziePoLek.pl.
Zaletą formy tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu i przedłużonym uwalnianiu jest możliwość przyjmowania leku tylko raz dziennie. Dodatkowo, Medikinet CR może być również stosowany przez osoby dorosłe ze stwierdzonym ADHD, co zdecydowanie zwiększa grupę docelowych pacjentów. Wadą tych postaci leku jest to, że nie można ich dzielić ani kruszyć, np. w przypadku gdy dziecko ma problem z połykaniem lub leku brakuje w aptekach, a dostępne są inne dawki niż ta zalecona przez lekarza.
Warto wspomnieć, iż zarówno Medikinet, Medikinet CR, jak i Concerta, są darmowe dla dzieci do 18. roku życia.
Zamienniki leku Medikinet CR — czy potrzebna jest nowa recepta?
Z początkiem kwietnia br. w aptekach pojawił się nowy lek z metylofenidatem w formie kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu — Symkinet MR. Nowy lek od firmy Symphar, podobnie jak Medikinet CR, dostępny jest w dawkach 10 mg, 20 mg, 30 mg i 40 mg. Również tak samo jak w przypadku Medikinet CR może on być stosowany nie tylko u dzieci, ale także u osób dorosłych — "w przypadkach, kiedy inne sposoby postępowania terapeutycznego nie są wystarczająco skuteczne". Należy natomiast podkreślić, iż Symkinet MR nie jest bezpłatny dla dzieci — nie znajduje się na aktualnej liście leków refundowanych i jego cena może być różna, w zależności od apteki — w zależności od dawki kosztuje od ok. 40 do nawet ponad 120 zł za opakowanie.
Wraz z pojawieniem się nowego leku z metylofenidatem na rynku, pacjenci na forum Zapytaj Farmaceutę zaczęli pytać czy Symkinet MR można otrzymać w aptece na receptę, na której lekarz zapisał Medikinet CR?
Sytuacja jest niejednoznaczna i w aptece możemy nie dostać Symkinetu MR, jeśli na recepcie lekarz zapisał Medikinet CR.
Bazując na wiedzy z zakresu technologii postaci leku oraz informacji z firmy Symphar można byłoby uznać leki te za zamienniki — oba są dostępne w tych samych dawkach, w tej samej postaci, tym samym wskazaniu i zawierają tę samą substancję czynną. Co więcej, według odpowiedzi uzyskanej przez portal opieka.farm od firmy Symphar: "oba leki są odpowiednikami oryginalnego preparatu Ritalin LA, który jest lekiem referencyjnym, więc muszą być one z nim biorównoważne".
Odpowiedzialna za dystrybucję Medikinetu CR firma WCG Pharma wskazuje jednak, że Medikinet CR jest lekiem oryginalnym a zamiennikiem Ritalinu LA jest wyłącznie Symkinet MR. WCG Pharma podkreśla, że leki te mają inną farmakokinetykę oraz, co najważniejsze, Medikinet CR objęty jest ochroną patentową do sierpnia 2025 r. , co prawnie wyklucza wprowadzenie na rynek leku generycznego (zamiennika).
Zamieszanie w kwestii możliwości wydania leków zamiennie wywołały oznaczenia na opakowaniach obu leków CR — kontrolowane uwalnianie (ang. controlled release) i MR — modyfikowane uwalnianie (ang. modified release).
Według informacji zawartych w kartach charakterystyki leków, niezależnie od literowego oznaczenia w nazwie, są to kapsułki o zmodyfikowanym uwalnianiu — oba uwalniają natychmiast 50 proc. dawki, a pozostałe 50 proc. dawki stopniowo, tak, żeby odpowiadało to podaniu dwóch dawek metylofenidatu o natychmiastowym uwalnianiu. W przypadku Medikinet CR "druga dawka" uwalniania jest po 3 godzinach od przyjęcia leku, w Symkinet MR — po ok. 4 godzinach.
Jest to jedna z różnic na poziomie wchłaniania, która może być odczuwalna dla pacjentów. Mając na uwadze te różnice, ewentualną zamianę Medikinetu CR na Symkinet MR należy uzgodnić ze swoim lekarzem prowadzącym.
Pojawienie się nowego leku o podobnym działaniu może rozwiązać problem wielu polskich pacjentów — zarówno dzieci i jak i dorosłych. Jednocześnie z WCG Pharma otrzymaliśmy wiadomość, iż wszelkie trudności związane z dostępnością Medikinetu i Medikinetu CR powinny być rozwiązane najpóźniej w lipcu/sierpniu br.
Zamienniki Concerty — kiedy będą dostępne w aptekach?
Pierwsze opakowania zamiennika Concerty — leku Atenza — trafiły do aptek z ponad miesięcznym opóźnieniem. Producent zapowiadał dostawy na pierwszą połowę marca br., tymczasem lek pojawił się w aptekach 16 kwietnia br. — w aptekach dostępne są już dawki 18 mg, 27 mg i 36 mg.
W tym przypadku nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że Concerta i Atenza to zamienniki — mogą być wydawane na tę samą receptę. Lek Atenza, poza dawkami 18 mg, 27 mg i 36 mg, ma być jeszcze dostępny w dawce 54 mg.
Jeśli interesuje Cię dostępność leku Atenza na GdziePoLek możesz zapisać się na bezpłatne powiadomienie — wystarczy podać swój adres e-mail w sekcji "Ostatnie wiadomości o Atenza" (np. tutaj: Atenza) aby otrzymać email, gdy tylko uzyskamy nowe informacje na temat leku.
Źródła:
ChPL leków Medikinet, Medikinet CR, Concerta
https://dziennikmz.mz.gov.pl/legalact/2024/26/
https://opieka.farm/symkinet-mr-za-medikinet-cr-pytanie-do-redakcji/