Jakich leków może zabraknąć w Polsce (sierpień 2020)?

udostępnij:

Ukazało się obwieszczenie Ministra Zdrowia wprowadzające nową listę leków zagrożonych brakiem dostępności. Jest ona tylko o 3 pozycje dłuższa od wykazu z połowy czerwca. Czy to oznacza, że niewiele się zmieniło? Sprawdzamy, jakie leki usunięto z wykazu, a jakie do niego dopisano.

Z wykazu, który obowiązywał od 15 czerwca i liczył 298 pozycji, usunięto w sumie 24 rekordy. Dodano natomiast 27 pozycji lekowych. Ostatecznie wykaz, który obowiązuje od 1 sierpnia dotyczy 301 leków.

Metformina znika z wykazu leków zagrożonych brakiem dostępności

Wszystkie usunięte pozycje dotyczą przeciwcukrzycowej metforminy w postaci o przedłużonym uwalnianiu. Wykreślono leki Symformin XR, Metformax SR, Avamina SR, a także Glucophage XR, które były objęte dodatkowym monitorowaniem w wyborze dawek. Tym samym wykaz leków zagrożonych brakiem dostępności nie zawiera już żadnego leku z metforminą w składzie.

Warto zwrócić uwagę, że nadal trwają badania dotyczące zawartości w lekach z metforminą N-nitrozodimetyloaminy. W lipcu FDA zaleciła wycofanie produktów z metforminą o przedłużonym uwalnianiu niektórych firm farmaceutycznych z rynku amerykańskiego (więcej: Zanieczyszczone leki na cukrzycę. USA i Korea reagują, w Europie nic się nie dzieje).

Deksametazon „bohaterem” nowej listy leków zagrożonych brakiem dostępności

Przeważająca część „nowości” na liście leków zagrożonych brakiem dostępności to produkty zawierające w składzie deksametazon. Zakazem wywozu i monitorowaniem objęto preparaty Pabi-Dexamethason (tabletki 0,5 mg i 1 mg), Demezon (tabletki 1 mg i 4 mg oraz iniekcje), Dexamethasone Krka (tabletki w dawkach 0,5 mg, 4 mg, 8 mg, 20 mg i 40 mg oraz iniekcje) oraz zastrzyki pod nazwami Dexamethasone phosphate SF oraz Dexaven.

Deksametazon w terapii COVID-19

Należy przypuszczać, że objęcie deksametazonu dodatkowym nadzorem ma związek z wynikami dla tego związku w badaniu RECOVERY (Randomised Evaluation of COVID-19 Therapy). 8 czerwca zakończono ocenę skuteczności deksametazonu, uzyskując istotne zmniejszenie ryzyka zgonu u najciężej chorych pacjentów z COVID-19, którzy wymagali wsparcia oddechowego. Uważa się, że u tych osób dochodzi do tak zwanej burzy cytokinowej – nadmiernej reakcji organizmu w odpowiedzi na zakażenie. Deksametazon, tłumiąc układ odpornościowy i działając przeciwzapalnie, najprawdopodobniej ogranicza destruktywny wpływ tego zjawiska na tkanki. Lek nie dawał poprawy u pacjentów z lżejszymi objawami, a nawet przypuszcza się, że mógłby działać niekorzystnie (więcej: Koronawirus - kiedy będzie lek i szczepionka?).

Informacja dotycząca poprawy przeżywalności u pacjentów z powikłaniami oddechowymi, u których zastosowano deksametazon, to duży przełom w poszukiwaniu skutecznych leków w walce z koronawirusem. Wiadomość została bardzo szybko podana do publicznej wiadomości. Wydaje się, że deksametazon - obok remdesiviru - ma szansę znaleźć się w standardzie terapii infekcji koronawirusowej. Na jego korzyść przemawia nie tylko skuteczność, ale również niski koszt i powszechna dostępność.

Jakie inne leki dodano do wykazu?

Wykaz uzupełnił octan glatirameru w dawce 20 mg/ml oraz 40 mg/ml pod nazwą handlową Copaxone. Jest to lek dostępny bezpłatnie w ramach programu lekowego B.29 - leczenie stwardnienia rozsianego (więcej: Programy lekowe - nowoczesne terapie). Ten lek immunomodulujący nie jest powszechnie dostępny w aptekach otwartych ze względu na wąskie wskazania, wysoką cenę i specyficzny model dystrybucji.

Na listę powrócił także preparat Effentora - fentanyl w postaci tabletek podpoliczkowych. Jest to silny lek opioidowy stosowany w przypadku bólu przebijającego, który jest ostrym nasileniem dolegliwości bólowych zasadniczo opanowanych za pomocą opioidowej terapii podtrzymującej.

Ponownie w wykazie znalazł się także preparat Gabitril zawierający przeciwpadaczkową tiagabinę w dawkach 5 mg, 10 mg i 15 mg. Braki tego leku, który nie posiada odpowiednika, odczuwalne były pod koniec ubiegłego roku. Dostawy leku zostały zrealizowane w styczniu i od tamtej pory dostępność w aptekach zintegrowanych z GdziePoLek utrzymuje się na poziomie 2-4%.

Monitorowaniem objęto także produkt leczniczy Trulicity (dulaglutyd) - roztwór do wstrzykiwań 1,5 mg/0,5 ml. Trulicity w tej dawce jest na liście leków refundowanych od stycznia 2020 roku. Preparat jest wskazany do stosowania u dorosłych z cukrzycą typu 2 w celu poprawienia kontroli glikemii.

Komisja Europejska szuka rozwiązania problemu braku leków

Komitet Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Unii Europejskiej przygotował raport, który dotyczy polityki lekowej wspólnoty. Zostanie on przedstawiony we wrześniu podczas sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego. Wiadomo już jednak, że europosłowie zwrócili w nim uwagę na problemy z zapewnieniem dostępności do leków (więcej: Medicine shortages in the EU: causes and solutions).

Jednym z proponowanych rozwiązań - oprócz zachęt do wzmocnienia rodzimej produkcji - jest stworzenie rezerwy leków - "europejskiej apteki ratunkowej". Inne pomysły to wykorzystanie innowacyjnych narzędzi cyfrowych w celu współdzielenia informacji o brakach, usprawnienie logistyki i transportu leków pomiędzy krajami UE, ujednolicenie prawodawstwa oraz wsparcie badań.

Ocenia się, że w latach 2000-2018 braki leków w UE wzrosły 20-krotnie. Jak podsumowała sprawozdająca raport Nathalie Colin-Oesterlé z Francji: „Zdrowie publiczne stało się geostrategiczną bronią, która może rzucić kontynent na kolana. Obecna pandemia ujawniła naszą zależność od krajów trzecich". Według komunikatu, 80% API oraz 40% gotowych produktów leczniczych na rynku europejskim pochodzi z Indii lub Chin. Te dwa kraje odpowiadają za 60% światowej produkcji paracetamolu. Dla penicyliny ten odsetek wynosi aż 90%, a w przypadku ibuprofenu - 50%.

Problem stanowią nie tylko leki szeroko stosowane przez pacjentów. W związku z pandemią, w kwietniu 2020 roku European University Hospital Alliance ostrzegł, że rosnący popyt na oddziałach intensywnej terapii na niektóre środki znieczulające, antybiotyki, środki zwiotczające mięśnie i leki stosowane off-label w zwalczaniu pandemii, stworzył istotne zagrożenie wyczerpania się zapasów szpitalnych.

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

Inne artykuły na blogu

;