Gastroskopia to podstawowe badanie diagnostyczne pozwalające ocenić stan górnej części przewodu pokarmowego. Kiedy wykonanie gastroskopii jest konieczne? Jak się do niej przygotować? Czy jest się czego obawiać?
Spis treści
Jakie są wskazania do gastroskopii?
Jak przygotować się do badania?
Czy można wykonać gastroskopię u dziecka?
Jakie są przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?
Czy warto bać się gastroskopii?
Na czym polega gastroskopia?
Gastroskopia to badanie diagnostyczne polegające na ocenie górnego odcinka przewodu pokarmowego za pomocą endoskopu wprowadzanego do wnętrza ciała przez jamę ustną pacjenta. Endoskop to giętka rurka o średnicy około 1 cm, zaopatrzona w źródło światła oraz system przekazujący obraz, który jest analizowany na monitorze komputera w trybie bieżącym. Podczas gastroskopii można ocenić stan przełyku, żołądka oraz zstępującej części dwunastnicy. Badanie umożliwia również pobranie wycinków tkanek do badań histopatologicznych (umożliwiających np. wykrycie zmian zapalnych lub nowotworowych), sprawdzenie obecności bakterii Helicobacter Pylori oraz wykonanie drobnych zabiegów takich jak np. zatamowanie krwawienia czy usunięcie polipów.
Jakie są wskazania do gastroskopii?
dysfagia - zaburzenia połykania, wrażenie obcego ciała w przełyku,
dyspepsja – niestrawność, uczucie pełności po jedzeniu, szybkie „najadanie się”, nudności i wymioty,
silny ból w nadbrzuszu,
ból brzucha pojawiający się w nocy,
choroba refluksowa utrzymująca się lub nawracająca, pomimo stosowanego leczenia,
ból w klatce piersiowej, którego przyczyna nie została zdiagnozowana,
niedokrwistość (przewlekła, utrzymująca się pomimo suplementacji żelaza oraz witaminy B12),
przewlekła biegunka (możliwość rozpoznania celiakii),
nawracające wymioty,
nagły spadek masy ciała,
występowanie chorób przewodu pokarmowego takich jak rak żołądka, rak jelita, polipowatość, choroby autoimmunologiczne w najbliższej rodzinie,
kontrola leczenia chorób przewodu pokarmowego,
stany nagłe, np. krwawienie, zatrucie, przetoki, itd.
Gastroskopia może również zostać zlecona przez lekarza w innych przypadkach (nie wymienionych powyżej), jeżeli sytuacja kliniczna tego wymaga. Skierowanie może wystawić lekarz z poradni specjalistycznej lub podstawowej opieki zdrowotnej w ramach NFZ. Badanie można wykonać również w prywatnych placówkach służby zdrowia. Nie wymaga się wówczas skierowania, natomiast konieczna jest konsultacja z lekarzem, który kwalifikuje pacjenta na podstawie wywiadu. Koszt badania wynosi około 300-400 złotych plus dodatkowe opłaty za wszystkie procedury medyczne takie jak znieczulenie ogólne (około 300 zł), konsultacja anestezjologa, badania krwi, ewentualne usuwanie polipa (od 200 zł) czy wykonanie testu na obecność Helicobacter Pylori (około 100 zł).
Jak przygotować się do badania?
Gastroskopię przeprowadza się na czczo, minimum po 6 godzinach od ostatniego posiłku i 4 godzinach od przyjęcia płynu. Niektóre schorzenia wymagają zachowania dłuższej przerwy od posiłku – wówczas proces przygotowania jest omawiany indywidualnie z lekarzem prowadzącym. Pacjenci powinni przyjąć wszystkie zażywane rano leki kardiologiczne oraz przeciwpadaczkowe w dniu badania. Przed badaniem nie należy przyjmować leków obniżających poziom cukru we krwi. Pacjenci stosujący preparaty przeciwzakrzepowe muszą poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, ponieważ może zaistnieć konieczność modyfikacji dawkowania. Należy unikać palenia papierosów oraz żucia gumy na kilka godzin przed badaniem. Bezpośrednio przed gastroskopią należy usunąć protezę zębową.
Jak wygląda przebieg badania?
Pacjent jest badany w pozycji leżącej na lewym boku.
Przed wprowadzeniem endoskopu, lekarz znieczula gardło pacjenta preparatem w aerozolu zawierającym lidokainę oraz zakłada specjalny ustnik pomiędzy szczękami.
