---

Kaszel u dziecka - jak leczyć?

Na kaszel u dziecka stosować można leki hamujące kaszel lub wykrztuśne - w postaci syropów, tabletek, tabletek do rozpuszczenia czy doustnych kropli. W wielu przypadkach sprawdzić się mogą również inhalacje (np. z soli fizjologicznej, roztworu kwasu hialuronowego czy dostępnych na receptę leków sterydowych). Na kaszel suchy stosować można leki np. z butamiratem lub dekstrometorfanem. W kaszlu mokrym zastosowanie znajdą leki o działaniu wykrztuśnym i rozrzedzającym wydzielinę np. z ambroksolem, bromheksyną czy wyciągiem z bluszczu.

Spis treści

Dlaczego dziecko kaszle?

Co zrobić, gdy dziecko kaszle?

Jak odróżnić kaszel suchy od mokrego?

Jaki środek na kaszel zastosować u dziecka?

Jak leczyć kaszel u dziecka przy COVID-19?

Czy na kaszel u dziecka warto stosować inhalacje?

Dlaczego dziecko kaszle?

Przyczyn kaszlu u dziecka, podobnie jak u osoby dorosłej, może być wiele. Podrażnienie zakończeń nerwowych w drogach oddechowych może wynikać z oddziaływania na nie bodźców:

  • mechanicznych, np. wydzieliny w drogach oddechowych czy ciała obcego,

  • fizycznych, np. zimnego lub ciepłego powietrza,

  • chemicznych, np. dymu papierosowego, czynników wynikających z ruchu samochodowego.

Kaszel u zdrowego dziecka jest zjawiskiem fizjologicznym i mechanizmem obronnym prowadzącym do oczyszczania dróg oddechowych. Takiego kaszlu nie należy tłumić. Zdrowe dziecko może kasłać nawet kilkanaście razy na dobę, a zdecydowana większość epizodów kaszlu u malucha może mieć miejsce w godzinach nocnych.

Kaszel towarzyszący infekcji z katarem zwykle wynika z uszkodzenia nabłonka dróg oddechowych przez chorobotwórcze patogeny, głównie wirusy, które wywołują większość chorób dróg oddechowych u dzieci. Jest on wynikiem podrażniania receptorów kaszlowych przez drobnoustroje i wydzielinę.

Kaszel u dziecka może być także pozostałością po przebytej infekcji – określany jest wtedy jako „kaszel poinfekcyjny” i trwa zazwyczaj 2-3 tygodnie. Odruch ten jest także elementem towarzyszącym chorobom, np. mukowiscydozie czy refluksowi.

Jeśli kaszlowi towarzyszą inne objawy, takie jak: wysoka gorączka, ból w klatce piersiowej czy duszność, nie można wykluczyć, że jest on sygnałem infekcji bakteryjnej, np. zapalenia płuc.

Co zrobić, gdy dziecko kaszle?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Jeśli kaszlowi towarzyszą inne niepokojące objawy (np. gorączka, duszność czy ból) lub kaszel nasila się w szybkim tempie, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Podobnie należy postąpić, jeśli kaszlące dziecko miało kontakt z osobą chorą na krztusiec lub jeśli kaszel poinfekcyjny utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie. W pozostałych przypadkach uważnie obserwuj dziecko, a w szczególności częstotliwość i nasilenie kaszlu.

Jeśli nie zauważasz żadnych niepokojących objawów, w zależności od rodzaju kaszlu, możesz podać dziecku łagodnie działające preparaty, które kupisz w aptece bez recepty i dalej obserwować malucha. Zachęcam Cię jednak, aby przy kaszlu, który nie zmienia swojego nasilenia przez 3 dni, niezależnie od tego, czy podajesz dziecku leki bez recepty czy nie, udać się do lekarza na tzw. osłuchanie. Nawet sprawne oko rodzica nie dostrzeże tego, co może „wysłuchać” lekarz. U dzieci infekcje rozwijają się bardzo szybko i mogą mieć cięższy przebieg niż u dorosłych.

Jak odróżnić kaszel suchy od mokrego?

Niezależnie od tego, czy idziesz z dzieckiem do lekarza na wspomniane „osłuchanie”, czy po preparat na kaszel do apteki, zapewne w trakcie jednej i drugiej wizyty, padnie pytanie: „Jaki kaszel ma dziecko?”. No właśnie, jaki? Czy umiesz odróżnić kaszel suchy od mokrego i dlaczego to takie ważne?

