Boli, nieładnie wygląda i pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie. Tak, mowa o opryszczce. Jak rozpoznać i leczyć opryszczkę oraz jak zapobiegać jej nawrotom - przeczytasz w naszym artykule.
Spis treści
Jak można zarazić się opryszczką?
Jak chronić się przed opryszczką i nie dopuścić do jej nawrotu?
Opryszczka – co to takiego?
Opryszczka (potocznie nazywana febrą, skwarką i zimnem) jest ogólną nazwą dla zakażeń opryszczkowych powodowanych przez dwa gatunki wirusa opryszczki pospolitej: HHV-1 (opryszczka wargowa, dawniej zwany HSV-1) oraz HHV-2 (opryszczka narządów płciowych, dawniej HSV-2).
Wirusy opryszki mogą być przez wiele lat uśpione i czekać na odpowiedni moment, np. obniżenie odporności organizmu, aby się uaktywnić.
Jak można zarazić się opryszczką?
bezpośredni kontakt błony śluzowej lub uszkodzonej skóry ze zmianami opryszczkowymi lub wydzielinami (ślina, łzy) osoby zakażonej;
wirus może przetrwać przez krótki czas na skórze, odzieży, przedmiotach codziennego użycia – możliwe jest zakażenie przez pocałunek w policzek, używanie tych samych naczyń, szczoteczek do zębów czy ręczników;
kontakty seksualne, również oralne.
Objawy opryszczki
Opryszczka może przebiegać bezobjawowo lub objawowo. Okres wylęgania wirusa (czas do wystąpienia pierwszych objawów) to zwykle od 2 do 12 dni (najczęściej 4 dni).
Często na początku obserwuje się mrowienie, swędzenie lub pieczenie, a następnie pojawiają się zmiany skórne w postaci wykwitów, drobnych pęcherzyków wypełnionych przejrzystą, surowiczą treścią, które po kilku dniach pękają, pozostawiając drobne nadżerki ze strupami.
Opryszczka wargowa najczęściej powoduje te objawy w obrębie twarzy (głównie okolice ust), błon śluzowych jamy ustnej, nosa, tułowia, kończyn górnych; natomiast opryszczka narządów płciowych - w okolicach narządów płciowych, pośladków i odbytu.
Jak wykryć opryszczkę?
ocena wizualna i wywiad przeprowadzony przez lekarza pierwszego kontaktu;
badania serologiczne - wykrycie swoistych przeciwciał przeciwko wirusowi opryszczki, anty-HHV-1 lub anty-HHV-2;
badanie DNA wirusa opryszczki metodą PCR – określa ilość i typ wirusa;
hodowla wirusa opryszczki – próbka płynu z opryszczki – szczególnie w przypadku opryszczki narządów płciowych.
Badania w kierunku wykrycia wirusa opryszczki może zlecić lekarz lub można wykonać je prywatnie w większości laboratoriów.
Kobiety w ciąży cierpiące na opryszczkę powinny jak najszybciej zgłosić się do lekarza, ponieważ może być ona groźna dla nienarodzonego dziecka, doprowadzając nawet do poronienia lub uszkodzenia płodu.
Również w przypadku dzieci (szczególnie do lat 5) zalecana jest konsultacja z lekarzem, ponieważ opryszczka może doprowadzić u nich m.in. do opryszczkowego zapalenia błony śluzowej jamy ustnej i dziąseł.
Leczenie opryszczki
Należy pamiętać, że jak na razie nie da się wyleczyć opryszczki całkowicie, a osoby zainfekowane pozostają nosicielami do końca życia. Mimo wszystko warto stosować leczenie, aby złagodzić objawy oraz zmniejszyć ich częstotliwość.
W łagodnych przypadkach (np. w nawrocie opryszczki) można zastosować preparaty o działaniu miejscowym, np.:
kremy z przeciwwirusowym acyklowirem, np. Hascovir Pro, Herpex, Zovirax Duo (z dodatkiem przyśpieszającego gojenie hydrokortyzonu),
kremy z z przeciwwirusowym denotywirem, np. Vratizolin,
żel z krzemionką, który wysusza pęcherzyki łagodząc tym ból, świąd i pieczenie, np. Tonisan H,
plastry z żelem hydrokoloidowym, które przyśpieszają gojenie się zmian, np. Compeed plastry na opryszczkę,
plastry z olejkiem z drzewa herbacianego o działaniu antyseptycznym, np. Hascovir Protect plastry na opryszczkę, Pasocare Specialist Plus plastry na opryszczkę,
płyny z lewomentolem, który posiada właściwości bakteriobójcze, znieczulające i przeciwświądowe, np. Sonol,
maść wspomagająca gojenie z ekstraktem melisy, cynkiem i witaminami z grupy B, np. Lipskin Help Plus maść na opryszczkę.
Aplikację produktów o działaniu miejscowym powinno się zacząć jak najszybciej, już przy pierwszych sygnałach, które wskazują na pojawienie się opryszczki. Są to między innymi uczucie mrowienia, pieczenia oraz silniejsze zaczerwienienie w danym miejscu.
W przypadku częstych nawrotów opryszczki wargowej w ciągu roku warto rozważyć terapię lekami przeciwwirusowymi w postaci tabletek (np. Hascovir Control, Heviran Comfort, Hascovir Control MAX, Heviran Comfort Max).
W cięższych przypadkach opryszczki, gdy leczenie przez 10 dni nie przynosi efektów, należy udać się do lekarza.
Pomocniczo można stosować suplementację witaminami z grupy B, np. Vitaminum B Compositum, Naturell Witamina B active complex.
Jak chronić się przed opryszczką i nie dopuścić do jej nawrotu?
dbać o siebie, utrzymywać organizm w dobrej formie, wysypiać się, dobrze się odżywiać;
nie doprowadzać do nadmiernego wychłodzenia organizmu; zimą stosować specjalne pomadki ochronne na usta, np. Pomadka ochronna bananowa;
unikać zbyt długiego opalania, a latem używać pomadki z filtrem UV;
unikać stresu, zredukować napięcie emocjonalne;
dbać o higienę osobistą;
dbać o zdrowie seksualne, np. poprzez stosowanie prezerwatyw (np. Durex Extra Safe, Skyn Ekstra Nawilżane);
jeżeli pęcherzyki już się pojawiły - nie dotykać ich, myć dokładnie ręce, używać oddzielnych sztućców, talerzy, pomadek, ręczników – w innym wypadku można łatwo zarazić innych;
po wyleczeniu objawów opryszczki - zmienić szczoteczkę do zębów, pościel, ręczniki i inne przedmioty codziennego użytku.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 17.06.2024 07:04:38
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.