Naturalne antybiotyki stosowane są w lecznictwie już od tysięcy lat. Mogą być przyjmowane w formie preparatów aptecznych (np. jako kapsułki lub syropy) albo jako dodatek do posiłków (np. czosnek, cebula, miód). Zaletą stosowania naturalnych antybiotyków jest m.in. ich dostępność w naszej kuchni! Jeśli jesteś zainteresowany ziołowymi metodami leczenia oraz chcesz poznać ciekawe domowe przepisy, to ten wpis na pewno Ci się przyda!
Spis treści
Czosnek w infekcjach dróg oddechowych i moczowych
Propolis (kit pszczeli) na gardło
Oregano przy infekcjach i problemach trawiennych
Imbir przy zakażeniach i wymiotach
Kurkuma przy przeziębieniu i na trawienie
Chrzan przy katarze i zapaleniu zatok
Sosna - wykrztuśnie i odkażająco
Nawłoć przy zapaleniu pęcherza
Cynamon przy przeziębieniu i grypie
Czy naturalne sposoby na infekcje mogą zastąpić syntetyczne antybiotyki?
Czosnek w infekcjach dróg oddechowych i moczowych
Stosowanie czosnku zaleca się głównie w chorobach górnego odcinka dróg oddechowych, zakażeniach jamy ustnej czy dróg moczowych. Łagodzi biegunkę i naturalnie obniża ciśnienie krwi. Wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne oraz zwalcza infekcje. Najsilniejsze działanie przeciwbakteryjne czosnek wykazuje w formie rozdrobnionej. Podczas rozgniatania ząbków czosnku uwalnia się enzym allinaza i powstają związki o działaniu antybiotyku (m.in. tiosulfinat i allicyna). Wspomaga działanie limfocytów. Wykazuje działanie przeciwgorączkowe, napotne i przeciwzapalne.
Przy stosowaniu czosnku należy zachować ostrożność u pacjentów zażywających leki przeciwzakrzepowe i obniżające ciśnienie krwi. Czosnek może nasilać ich działanie.
W aptekach dostępne są preparaty zawierające czosnek m.in. w formie tabletek, jak np. Alliofil; kapsułek, jak np. Naturell Czosnek Max czy Iskial Max + czosnek; syropów, np. Prenalen. Dodatkowo czosnek może być stosowany jako dodatek do potraw, m.in. w formie sosu z jogurtem, np. greckim.
Sos czosnkowy - przepis
Jest wiele przepisów na wykonanie sosu czosnkowego. Pyszny sos czosnkowy możemy otrzymać przez przygotowanie 2 ząbków czosnku, 6 łyżek jogurtu greckiego, 4 łyżek majonezu, 1/4 łyżeczki soli oraz szczypty pieprzu. Rozdrobniony czosnek mieszamy z jogurtem i majonezem. Następnie należy doprawić sos do smaku. Do sosu można dodać dodatki, takie jak np. zioła prowansalskie lub sok z cytryny. Im więcej ząbków czosnku się doda, tym sos będzie bardziej ostry. Sos należy podawać po schłodzeniu w lodówce.
Cebula przy kaszlu
Zaleca się stosowanie świeżej cebuli ze względu na zawartość allicyny (jak w czosnku). Wykazuje działanie łagodnie wykrztuśnie i łagodzi kaszel. Wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych.
Chorzy na choroby gastryczne powinni pamiętać, że cebula jest ciężkostrawna i może nasilać objawy nadkwaśności, choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy.
W aptekach dostępna jest m.in. w formie syropu Alcep. Cebula może być również spożywana na surowo lub po obróbce termicznej. Syrop z cebuli można wykonać samodzielnie, w warunkach domowych.
Syrop z cebuli - przepis
Obraną cebulę kroimy w drobną kosteczkę, a następnie zasypujemy cukrem. Cukier można zastąpić miodem. Dla poprawy smaku można dodać sok z cytryny. Syrop jest gotowy po ok. 5 godzinach, kiedy cebula puszcza sok. Najczęściej zaleca się stosowanie 2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce syropu. Gotowy preparat przechowujemy w lodówce przez maksymalnie 2 tygodnie.
Miód na odporność
Miód ze względu na właściwości osmotyczne (odwadniające komórkę bakteryjną) wykazuje działanie przeciwbakteryjne. Utrudnia rozwój bakterii w organizmie i zwalcza infekcje. Wspomaga działanie syntetycznych antybiotyków. W zakażeniach bakteryjnych i wirusowych często poleca się miód lipowy oraz spadziowy. Chroni przed infekcjami i wzmacnia odporność organizmu.
