Choć często o tym zapominamy, efekty uboczne lub nieskuteczne działanie leków mogą być spowodowane dietą, którą stosujemy w trakcie leczenia. Tłuste potrawy, sery, a nawet owoce czy soki są w stanie spowodować bardzo poważne w skutkach następstwa. Jakich potraw nie łączyć z lekami? Jaki zrobić odstęp czasowy między posiłkiem a lekiem?
Spis treści
Leki brać na czczo, czy po jedzeniu?
Czy to aż tak ważne, kiedy przyjmę leki?
Jakiej żywności nie łączyć z lekami?
Jakich napojów nie łączyć z lekami?
Leki brać na czczo, czy po jedzeniu?
Część leków powinna być przyjmowana w trakcie lub bezpośrednio po jedzeniu, ponieważ wraz z pożywieniem są lepiej przyswajane przez organizm. Niektóre z nich muszą być stosowane na czczo, co oznacza przynajmniej 8 godzin po ostatnim posiłku, a w praktyce - po wstaniu z łóżka, po nocnym śnie.
Taką informację z reguły podaje nam lekarz lub farmaceuta, ale znajdziemy ją również w ulotce dla pacjenta w sekcji „jak stosować lek”. Artykuły o lekach oraz ulotki znajdziesz na naszym portalu.
Czym popijać leki?
Wszystkie leki najlepiej popijać szklanką wody w temperaturze pokojowej, chyba że lekarz lub farmaceuta zalecił inaczej. Jest to istotne, ponieważ inne napoje mogą negatywnie wpływać na działanie leku. Szczególnie niebezpieczne może być popijanie leków alkoholem, ale także kawą, herbatą, sokiem, czy mlekiem.
Obejrzyj film!
Czy to aż tak ważne, kiedy przyjmę leki?
Niestety wielu z nas bagatelizuje znaczący wpływ posiłków i leków na organizm. Jednak bardzo ważne jest, by nie dopuszczać do nieodpowiedniego połączenia leków z żywnością i zażyć lek przynajmniej godzinę przed lub dwie godziny po posiłku, którego nie należy łączyć z danym preparatem leczniczym.
Jakiej żywności nie łączyć z lekami?
Tłuszcze
Posiłki wysokotłuszczowe z reguły potęgują wchłanianie leków, przede wszystkim tych, które są dobrze rozpuszczalne w tłuszczach. Dzieje się tak, ponieważ tłuszcz staje się nośnikiem dla przyjmowanego leku. Takie działanie jest szczególnie niebezpieczne, gdy przyjmujemy np. Euphyllin Long, Baladex czy Theospirex – leki stosowane w astmie czy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Wymienione preparaty zawierają w swoim składzie teofilinę, która dostarczana wraz z wysokotłuszczowymi posiłkami niezwykle szybko się wchłania, stężenie leku we krwi wzrasta ponad zamierzone, co powoduje nasilone działanie leku. Skutkiem jest silne pobudzenie i kołatanie serca.
Błonnik
W przypadku posiłków z dużą zawartością błonnika (np. produkty zbożowe, owoce) jest odwrotne - działanie leków jest osłabione. Dzieje się tak, ponieważ substancje lecznicze nie wchłaniają się w przewodzie pokarmowym do krwi, lecz są wiązane przez obecne tam cząsteczki błonnika i w taki sposób wydalane z organizmu.
Na wysokobłonnikowe posiłki należy zwrócić szczególną uwagę, gdy przyjmujemy leki na niewydolność krążenia, np. Digoxin (może pojawić się zaostrzenie objawów niewydolności), a także leki przeciwdepresyjne, np. Amitriptylinum (brak działania leczniczego - utrzymywanie się objawów depresji).
Wapń
Jony wapnia, występujące m.in. w mleku, serach i jogurtach, podobnie jak błonnik zmniejszają wchłanianie i osłabiają działanie leków. Dotyczy to głównie preparatów z grupy antybiotyków tetracyklinowych (np. Tetracyclinum), Polcortolon TC, Doxycyclinum TZF), a także fluorochinolonów (np. Cipropol, Nolicin), przeciwnadciśnieniowych beta-blokerów (np. Bibloc, Bisocard, Concor) oraz preparatów do leczenia osteoporozy (np. Osporil), ponieważ wapń tworzy z nimi nierozpuszczalne kompleksy wydalane z organizmu.