Wyobraź sobie taką sytuację – Twoje dziecko ma silny, męczący kaszel, który „chciałby” się oderwać, bo w oskrzelach zalega duża ilość wydzieliny, ale nie może. Co mogłoby się stać, jeśli wybrałbyś zły lek i hamowałbyś od początku taki kaszel? Zalegająca wydzielina gromadziłaby się w drogach oddechowych - w „najlepszym” przypadku doszłoby do jej bakteryjnego nadkażenia i przeistoczenia się, np. w zapalenie płuc, nie wspominając o tym, że w przypadku dzieci, takie praktyki najczęściej kończą się w szpitalu.

Jak rozpoznać kaszel suchy?

Podczas suchego kaszlu (inaczej nieproduktywnego) w gardle nie pojawia się wydzielina, ale najczęściej uczucie drapania bądź "swędzenia". Dziecko nie czuje więc potrzeby odkrztuszania. Kaszel suchy u dziecka stanowi najczęściej objaw infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych. Towarzyszyć mu mogą inne objawy takie jak: katar, chrypka czy ból gardła. Może być wywołany również astmą lub alergią.

Suchy kaszel może być także skutkiem spływającej po tylnej ścianie gardła wydzieliny (tzw. postnasal drip syndrome – zespół spływającej wydzieliny), szczególnie u dzieci z alergicznym nieżytem nosa. W tym przypadku leczenie nieżytu nosa i ustąpienie „zespołu spływającej wydzieliny” powoduje ustąpienie kaszlu.

Jak rozpoznać kaszel mokry?

Podczas kaszlu mokrego, inaczej wilgotnego czy produktywnego, w gardle pojawia się wydzielina utrudniająca przełykanie. Dziecko może mieć uczucie „kluchy” czy „przeszkody” w gardle.

Kaszel mokry może być następstwem uporczywego i długotrwałego kataru, np. w stanach zapalnych zatok lub oskrzeli czy płuc. Jest on także nieodłącznym elementem niektórych chorób, np. mukowiscydozy.

Jaki środek na kaszel zastosować u dziecka?

Większość rodziców przychodzących po preparat na kaszel zadaje nam to pytanie. Odpowiedź brzmi – dobry syrop na kaszel to taki, który:

  • jest właściwie dobrany do rodzaju kaszlu, wagi dziecka, a jeśli to niemożliwe – do jego wieku,

  • jest odpowiednio dawkowany,

Kupując syrop dla dziecka, znajdziesz szeroki wybór suplementów diety, wyrobów medycznych oraz preparatów, które mają status leku. Pamiętaj, że syropy będące suplementami diety to środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety, tego typu preparaty nie leczą więc chorób.

Dlaczego syrop? Niewątpliwie jest to najłatwiejsza do podania dziecku postać leku, którą można stosować nawet u najmłodszych.

Syropy na kaszel mokry

Kaszel mokry jest korzystny, bowiem dzięki niemu możliwe jest usunięcie wydzieliny z dróg oddechowych. Zaleca się więc podawanie dziecku środków ułatwiających jej rozrzedzenie, pobudzających odkasływanie, czyli zwiększających efektywność kaszlu lub jedno i drugie.

Jeśli Twoje dziecko ma kaszel produktywny, ale widzisz, że pojawił się problem z odkasływaniem zalegającej wydzieliny (często rodzic mówi „Pani magister, widzę, że dziecko chce odkaszlnąć, ale nie może”), podaj mu roślinny lek wykrztuśny, np. na bazie bluszczu (np. Hederasal, Tretussin Med, Dicotuss Baby). Tego typu syropy najlepiej sprawdzają się u najmłodszych dzieci.

W rozrzedzeniu zalegającej wydzieliny pomocne mogą okazać się już środki zawierające związki syntetyczne, jak: ambroksol (np. Mucosolvan, Flavamed), bromheksyna (np. Flegamina, Flegatussin), acetylocysteina (np. ACC Classic) czy karbocysteina (np. Flegamax, Mucopect Kids).

Bądź systematyczny - lek podawaj dziecku regularnie - rano i w ciągu dnia – tylko wtedy ma on szansę prawidłowo zadziałać. Ostatnią dawkę podaj maluchowi najpóźniej do godziny 17.00, aby kaszel nie męczył go w nocy.

Dzieci zwykle kaszlą za słabo i za mało, co powoduje, że nie odkrztuszają wydzieliny wystarczająco, więc stosowanie środka wykrztuśnego warto połączyć z oklepywaniem. Pamiętaj także, że żaden środek na kaszel mokry nie zadziała tak jak trzeba, jeśli nie zadbasz o prawidłowe nawodnienie malucha.

