Jako farmaceutce zdarza mi się słyszeć od pacjentów prośbę o polecenie skutecznego preparatu na zawroty głowy... bo komu nigdy nie „zakręciło się w głowie”? Bardziej precyzyjny jest tutaj jednak język angielski. U nas: zawroty głowy – tam vertigo i dizziness. Te pierwsze oznaczają uczucie wirowania ciała i przestrzeni dookoła, czasem „wzbogacone” o nudności i wymioty. Mianem dizziness nazwano z kolei uczucie utraty równowagi i niestabilności chodu, któremu mogą towarzyszyć mroczki przed oczami.
Spis treści
Które leki mogą wywołać zawroty głowy?
Kiedy zawroty głowy powinny niepokoić?
Skąd biorą się zawroty głowy?
Zawroty głowy bywają łagodne - pojawiają się jednorazowo i ustępują najpóźniej po kilku minutach, jednak zdarza się, że są silne i regularnie powracają. Same w sobie nie są schorzeniem, a raczej objawem innej dolegliwości. Sposób leczenia zawrotów głowy zależy od przyczyny problemu, a ich może być naprawdę wiele.
Nagły spadek ciśnienia tętniczego a zawroty głowy
Zawroty głowy towarzyszą nagłej zmianie pozycji z leżącej na stojącą. Może być to jeden z objawów tzw. hipotonii ortostatycznej. To przypadłość, w której dochodzi do znaczącego spadku ciśnienia tętniczego w krótkim czasie od momentu zmiany pozycji z leżącej na siedzącą lub stojącą. Często dotyczy ona pacjentów starszych oraz osób o drobnej, wątłej budowie ciała. Jeśli doświadczasz takich objawów, upewnij się, że nie przyjmujesz leków, które mogą nadmiernie obniżać ciśnienie tętnicze i w razie potrzeby skonsultuj ich dawki z lekarzem. Pamiętaj też, aby w pić odpowiednią ilość płynów, regularnie mierzyć ciśnienie oraz unikać gwałtownych ruchów podczas wstawania.
Odwodnienie a zawroty głowy
Zawroty głowy mogą być sygnałem odwodnienia organizmu. Pamiętaj o tym, by utrzymać prawidłowe nawodnienie pijąc 2-3 litry wody dziennie w niewielkich porcjach i nie dopuszczając do pojawienia się uczucia pragnienia.
Problemy laryngologiczne a zawroty głowy
Za utrzymanie równowagi ciała odpowiadają m.in. struktury obecne w uchu wewnętrznym – trąbka słuchowa oraz błędnik. Urazy oraz stany zapalne w ich obrębie mogą prowadzić do zawrotów głowy, szumów usznych i zaburzeń równowagi.
Zawroty głowy z towarzyszącymi szumami usznymi mogą też wynikać z obecności w uchu ciała obcego. Warto więc zadbać o prawidłową i bezpieczną higienę uszu regularnie usuwając zalegającą w przewodzie słuchowym woskowinę przy pomocy odpowiednich preparatów.
Zawroty głowy a COVID-19
Zawroty głowy mogą towarzyszyć zarówno samemu zachorowaniu na COVID-19 , jak i tzw. zespołowi pocovidowemu. To cała grupa objawów pojawiających się u ozdrowieńców COVID-19. Wśród nich często zgłaszane to: przewlekłe uczucie zmęczenia, bóle i zawroty głowy, problemy z koncentracją, trudności z oddychaniem, a także lęk i zaburzenia rytmu serca. Jak dotąd nieznane są dokładne przyczyny zawrotów głowy związanych z COVID-19. Wiadomo natomiast, że problemy neurologiczne w przebiegu COVID-19 są również częste, podobnie jak te związane z układem oddechowym.
Zawroty głowy a nerwica
Zawroty głowy mogą mieć podłoże psychiatryczne. Trudności z utrzymaniem równowagi, zawroty głowy i trudności ze skupieniem koncentracji na określonym punkcie towarzyszyć mogą m.in. nerwicy napadowo-lękowej. Warto pamiętać, że należy uprzednio wykluczyć tzw. podłoże somatyczne (inaczej mówiąc: cielesne), a więc objawy neurologiczne, laryngologiczne oraz krążeniowe.
