Ukazało się kolejne obwieszczenie Ministra Zdrowia, które zawiera wykaz leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Polski. Lista ustalona na dzień 1 stycznia 2022 roku liczy sobie 215 pozycji, czyli o 4 mniej niż poprzednia.
Jakie leki objęto dodatkowym monitorowaniem?
Wykaz uzupełniło 16 pozycji. Najbardziej widoczna zmiana dotyczy dopisania wszystkich obecnych w obrocie leków wziewnych zawierających proszek do inhalacji składający się z budezonidu i formoterolu. Chodzi o leki Airbufo Forspiro, Bufomix Easyhaler, Duoresp Spiromax i Symbicort Turbuhaler.
Produkty te mają postać inhalatora, który stosuje się w leczeniu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Budezonid to glikokortykosteroid działający przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, co przynosi ulgę pacjentom w wymienionych schorzeniach dróg oddechowych. Fumaran formoterolu natomiast to substancja rozszerzająca oskrzela i ułatwiająca tym samym oddychanie.
Preparaty te dostępne są w różnych kombinacjach dawek substancji czynnych, których wybór uzależniony jest od marki: 80 mcg + 4,5 mcg, 160 mcg + 4,5 mcg, 320 mcg + 9 mcg - każda z tych wersji znalazła się na liście.
Dla wymienionych preparatów nie obserwujemy jednak na ten moment istotnych wahań w dostępności na podstawie statystyk dotyczących stanów magazynowych aptek zintegrowanych z GdziePoLek. Nie można natomiast powiedzieć tego samego o produktach zawierających wyłącznie budezonid w formie wziewnej przeznaczonych do podawania jako nebulizacja lub suchy proszek. Ministerstwo nie zdecydowało się na objęcie tych produktów dodatkową ochroną pomimo licznych sygnałów, że właśnie te leki są jednymi z najbardziej dotkliwych deficytów w ostatnich tygodniach w związku z ich stosowaniem w terapii COVID-19. Czytaj także: Leki, które zniknęły z aptek: grudzień 2021.
Do wykazu dołączył również lek Envarsus - tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierające takrolimus w wyborze dawek. Jest to preparat stosowany w celu profilaktyki odrzucania przeszczepu oraz w leczeniu takiego stanu w przypadkach oporności na inne produkty immunosupresyjne (osłabiające odporność).
Dwie nowe pozycje na liście to także diety eliminacyjne mlekozastępcze Neocate Junior o smaku neutralnym oraz Neocate LCP. Preparaty te stosuje się w przypadku alergii na białka mleka krowiego, nietolerancji białek pokarmowych oraz w schorzeniach, przy których wskazana jest dieta elementarna.
Które leki wykreślono z listy zagrożonych?
Z listy usunięto 20 pozycji. Należy tu wymienić przede wszystkim przeciwzakrzepowy lek Fragmin oraz szczepionki sezonowe przeciwko grypie: Fluenz Tetra, Influvac Tetra i Vaxigrip Tetra. Szczyt sezonu grypowego dopiero przed nami i wszystko zdaje się potwierdzać, że w tym roku szczepionek przeciwko grypie nie zabraknie, a nawet, że jest ich zdecydowanie zbyt dużo na rynku. Czytaj także: Rząd wprowadził darmowe szczepienia przeciwko grypie. "Straty mogą sięgać nawet 15 tys. zł na aptekę".
Co dalej ze szczepieniami przeciwko grypie w aptekach?
W połowie grudnia Ministerstwo Zdrowia wydało komunikat w sprawie wytycznych dla organizacji Punktów Szczepień realizujących szczepienia przeciwko grypie, ale dopiero pod koniec grudnia 2021 Minister Zdrowia podpisał nowelizację rozporządzenia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych, które określiło, jakie kwalifikacje powinien mieć farmaceuta, aby móc takie szczepienie wykonać. W pierwszych dniach stycznia skierowano do ogłoszenia dwa rozporządzenia: w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki oraz w sprawie wykazu pomieszczeń wchodzących w skład powierzchni podstawowej i pomocniczej apteki. To ostatnie przepisy na prostej do wdrożenia w aptekach szczepień przeciwko grypie. Uregulowania wymaga sprawa rozliczenia z NFZ, chociaż wiadomo już, że koszt wykonania świadczenia (kwalifikacja i podanie) został wyceniony na 17,21 zł. Jeśli apteka wykorzysta własną szczepionkę, to będzie mogła doliczyć 43,09 zł.
Pomimo, że od 23. listopada szczepionki przeciwko grypie są darmowe dla wszystkich dorosłych Polaków, to zainteresowanie nimi spadło. Większość pacjentów uważa, że najlepiej zaszczepić się we wrześniu lub październiku, ale wówczas szczepionek brakowało. Szczyt zachorowań na grypę w Polsce przypada od stycznia do marca. Uwzględniając czas 2-3 tygodni potrzebny na wytworzenie odporności, to początek roku nadal jest dobrym momentem, aby przyjąć szczepionkę. Jednak przekonanie niezdecydowanych, aby zaszczepili się w styczniu, wydaje się trudnym zadaniem.
Influvac Tetra na stanie nadal ma 14% aptek zintegrowanych z GdziePoLek, Vaxigrip Tetra - aż 76%, a donosową szczepionkę dla dzieci Fluenz Tetra - 32% placówek. Ich sprzedaż w grudniu była na bardzo niskim poziomie. Apteczne punkty szczepień to ponad 1800 placówek na około 13 000 aptek ogółem.
Sprzedaż szczepionki przeciwko grypie Vaxigrip Tetra (1) oraz Influvac Tetra (2) w aptekach zintegrowanych z GdziePoLek
Źródło: Statystyki GdziePoLek
Problemy z heparynami drobnocząsteczkowymi
Z wykazu znika także lek Fragmin zawierający przeciwzakrzepową heparynę drobnocząsteczkową dalteparynę we wszystkich dawkach (łącznie 7 pozycji), co należy wiązać nie z poprawą dostępności, ale z utratą przez ten produkt refundacji od 1 stycznia 2022 roku. Na liście antywywozowej nadal pozostają enoksaparyna sodowa (Clexane, Neoparin) i nadroparyna wapniowa (Fraxiparine, Fraxodi).
Podaż heparyn drobnocząsteczkowych dramatycznie się pogorszyła w ostatnim czasie, a leki te są krytyczne dla wielu chorych, także ze względu na fakt, że są włączone do zaleceń terapii COVID-19. Czytaj więcej: Leki, które zniknęły z aptek: grudzień 2021 oraz Leki na COVID-19.
Zmiany porządkowe w wykazie leków zagrożonych brakiem dostępności
Z wykazu usunięto także kilka innych pozycji, ale zmiany wydają się być porządkowe - wykreślono tylko niektóre wielkości opakowań danego leku. Taka sytuacja dotyczy między innymi immunoglobulin ludzkich Gammanorm i Ig Vena oraz insulin Gensulin N, Gensulin R, Insuman Basal, Insuman Comb 25 i Insuman Rapid.