Miodu nie należy stosować u dzieci poniżej 1 roku życia (m.in. ze względu na ryzyko wystąpienia botulinizmu). Ponadto, ze względu na wysoką kaloryczność miodu i wysoki indeks glikemiczny, powinny go unikać osoby chorujące na cukrzycę oraz z nadwagą.
Miód można zakupić w aptekach. Dostępne są jego liczne rodzaje, jak np. miód lipowy, rzepakowy, wrzosowy. Stanowi dodatek do m.in. pastylek do ssania (np. Cukierki szałwiowe) lub syropów (np. Grintuss pediatric, Muconatural complete). Może być stosowany jako dodatek do codziennej diety, m.in. do deserów.
Jogurt z miodem
Mieszamy dobrej jakości miód pszczeli z jogurtem naturalnym. Dodatkowo można dodać ulubione owoce.
Propolis (kit pszczeli) na gardło
W aptekach propolis dostępny jest w formie np. syropów (m.in. Apicold 1+), kropli (m.in. Propolis krople 7%), maści (m.in. Maść propolisowa), tabletek do ssania (m.in. Propolis forte). Ma działanie bakteriostatyczne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Wspomaga leczenie chorób infekcyjnych (m.in. zapalenia oskrzeli). Zaleca się go w anginie, przeziębieniu oraz grypie jako preparat stosowany na błonę śluzową gardła.
Syrop z propolisu - przepis
Przygotowujemy 50 g propolisu, 350 ml spirytusu spożywczego oraz 150 ml wody. Po dokładnym wymieszaniu składników, mieszaninę szczelnie zamykamy w słoiku i odstawiamy w temperaturze pokojowej w ciemne miejsce. Przez okres 3-4 tygodni mieszaninę należy codziennie mieszać. Następnie przecedzamy syrop i przechowujemy go w ciemnej butelce w zacienionym miejscu. Gotowy syrop dawkujemy np. przez dodatek 15-20 kropel na łyżeczkę z miodem.
Oregano przy infekcjach i problemach trawiennych
Szczególnie silnie działa olejek z oregano. Wykazuje działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze oraz rozkurczowe. Olejek z oregano stosuje się przy infekcjach bakteryjnych górnych dróg oddechowych, zakażeniach układu moczowego i jelit. Hamuje rozwój bakterii, również opornych na antybiotyki. Stosowany wspomagająco m.in. w grypie, zapaleniu zatok, bólu gardła, zapaleniu oskrzeli i problemach trawiennych.
Olejek z oregano należy stosować wyłącznie po rozcieńczeniu. Ze względu na silne działanie antybakteryjne zaleca się włączenie do kuracji probiotyku.
W aptekach dostępne są m.in. kapsułki, np. Solgar olej z dzikiego oregano, krople, np. Oregasept H97. Może być stosowany też jako dodatek do potraw np. w formie przyprawy.
Olej z oregano - przepis
Olej z oregano można sporządzić w warunkach domowych. W tym celu przygotowujemy świeże liście, łodygi i kwiaty oregano oraz dobrej jakości olej i umieszczamy je w słoiku. Następnie słoik wkładamy do garnka z wodą i doprowadzamy wodę do wrzenia. Po zagotowaniu wody należy wyłączyć źródło ciepła i pozostawić słoik na ok. 10 minut. Następnie wyjmujemy słoik i pozostawiamy w nasłonecznionym miejscu na 2 tygodnie. Co kilka dni wytrząsamy zawartość słoika. Po upływie 2 tygodni odcedzamy olej z liści i przelewamy do butelki. Gotowy olej przechowujemy w chłodnym i ciemnym miejscu. Przygotowany olej stosujemy m.in. wewnętrznie, np. po pół łyżeczki oleju 2 razy dziennie podawanej wraz z łyżką ciepłej wody lub soku.
Imbir przy zakażeniach i wymiotach
Imbir wykazuje aktywność przeciwbakteryjną również wobec bakterii opornych na antybiotyki. Ma działanie wspomagające w leczeniu zakażeń szpitalnych, zapalenia płuc czy oskrzeli. Łagodzi bóle gardła, objawy przeziębienia i grypy oraz nudności i wymioty. Wykazuje silne działanie rozgrzewające i przeciwzapalne. Wzmacnia odporność.
Imbiru nie należy stosować u pacjentów z hemofilią, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy oraz refluksem żołądkowo-przełykowym. Ponadto może wpływać na działanie preparatów stosowanych w problemach z ciśnieniem krwi. Należy zachować ostrożność u pacjentów z nadciśnieniem lub niedociśnieniem.
