Kamica żółciowa rozpoznawana jest u 10-20% społeczeństwa, a kobiety chorują na nią nawet 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Choć zabieg usunięcia woreczka żółciowego jest uważany za jedyny skuteczny sposób leczenia kamicy żółciowej, to nie u każdego pacjenta jest on konieczny. Aby złagodzić objawy i w ramach profilaktyki kamicy żółciowej można stosować dostępne bez recepty leki z apteki, zawierające składniki, takie jak hymekromon, cyneol oraz ekstrakty z roślin, np. krwawnika, boldo, karczocha czy kurkumy. W ataku kolki żółciowej stosuje się leki rozkurczowe i przeciwbólowe, np. drotawerynę, hioscynę lub metamizol.
Spis treści
Jakie są objawy kamicy żółciowej?
Jakie choroby sprzyjają tworzeniu kamieni żółciowych?
Jakie leki sprzyjają wystąpieniu kamicy żółciowej?
Kamica żółciowa – czy operacja jest konieczna?
Leki stosowane w kamicy żółciowej
Jakie są objawy kamicy żółciowej?
W 80% przepadków obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym nie daje żadnych objawów. Dopiero w momencie, gdy kamień z pęcherzyka żółciowego przedostanie się do dróg żółciowych i zablokuje odpływ żółci, następuje atak tzw. kolki żółciowej, objawiający się silnym bólem w nadbrzuszu i prawym podżebrzu, promieniującym do prawej łopatki. Mogą mu towarzyszyć nudności, wymioty i wzdęcia. Ból zwykle pojawia się po obfitym, tłustym posiłku i może trwać od kilkunastu minut do kilku godzin. Więcej informacji można znaleźć w artykule: Kiedy ból brzucha to atak woreczka żółciowego?
Jakie choroby sprzyjają tworzeniu kamieni żółciowych?
Nadczynność kory nadnerczy
Jakie leki sprzyjają wystąpieniu kamicy żółciowej?
Fibraty – leki stosowane w obniżaniu poziomu cholesterolu
Kamica żółciowa – czy operacja jest konieczna?
Chirurgiczne usunięcie woreczka żółciowego (cholecystektomia) jest uważane za jedyny skuteczny sposób leczenia kamicy żółciowej, jednak nie u każdego pacjenta konieczny jest zabieg.
Leczenie operacyjne jest wskazane m. in. w przypadku:
nasilenia ataków kolki żółciowej,
zapalenia pęcherzyka żółciowego,
zapalenia trzustki,
niedrożności dróg żółciowych.
W przypadkach kamicy bezobjawowej oraz u pacjentów, którzy nie wyrażają zgody na zabieg chirurgiczny, bądź gdy jest on przeciwwskazany, stosuje się leczenie farmakologiczne.
Leki stosowane w kamicy żółciowej
Kwas ursodeoksycholowy (UDCA) – stosowany doustnie kwas żółciowy, dostępny wyłącznie w preparatach na receptę (np. Proursan, Ursopol). Wskazany w profilaktyce i rozpuszczaniu kamieni żółciowych o średnicy nie przekraczającej 15 mm, u pacjentów z kamicą niepowikłaną lub w przypadku przeciwwskazań do zabiegu operacyjnego. Leczenie trwa zwykle 1-2 lata. Jego skuteczność jest dyskusyjna – u 50% pacjentów w ciągu 5 lat od zakończenia leczenia dochodzi do nawrotu kamicy żółciowej.
Hymekromon – lek o działaniu rozkurczowym, żółciopędnym i żółciotwórczym, dostępny zarówno na receptę (np. Cholestil), jak i bez recepty (np. Cholestil Max). Stosowany pomocniczo w łagodzeniu stanów skurczowych dróg żółciowych i związanych z nimi zaburzeń trawienia. Nie rozpuszcza kamieni żółciowych. Polecany często po usunięciu pęcherzyka żółciowego, w przypadku braku łaknienia, nudności i zaparć związanych ze zmniejszonym wydzielaniem żółci. Leczenie trwa 1-2 tygodnie.
