Grzybica jamy ustnej, inaczej kandydoza lub drożdżyca, jest nieprzyjemną dolegliwością wywołaną przez drożdżaki z rodzaju Candida. W aptece zakupisz preparaty do pędzlowania, płyny do płukania ust i tabletki do ssania o działaniu przeciwgrzybiczym, np. z oktenidyną, chlorheksydyną, boraksem czy chlorchinaldolem. Jeśli środki te okażą się niewystarczające, lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwgrzybicznych dostępnych na receptę, np. z flukonazolem lub nystatyną.
Spis treści
Jakie są objawy grzybicy jamy ustnej?
Jakie mogą być przyczyny grzybicy jamy ustnej?
Co stosować na grzybicę jamy ustnej?
Jakie są objawy grzybicy jamy ustnej?
biały nalot na powierzchni języka lub podniebienia,
suchość, pieczenie lub ból w jamie ustnej (najczęściej podczas spożywania posiłków),
pleśniawki i mikrourazy w śluzówce jamy ustnej,
czerwone plamy na śluzówce jamy ustnej,
nieprzyjemny zapach z ust (halitoza).
Jakie mogą być przyczyny grzybicy jamy ustnej?
zaburzenia flory bakteryjnej (np. spowodowane długotrwałym przyjmowaniem antybiotyków),
zbyt mała ilość wydzielanej śliny (kserostomia),
osłabiona odporność,
uszkodzenia w jamie ustnej (np. powstające przy źle dobranej protezie zębowej lub aparacie ortodontycznym),
niedostateczna higiena jamy ustnej,
nadmierne stosowanie płynów do płukania ust o działaniu przeciwbakteryjnym,
przyjmowanie niektórych leków (np. wziewnych sterydów, hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych, cytostatyków, leków immunosupresyjnych),
zaburzenia hormonalne lub metaboliczne (np. choroby tarczycy, cukrzyca),
nieprawidłowa dieta (zbyt duża podaż węglowodanów oraz zbyt mała ilość w pożywieniu witamin z grupy B, witaminy C, kwasu foliowego oraz żelaza).
Co stosować na grzybicę jamy ustnej?
Pierwszym krokiem w leczeniu grzybicy jamy ustnej jest rozpoznanie jej przyczyny oraz jej eliminacja. Można w tym celu udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub skorzystać z telekonsultacji. Konieczne może być, np. uzupełnienie niedoborów witamin i minerałów (np. witamin z grupy B, witaminy C, kwasu foliowego, żelaza), wzmocnienie układu odpornościowego, zadbanie o higienę jamy ustnej, dokładne płukanie ust wodą po zastosowaniu wziewnych sterydów czy rzucenie palenia. Dodatkowo na zmiany można zastosować dostępne bez recepty preparaty z apteki o działaniu przeciwgrzybiczym, takie jak:
płyny do płukania ust (np. Eludril, Corsodyl), żele (np. Elugel) lub tabletki do ssania (np. Sebidin, Gardimax Medica) z chlorheksydyną - jest to substancja o działaniu bakteriobójczym, przeciwgrzybiczym i przeciwwirusowym. Produkty z chlorheksydyną można stosować od 6 roku życia,
płyny do pędzlowania (np. Aphtin) lub proszek do sporządzania płynu do płukania ust (np. Gargarin) z tetraboranem sodu - substancja ta wykazuje właściwości przeciwgrzybicze, a także odkażające i ściągające - hamuje to rozwój zakażenia i osusza chorobowo zmienione miejsce, zmniejszając dyskomfort. Preparaty z tetraboranem sodu mogą być stosowane przez okres maksymalnie 3-5 dni. W postaci płynu do pędzlowania tetraboran sodu może być stosowany u dzieci nawet od 1. roku życia,
płyny z oktenidyną (np. Octenisept, Oktaspetal) - działają przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo oraz przeciwwirusowo. Jamę ustną należy płukać 20 ml płynu przez 20 sekund raz dziennie lub nasączyć płynem z oktenidyną wacik i przyłożyć raz dziennie do chorobowo zmienionych miejsc do czasu pozbycia się infekcji. Dostępny jest również specjalistyczny płyn do codziennej higieny jamy ustnej z oktenidyną (np. Octenident). Preparaty z oktenidyną do płukania ust można stosować od 6. roku życia,
tabletki do ssania z chlorchinaldolem (np. Chlorchinaldin VP) - działają miejscowo przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie. Mogą być stosowane przez dorosłych oraz dzieci powyżej 6. roku życia, które nie mają problemu ze ssaniem tabletki,
tabletki do ssania z chlorkiem cetylpirydynium (np. Orofar Max, Halset) - działają bakteriobójczo i grzybobójczo. Tabletki często zawierają dodatek substancji miejscowo znieczulających, co pomaga złagodzić ból towarzyszący infekcji. Mogą być stosowane przez dorosłych oraz dzieci powyżej 6. roku życia, które nie mają problemu ze ssaniem tabletki.
Preparaty na grzybicę jamy ustnej na receptę
Jeśli zlikwidowanie przyczyny grzybicy jamy ustnej i stosowanie preparatów dostępnych bez recepty nie przyniesie efektów lub grzybica jest bardzo nasilona, lekarz może zalecić stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych na receptę.
Nystatyna jest najczęściej zalecanym w przypadku grzybicy jamy ustnej lekiem przeciwgrzybiczym. Jej mechanizm działania polega na uszkodzeniu błony komórkowej grzybów - hamuje to rozwój zakażenia i powoduje działanie grzybobójcze. Lek ten dostępny jest w postaci tabletek doustnych oraz granulatu do wytworzenia zawiesiny doustnej. W przypadku zawiesiny, przed połknięciem należy trzymać ją w ustach tak długo, jak to jest możliwe (zwiększa to skuteczność działania). Nystatynę w postaci zawiesiny doustnej u dorosłych i dzieci zwykle stosuje się 4 razy na dobę w dawce 100 000 j.m.. Może być stosowana również u niemowląt, ale wyłącznie zewnętrznie, do pędzlowania jamy ustnej 2 do 3 razy na dobę.
Do leków przepisywanych na receptę stosowanych w leczeniu grzybic jamy ustnej, zaliczają się także tabletki, kapsułki i syropy z flukonazolem, a także mikonazol w postaci żelu do stosowania miejscowego. W przypadku leków na receptę należy ściśle trzymać się schematu dawkowania zaleconego przez lekarza.
2023-04-27
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 27.04.2023 11:53:31
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.