Po raz kolejny analizujemy sytuację z dostępnością leków w aptekach: z naszego lutowego przeglądu wynika, że mogą występować trudności z zakupem 41 pozycji. To po raz kolejny więcej niż dwa miesiące temu, a wynik wpisuje się w linię stopniowego wzrostu liczby deficytów. Równocześnie jednak sporo leków wróciło w ostatnim czasie do aptek. Wśród nowych deficytów dominują antybiotyki, zwłaszcza w formach przeznaczonych dla dzieci.
Liczba brakujących leków od pierwszego raportu GdziePoLek
Źródło: GdziePoLek
W historii naszych raportów od sierpnia 2019 roku, maksymalna liczba brakujących leków wynosiła 50 pozycji. Aktualny poziom 41 deficytów jest znaczący, a ich wysoka i rosnąca liczba utrzymuje się już ponad rok.
Spis treści
Jakie leki znikają, chociaż nie ma ich w naszym zestawieniu?
Aktualna lista braków
Aktualna liczba deficytów według stosowanej przez nas od początku metodyki, która zakłada badanie produktów na receptę ze spadkiem dostępności w aptekach o co najmniej 50% i brakiem łatwo dostępnych zamienników według oceny farmaceutów, wynosi 41.
Lista brakujących leków na luty 2023
Żródło: GdziePoLek
Poniżej omawiamy najbardziej znaczące nowe pozycje.
Nowe pozycje na liście
Utrzymuje się trend problemów z dostępnością nowoczesnych leków stosowanych w terapii cukrzycy - do wykazu dołączyła kolejna dawka leku Trulicity z dulaglutydem. Brakuje również antybiotyków, szczególnie w formulacjach przeznaczonych dla najmłodszych.
Których antybiotyków brakuje?
Augmentin ES i Amoksiklav ES - to antybiotyki, połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym w dawce typu "extra strength", pod postacią przeznaczoną dla dzieci - proszku do sporządzenia zawiesiny doustnej. Dla tego drugiego leku widoczna jest mała poprawa dostępności, chociaż na całym produkcie nie przekracza ona 25%. Jednocześnie pierwszy z leków jeszcze w listopadzie miało na stanie blisko 80% aptek zintegrowanych z GdziePoLek, obecnie jest to zaledwie ok. 6%. Spada także dostępność innych antybiotyków w formulacjach pediatrycznych - leków Ceclor z cefaklorem w wyborze dawek i objętości oraz Ceroximu i Zinnatu z cefuroksymem.
Ponownie brakuje także jedynego leku z fenoksymetylopenicyliną - preparatu Ospen 1000 w tabletkach i Ospen 750 w formie zawiesiny. Dla formy pediatrycznej spadek jest szczególnie dotkliwie zauważalny. Antybiotyk jest wskazany w szczególności w przypadku rozpoznania anginy paciorkowcowej. Jeśli natomiast chodzi o tabletki, to drastycznie zmniejszyła się podaż Duracefu z cefadroksylem w dawce 500 mg - zarówno po 12, jak i po 20 kapsułek.
Jakich inne leki znalazły się na liście braków?
Aldara - krem zawiera imikwimod, substancję stosowaną w leczeniu kłykcin kończystych na powierzchni narządów płciowych i wokół odbytu, powierzchownego raka podstawnokomórkowgo i rogowacenia słonecznego. Lek wspiera układ odpornościowy organizmu w wytwarzaniu naturalnych substancji, które pomagają zwalczyć wymienione schorzenia. Od producenta leku Aldara otrzymaliśmy informację, iż lek powinien trafić do hurtowni w III tygodniu lutego br. Z początkiem marca spodziewamy się poprawy dostępności leku w aptekach.
Duży spadek (z 55% do zaledwie 8%) zaliczył lek Encortolon z przeciwzapalnym glikokortykosteroidem prednizolonem. Zgodnie z zapowiedzią producenta obserwujemy jednak realizację dostaw zaplanowanych na połowę lutego.
Duży spadek dostępności zaliczył preparat Flexove zawierający 625 mg chlorowodorku glukozaminy. W kolejnych dniach lutego widoczne jest odbicie, jednak nadal tylko ok. 27% aptek zintegrowanych z GdziePoLek ma ten produkt na stanie, przy wyjściowej dostępności na poziomie 70%. Flexove stosuje się w przypadku łagodnego lub umiarkowanego zapalenia stawu kolanowego.
Praktycznie zerowa jest dostępność produktu Flixonase Nasule - kropli donosowych w pojemniczkach jednodawkowych z przeciwzapalnym propionianem flutykazonu. Lek stosowany jest w przypadku dolegliwości związanych z obrzękiem i podrażnieniem nosa oraz w leczeniu polipów nosa. Na ten moment nie są przewidziane kolejne dostawy leku Flixonase Nasule. Od producenta mamy informację, iż wprowadzany jest zamiennik z importu równoległego ze Szwecji pod nazwą handlową Flutide. Dostępność w ostatnich dniach zaczęła się pojawiać - czas pokaże, czy zaspokoi potrzeby rynku.
Do zaledwie kilku procent spadła dostępność preparatu Hepa-Merz 3000 w postaci torebek. Lek zawiera 3 gramy asparaginianu ornityny. Związek ten występuje także w suplementach diety, ale w mniejszych dawkach i w połączeniu z innymi składnikami. Hepa-Merz 3000 jest stosowany w encefalopatii wątrobowej, czyli przy powikłaniach chorób wątroby obejmujących zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne.
Locoid Crelo w emulsji to produkt z maślanem hydrokortyzonu - działającym przeciwzapalnie glikokortykosteroidem ze wskazaniami w łagodzeniu objawów chorób skóry przebiegających ze stanem zapalnym i świądem. Na rynku dostępne są inne związki hydrokortyzonu, ale ponieważ różnią się siłą działania o zamianie powinien zdecydować lekarz.