Tretussin Med

Dicotuss Baby

Syropy na kaszel suchy

Jest to grupa preparatów hamujących kaszel - od środków typowo przeciwkaszlowych, które dodatkowo rozszerzają oskrzela i dzięki temu ułatwiają oddychanie, takich jak butamirat (np. Sinecod, Atussan) i lewodropropizyna (np. Levopront, Unituss Junior), po silniej działające leki, jak kodeina. Tych ostatnich, podobnie jak syropu sosnowego, nie należy stosować u dzieci poniżej 12 roku życia, ponieważ mają one działanie uzależniające – zawarta w nich kodeina jest u maluchów w dużym stopniu przekształcana w morfinę. Nie należy ich także podawać dzieciom chorym na astmę.

Leki przeciwkaszlowe stosuje się w ciągu dnia celem hamowania nieproduktywnego kaszlu oraz na noc.

Co to są „syropy smarujące”?

Preparaty smarujące (poślizgowe) to takie, które tworzą na śluzówce dróg oddechowych nawilżającą powłokę. Powodują one zmniejszenie chrypy i drapania w gardle, a tym samym łagodzą kaszel. Są to syropy i tabletki do ssania z babki lancetowatej, prawoślazu, porostu islandzkiego, podbiału, propolisu lub miodu (np. Aboca Grintuss Pediatric, Herbapect Junior, Muconatural Complete). Sprawdzają się one samodzielnie na początku infekcji albo jako drugi, uzupełniający preparat do aktualnie stosowanego środka na kaszel. Pamiętaj, aby po zastosowaniu tego typu środka dziecko nie piło i nie jadło co najmniej przez godzinę.

Aboca Grintuss Pediatric

Herbapect Junior

Jaki syrop na kaszel suchy i mokry zastosować u dziecka?

Nie ma środka, który może jednocześnie kaszel pobudzać i hamować, co nie oznacza, że nie da się tego zrobić. Możesz te dwie czynności rozdzielić w czasie – pobudzać kaszel w dzień, a hamować go w nocy za pomocą dwóch osobnych preparatów.

Syropy, które z przeznaczenia mają działać na kaszel suchy i mokry to zwykle wyroby medyczne, które działają powlekająco, a więc są to wspomniane wcześniej preparaty smarujące, które możesz stosować jako element uzupełniający w każdym rodzaju kaszlu.

Przed użyciem każdego środka na kaszel (i nie tylko), zajrzyj do jego ulotki – znajdziesz tam informacje o tym, jak długo możesz stosować lek. Nie podawaj dziecku środka w nieskończoność - jak długo maluch będzie przyjmował środek, np. pobudzający kaszel, tak długo kaszel będzie się utrzymywał - nawet, jeśli dziecko nie będzie miało już czego odkrztusić.

Jak leczyć kaszel u dziecka przy COVID-19?

W przebiegu COVID-19 u dzieci początkowo - oprócz kataru i gorączki - występuje głównie drapanie w gardle, które dopiero z czasem przechodzi w kaszel suchy lub mokry. W związku z tym, jeśli zauważysz u malucha taki objaw, w pierwszej kolejności możesz sięgnąć po syrop smarujący, obserwując, w którą stronę rozwija się infekcja. 

Kaszel u dzieci podczas zakażenia koronawirusem leczy się tak samo, jak w przebiegu innych infekcji. Jeśli jest to kaszel:

  • suchy, męczący, uniemożliwiający dziecku spokojny sen - możesz sięgnąć po butamirat, gdyż jest on dopuszczony do stosowania już u niemowląt od 2. miesiąca życia (krople) czy lewodropropizynę (od 2. roku życia),

  • mokry - u maluchów sprawdzą się syropy na bazie bluszczu pospolitego lub składników syntetycznych, jak ambroksol (powyżej 1. roku życia) czy bromheksyna (powyżej 2. roku życia), u dzieci starszych, powyżej 6. lat - karbocysteina, a od 12. roku życia - erdosteina (na receptę dostępna dla dzieci powyżej 2. lat).

Syropy na kaszel suchy można podawać na noc, ok. 30-60 min przed udaniem się na spoczynek, natomiast preparaty na kaszel mokry - najpóźniej do godziny 17:00.

Przy każdym rodzaju kaszlu, a szczególnie kiedy dodatkowo towarzyszy mu gorączka, najważniejsze jest nawadnianie dziecka, aby nie dopuścić do wysuszenia śluzówek, odwodnienia dziecka i umożliwić mu rozrzedzenie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny oraz utrzymywanie odpowiedniej temperatury w mieszkaniu - do 20-21°C.
Więcej na temat przebiegu COVID-19 u dzieci przeczytasz w naszym opracowaniu Koronawirus u dzieci - objawy i powikłania.

