Odparzenia pieluszkowe

Odparzenie pupy pod pieluszką jest rodzajem stanu zapalnego skóry, która jest zaczerwieniona i ucieplona w okolicy narządów płciowych, pachwin i pośladków dziecka. Może także się łuszczyć. Odczuwany dyskomfort wpływa na samopoczucie malca, który może być z tego powodu marudny, płaczliwy i bez apetytu. Możliwe jest całkowite wyleczenie, jeśli szybko zastosuje się odpowiednie postępowanie.

Spis treści

Jakie są przyczyny odparzenia pupy?

Jak leczyć pieluszkowe zapalenie skóry?

Domowe sposoby na odparzoną pupę

Czego unikać przy odparzonej pupie dziecka?

Kiedy z odparzeniem udać się do lekarza?

Jakie są przyczyny odparzenia pupy?

Pieluszkowe zapalenie skóry najczęściej dotyka maluchy pomiędzy 7. a 12. miesiącem życia. Jest to czas rozszerzania diety dziecka, sprzyjający zmianom w składzie stolca i biegunkom, które są częstą przyczyną podrażnień. Jednak objawy mogą pojawić się już u bardzo małych dzieci, nawet niedługo po urodzeniu. Narażone są szczególnie wcześniaki, ze względu na niedojrzałość skóry. Odparzona pupa przytrafia się jednak także dzieciom starszym, właściwie aż do czasu odpieluchowania. Za zmiany na skórze mogą odpowiadać poniższe czynniki:

• wilgoć i utrudniony dostęp powietrza pod pieluszką prowadzące do maceracji naskórka i zaburzenia prawidłowego funkcjonowania skóry

• mechaniczne podrażnienia skóry przez pieluszkę (otarcia, jeśli pieluszka jest zbyt ciasna lub nieprawidłowo założona)

• zbyt długi kontakt z drażniącym skórę moczem i kałem oraz nieprawidłowa higiena skóry dziecka, w tym zbyt rzadkie wymienianie pieluszki

• utrzymująca się biegunka, która może być skutkiem infekcji, przewlekłej antybiotykoterapii, nieprawidłowej diety, ale i ząbkowania

Jedną z możliwych przyczyn zmian są także uczulenia na substancje zawarte w pieluszkach i kosmetykach stosowanych na pupę.

Jak leczyć pieluszkowe zapalenie skóry?

• Jak najczęściej wietrz pupę dziecka. Jeśli obawiasz się zabrudzeń - połóż dziecko na podkładzie higienicznym lub pozwól mu się na nim bawić. Możesz także ułożyć malucha na brzuszku z rozpiętą pieluszką. Pamiętaj, aby rozebranemu dziecku zapewnić odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu.

• Zwiększ częstotliwość przewijania: u noworodka - co godzinę, u małych dzieci - nie rzadziej niż co 2-4 godziny. Zawsze jak najszybciej wymień pieluszkę, jeśli dziecko się wypróżniło i nie zapominaj o przewijaniu w nocy.

• Nie zapinaj pieluchy zbyt ciasno - między pieluszkę a brzuszek dziecka powinny swobodnie wchodzić 2 palce. Ponadto ubieraj malca w luźne ubrania z naturalnych tkanin.

• Zrezygnuj z mokrych chusteczek dla dzieci zawierających detergenty i zastąp je czystą wodą, ewentualnie chusteczkami nasączonymi samą wodą (typu water wipes) lub emulsją oczyszczającą skórę. Dokładnie osuszaj skórę po jej umyciu - delikatnie dociskając ręcznik zamiast pocierania nim skóry.

• Stosuj dietę, która zapobiegnie biegunce i luźnym stolcom, ponieważ mogą one podrażniać skórę.

• Ponieważ zmiany na pośladkach mogą być reakcją na składniki pieluch, spróbuj zmiany na jak najmniej drażniące i uczulające "pampersy", unikaj natomiast ceratek i sztucznych materiałów. Niektórzy proponują zmianę na pieluchy tetrowe. Warto także przyjrzeć się, pod względem potencjalnych alergii, kosmetykom stosowanym do pielęgnacji dziecka.