Lekarz wprowadza do jamy ustnej pacjenta endoskop, a rolą pacjenta jest wykonanie ruchu połykowego (aby endoskop mógł się przemieścić w przełyku).
Standardowa gastroskopia trwa zwykle około kilkunastu minut. Wprowadzaniu endoskopu może towarzyszyć odruch wymiotny, dlatego niektórzy pacjenci decydują się na wykonanie badania w krótkim znieczuleniu ogólnym. Znieczulenie ogólne jest również wskazane w sytuacji pobierania licznych wycinków błony śluzowej do badań, podczas wykonywania zabiegów terapeutycznych w trakcie badania oraz ogólnej złej tolerancji całej procedury (np. dzieci).
Czy można wykonać gastroskopię u dziecka?
Gastroskopia może być wykonana u małych dzieci i niemowląt, jeżeli występuje taka konieczność. Badanie przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, stosując endoskop o mniejszej średnicy niż u dorosłych (około 5 mm). U małych dzieci może zaistnieć konieczność intubacji w celu kontroli procesu oddychania.
Wskazania do wykonania gastroskopii u dziecka
diagnostyka bólu brzucha,
przewlekła biegunka,
krwawienie z przewodu pokarmowego,
podejrzenie zapalenia przewodu pokarmowego,
połknięcie przedmiotów/spożycie środków chemicznych.
Jak postępować po badaniu?
Pierwszy posiłek można spożyć minimum 2 godziny po ustąpieniu znieczulenia. Jeżeli pacjent miał wykonywane badanie w znieczuleniu ogólnym, powinien pozostać w klinice 1-2 godziny po wybudzeniu oraz wrócić do domu w asyście osoby towarzyszącej. Pierwszy posiłek powinien być lekkostrawny oraz niewielki, aby uniknąć dodatkowego podrażnienia żołądka oraz ewentualnych nudności.
Pacjenci po badaniu mogą odczuwać ból gardła, co wynika z mechanicznego oddziaływania endoskopu na dość wrażliwą błonę śluzową. Preparaty w aerozolu zawierające składniki przeciwbólowe oraz nawilżające pomogą złagodzić takie dolegliwości, np.: Uniben, Orofar, Oritolin, Gardvit Olive.
 |
|
Można stosować również płyny do płukania jamy ustnej i gardła o działaniu łagodzącym, np. Baikadent czy Alfamed.
|
 |
Niektórzy pacjenci doświadczają przemijającego bólu brzucha. W przypadku wystąpienia takich objawów można zastosować preparaty powlekające śluzówkę żołądka, np.: Len mielony, Neo bianacid, Len do ssania.
 |
|
Na naszym portalu można sprawdzić dostępność powyższych produktów w aptekach oraz dokonać zamówienia z odbiorem na miejscu lub dostawą do domu. W miastach takich jak Wrocław, Warszawa, Łódź i Białystok można zamówić szybką dostawę miejską za pośrednictwem Wolt Drive.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?
ostra niewydolność serca i ciężka choroba wieńcowa,
niewydolność oddechowa,
niewyrównane zaburzenia krzepnięcia krwi
Czy warto bać się gastroskopii?
Gastroskopia nie jest badaniem obciążającym ani bolesnym. Dolegliwości natury psychicznej można ominąć wykonując badanie w płytkiej sedacji (ograniczenie świadomości pacjenta po podaniu określonych leków), która wiąże się z minimalnym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Gastroskopia jest bardzo ważnym badaniem diagnostycznym umożliwiającym wykrycie wczesnych zmian zapalnych oraz nowotworowych (często – bezobjawowych). Równie istotna jest możliwość wychwycenia infekcji Helicobacter Pylori – głównej przyczyny rozwoju raka żołądka.
Źródła
www.mp.pl/gastrologia/wideo/wywiady/324736,czy-nalezy-kierowac-chorego-na-gastroskopie-z-powodu-zgagi
www.mp.pl/gastrologia/wideo/wywiady/272718,czy-rozpoznanie-niedokrwistosci-zlosliwej-jest-wskazaniem-do-wykonania-gastroskopii
www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.9.8.
www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/51054,gastroskopia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Panendoskopia
www.mp.pl/interna/chapter/B16.V.26.2.1.
www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/85711,czy-15-miesieczne-dziecko-moze-miec-gastroskopie
redaktor: Klaudia Ćwiąkała, mgr farm.
ostatnia zmiana: 25.01.2024 22:42:43
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.