Niestrawność

Spis treści

Czym jest niestrawność?

Jakie są objawy niestrawności?

Co może być przyczyną niestrawności?

Jak radzić sobie z niestrawnością?

Jak leczyć niestrawność?

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Czym jest niestrawność?

Niestrawność (dyspepsja) to zespół dolegliwości ze strony układu pokarmowego takich jak: uczucie pełności, zgaga, nudności, ból brzucha, czkawka, pieczenie w nadbrzuszu, które pojawiają się najczęściej po przejedzeniu. Niestrawność sama w sobie nie jest chorobą, ale może występować w przebiegu innych schorzeń. W związku z tym, wyróżniamy dwa rodzaje dyspepsji - organiczną (czyli taką występującą na skutek obecności chorób przewlekłych) oraz czynnościową, która pojawia się bez istotnej przyczyny.

Jakie są objawy niestrawności?

• zgaga,

• odbijanie treści pokarmowej,

• ból w okolicy żołądka,

• uczucie pełności,

• wzdęcia,

• nudności, wymioty,

• kłopoty z wypróżnianiem,

• dyskomfort w okolicy brzucha.

Co może być przyczyną niestrawności?

Niestrawność może pojawić się, m.in.

• po przejedzeniu, lub konsumpcji ciężkostrawnych potraw,

• w przebiegu choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,

• w nowotworach przewodu pokarmowego,

• w przewlekłych schorzeniach jelit, trzustki lub wątroby.

Jak radzić sobie z niestrawnością?

W pierwszej kolejności, należy zrezygnować z obfitych, ciężkostrawnych dań, na rzecz mniejszych i częściej spożywanych posiłków. W diecie nie powinny znajdować się potrawy smażone, gazowane napoje, duża ilość kawy czy alkohol. Należy zadbać natomiast o regularną aktywność fizyczną, np. w formie codziennego, krótkiego spaceru oraz nie objadać się przed snem. 

Jak leczyć niestrawność?

W zależności od objawów towarzyszących niestrawności, leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie, m.in.

• preparatów ziołowych na bazie ostropestu, mięty, kminku, karczocha czy wyciągu z aloesu, które mają działanie żółciopędne, żółciotwórcze, pobudzają ruchy jelit oraz rozkurczające w obrębie przewodu pokarmowego (np. Iberogast, Raphacholin C),

• inhibitorów pompy protonowej (np. omeprazolu, pantoprazolu) na objawy nadkwasoty; leki te w zależności od dawki, składu czy wielkości opakowania dostępne są w aptece bez recepty lub z przepisu lekarza; stosowane rano na czczo skutecznie hamują wydzielanie soku żołądkowego, dzięki czemu znoszą objawy uciążliwego pieczenia w przełyku i żołądku (np. Bioprazol Bio Max, Nolpaza Control),

• antagonistów receptora H2 (famotydyny) - poprzez blokowanie receptorów dla histaminy w komórkach okładzinowych żołądka, zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego (np. Famotydyna Ranigast),

• leków na bazie soli glinu, sodu i magnezu do doraźnego stosowania w razie wystąpienia refluksu - łagodzą objawy uciążliwego pieczenia po spożyciu posiłków; w aptece dostępne są w formie mleczka, syropu lub tabletek do ssania i żucia (np. Alugastrin, Rennie),

• makrogolu oraz laktulozy w przypadku wystąpienia uciążliwych zaparć; oba preparaty charakteryzuje wysoki profil bezpieczeństwa i skuteczność działania - pobudzają jelita do pracy i rozmiękczają masy kałowe, mogą być stosowane również u kobiet w ciąży i u dzieci (np. Forlax, Lactulosum Polfarmex), 

• leków rozkurczowych na bazie drotaweryny czy butylobromku hioscyny, które znajdują zastosowanie w leczeniu niestrawności z przebiegającymi stanami skurczowymi w obrębie przewodu pokarmowego (np. No-spa Max, Scopolan),

• leków przeciwbiegunkowych i przeciwwymiotnych,

• gotowych enzymów trawiennych, które w naturalny sposób pomagają w rozkładzie węglowodanów, białek i tłuszczy zawartych w pokarmach (np. Kreon Travix, Lactocontrol, DPP Plus),

• probiotyków, zwłaszcza jeśli uczucie pełności nastąpiło po antybiotykoterapii i może być wynikiem wyjałowionego przewodu pokarmowego; w tym celu sprawdzą się szczepy: Lactobacillus rhamnosus GG (np. Dicoflor), Saccharomyces boulardii (np. Enterol) i Lactobacillus plantarum (np. Sanprobi IBS),

• leków prokinetycznych (wyłącznie na receptę) - zalecane przy nawracających objawach dyskomfortu i uczuciu ciężkości; pobudzają perystaltykę, przyspieszają opróżnianie żołądka i dodatkowo działają przeciwwymiotnie, należą do nich metoklopramid oraz itopryd.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Jeśli dolegliwości związanie z niestrawnością nasilają się lub występują częściej, a dodatkowo towarzyszy im gorączka, przewlekła biegunka, utrata masy ciała i zawroty głowy, należy w trybie pilnym zgłosić się do lekarza. Takie objawy mogą świadczyć o zaostrzeniu przewlekłego schorzenia lub początku choroby wrzodowej, choroby refluksowej przełyku lub raku żołądka.

Najczęstszym badaniem diagnostycznym ułatwiającym rozpoznanie choroby jest badanie endoskopowe przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Dodatkowo lekarz może zlecić wykonanie USG jamy brzusznej oraz badań morfologicznych krwi.