W aptekach dostępny jest m.in. w formie kropli, np. Anaketon; drażetek, np. Lokomotiv; kapsułek, np. Solgar Imbir lekarski; saszetek, np. Naturell Immuno Hot; syropów, np. Sok Imbir z cytryną. Ponadto może być stosowany jako dodatek do napojów (np. herbaty) lub jako przyprawa do potraw.
Pasta imbirowo-czosnkowa - przepis
W celu przygotowania pasty czosnkowo-imbirowej obieramy i kroimy na drobne kawałki 100 g imbiru oraz 100 g czosnku. Następnie produkty blendujemy na gładką masę wraz z 1/2 łyżeczki soli i 1-2 łyżkami oleju. Pastę przechowujemy w lodówce. Można ją spożywać na kanapkach, jako dodatek do sałatek lub zup i sosów. W przypadku potraw na ciepło, zaleca się dodanie pasty pod koniec gotowania.
Kurkuma przy przeziębieniu i na trawienie
Kurkuma wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Łagodzi objawy przeziębieniowe oraz wspiera pracę układu pokarmowego. Wspomaga leczenie zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych. Najczęściej stosowanym połączeniem leczniczym jest kurkuma z miodem.
Nie należy stosować jej u pacjentów z nadżerkami żołądka, niedrożnością dróg żółciowych, problemami wrzodowymi jelit lub żołądka oraz w stanach zapalnych jelit. Kurkumy nie powinny stosować kobiety w ciąży. Może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwcukrzycowych, a osłabiać działanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego.
W aptekach dostępna jest m.in. w formie kapsułek, np. Kurkuma piperyna, Verdin Max; soków, jak np. Sok Imbir z kurkumą i cytryną + cynk. Może być również stosowana też jako dodatek do potraw lub w formie tzw. złotego mleczka.
Złote mleko - przepis
Przedstawiony przepis można dowolnie modyfikować dodając m.in. ulubione przyprawy. W rondelku mieszamy 250 ml mleka zwierzęcego lub roślinnego, 2 łyżeczki miodu z kurkumą i pieprzem Cayenne, 1 łyżeczką cynamonu, 1/2 łyżeczki startego imbiru, 1/2 łyżeczki oleju kokosowego. Mieszaninę spożywamy po podgrzaniu - nie należy dopuścić do wrzenia.
Chrzan przy katarze i zapaleniu zatok
Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Zaleca się stosowanie go podczas infekcji przy kaszlu, zapaleniu oskrzeli. Może być stosowany również w grypie i nieżytach górnych dróg oddechowych. Wspomaga leczenie zapalenia zatok i gardła. Udrażnia zatoki i skraca czas trwania kataru. Hamuje rozwój infekcji.
Nie zaleca się stosowania chrzanu u osób z wolem, chorobami tarczycy, wątroby, nerek lub wrzodami żołądka i zgagą.
Stanowi dodatek w preparatach złożonych, takich jak np. Sinulan Duo Forte. Chrzan może być stosowany jako składnik potraw. Popularnym środkiem leczniczym z chrzanu jest samodzielnie wykonany syrop.
Syrop z chrzanu - przepis
Przygotowujemy w równych częściach świeżo starty chrzan (może być już dobrej jakości, gotowy ze słoiczka) oraz dobrej jakości miód. Składniki dokładnie mieszamy i przekładamy do czystego, wyparzonego słoika. Słoik szczelnie zamykamy i pozostawiamy na ok. 3 dni. Następnie mieszaninę przecedzamy przez gazę. Na koniec można dodać do smaku łyżeczkę soku z cytryny. Osoby dorosłe mogą spożywać 3-4 razy dziennie 1 łyżkę syropu rozcieńczonego w 1 szklance ciepłej, przegotowanej wody. Dla dzieci powyżej 6 roku życia zaleca się spożywanie 3-4 razy dziennie 1 łyżeczki syropu rozcieńczonego w 1 szklance ciepłej, przegotowanej wody.
Sosna - wykrztuśnie i odkażająco
Jako naturalne antybiotyki mogą być stosowane również inne substancje pochodzenia roślinnego. Wspomagająco w leczeniu infekcji bakteryjnych stosuje się preparaty z sosny o działaniu wykrztuśnym, odkażającym i bakteriobójczym. Sosnę zaleca się głównie w infekcjach górnych dróg oddechowych.
W aptekach dostępna jest w formie m.in. syropów, np. Herbapini lub olejków eterycznych, np. Naturalny Eteryczny Olejek Sosnowy.
