Probiotyki dla dzieci

Spis treści

Kiedy stosować probiotyk u dziecka?

Czy rodzaj bakterii w probiotyku ma znaczenie?

Jaki probiotyk dla dziecka wybrać?

Jakie są naturalne źródła probiotyków?

Kiedy stosować probiotyk u dziecka?

Niemowlęta rodzą się z niemal sterylnym przewodem pokarmowym, nieskolonizowanym przez dobre bakterie. W miarę upływu czasu ulega to zmianie i noworodki nabywają naturalnej flory bakteryjnej, która pomaga im w stworzeniu bariery w przewodzie pokarmowym, chroniącej je przed infekcjami i zwiększającej odporność organizmu. Podawanie probiotyków jest więc pomocne w szybszym budowaniu tej bariery, zwłaszcza u dzieci urodzonych metodą cesarskiego cięcia, gdyż w ich przypadku brak kontaktu z mikroflorą kolonizującą drogi rodne matki, skutkuje zwiększoną tendencją do występowania biegunek, alergii czy zapaleń w obrębie układu pokarmowego. Należy jednak pamiętać, że stosowanie probiotyków powinno być dobrane indywidualnie do potrzeb i organizmu dziecka. Probiotyki mają potwierdzoną skuteczność działania w terapii takich schorzeń jak:

• ostra biegunka poinfekcyjna

• biegunka poantybiotykowa

• biegunka podróżnych

• zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego (w tym kolki niemowlęce)

• prewencja zakażeń układu oddechowego

• atopowe zapalenie skóry

Czy rodzaj bakterii w probiotyku ma znaczenie?

Bakterie obecne w probiotykach są na tyle zróżnicowane, że określanie ich nazwą gatunkową nie wystarczy - w obrębie danego rodzaju bakterii wyodrębnić można całą masę szczepów. Na podstawie opublikowanych przeglądów i metaanaliz do najczęściej wykorzystywanych i najlepiej przebadanych zaliczyć można:

1. Bakterie z rodzaju Lactobacillus: L. rhamnosus GG (ATCC 53103), L. casei - tworzą tzw. barierę jelitową, zapobiegają adhezji patogenów do błony śluzowej jelit, przez co świetnie sprawdzają się w trakcie oraz po antybiotykoterapii; L. reuteri DSM 17938 - zmniejsza nasilenie i objawy kolki niemowlęcej; L. plantarum 299V - odgrywa istotną rolę w znoszeniu objawów zespołu jelita drażliwego, w tym normalizacji wypróżnień czy likwidacji wzdęć.

2. Bakterie z rodzaju Bifidobacterium (B. lacits, B.breve, B. bifidum) - stosowane do zapobiegania egzemie, łagodzenia objawów zespołu jelita drażliwego czy nietolerancji laktozy.

3. Drożdżaki - Saccharomyces boulardii (CNCM I-3799, CNCM I-745, CNCM I-1079) - stosowane w trakcie biegunek o nieznanej przyczynie, biegunce podróżnych czy biegunce poantybiotykowej.

Na rynku dostępne jest również połączenie VSL#3 - probiotyk zawierający w swoim składzie szczepy bakterii różnych gatunków: Lactobacillus plantarum, Lactobacillus bulgaricus, Lactobacillus casei, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium infantis, Bifidobacterium longum i Streptococcus thermophiles.

Jaki probiotyk dla dziecka wybrać?

Na rynku dostępna jest szeroka gama probiotyków dla dzieci pod różnymi postaciami. Ponadto, preparaty różnią się zasadniczo swoim składem - oprócz probiotyków na rynku dostępne są też synbiotyki, stanowiące połączenie dobroczynnych bakterii (probiotyku) i prebiotyku - substancji ułatwiającej namnażanie się probiotyku w jelitach. Prebiotykami są np. inulina czy fruktooligsacharydy (FOS). Rodzice często nie wiedzą, na czym się skupić podczas wyboru najlepszego produktu dla swojego dziecka, warto więc kierować się poniższymi kryteriami:

1. Szczepozależność - działanie probiotyku jest ściśle powiązane ze szczepem bakterii umieszczonym w produkcie, podawanym w formie kodu składającego się z cyfr i liter. Warto więc zastanowić się, czego oczekujemy od preparatu i dokładnie zapoznać się z jego opisem. Nazwa prawidłowo opisanego szczepu bakterii jest zawsze trzyczęściowa, np. L.rhamnosus GG lub S.Boulardii CNCM I-745. Dla przykładu: Lactobacillus rhamnosus GG (ATCC 53103) wyizolowano po raz pierwszy z organizmu człowieka i poświęcono mu niezliczoną ilość badań. Jego skuteczność potwierdzono w leczeniu m.in. biegunki poinfekcyjnej oraz profilaktyce biegunek w okresie antybiotykoterapii.

2. Probiotyk lek a suplement diety - probiotyk zarejestrowany jako produkt leczniczy jest przebadany, ma udowodnione działanie i bezpieczeństwo stosowania, a wszystkie szczepy bakterii obecne w produkcie są dokładnie określone. Ponadto, w przypadku leków producent gwarantuje do końca daty ważności produktu określoną, minimalną ilość żywych bakterii w produkcie. Istnieją jednak probiotyki o statusie suplementów diety równie dobre jakościowo, posiadające badania stabilności i czystości mikrobiologicznej - takie preparaty są również warte naszej uwagi.

3. Temperatura przechowywania - niska jest gwarantem wydłużenia przeżywalności bakterii, dlatego (mimo mniejszej wygody stosowania) warto wziąć pod uwagę również te probiotyki, które wymagają przechowywania w lodówce.

4. Forma podania - najlepiej wybrać taką, która będzie najbezpieczniejsza dla dziecka i najwygodniejsza dla nas jako rodziców. Probiotyki występują w postaci kropli, saszetek, kapsułek czy tabletek do ssania. Warto wówczas wziąć pod uwagę wiek dziecka i pamiętać, że stosowanie np. kapsułek jest wykluczone w przypadku dzieci, które nie ukończyły 6 roku życia. Dla najmłodszych najwygodniejszą opcją będzie zastosowanie probiotyku w postaci kropli. Z kolei saszetki czy zawartość kapsułek z probiotykiem można z powodzeniem wsypać do niewielkiej ilości pokarmu czy napoju i podać dziecku do wypicia.

5. Substancje dodatkowe - warto zwrócić uwagę, czy probiotyki w swoim składzie nie zawierają poza dobroczynnymi bakteriami substancji dodatkowych (np. soi, glutenu, laktozy), które mogą wywoływać uczulenia u dzieci z alergiami pokarmowymi.

Jakie są naturalne źródła probiotyków?

Nie samymi lekami (i suplementami) żyje człowiek. Probiotyki można również "przemycać" do organizmu dziecka wraz z pożywieniem. Dobroczynne bakterie znajdują się w pewnych ilościach w takich produktach jak:

• kefir

• jogurt naturalny

• maślanka

• kiszonki (ogórki, kapusta kiszona, zakwas buraczany)

• rejuvelac - napój sporządzony z nieprzetworzonych ziaren pszenicy, gryki, żyta i komosy ryżowej, powstający na drodze moczenia ziaren

• kombucha - fermentowany napój z herbaty, cukru i grzybka herbacianego, zwanego też grzybem japońskim

• kwas chlebowy