• Przy zmianie pieluszki stosuj leki lub kosmetyki przeznaczone na okolicę pieluszkową o właściwościach przeciwzapalnych, regenerujących, stanowiących barierę przed czynnikami drażniącymi oraz zapobiegających podrażnieniom. Można tutaj wymienić takie składniki, jak pantenol, alantoina czy olej lniany.

Domowe sposoby na odparzoną pupę

Najbardziej znanym babcinym sposobem na podrażnioną skórę niemowlaka jest kąpiel w krochmalu. Choć wydaje się to bezpieczne, coraz częściej mówi się o tym, aby przed wypróbowaniem tej metody skonsultować się z pediatrą. Dlaczego? Uważa się, że skrobia z mąki może pogorszyć stan skóry w przypadku zakażenia grzybami. Ponadto pojawiły się informacje o ryzyku przezskórnej drogi uczulenia - stosowanie mąki ziemniaczanej na uszkodzoną skórę miałoby przyczyniać się do pojawienia się alergii pokarmowej na ziemniaki.

Jeśli jednak dostaniesz zalecenie kąpieli w krochmalu, a nie chcesz skorzystać z gotowego preparatu, to jej przygotowanie nie jest skomplikowane. Łyżkę stołową mąki ziemniaczanej należy rozrobić w szklance zimnej wody. Taki roztwór wlewa się do 2-3 litrów wrzątku, mocno mieszając, aby nie dopuścić do powstania grudek. W efekcie powstaje rzadki, ale równocześnie "śliski" kisiel, który wlewa się do wanienki z przygotowaną wodą. Dziecko można wykąpać, kiedy temperatura kąpieli wyniesie około 37 stopni Celsjusza. Kąpiel powinna trwać około 5 minut i nie należy jej stosować codziennie.

Nie zaleca się natomiast stosowania mąki ziemniaczanej jako zasypki. Pod wpływem wilgoci, pod pieluszką zbija się ona w grudki, co może wręcz pogorszyć stan skóry. Ponadto, u dziewczynek mąka może przedostać się do miejsc intymnych i być przyczyną dodatkowych kłopotów.

Innym sposobem jest kąpiel w lekko różowym roztworze nadmanganianu potasu lub przecieranie skóry naparem z rumianku. W przypadku ziół warto jednak pamiętać, że także mogą one uczulać.

Czego unikać przy odparzonej pupie dziecka?

Postępuj rozważnie z preparatami na skórę o bardzo bogatej konsystencji - zawarta w nich składniki mogą tworzyć warstwę okluzyjną i utrudniać potrzebny skórze dostęp powietrza. Jeśli nakładasz taki preparat, to warstwa produktu powinna być cienka.

Nie stosuj na własną rękę produktów zawierających borany lub kwas borny. U dzieci ze względu na zwiększone wchłanianie przez skórę występuje ryzyko toksycznego działania boru.

Kiedy z odparzeniem udać się do lekarza?

Jeśli stan skóry dziecka nie poprawia się, pomimo prawidłowej pielęgnacji, konieczna jest wizyta u pediatry. Z konsultacją nie zwlekaj także, jeśli oprócz zaczerwienienia na pupie dziecka zaobserwujesz krostki, pęcherzyki, grudki, nadżerki czy strupki. Może to sugerować, że wdało się zakażenie drożdżakami lub bakteriami. W takim przypadku lekarz może przepisać preparaty do stosowanie zewnętrznego zwalczające grzyby (np. klotrimazol) lub zawierające składniki przeciwbakteryjne.

Przy silnym stanie zapalnym pediatra może także zlecić do smarowania skóry preparat sterydowy lub inhibitor kalcyneuryny (np. takrolimus, pimekrolimus) o działaniu przeciwzapalnym. Zaleca się dużą ostrożność w aplikowaniu leków na receptę i ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarza.

W wyjątkowo ciężkich przypadkach pediatra może zalecić leki doustne - antybiotyki, leki przeciwhistaminowe czy przeciwbólowe i przeciwzapalne.