Syrop z młodych pędów sosny - przepis
1 kg młodych pędów sosny oczyszczamy i kroimy na mniejsze kawałki. Następnie dokładnie mieszamy je z 1 kg cukru. Słoik szczelnie zamykamy i odstawiamy na 2-3 tygodnie. Następnie syrop przecedzamy przez gazę. Gotowy preparat przechowujemy w lodówce lub poddajemy pasteryzacji.
Nawłoć przy zapaleniu pęcherza
Stosuje się również nawłoć polecaną w infekcjach dróg moczowych i pęcherza moczowego. Oprócz działania moczopędnego nawłoć wykazuje aktywność przeciwzapalną i przeciwbakteryjną.
W aptekach dostępna jest m.in. w formie kapsułek, np. Urinal lub płynu, np. Urofort. W niektórych aptekach dostępy jest również miód nawłociowy.
Syrop z kwiatów nawłoci - przepis
Pęk (ok. 20-30) kwiatów nawłoci zalewamy 1,5 litra wrzącej wody. Mieszamy mieszaninę. Po ostygnięciu naparu przecedzamy go. Otrzymany syrop możemy posłodzić np. miodem i dodać soku z cytryny do smaku. Następnie syrop zagotowujemy (do rozpuszczenia słodzidła). Zazwyczaj zaleca się stosowanie 1-2 łyżeczek na dobę.
Cynamon przy przeziębieniu i grypie
Popularnych naturalnym antybiotykiem jest także cynamon o działaniu dezynfekującym, przeciwwirusowym, antybakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym. Zaleca się go w leczeniu zakażeń dróg oddechowych, przeziębienia i grypy. Może być stosowany jako m.in. dodatek do herbaty i jako przyprawa do potraw. W aptekach dostępny jest w preparatach złożonych, m.in. Padma Basic, Morwa biała plus z cynamonem.
Syrop cynamonowy - przepis
Do 2 szklanek wody dodajemy 1 szklankę cukru trzcinowego i zagotowujemy. Po rozpuszczeniu cukru dodajemy 5 lasek cynamonu. Otrzymaną mieszaninę gotujemy na wolnym ogniu do momentu aż syrop zgęstnieje i zmieni barwę na ciemniejszą. Syrop pozostawiamy do ostygnięcia. Jest idealny np. jako dodatek do naleśników.
Nasturcja w stanach zapalnych
W lecznictwie stosuje się też bakteriostatyczne wyciągi z nasturcji. Nasturcja wspomaga leczenie stanów zapalnych oraz zakażeń bakteryjnych i wirusowych.
Dostępna jest w preparatach złożonych, np. Pneumolan Plus. Przeciwwskazana jest u osób z chorobą wrzodową żołądka i jelit oraz schorzeniami nerek.
Herbata z kwiatów nasturcji - przepis
4-5 średnich liści nasturcji zalewamy gorącą, ale nie wrzącą wodą. Kwiaty zaparzamy przez ok. 10 minut. Herbatkę spożywamy bezpośrednio po przyrządzeniu.
Czy naturalne sposoby na infekcje mogą zastąpić syntetyczne antybiotyki?
W początkowych etapach infekcji pacjenci zwykle próbują samodzielnie ją zwalczyć. Jednakże w przypadku, gdy kuracja naturalnymi preparatami nie przynosi spodziewanych efektów w ciągu kilku dni, zaleca się konsultację z lekarzem. Stosowanie naturalnych preparatów może pełnić rolę wspomagającą w leczeniu infekcji bakteryjnych lekami zaleconymi przez lekarza lub zmniejszyć konieczność zastosowania syntetycznych antybiotyków.
Naturalne antybiotyki od syntetycznych różnią się pochodzeniem. Pierwszy antybiotyk (penicylina) powstał na bazie pleśni Penicillium chrysogenum. Kolejno powstawały antybiotyki półsyntetyczne oraz chemioterapeutyki (całkowicie syntetyczne substancje). Wszystkie wykazują efekt bakteriobójczy lub bakteriostatyczny. Przez lata stosowania leków przeciwbakteryjnych bakterie uzyskały możliwość wytworzenia oporności na ich mechanizmy działania. Naturalne antybiotyki (zawarte w ogólnodostępnych produktach, również spożywczych) różnią się proporcjami poszczególnych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym. Powoduje to zmniejszenie ryzyka powstawania lekooporności wśród drobnoustrojów.
Przed zastosowaniem preparatów, również ziołowych, należy zwracać uwagę na to, czy nie jest się na nie uczulonym oraz czy nie ma jakichś innych przeciwwskazań do ich przyjmowania. W razie wątpliwości, zawsze możesz zwrócić się do nas na Zapytaj Farmaceutę!
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 09.05.2023 14:23:42
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.