Sery i wędliny
Spożywanie serów czy długo dojrzewających wędlin podczas terapii również może okazać się niebezpieczne dla naszego zdrowia. Dzieje się tak ze względu na występującą w tych produktach tyraminę. Jest to substancja powstająca przy udziale bakterii. Im dłużej produkty są przechowywane (wspomniane sery i wędliny), tym więcej bakterii i tym wyższe jej stężenie w produkcie.
Tyramina jest metabolizowana w organizmie przez enzym, który zostaje zahamowany, gdy przyjmujemy niektóre leki przeciwdepresyjne (np. Mobemid, Moklar). Tyramina zaczyna więc się kumulować, a tym samym powodować działania niepożądane - silne zwroty głowy, a także niebezpieczny dla życia wzrost ciśnienia krwi.
Jakich napojów nie łączyć z lekami?
Kawa i herbata
Wiążą się z niektórymi preparatami np. żelaza (np. Ascofer), co utrudnia wchłanianie i powoduje osłabienie działania leków. Dodatkowo, napoje te powinny być unikane przez osoby cierpiące na nadkwasotę czy chorobę wrzodową – powodują bowiem zaostrzenie objawów choroby.
Obejrzyj film!
Soki cytrusowe
Zawarty w nich kwas cytrynowy może tworzyć połączenia np. z antybiotykami (np. Davercin, Zineryt), co wpływa na osłabienie działania tych leków i zmniejszenie skuteczności leczenia.
Sok grejpfrutowy jest jednym z produktów spożywczych, na który trzeba zwrócić szczególną uwagę. W skrajnych przypadkach jego spożywanie i jednoczesne przyjmowanie leków może prowadzić nawet do śmierci. Dzieje się tak, ponieważ napój ten hamuje metabolizm substancji, przez co zostają w organizmie na dłużej. Tym samym, przyjmowane preparaty, głównie w leczeniu chorób krążenia (np. Isoptin SR, Atoris, Torvacard, Liprox, Sortis czy Tulip) nie ulegają w organizmie przemianom koniecznym do ich prawidłowego wydalenia. W tej sytuacji stężenie niebezpiecznie wzrasta i nasila się działanie leków, co może prowadzić do groźnych działań niepożądanych, m.in. nagłego obniżenia ciśnienia krwi, czy zaburzeń rytmu serca.
Alkohol
Alkohol może oddziaływać z lekami na wiele różnych sposobów. Przede wszystkim jest on metabolizowany w organizmie podobnie jak leki, przy pomocy tych samych enzymów w wątrobie. Może to spowodować, że zarówno lek, jak i alkohol będą „konkurować” ze sobą o enzymy, które odpowiadają za ich przemiany w organizmie. Tym samym obie substancje utrzymają się w organizmie dłużej i w większej ilości, więc nasila się ich działanie, co może prowadzić do pojawienia się działań niepożądanych. Niebezpieczne jest to szczególnie w przypadku stosowania leków psychotropowych (np. Lorafen, Xanax).
Nie należy przyjmować paracetamolu (np. Fervex, Gripex, Apap) w trakcie lub po zakrapianej alkoholem imprezie. Może to doprowadzić nawet do uszkodzenia wątroby.
Przyjmowanie niektórych leków przez alkoholików powoduje odwrotny efekt – przyzwyczajenie organizmu i nadmierne wydzielanie enzymów, które metabolizują i leki i alkohol. W efekcie leki działają słabiej lub w ogóle nie dają efektu leczniczego. Działanie to dotyczy przede wszystkim leków przeciwgruźliczych (np. Nidrazid), ale także środków przeciwzakrzepowych (np. Warfin).
W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie farmaceutom GdziePoLek.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 14.04.2023 14:45:10
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.