Preparaty zawierające terpeny roślinne (pinen, cyneol, mentol, borneol) – leki bez recepty dostępne w postaci kapsułek (np. Rowachol). Działają żółciopędnie, zapobiegając zastojom żółci i rozkurczowo, zmniejszając ból w stanach skurczowych. Stosowane doraźnie łagodzą dolegliwości związane z kamicą żółciową. Przyjmowane systematycznie ułatwiają proces rozpadu drobnych kamieni żółciowych oraz zapobiegają powstawaniu nowych. Należy przyjmować je ok. 30 minut przed posiłkiem, aby zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego.
Preparaty zawierające wyciągi roślinne (ziele mniszka lekarskiego, liść mięty pieprzowej, ziele krwawnika, liść boldo, kłącze kurkumy, ziele karczocha, korzeń czarnej rzepy) – leki bez recepty (np. Boldaloin, Cynarex) i suplementy diety (np. Travisto, Verdin Complexx) dostępne w postaci tabletek, kapsułek, kropli doustnych, nalewek i mieszanek ziołowych do zaparzania. Działają żółciotwórczo i zółciopędnie. Stosowane są pomocniczo w łagodzeniu objawów i profilaktyce kamicy żółciowej oraz w przypadku zaburzeń trawienia u pacjentów po usunięciu pęcherzyka żółciowego.
Fosfolipidy - leki dostępne bez recepty w postaci kapsułek (np. Essentiale Forte, Esseliv Forte). Poprawiają rozpuszczalność cholesterolu w żółci, zmniejszając tym samym ryzyko wytrącenia się kamieni żółciowych.
Leki stosowane w ataku kolki żółciowej - dostępne bez recepty leki o działaniu rozkurczowym, zawierające drotawerynę (np. No-Spa Max) lub hioscynę (np. Scopolan) oraz leki przeciwbólowe, takie jak metamizol (np. Pyralgina), paracetamol (np. Apap), ketoprofen (np. Ketonal Active) czy diklofenak (np. Voltaren Express Forte), w postaci tabletek, kapsułek lub czopków. Zawierają jedną z wymienionych substancji czynnych lub ich połączenie (np. Scopolan Compositum, Vemonis Femi). W przypadku, gdy preparaty bez recepty są nieskuteczne, stosuje się leki przeciwbólowe i rozkurczowe w formie iniekcji.
UWAGA! Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów o działaniu żółciotwórczym i żółciopędnym (również ziołowych) jest atak kolki żółciowej, zapalenie pęcherzyka żółciowego i niedrożność dróg żółciowych. Mogą one nasilić objawy choroby i zwiększać ryzyko powikłań, dlatego ich zastosowanie należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Dieta w kamicy żółciowej
5-6 posiłków dziennie, o stałych porach.
ograniczenie ilości produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol (np. tłuste mięso, smalec, sery żółte, sery pleśniowe) i cukry proste (np. słodycze, napoje słodzone), na rzecz olejów roślinnych (np. olej lniany, oliwa z oliwek).
odpowiednia ilość błonnika w diecie (m.in. otręby, pieczywo pełnoziarniste, warzywa, owoce),
zastąpienie potraw smażonych posiłkami gotowanymi na parze,
ograniczenie ostrych przypraw i produktów wzdymających,
unikanie restrykcyjnych diet,
odpowiednia ilość produktów bogatych w witaminę A (np. marchewka, papryka, szpinak), witaminę D (ryby morskie), witaminę E (np. pestki dyni, ziarna słonecznika), witaminę K (np. kiszonki, szpinak, zielona sałata) – dieta ubogotłuszczowa może upośledzać ich wchłanianie. W przypadku trudności z ich dostarczeniem wraz z dietą warto suplementować wspomniane witaminy.
2023-09-04
redaktor: Dina Dąbrowska
ostatnia zmiana: 04.09.2023 15:24:06
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.