Przyczyny wymiotów mogą być różne - niestrawność, zakażenie wirusowe, choroba lokomocyjna, ciąża i wiele innych. Jak radzić sobie z wymiotami samemu, a kiedy należy udać się do lekarza? Jakie preparaty na wymioty mogą być stosowane u dzieci, dorosłych oraz kobiet w ciąży? Jaką dietę zastosować u dziecka podczas wymiotów?
Spis treści
Jakie mogą być przyczyny wymiotów?
Jakie są domowe sposoby na wymioty? - naturalne metody leczenia wymiotów
Jakie środki na wymioty można kupić w aptece bez recepty?
Kiedy udać się do lekarza z wymiotami?
Jakie mogą być przyczyny wymiotów?
Zatrucie pokarmowe oraz inne choroby przewodu pokarmowego - najczęściej wymioty powodowane są przez choroby przewodu pokarmowego, zarówno niegroźne, jak lekkie zatrucie pokarmowe, przejedzenie i zakażenie wirusowe (tzw. grypa jelitowa) czy poważniejsze, jak zapalne narządów jamy brzusznej, np. zapalenie trzustki czy pęcherzyka żółciowego lub nowotwór. Wymioty mogą być także spowodowane spowolnieniem pracy układu trawiennego - zaburzeniami w motoryce żołądka i jego opóźnionym opróżnianiem.
Inne choroby przewlekłe - zaburzenia metaboliczne, endokrynologiczne i psychiczne, jak np. niewyrównana cukrzyca, niewydolność nerek czy nerwica żołądka mogą przyczynić się do występowania torsji. Wymioty towarzyszą także bulimii - chorobie należącej do grupy zaburzeń odżywiania.
Migrena i stres - nudności i wymioty często występują także przy migrenie i innych zaburzeniach ośrodkowego układu nerwowego oraz przy narażeniu na stres, który może wywoływać różne objawy. Jest to spowodowane szeregiem reakcji organizmu, w tym podniesieniem poziomu adrenaliny.
Choroba lokomocyjna - wymioty te mają podłoże błędnikowe i najczęściej występują u dzieci.
Przyjmowanie niektórych leków np. przeciwnowotworowych (m.in. doksorubicyny, cisplatyny), antybiotyków (m.in. doksycykliny, erytromycyny) przeciwdepresyjnych (m.in. sertraliny, escitalopramu), przeciwcukrzycowych (m.in. metforminy, semaglutydu) czy stosowanych w kardiologii (np. digoksyny).
Ciąża - nudności i wymioty w ciąży to częsty problem, dotyczy bowiem nawet 50% przyszłych mam, szczególnie w pierwszym trymestrze. Przyjmuje się, że objawy te powodowane są przez wzrost stężenia hormonów oraz spowolnienie pracy układu trawiennego w tym okresie.
Jakie są domowe sposoby na wymioty? - naturalne metody leczenia wymiotów
Kiedy znasz przyczynę wymiotów i jest ona możliwa do usunięcia, najlepszym sposobem jest niewstrzymywanie torsji i usunięcie ich źródła.
Same nudności możesz próbować powstrzymać poprzez bardzo głębokie i powolne oddychanie. Pomocne też może być otwarcie okna i wywietrzenie mieszkania, bowiem zbyt mała ilość tlenu wywołuje duszności mogące nasilać mdłości.
W ciągu dnia możesz popijać herbatkę z imbiru. Wystarczy wsypać łyżeczkę zmielonego świeżego imbiru do dzbanka, zalać wrzątkiem i odstawić na kilka minut. Otrzymany napar można przecedzić i pić kilka razy dziennie. Jeśli nie masz świeżego imbiru, w aptece możesz kupić gotowy sok z imbiru, np. Sok Imbir z cytryną Oleofarm, EkaMedica sok imbir z cytryną.
Jeśli nie lubisz imbiru - 3-4 razy dziennie pij napar z rumianku. 1,5-3 gramy kwiatów rumianku (np. Zielnik Apteczny koszyczki rumianku) lub 1-2 saszetki rumianku (np. Zielnik Apteczny rumianek fix) dodaj do 150 ml gorącej wody i pozostaw pod przykryciem ok. 10 minut. Pić po wystudzeniu.
Jeśli zmagasz się z mdłościami w ciąży, zapoznaj się z naszym artykułem: Nudności i wymioty w ciąży
Naturalnym sposobem, który może być bezpiecznie stosowany u pacjentów, u których występują nudności bądź wymioty, jest akupresura. Metoda ta polega na uciskaniu punktu P6 znajdującego się po wewnętrznej stronie nadgarstka, pomiędzy ścięgnami, na wysokości około 3 palców. W aptekach dostępne są specjalistyczne opaski, zarówno jednorazowe, jak i wielorazowe, np. Sea-Band dla dorosłych lub Sea-Band dla dzieci, których odpowiednie umiejscowienie zapewnia ucisk tego punktu.
Jakie środki na wymioty można kupić w aptece bez recepty?
Gotowe kleiki marchwiowo-ryżowe - od 4. miesiąca życia, np. Hipp Ors.
Diosmektyt, np. Smecta, Diosmolyte - od 2. roku życia; wykazuje silne właściwości adsorpcyjne - wchłania czynniki, które mogą powodować wymioty, w tym także wirusy i bakterie, dlatego może być stosowany, m.in. w wymiotach towarzyszących tzw. grypie jelitowej, dostępny także w wersji gotowej do spożycia np. Smecta Go- od 8. roku życia.
Wyciąg z kłącza imbiru, np. Anaketon - od 3. roku życia, Lokomotiv syrop - od 3. roku życia, Lokomotiv drażetki - od 6. roku życia, Verbena Imbir - do stosowania przy zatruciu, chorobie lokomocyjnej czy wymiotach polekowych.