Szczekający kaszel u dziecka w przebiegu COVID-19 i innych chorób wirusowych.

Szczególną uwagę rodziców powinno zwrócić występowanie u dziecka szczekającego, krtaniowego kaszlu (przypominającego szczekanie psa lub foki), który może być objawem podgłośniowego zapalenia krtani (krupu). Jest to ostra choroba zapalna rozwijająca się na skutek uszkodzenia przez wirusy błony śluzowej okolicy podgłośniowej krtani, w wyniku czego dochodzi do jej obrzęku i zwężenia światła dróg oddechowych, przez co dzieci zaczynają szybciej i głębiej oddychać.

Oprócz męczącego, szczekającego kaszlu do niepokojących objawów, które najczęściej pojawiają się nagle, w nocy lub nad ranem, należą:

  • duszność wdechowa, czyli trudność przy wciągnięciu powietrza do płuc,

  • świst wdechowy (stridor) - wysoki, "szorstki" dźwięk wynikający z zaburzonego przepływu powietrza przez zwężone drogi oddechowe,

  • chrypka i drapanie w gardle - niektóre dzieci definiują je jako silny ból gardła,

  • bladość, niepokój, przyspieszony oddech.

Jeżeli u dziecka występują powyższe objawy, przede wszystkim zachowaj spokój, gdyż panika rodzica może nasilić duszność u dziecka wynikającą z przyczyn czysto emocjonalnych.

Bardzo pomocne w zmniejszeniu obrzęku krtani jest chłodne powietrze, dlatego jesienią i zimą zaleca się ubranie dziecka odpowiednio do pogody i wyjście z nim na balkon czy przed dom, ewentualnie otwarcie na oścież okna czy balkonu, a w gorących porach roku - przebywanie z dzieckiem przy otwartej lodówce czy zamrażarniku.

Jeżeli objawy nie ustępują, należy jak najszybciej udać się z dzieckiem do lekarza, a przy ciężkich objawach - szczególnie duszności - wezwać Pogotowie Ratunkowe, gdyż obrzęk krtani może stanowić zagrożenie dla życia i wymagać hospitalizacji.

W leczeniu podgłośniowego zapalenia krtani lekarz może zalecić dziecku, oprócz przyjmowania dużych ilości płynów, podawanie przede wszystkim glikokortykosteroidu:

  • jednorazowo deksametazonu w postaci doustnej w dawce 0,15 – 0,6 mg/kg masy ciała lub domięśniowo 0,6 mg/kg masy ciała,

  • budezonidu w dużych dawkach wziewnie, np. w formie inhalacji - 2 mg jednorazowo lub w dwóch dawkach podzielonych po 1 mg.

Zależnie od objawów, specjalista może zaordynować także podawanie leków przeciwhistaminowych czy uspokajających. Jeśli występuje gorączka, podaje się leki przeciwgorączkowe w dawce odpowiedniej do wagi i wieku dziecka - paracetamol, ibuprofen. Dziecko powinno przebywać w dobrze wywietrzonym i nawilżonym pomieszczeniu.

Czy na kaszel u dziecka warto stosować inhalacje?

Inhalacje mogą być przydatne zarówno na początku infekcji, jak i jako terapia wspomagająca wdrożone już leczenie. Umożliwiają one nawilżenie i oczyszczenie śluzówki dróg oddechowych, a także usunięcie zalegającej wydzieliny. Zwróć jednak uwagę, aby do inhalacji przy kaszlu u malucha stosować fizjologiczny (0,9%) roztwór chlorku sodu (np. Nebu-Dose Isotonic), bądź roztwór z dodatkiem kwasu hialuronowego (np. Nebu-Dose Hialuronic). Hipertoniczne roztwory chlorku sodu (3%-6%) mają działanie obkurczające, w związku z czym mogą doprowadzić do nasilenia kaszlu.

Inhalacje z soli fizjologicznej mogą być przeprowadzane nawet u najmłodszych dzieci 2-3 razy dziennie, przy czym ostatnią z nich wykonaj kilka godzin przed snem.