Problemy z zakupem leku mogą mieć także pacjenci poszukujący szczepionki donosowej Polyvaccinum Mite. Produkt stymuluje układ odpornościowy do walki z bakteriami, które najczęściej wywołują zakażenia górnych dróg oddechowych.
Do wykazu dołączył także preparat Priligy w dawce 30 mg, dawka 60 mg odnotowała mniejsze wahania. Preparat zawiera dapoksetynę stosowaną w leczeniu przedwczesnego wytrysku u dorosłych mężczyzn. Od producenta otrzymaliśmy informację, iż Priligy 60 mg po 3 tabletki ma być dostępny w aptekach ok. 20 lutego bieżącego roku, a informacje o dostępności leku w dawce 30 mg mają być znane za około 2 tygodnie.
Najbardziej wyczekiwane leki
Pośród leków najbardziej wyczekiwanych przez pacjentów jest kilka preparatów medycznej marihuany. Od producenta mamy informację, iż nowe susze od Aurory są w końcowej fazie rejestracji, a pierwszych dostaw należy spodziewać się z początkiem kwietnia br. W przypadku produktu z 20% THC będzie to odmiana Pink Kush, a z 22% THC - odmiana DelaHaze.
Leki według liczby osób zapisanych na powiadomienia od 1 grudnia
Źródło: GdziePoLek
Wielu chorych zapisało się także na powiadomienia o - wspomnianych już - nowoczesnych lekach z grupy analogów glukagonopodobnego peptydu-1: Trulicity i Ozempic (zarejestrowane wskazania do stosowania to cukrzyca) oraz Saxenda (lek z liraglutydem, który jest wskazany w terapii otyłości i nadwagi ze współistniejącymi czynnikami ryzyka).
Dostępność Saxendy w ostatnim czasie wyglądała niestabilnie. Jeszcze pod koniec listopada lek można było kupić w blisko 70% aptek. W ostatnim czasie dostępność wahała się od 12% do około 45%. W dniach poprzedzających przygotowanie raportu wyraźna była jednak tendencja zwyżkowa, przez co lek nie znalazł się ostatecznie w zestawieniu.
Na powiadomienia czekają także pacjenci zainteresowani najnowszym lekiem przeciwcukrzycowym z tej samej grupy terapeutycznej zawierającym tirzepatyd - preparatem Mounjaro. Lek jest zarejestrowany centralnie (we wszystkich krajach Unii Europejskiej), ale producent nie podaje informacji czy i kiedy preparat miałby zostać udostępniony na polskim rynku. Tirzepatyd oprócz regulowania poziomu glukozy we krwi, powoduje także spadek masy ciała.
Poprzednia lista braków
Dzięki istotnej poprawie dostępności z listy brakujących leków wykreśliliśmy insuliny Apidra Solostar, Insuman Basal Solostar i Insuman Comb 25 Solostar. W przypadku insulin serii Insuman podmiot odpowiedzialny zapowiadał okresowe przerwy w dostępności jako przyczynę podając późnienia w dostawach elementów wstrzykiwacza oraz problemy na liniach napełniających, montażowych i pakujących.
Do aptek powróciły także krople oczne Nevanac zawierające związek łagodzący zapalenie i ból oka po zabiegu chirurgicznego usunięcia zaćmy oraz zmniejszający ryzyko powikłań po takiej operacji. Poprawiła się także podaż dwóch innych leków okulistycznych stosowanych w jaskrze - kropli Duotrav i Taflotan Multi.
Ponownie dostępne są również leki takie jak Divigel - żel z estrogenem stosowany w hormonalnej terapii zastępczej, szczepionka przeciwko ospie wietrznej Varilrix czy preparat Structum z chondroityną stosowaną w chorobie zwyrodnieniowej stawów.
Lista braków z grudnia 2022 z naniesionymi zmianami w lutym 2023
Źródło: GdziePoLek
Tworząc najnowszą listę braków podjęliśmy decyzję o wprowadzeniu reguły, iż leki niedostępne na rynku przez co najmniej 12 miesięcy usuwamy z zestawienia. Wyszliśmy z założenia, że taki okres czasu jest wystarczający, aby lekarze zmienili zamysł terapeutyczny i przestali przepisywać dany lek, w związku z czym nie jest on już dłużej poszukiwany przez pacjentów. Zgodnie z tym kluczem z listy braków wykreśliliśmy leki Ulgastran - zawiesinę z sukralfatem ze wskazaniami w chorobie wrzodowej, przeciwwirusowy Rimantin oraz Depo-Provera 150 mg/ml w opakowaniu 3,3 ml - lek stosowany w wybranych przypadkach przerzutów nowotworowych.
Jakie leki znikają, chociaż nie ma ich w naszym zestawieniu?
Odnotowaliśmy istotny spadek podaży insuliny Tresiba Penfill. Oceniamy jednak, że jest to spowodowane nie tyle faktycznym brakiem, co usunięciem od stycznia 2023 tego preparatu z listy leków refundowanych. Aktualnie cena za 5 wkładów została uwolniona i kształtuje się od 139 zł do 291,79 zł. Uprzednio insulina ta była bezpłatna dla seniorów oraz pacjentek w ciąży, a cukrzycy uprawnieni do zniżki za lek płacili 99,09 zł przy odpłatności 30%.
Prawa autorskie
Dozwolone kopiowanie ilustracji autorstwa GdziePoLek na własną stronę, pod warunkiem umieszczenia aktywnego linku do źródła. Kopiowanie całości lub większości tekstu nie jest dozwolone.
Zdjęcie tytułowe: Wojciech Kwiatkowski