Alergie

Katarzyna Mądrzak, mgr farm.

Agnieszka Soroko, mgr farm.

Skąd bierze się alergia?

Alergia jest stanem nadwrażliwości organizmu na substancję zazwyczaj niegroźną, tzw. alergen. Układ odpornościowy traktuje ją jako element zagrażający zdrowiu, co wywołuje reakcję mającą na celu jego neutralizację. Pierwszy kontakt z alergenem prowadzi do wytworzenia przeciwciał (IgE), które w trakcie ponownego zetknięcia z daną substancją, prowadzą do uwolnienia z komórek tucznych oraz bazofili tzw. mediatorów odczynu alergicznego (histamina, serotonina, prostaglandyny, leukotrieny). Skutkuje to rozszerzeniem naczyń krwionośnych, zwiększoną przepuszczalnością ściany naczyniowej, oraz skurczem mięśni gładkich.

Jakie są objawy alergii?

• ból brzucha, biegunka, wzdęcia
• ból w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem, kaszel
• problemy z przełykaniem
• swędzenie oraz łzawienie oczu
• bóle głowy
• kichanie, katar, utrata powonienia
• zaczerwienienie, opuchnięcie, swędzenie skóry

U każdego chorego alergia może przebiegać w inny sposób. Czasami diagnozowana jest już u niemowląt, ale zdarza się, że do alergologa trafiają osoby starsze, nigdy wcześniej nie cierpiące na tą przypadłość.

Żadnych objawów alergii nie należy bagatelizować, gdyż mogą one prowadzić do tzw. wstrząsu anafilaktycznego (uogólniona, natychmiastowa reakcja nadwrażliwości), który jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. W takiej sytuacji należy jak najszybciej (o ile to możliwe) odizolować chorego od czynnika wywołującego reakcję, podać choremu lek, jeżeli posiada go przy sobie, oraz wezwać pogotowie. Do przyjazdu pogotowia należy monitorować ciśnienie krwi, liczbę oddechów, częstość akcji serca, a jeżeli to konieczne, udzielić pierwszej pomocy.

Jak zdiagnozować alergię?

Diagnostyka chorób alergicznych stanowi bardzo duże wyzwanie zarówno dla internistów, jak i alergologów. Objawy alergii są często nieswoiste i sam wywiad nie daje pełnego obrazu choroby. Bardzo często lekarz zleca dodatkowo wykonania punktowych testów skórnych (nadwrażliwość wczesna), badań kontaktowych (nadwrażliwość typu późnego), a w razie dalszych wątpliwości kieruje na badanie stężenia swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi. Istnieje możliwość przeprowadzenia bardziej szczegółowej diagnostyki dla potwierdzenia postawionego już rozpoznania: próba prowokacyjna z metacholiną (astma), doustna próba prowokacyjna (alergie pokarmowe), wziernikowanie nosa (alergiczny nieżyt nosa).

Alergia – leczenie i odczulanie

Leczenie chorób alergicznych opiera się przede wszystkim na eliminacji czynnika wywołującego reakcję. Jest to zazwyczaj najtrudniejszy etap w terapii, często niemożliwy do osiągnięcia (alergie wziewne, alergie nieznanego pochodzenia).

Jedyną dostępną obecnie metodą leczenia przyczynowego chorób alergicznych jest tzw. „odczulanie” (immunoterapia alergenowa). O kwalifikacji do leczenia decyduje lekarz alergolog.

Leki na alergię

Terapia objawowa (niwelująca lub zmniejszająca objawy) podczas alergii może przybierać różne formy i opierać się na stosowaniu, np. doustnych preparatów na alergię, kropli do oczu, kropki do nosa, środków stosowanych na skórę, itd., m.in.:

• leki przeciwhistaminowe
  
• pochodne kalcyneuryny o działaniu immunosupresyjnym
• sterydy
  
• kromony
  
• leki przeciwleukotrienowe
• Leki obkurczające naczynia krwionośne
• metyloksantyny
  

2021-04-07