Nebu-Dose Isotonic

Nebu-Dose Hialuronic

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 14.09.2023 12:48:15

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

2

Unituss Junior

syrop, 120 mililitrów

w 79% aptek

od 11,90 zł

Levopront

syrop, 120 mililitrów

w 99% aptek

od 18,00 zł

Herbapect

syrop, 125 mililitrów = 150 gramów

w 95% aptek

od 10,49 zł

Syrop prawoślazowy Amara

syrop, 125 gramów

w 49% aptek

od 3,49 zł

Flegamina Classic o smaku miętowym bez cukru

syrop, 120 mililitrów

w 84% aptek

od 12,50 zł

Herbapect

syrop, 240 gramów

w 79% aptek

od 16,13 zł

Flegamax

płyn, 120 mililitrów

w 88% aptek

od 19,99 zł

Flegamina Classic o smaku miętowym bez cukru

syrop, 200 mililitrów

w 81% aptek

od 17,99 zł

Aboca Grintuss Pediatric

syrop, 128 gramów

w 86% aptek

od 19,90 zł

Respero Myrtol

kapsułki, 20 kapsułek

w 83% aptek

od 24,49 zł

Herbapect Junior bez cukru

syrop, 110 gramów

w 77% aptek

od 10,50 zł

Mucosolvan

syrop, 100 mililitrów

w 98% aptek

od 15,99 zł

od 23,88 zł

Ectodose

płyn, 20 ampułek

w 93% aptek

od 37,99 zł

Supremin

syrop, 200 mililitrów

w 96% aptek

od 14,99 zł

Symphar NaCl 0,9% Sól fizjologiczna

płyn, 50 ampułek 5 mililitrów

w 25% aptek

od 11,29 zł

Maxipulmon

syrop, 120 mililitrów

w 70% aptek

od 12,70 zł

Hederasal

syrop, 125 gramów

w 91% aptek

od 13,99 zł

Syrop Islandzki

syrop, 200 mililitrów

w 79% aptek

od 15,00 zł

Atussan

syrop, 150 mililitrów

w 69% aptek

od 12,99 zł

Solvetusan

syrop, 150 mililitrów

w 65% aptek

od 16,49 zł

Mucosolvan Mini

syrop, 100 mililitrów

w 94% aptek

od 15,35 zł

Flegamina Classic o smaku malinowym

syrop, 120 mililitrów

w 79% aptek

od 12,90 zł

Gilbert NaCl 0,9% Sól fizjologiczna

płyn, 100 ampułek 5 mililitrów

w 63% aptek

od 29,99 zł

Sinecod

syrop, 100 mililitrów

w 91% aptek

od 24,99 zł

Supremin Max

syrop, 150 mililitrów

w 80% aptek

od 22,98 zł

Flavamed

syrop, 100 mililitrów

w 84% aptek

od 10,98 zł

Levosol

syrop, 120 mililitrów

w 43% aptek

od 15,99 zł

Aboca Grintuss Pediatric

syrop, 210 gramów

w 66% aptek

od 29,50 zł

Prospan

syrop, 100 mililitrów

w 82% aptek

od 5,00 zł

Zatoxin inhalacje

płyn, 10 fiolek 3 mililitry

w 75% aptek

od 22,99 zł

Flegamina Classic o smaku malinowym

syrop, 200 mililitrów

w 73% aptek

od 17,63 zł

Tretussin Med

syrop, 250 mililitrów

w 54% aptek

od 18,64 zł

Flegamina Classic Junior o smaku truskawkowym

syrop, 120 mililitrów

w 81% aptek

od 8,00 zł

Erdomed Muko

proszek (do wytworzenia zawiesiny), 20 saszetek

w 85% aptek

od 25,07 zł

Levofree

płyn, 120 mililitrów

w 66% aptek

od 13,79 zł

Ambrosol Teva

syrop, 120 mililitrów

w 52% aptek

od 11,80 zł

Polpharma 0,9% NaCl Sól fizjologiczna

płyn, 120 pojemników 5 mililitrów

w 55% aptek

od 24,95 zł

Stodal

syrop, 200 mililitrów

w 91% aptek

od 18,49 zł

Levosol

tabletki, 20 tabletek

w 50% aptek

od 19,99 zł

Erdomed Muko

proszek (do wytworzenia zawiesiny), 10 saszetek

w 72% aptek

od 14,18 zł

Pulmopect

syrop, 200 mililitrów

w 66% aptek

od 21,99 zł

Fiorda Junior o smaku malinowym

pastylki/lamelki/żelki, 15 pastylek

w 77% aptek

od 11,56 zł

Contril

syrop, 120 mililitrów

w 53% aptek

od 14,18 zł

Herbapect Junior o smaku malinowym

syrop, 120 gramów

w 27% aptek

od 9,79 zł

Honikan Kaszel Syrop na kaszel suchy i mokry

syrop, 230 mililitrów

w 72% aptek

od 23,36 zł

Flegamina Classic Junior o smaku truskawkowym

syrop, 200 mililitrów

w 68% aptek

od 16,19 zł

ACC Classic

płyn, 100 mililitrów

w 67% aptek

od 15,19 zł

2

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

)