Dimenhydrynat, np. Aviomarin, Efektan Max, który może być stosowany od 6. roku życia w chorobie lokomocyjnej.
Hioscyna, np. Scopolan, Buscopan, którą można podawać dorosłym i dzieciom od 6. roku życia zarówno na wymioty pochodzenia błędnikowego, jak i te, których przyczyną jest zatrucie pokarmowe.
Witamina B6, np. Vitaminum B6 Teva, zalecana kobietom w ciąży jako lek pierwszego rzutu przy wymiotach.
Krople homeopatyczne, np. Vomitusheel, dedykowane dorosłym i dzieciom powyżej 12. roku życia na wymioty różnego pochodzenia.
W celu uzupełnienia płynów i składników mineralnych oraz przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej organizmu, zarówno u dzieci jak i u dorosłych warto sięgnąć po elekrolity - dla niemowląt, np. Acidolit malinowy; od 6. miesiąca życia, np. Orsalit; od 3. roku życia, np. Stoperan Elektrolity, Gastrolit; dla dorosłych i młodzieży, np. Litorsal; dla dorosłych, np. Oryal.
Większość z nich to preparaty wymagające rozpuszczenia w wodzie, jednak, jeśli np. jesteś w podróży i nie masz możliwości zmieszania tabletki z wodą, poproś farmaceutę o gotowy preparat, przeznaczony bezpośrednio do wypicia, m.in. Orsalit Drink, Hipp Ors 200. Ważne, aby podczas wymiotów elektrolity pić powoli, małymi porcjami, w czasie nie krótszym niż 30 minut.
Kiedy udać się do lekarza z wymiotami?
Wymiotów nie należy bagatelizować. Są one niebezpieczne, zwłaszcza dla dzieci, gdyż u nich najszybciej dochodzi do odwodnienia. Jeśli zatem, sytuacja dotyczy bardzo małego dziecka lub mimo zastosowania wyżej wymienionych środków na wymioty dla dzieci dostępnych bez recepty, objawy nie ustępują, a dodatkowo obserwujesz u dziecka cechy odwodnienia, jak wysuszone błony śluzowe jamy ustnej, wzmożone pragnienie, pogorszenie elastyczności skóry, senność, ciemniejszy kolor moczu - skonsultuj się pilnie z lekarzem pediatrą lub od razu udaj się na SOR (szpitalny oddział ratunkowy)!
U dorosłych należy jak najszybciej zasięgnąć porady lekarskiej, gdy wymiotom towarzyszą inne niepojące objawy, np. silny ból brzucha, zaburzenia świadomości, oczopląs, szumy uszne czy wielomocz. Uwagę powinny zwrócić wymioty, które mają niespotykany kolor lub formę - są ciemne, krwiste, zielone, fusowate, gdy osoba wymiotuje żółcią - to również powody, aby odwiedzić lekarza.
Lekarz może zalecić włączenie leków, które kupić można w aptece wyłącznie na receptę. Środki te zawierają, m.in.
metoklopramid, którego dodatkowym działaniem jest pobudzanie perystaltyki przewodu pokarmowego, np. Metoclopramidum Polpharma tabletki, Metoclopramidum 0,5% zastrzyki,
hydroksyzynę - lek przeciwhistaminowy I generacji, który może być stosowany celem łagodzenia wymiotów towarzyszących chorobie lokomocyjnej, np. Hydroxyzinum VP, Atarax,
setrony - stosowane najczęściej w przypadku wymiotów spowodowanych lekami przeciwnowotworowymi, np. Zofran, Atossa.
Co jeść i pić przy wymiotach?
Najważniejsza jest zwiększona podaż płynów - w ciągu dnia, małymi porcjami, najlepiej przez słomkę, pij niegazowaną wodę mineralną, schłodzoną posłodzoną czarną herbatę lub domowy kompot. Nie wypijaj ich bezpośrednio podczas posiłku, ale odczekaj ok. 30 minut po zakończeniu jedzenia. Pamiętać, że nawet u dzieci 1-2 dni bez jedzenia nie powinny zaszkodzić, ale brak właściwego nawodnienia niesie za sobą poważne konsekwencje, dlatego podawaj nawet kilka łyżeczek napoju czy elektrolitów na raz, ale tak często, jak to możliwe.
Dieta przy wymiotach powinna być przede wszystkim lekkostrawna. Unikaj tłustych, pikantnych, zbyt słodkich i gorących posiłków, gdyż już same ich opary mogą spowodować mdłości. Zaleca się, aby posiłki miksować lub przecierać. Dobrze sprawdzą się: chłodna zupa na bazie chudego mięsa, białego ryżu i warzyw - ziemniaków, marchewki, kasza manna na wodzie, puree z ziemniaków, kisiel, galaretki owocowe.
Miej również w zasięgu ręki drobną przekąskę. Najlepsza będzie kromka suchego chleba, krakers lub sucharek. Dziecku podawać można lekkostrawne produkty - biszkopty, herbatki zamoczone w herbacie, ryż czy sucharki.
Posiłki dla wymiotującego dziecka, podobnie jak dla dorosłych, powinny być gotowane w wodzie, na parze, a kiedy wymioty już całkowicie ustąpią, można piec w folii czy rękawie.
W uciążliwych i trudnych do pohamowania wymiotach, np. w przebiegu choroby nowotworowej czy u dzieci i kobiet w ciąży, może być konieczne zaprzestanie karmienia drogą doustną i wdrożenie leczenia drogą pozajelitową - kroplówki, po uprzednim kontakcie z lekarzem.
Zapoznaj się również z naszymi artykułami:
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 30.08.2024 13:49:38
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.