Kodeina (codeine)

Kodeina stosowana jest jako lek przeciwkaszlowy oraz przeciwbólowy.

Kodeina to jeden z naturalnych alkaloidów opium, które jest pozyskiwane poprzez nacięcie niedojrzałych owoców maku lekarskiego. Do innych substancji obecnych w opium należy morfina oraz tebaina. Po przyjęciu kodeiny niewielkie jej ilości (około 10%) przekształcane są w organizmie do morfiny.

Preparaty z kodeiną dostępne są w aptece bez recepty - w postaci tabletek (np. Thiocodin, Antidol 15), syropu (np. Thiocodin, HerbaPini syrop sosnowy złożony) oraz kapsułek (np. Solpadeine); oraz na receptę np. Talvosilen Forte, Ultracod czy Talvosilen.

Spis treści

Jakie właściwości posiada kodeina?

W jakich chorobach stosowana jest kodeina?

Z jakimi substancjami łączy się kodeinę? - kodeina i paracetamol

Czy przyjmowanie kodeiny powoduje uzależnienie?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania kodeiny?

Czy można łączyć kodeinę z alkoholem?

Jakie są skutki uboczne stosowania kodeiny?

Czy kodeinę można stosować w ciąży?

Czy kodeinę można stosować podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

Czy po przyjęciu kodeiny można prowadzić samochód?

Źródła

Jakie właściwości posiada kodeina?

• Kodeina hamuje odruch kaszlu poprzez bezpośrednie działanie na ośrodek kaszlu, znajdujący się w rdzeniu przedłużonym,

• substancja zmniejsza motorykę jelit, co w efekcie prowadzić może do występowania zaparć,

• ponadto działa przeciwbólowo oraz uspokajająco,

• rozszerza naczynia krwionośne.

W jakich chorobach stosowana jest kodeina?

Kodeina wykorzystywana jest w leczeniu bólu wymagającego zastosowania środków opioidowych. Często w tym wskazaniu stosowana jest łącznie z innymi, nieopioidowymi środkami przeciwbólowymi. Ponadto substancja wykorzystywana jest w terapii napadowego, uporczywego, suchego kaszlu.

Z jakimi substancjami łączy się kodeinę? - kodeina i paracetamol

Dostępne na rynku preparaty z kodeiną często zawierają dodatkowy składnik, m.in. paracetamol. Takie połączenie jest szczególnie skuteczne w leczeniu ostrego bólu nocyceptywnego, czyli bólu spowodowanego uszkodzeniem ciała. Przykładami takiego rodzaju bólu są np. bóle stawów, urazy sportowe czy bóle po zabiegach chirurgicznych. Kodeina może występować również w połączeniu z innymi substancjami np. kwasem acetylosalicylowym, ibuprofenem, sulfogwajakolem czy kofeiną.

Czy przyjmowanie kodeiny powoduje uzależnienie?

Kodeina należy do środków o niskim potencjale narkotycznym oraz uzależniającym. Stosowanie kodeiny zgodnie z zaleceniami nie stwarza ryzyka uzależnienia od tej substancji. Nadużywanie oraz zbyt długie przyjmowanie preparatów z kodeiną, również w celach pozamedycznych, może wiązać się z wystąpieniem uzależnienia psychicznego i fizycznego.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania kodeiny?

Kodeina jest przeciwwskazana do stosowania u dzieci poniżej 12 roku życia. Nie powinni jej przyjmować również pacjenci nadwrażliwi na skład preparatu, a także cierpiący na niewydolność oddechową, astmę oskrzelową, mukowiscydozę, rozszerzenie oskrzeli oraz w stanie śpiączki. Kodeina nie może być podawana osobom uzależnionym od opioidów lub alkoholu.

Czy można łączyć kodeinę z alkoholem?

Stosowanie kodeiny łącznie z napojami alkoholowymi jest przeciwwskazane, ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia groźnych działań niepożądanych. Alkohol zwiększa hamujące działanie kodeiny na ośrodkowy układ nerwowy. W związku z tym, po łącznym przyjęciu tych substancji mogą wystąpić takie objawy, jak nadmierna senność, zmęczenie, omdlenia, a także spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Jakie są skutki uboczne stosowania kodeiny?

Działaniami niepożądanymi, występującymi najczęściej po zażyciu kodeiny są nudności i wymioty, zaparcia, zawroty głowy oraz sedacja. Ponadto mogą pojawić się reakcje nadwrażliwości na lek, senność, zaburzenia nastroju, spadek ciśnienia, omamy, zahamowanie ośrodka oddechowego oraz kołatanie serca. Po zastosowaniu dużych dawek kodeiny mogą wystąpić podrażnienia błony śluzowej układu pokarmowego.

Należy pamiętać, że działania niepożądane mogą, ale nie muszą pojawić się u wszystkich pacjentów.

Czy kodeinę można stosować w ciąży?

Kodeina jest przeciwwskazana do stosowania podczas ciąży. W badaniach na zwierzętach udowodniono negatywny wpływ tego związku na rozwój płodu.

Czy kodeinę można stosować podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

Kodeina jest przeciwwskazana do stosowania podczas karmienia piersią (podczas laktacji). Wynika to z możliwości występowania w mleku matek przyjmujących kodeinę jej toksycznego dla dziecka metabolitu – morfiny.

Czy po przyjęciu kodeiny można prowadzić samochód?

Ze względu na ryzyko wystąpienia zawrotów głowy oraz senności, które mogą upośledzać zdolności psychomotoryczne pacjenta, podczas stosowania preparatów z kodeiną nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn.

Źródła

1. „Kompendium Farmakologii” pod redakcją naukową Waldemara Jańca,

2. https://go.drugbank.com/drugs/DB00318

3. Charakterystyka Produktu Leczniczego Thiocodin