Zawroty głowy a kręgosłup
Kręgosłup szyjny oraz naczynia krwionośne to kolejne struktury naszego ciała odpowiedzialne za utrzymanie równowagi ciała. Urazy kręgosłupa szyjnego (np. w wyniku wypadku komunikacyjnego) mogą prowadzić do zmniejszenia stabilności poszczególnych kręgów szyjnych dając uczucie zawrotów głowy. Ucisk na naczynia krwionośne w obrębie szyjnego odcinka kręgosłupa może zmniejszać ilość krwi docierającą do mózgu i ucha wewnętrznego skutkując szumami usznymi i zawrotami głowy.
Inną przyczyną może być zespół bólu mięśniowo-powięziowego odcinka szyjnego. Podejrzewa się, że nadmierny stres, nieprawidłowa postawa i przeciążenie odcinka szyjnego mogą skutkować m.in. zawrotami głowy. Choć przyczyny nie są do końca jasne, u niektórych pacjentów terapia manualna i odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne skutkują zmniejszeniem bólu oraz innych objawów - w tym zawrotów głowy.
Zawroty głowy u dzieci
U dzieci zawroty głowy są często efektem infekcji ucha środkowego oraz migreny. W przeciwieństwie do osób dorosłych, dużo rzadziej ich przyczynę stanowią wahania ciśnienia tętniczego krwi. Pamiętaj, że nawracające zawroty głowy u dzieci powinny zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym w celu ustalenia rzeczywistej przyczyny.
Które leki mogą wywołać zawroty głowy?
Zawroty głowy bywają jednym z działań niepożądanych niektórych leków. Należą do nich m.in.:
leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym – zastosowanie nieadekwatnej dawki może wywołać nadmierny spadek ciśnienia, co skutkuje zawrotami głowy,
leki moczopędne – przyjmowane w nieodpowiednich dawkach mogą doprowadzić do zaburzeń elektrolitowych i odwodnienia,
leki zwiotczające mięśnie szkieletowe – np. tyzanidyna – podczas stosowania tego leku mogą pojawiać się zawroty głowy i zmęczenie związane z przejściowym obniżeniem ciśnienia krwi.
Jak leczyć zawroty głowy?
Istnieje niewielka gama preparatów bez recepty, które możesz zastosować w zawrotach głowy. Pierwsze skrzypce odgrywa w tym przypadku wyciąg z miłorzębu japońskiego (łac. Ginkgo biloba), który dostępny jest w postaci leków (np. Ginkofar, Bilobil Intense, Tanakan) oraz suplementów diety (np. Audiocontrol, Ginkgoflav Forte, Ginkgo Total). Za działanie miłorzębu japońskiego odpowiadają dwie grupy związków chemicznych – flawonoidy i sekswiterpeny (m.in. bilobalid). Wykazano, że poprawiają one m.in. krążenie mózgowe zwiększając dotlenienie mózgu. Warto zatem szukać preparatów z wyciągiem standaryzowanym na zawartość glikozydów flawonoidowych.
Poza wyciągami z miłorzębu na rynku dostępne są także leki homeopatyczne, np. Vertigoheel.
W leczeniu zawrotów głowy o charakterze epizodycznym lekarz może zalecić krótkotrwałe stosowanie leków zawierających:
tietylperazynę (np. Torecan),
prometazynę (np. Diphergan),
cynaryzynę w połączeniu z dimenhydrynatem (np. Symtiver).
Długotrwałe leczenie zawrotów głowy opiera się na substancjach takich jak:
piracetam (np. Memotropil, Biotropil, Nootropil),
betahistyna (np. Betaserc, Vestibo, Lavistina),
nicergolina (np. Nilogrin).
Kiedy zawroty głowy powinny niepokoić?
Istnieje kilka sytuacji, w których zawroty głowy są podstawą pilnej konsultacji lekarskiej. Najpoważniejszą z nich jest podejrzenie udaru pnia mózgu – wówczas zawroty głowy pojawiają się nagle i towarzyszą im trudności z koordynacją ruchów, zamazane lub podwójne widzenie, zaburzenia mowy oraz silny ból głowy.
Zawroty głowy mogą współwystępować z dzwonieniem i uczuciem zatkania ucha. U niektórych pacjentów mogą nasilać się np. przy nadmiernym hałasie. Jedną z możliwych przyczyn jest np. choroba Meniere’a, w której dochodzi do gromadzenia się płynu w błędniku.
Kontakt z lekarzem zaleca się także, gdy do zawrotów głowy dołączają intensywne nudności i wymioty – szczególnie, gdy nie jesteś w stanie przyjmować płynów.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 10.05.2023 10:41:23
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.